Η παραβολή του άδικου οικονόμου
καί ἐπῄνεσεν ὁ κύριος
τόν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας, ὅτι φρονίμως ἐποίησεν
Ο οικονόμος της αδικίας και οι αναγνώστες της αδικίας
Σήμερα αγαπητοί θα δούμε ένα ερώτημα που προκύπτει από τον όγδοο στίχο της παραβολής του αδίκου οικονόμου. Διάφοροι πολέμιοι της πίστεως θεωρούν ότι ο στίχος αυτός επαινεί την αδικία και λένε ότι με αυτόν τον στίχο ο Χριστός δίδει έπαινο στην πονηριά. Είναι πολύ παλαιά η σκέψη όμως ερμηνεύοντας την παραβολή θα αποδειχθεί ότι εκτός από τους οικονόμους της αδικίας έχουμε και τους αναγνώστες της αδικίας. Ξεκινώντας ας δούμε την παραβολή.
Ἄνθρωπός τις ἦν πλούσιος, ὃς εἶχεν οἰκονόμον, καί οὗτος διεβλήθη αὐτῷ ὡς διασκορπίζων τά ὑπάρχοντα αὐτοῦ. 2 καί φωνήσας αὐτόν εἶπεν αὐτῷ· τί τοῦτο ἀκούω περί σοῦ; ἀπόδος τόν λόγον τῆς οἰκονομίας σου· οὐ γάρ δύνῃ ἔτι οἰκονομεῖν. 3 εἶπε δέ ἐν ἑαυτῷ ὁ οἰκονόμος· τί ποιήσω, ὅτι ὁ κύριός μου ἀφαιρεῖται τὴν οἰκονομίαν ἀπ' ἐμοῦ; σκάπτειν οὐκ ἰσχύω, ἐπαιτεῖν αἰσχύνομαι· 4 ἔγνων τί ποιήσω, ἵνα, ὅταν μετασταθῶ ἐκ τῆς οἰκονομίας, δέξωνταί με εἰς τούς οἴκους ἑαυτῶν. 5 καί προσκαλεσάμενος ἕνα ἕκαστον τῶν χρεοφειλετῶν τοῦ κυρίου ἔλεγε τῷ πρώτῳ· πόσον ὀφείλεις σύ τῷ κυρίῳ μου; 6 ὁ δέ εἶπεν· ἑκατόν βάτους ἐλαίου. καί εἶπεν αὐτῷ· δέξαι σου τό γράμμα καί καθίσας ταχέως γράψον πεντήκοντα. 7 ἔπειτα ἑτέρῳ εἶπε· σύ δέ πόσον ὀφείλεις; ὁ δέ εἶπεν ἑκατόν κόρους σίτου. καί λέγει αὐτῷ· δέξαι σου τό γράμμα καί γράψον ὀγδοήκοντα. 8 καί ἐπῄνεσεν ὁ κύριος τόν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας, ὅτι φρονίμως ἐποίησεν· ὅτι οἱ υἱοί τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπέρ τούς υἱούς τοῦ φωτός εἰς τὴν γενεάν τὴν ἑαυτῶν εἰσι. 9 κἀγὼ ὑμῖν λέγω· ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα, ὅταν ἐκλίπητε, δέξωνται ὑμᾶς εἰς τάς αἰωνίους σκηνάς. 10 ὁ πιστός ἐν ἐλαχίστῳ καί ἐν πολλῷ πιστός ἐστι, καί ὁ ἐν ἐλαχίστῳ ἄδικος καί ἐν πολλῷ ἄδικός ἐστιν. 11 εἰ οὖν ἐν τῷ ἀδίκῳ μαμωνᾷ πιστοί οὐκ ἐγένεσθε, τό ἀληθινόν τίς ὑμῖν πιστεύσει; 12 καί εἰ ἐν τῷ ἀλλοτρίῳ πιστοί οὐκ ἐγένεσθε, τό ὑμέτερον τίς ὑμῖν δώσει; 13 Οὐδείς οἰκέτης δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν· ἢ γάρ τόν ἕνα μισήσει καί τόν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνός ἀνθέξεται καί τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καί μαμωνᾷ. 14 Ἤκουον δέ ταῦτα πάντα οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι ὑπάρχοντες, καί ἐξεμυκτήριζον αὐτόν. 15 καί εἶπεν αὐτοῖς· Ὑμεῖς ἐστε οἱ δικαιοῦντες ἑαυτούς ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, ὁ δέ Θεός γινώσκει τάς καρδίας ὑμῶν· ὅτι τό ἐν ἀνθρώποις ὑψηλόν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ
[η παραβολή]
Ο Χριστός ξεκινάει την παραβολή παρουσιάζοντας έναν οικονόμο ο οποίος παραβαίνει το καθήκον του αλλά συνάμα με αυτό παραβαίνει και το συμφέρον του. Διασκορπίζει την περιουσία που του έχει εμπιστευθεί ο πλούσιος και ταυτόχρονα όχι μόνο έρχεται σε θέση κλέπτη αλλά χάνει και την αξιόλογη δουλειά του ως οικονόμος ενός πλουσίου.
Όχι μόνο φέρεται με αδιαφορία σε αυτά που του εμπιστεύθηκαν αλλά χειρότερα κάνει καταχρήσεις και σπατάλες. Η κακοδιαχείριση αυτή όμως γίνεται γνωστή στον κύριο της περιουσίας ο οποίος απολύει τον κακό οικονόμο.
Προτού όμως αποπεμφθεί οριστικά από την θέση του ζητούνται τα βιβλία της διαχειρίσεως, ο κύριος της περιουσίας τον καλεί να δώσει λογαριασμό για την διαχείρισή του. Όταν ο οικονόμος άκουσε την απόφαση απολύσεώς του δεν έχει να αντιτείνει κάτι αφού είναι ένοχος. Έχει φανερωθεί και τώρα με τα νέα δεδομένα σκέφτεται τι μπορεί να κάνει. Σκέφτεται μέσα του και λέγει ότι δεν μπορώ να εργαστώ, να ζητιανέψω ντρέπομαι.
[η ηθική κατάπτωση του οικονόμου]
Όχι μόνο φέρεται με αδιαφορία σε αυτά που του εμπιστεύθηκαν αλλά χειρότερα κάνει καταχρήσεις και σπατάλες. Η κακοδιαχείριση αυτή όμως γίνεται γνωστή στον κύριο της περιουσίας ο οποίος απολύει τον κακό οικονόμο.
Προτού όμως αποπεμφθεί οριστικά από την θέση του ζητούνται τα βιβλία της διαχειρίσεως, ο κύριος της περιουσίας τον καλεί να δώσει λογαριασμό για την διαχείρισή του. Όταν ο οικονόμος άκουσε την απόφαση απολύσεώς του δεν έχει να αντιτείνει κάτι αφού είναι ένοχος. Έχει φανερωθεί και τώρα με τα νέα δεδομένα σκέφτεται τι μπορεί να κάνει. Σκέφτεται μέσα του και λέγει ότι δεν μπορώ να εργαστώ, να ζητιανέψω ντρέπομαι.
[η ηθική κατάπτωση του οικονόμου]
Γιατί δεν μπορεί να εργαστεί εργασία κοπιαστική; Μήπως είχε κάποια αναπηρία;
Όχι αλλά είχε συνηθίσει στην καλοπέραση από τα κλεμμένα χρήματα του ταμείου και τώρα πια βαριόταν να δουλέψει. Είχε πέσει και στην οκνηρία, δηλαδή τεμπελιά, η αδυναμία του δεν είναι σωματική αλλά ηθική.
Λέγοντας ότι ντρέπεται να ζητιανέψει βλέπουμε ότι και ηλικιωμένος δεν ήταν και σωματική αναπηρία δεν είχε αλλά και πάλι επιβεβαιώνεται ότι η αιτία του κακού είναι ηθική. Εάν ήταν ανάπηρος ή ηλικιωμένος θα του ήταν εύκολο να ζητήσει βοήθεια. Είναι άραγε ντροπή να ζητήσεις βοήθεια όταν είσαι σωματικώς ανίκανος για εργασία;
Όμως τι παράδοξο, ο άδικος οικονόμος που δεν ντράπηκε να κλέβει χρήματα, τώρα ντρέπεται να ζητήσει βοήθεια, ενώ λοιπόν στην πραγματικότητα είναι ένας κλέπτης έχει έπαρση και νομίζει ότι κάποιος είναι. Δεν ντράπηκε να γίνει κλέπτης, πράγμα ντροπής άξιο, άλλα ντρέπεται τώρα που είναι άνεργος να ζητήσει βοήθεια, πράγμα που θα έδειχνε και την μεταμέλεια του ως προς την πράξη της κλοπής.
Εάν μετάνιωνε θα έλεγε, αυτό μου αξίζει έτσι όπως έπραξα, θα μετανοήσω και ο πλούσιος θα δει αυτήν την μεταμέλεια μου και εάν δεν με επαναπροσλάβει, τουλάχιστον ίσως με ελεήσει, διότι εκτός από πλούσιος είναι εύσπλαχνος και καλός, αφού ενώ έχει μάθει ότι τον έκλεψα, ούτε με αποκάλεσε κλέπτη, ούτε ζήτησε να παραδοθώ στην φυλακή, αλλά ευγενικά μου είπε "τι ακούω για εσένα;". Το μόνο που έκανε είναι να επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα που θα είχε η πράξη μου σε εμένα, να μου πει ότι δεν μπορώ εφόσον είμαι κλέπτης να είμαι και διαχειριστής. Θα πήγαινε και θα απέδιδε τον λογαριασμό όχι σε βιβλίο αλλά σε λόγους λέγοντας "έπραξα πονηρά και αμάρτησα ενώπιον σου".
Έτσι και ο Κύριος αγαπητοί θα πράξει στο τέλος όταν εκλείψουμε, θα επιβεβαιώσει τον αυτοπροορισμό μας, είτε στο αιώνιο φως, είτε στο αιώνιο σκότος.
Βρίσκει όμως ο οικονόμος, όπως νομίζει, λύση στο πρόβλημά του. Ξέρω τι θα κάνω λέγει.
[ο οικονόμος προχωράει στην αδικία]
Όχι αλλά είχε συνηθίσει στην καλοπέραση από τα κλεμμένα χρήματα του ταμείου και τώρα πια βαριόταν να δουλέψει. Είχε πέσει και στην οκνηρία, δηλαδή τεμπελιά, η αδυναμία του δεν είναι σωματική αλλά ηθική.
Λέγοντας ότι ντρέπεται να ζητιανέψει βλέπουμε ότι και ηλικιωμένος δεν ήταν και σωματική αναπηρία δεν είχε αλλά και πάλι επιβεβαιώνεται ότι η αιτία του κακού είναι ηθική. Εάν ήταν ανάπηρος ή ηλικιωμένος θα του ήταν εύκολο να ζητήσει βοήθεια. Είναι άραγε ντροπή να ζητήσεις βοήθεια όταν είσαι σωματικώς ανίκανος για εργασία;
Όμως τι παράδοξο, ο άδικος οικονόμος που δεν ντράπηκε να κλέβει χρήματα, τώρα ντρέπεται να ζητήσει βοήθεια, ενώ λοιπόν στην πραγματικότητα είναι ένας κλέπτης έχει έπαρση και νομίζει ότι κάποιος είναι. Δεν ντράπηκε να γίνει κλέπτης, πράγμα ντροπής άξιο, άλλα ντρέπεται τώρα που είναι άνεργος να ζητήσει βοήθεια, πράγμα που θα έδειχνε και την μεταμέλεια του ως προς την πράξη της κλοπής.
Εάν μετάνιωνε θα έλεγε, αυτό μου αξίζει έτσι όπως έπραξα, θα μετανοήσω και ο πλούσιος θα δει αυτήν την μεταμέλεια μου και εάν δεν με επαναπροσλάβει, τουλάχιστον ίσως με ελεήσει, διότι εκτός από πλούσιος είναι εύσπλαχνος και καλός, αφού ενώ έχει μάθει ότι τον έκλεψα, ούτε με αποκάλεσε κλέπτη, ούτε ζήτησε να παραδοθώ στην φυλακή, αλλά ευγενικά μου είπε "τι ακούω για εσένα;". Το μόνο που έκανε είναι να επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα που θα είχε η πράξη μου σε εμένα, να μου πει ότι δεν μπορώ εφόσον είμαι κλέπτης να είμαι και διαχειριστής. Θα πήγαινε και θα απέδιδε τον λογαριασμό όχι σε βιβλίο αλλά σε λόγους λέγοντας "έπραξα πονηρά και αμάρτησα ενώπιον σου".
Έτσι και ο Κύριος αγαπητοί θα πράξει στο τέλος όταν εκλείψουμε, θα επιβεβαιώσει τον αυτοπροορισμό μας, είτε στο αιώνιο φως, είτε στο αιώνιο σκότος.
Βρίσκει όμως ο οικονόμος, όπως νομίζει, λύση στο πρόβλημά του. Ξέρω τι θα κάνω λέγει.
[ο οικονόμος προχωράει στην αδικία]
Γνωρίζω τους οφειλέτες, θα αλλάξω τα χρωστούμενα και θα τα μειώσω.
Στον έναν θα αφαιρέσω τα μισά χρωστούμενα, στον άλλον το ένα πέμπτο, και αναλόγως θα πράξω σε όλους τους οφειλέτες και με αυτό θα τους υποχρεώσω ώστε να τους έχω στο χέρι. Ιδού άλλη μια τρανή απόδειξη περί ηθικής κατάπτωσης.
Δέξωνταί με εἰς τούς οἴκους ἑαυτῶν, να με βάλουν στα σπίτια τους, λέγει ο κακός οικονόμος. Μα μήπως και στην νέα οικία που θα έμπαινε με απάτη, δεν θα εφάρμοζε ξανά και εκεί την απάτη; ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καί θύσῃ καί ἀπολέσῃ.
Λέγει η Γραφή, ύπαρξις ἐπισπουδαζομένη μετά ἀνομίας ἐλάσσων γίνεται, ὁ δέ συνάγων ἑαυτῷ μετ᾿ εὐσεβείας πληθυνθήσεται· δίκαιος οἰκτείρει καί κιχρᾷ. Δηλαδή περιουσία που αποκτάται και αυξάνεται με παράνομα μέσα, γρήγορα θα λιγοστέψει και θα εξαφανιστεί.
Εκείνος όμως που πλουτίζει κατά δίκαιο τρόπο θα γεμίσει από ευλογίες και αγαθά εκ Κυρίου. Και αυτό γίνεται γιατί όχι απλώς αποκτά τα αγαθά νομίμως αλλά κυρίως διότι οἰκτείρει δηλαδή ελεεί και κιχρᾷ δηλαδή δανείζει, και εννοεί ότι δανείζει χωρίς τόκο, τους στερούμενους. Ενώ λοιπόν αρχικά στον χρεώστη που έτρεξε να υπογράψει θα του φαινόταν ότι κερδίζει από αυτήν την κλοπή, στο τέλος θα έχανε και από πάνω διότι ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καί θύσῃ καί ἀπολέσῃ, δηλαδή, ο κλέφτης δεν έρχεται για καλό σκοπό παρά μόνο για να κλέψει να καταστρέψει και να σκοτώσει.
Ο άδικος οικονόμος βρίσκει την λύση μέσα από μια νέα αδικία, μέσα από μια νέα απάτη.
Δρα μάλιστα ταχέως, ταχέως γράψον λέγει η παραβολή, δηλαδή χωρίς καθόλου καθυστέρηση έτρεξε και τους έβαζε να υπογράψουν τα νέα χρεόγραφα άμεσα.
Όμως παρά την ταχύτητα με την οποία έδρασε και αυτή η αδικία του γίνεται γνωστή και λέγει η παραβολή ἐπῄνεσεν ὁ κύριος τόν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας, ὅτι φρονίμως ἐποίησεν· ὅτι οἱ υἱοί τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπέρ τούς υἱούς τοῦ φωτός εἰς τὴν γενεάν τὴν ἑαυτῶν εἰσι.
[ο έπαινος του κυρίου στον οικονόμο]
Στον έναν θα αφαιρέσω τα μισά χρωστούμενα, στον άλλον το ένα πέμπτο, και αναλόγως θα πράξω σε όλους τους οφειλέτες και με αυτό θα τους υποχρεώσω ώστε να τους έχω στο χέρι. Ιδού άλλη μια τρανή απόδειξη περί ηθικής κατάπτωσης.
Δέξωνταί με εἰς τούς οἴκους ἑαυτῶν, να με βάλουν στα σπίτια τους, λέγει ο κακός οικονόμος. Μα μήπως και στην νέα οικία που θα έμπαινε με απάτη, δεν θα εφάρμοζε ξανά και εκεί την απάτη; ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καί θύσῃ καί ἀπολέσῃ.
Λέγει η Γραφή, ύπαρξις ἐπισπουδαζομένη μετά ἀνομίας ἐλάσσων γίνεται, ὁ δέ συνάγων ἑαυτῷ μετ᾿ εὐσεβείας πληθυνθήσεται· δίκαιος οἰκτείρει καί κιχρᾷ. Δηλαδή περιουσία που αποκτάται και αυξάνεται με παράνομα μέσα, γρήγορα θα λιγοστέψει και θα εξαφανιστεί.
Εκείνος όμως που πλουτίζει κατά δίκαιο τρόπο θα γεμίσει από ευλογίες και αγαθά εκ Κυρίου. Και αυτό γίνεται γιατί όχι απλώς αποκτά τα αγαθά νομίμως αλλά κυρίως διότι οἰκτείρει δηλαδή ελεεί και κιχρᾷ δηλαδή δανείζει, και εννοεί ότι δανείζει χωρίς τόκο, τους στερούμενους. Ενώ λοιπόν αρχικά στον χρεώστη που έτρεξε να υπογράψει θα του φαινόταν ότι κερδίζει από αυτήν την κλοπή, στο τέλος θα έχανε και από πάνω διότι ὁ κλέπτης οὐκ ἔρχεται εἰ μὴ ἵνα κλέψῃ καί θύσῃ καί ἀπολέσῃ, δηλαδή, ο κλέφτης δεν έρχεται για καλό σκοπό παρά μόνο για να κλέψει να καταστρέψει και να σκοτώσει.
Ο άδικος οικονόμος βρίσκει την λύση μέσα από μια νέα αδικία, μέσα από μια νέα απάτη.
Δρα μάλιστα ταχέως, ταχέως γράψον λέγει η παραβολή, δηλαδή χωρίς καθόλου καθυστέρηση έτρεξε και τους έβαζε να υπογράψουν τα νέα χρεόγραφα άμεσα.
Όμως παρά την ταχύτητα με την οποία έδρασε και αυτή η αδικία του γίνεται γνωστή και λέγει η παραβολή ἐπῄνεσεν ὁ κύριος τόν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας, ὅτι φρονίμως ἐποίησεν· ὅτι οἱ υἱοί τοῦ αἰῶνος τούτου φρονιμώτεροι ὑπέρ τούς υἱούς τοῦ φωτός εἰς τὴν γενεάν τὴν ἑαυτῶν εἰσι.
[ο έπαινος του κυρίου στον οικονόμο]
Τι κάνει εδώ ο κύριος της περιουσίας; Επαινεί τον άδικο οικονόμο;
Ο πλούσιος δεν ήταν παράλογος να επαινεί πραγματικά κάποιον που τον κλέβει και μάλιστα για δεύτερη φορά, τον έχει εξάλλου ήδη απολύσει με την πρώτη αδικία που έγινε εις βάρος του. Μήπως είδες άραγε κάποιον λογικό που να αγαπά αυτόν που τον κλέβει ; Μήπως άραγε είδες να υπάρχει έπαινος προς την κλεψιά εάν αυτή δεν είναι προς όφελος του επαινούντος; Για να υπήρχε έπαινος επί κλεψιάς τότε αυτή θα έπρεπε να είναι προς όφελος του πλουσίου και εις βάρος άλλου. Εάν ο πλούσιος θαμπώθηκε από την μεγάλη εξυπνάδα του οικονόμου, εάν ήταν πραγματικός και γνήσιος έπαινος της πονηριάς και της πονηρής επινοητικότητας αυτό που του είπε, τότε οι επόμενοι στίχοι θα έλεγαν ότι τον επαναπροσέλαβε θέτοντας τον μεν υπό αυστηρή επιτήρηση, την δε εφευρετικότητα και προνοητικότητα του στην υπηρεσία του ταμείου.
Ο πλούσιος όμως πουθενά δεν φαίνεται να μην επιμένει στην απόλυση του άδικου οικονόμου, ενώ επιπλέον τώρα αποκαλείται, "οικονόμος της αδικίας", ενώ πριν αποκαλούνταν σε όλους τους στίχους απλώς μόνο "οικονόμος".
Αυτό δείχνει ότι έχει κριθεί από τον πλούσιο τώρα πια οριστικά ως άδικος.
Δεν τον προσλαμβάνει πίσω ο πλούσιος διότι άνευ όρων δεν ανέχεται την αδικία, δεν την ανέχεται ούτε εις βάρος του, ούτε εις βάρος των άλλων προς κέρδος του.
Έτσι και ο Κύριος, ο οποίος είναι ο πλούσιος, άνευ όρων δεν ανέχεται την αδικία και δεν θέλει μέρος από τα κλεμμένα για να κατευναστεί.
Αλλά ταυτόχρονα περιμένει και την μετάνοια του αμαρτωλού, δεν σπεύδει να τιμωρήσει, ο οικονόμος αποκαλείται άδικος μόνο μετά από την ευκαιρία που του δόθηκε ώστε να ζητήσει συγχώρηση και να μετανοήσει και αυτός την κλώτσησε. Ο πλούσιος του έδωσε την ευκαιρία να έρθει σε συναίσθηση και να πει "έπραξα το πονηρό και αμάρτησα εναντίων σου", πῶς ποιήσω τό ῥῆμα τό πονηρόν τοῦτο, καί ἁμαρτήσομαι ἐναντίον τοῦ Θεοῦ;
Ο οικονόμος έχει παγιωθεί προς το κακό, αμέσως μετά την γνωστοποίηση της επικείμενης απολύσεως αντί να δει την φιλανθρωπία του πλουσίου και να ζητήσει συγγνώμη δρα ξανά προς το κακό και μάλιστα ταχέως. Αυτή η υπό απόλυση κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο οικονόμος μέχρι να αποδώσει λογαριασμό, το ἀπόδος τόν λόγον τῆς οἰκονομίας σου που ακούει, πράγμα περιττό για τον πλούσιο αφού όπως αποδείχτηκε ξέρει άριστα και με λεπτομέρεια τι γίνεται στην περιουσία του ακόμη και όταν ο καταχραστής δρα "ταχέως" στην νέα απάτη, είναι η παιδαγωγική τιμωρία.
[η απομάκρυνση είναι παιδαγωγική και προτροπή προς μετάνοια]
Ο πλούσιος δεν ήταν παράλογος να επαινεί πραγματικά κάποιον που τον κλέβει και μάλιστα για δεύτερη φορά, τον έχει εξάλλου ήδη απολύσει με την πρώτη αδικία που έγινε εις βάρος του. Μήπως είδες άραγε κάποιον λογικό που να αγαπά αυτόν που τον κλέβει ; Μήπως άραγε είδες να υπάρχει έπαινος προς την κλεψιά εάν αυτή δεν είναι προς όφελος του επαινούντος; Για να υπήρχε έπαινος επί κλεψιάς τότε αυτή θα έπρεπε να είναι προς όφελος του πλουσίου και εις βάρος άλλου. Εάν ο πλούσιος θαμπώθηκε από την μεγάλη εξυπνάδα του οικονόμου, εάν ήταν πραγματικός και γνήσιος έπαινος της πονηριάς και της πονηρής επινοητικότητας αυτό που του είπε, τότε οι επόμενοι στίχοι θα έλεγαν ότι τον επαναπροσέλαβε θέτοντας τον μεν υπό αυστηρή επιτήρηση, την δε εφευρετικότητα και προνοητικότητα του στην υπηρεσία του ταμείου.
Ο πλούσιος όμως πουθενά δεν φαίνεται να μην επιμένει στην απόλυση του άδικου οικονόμου, ενώ επιπλέον τώρα αποκαλείται, "οικονόμος της αδικίας", ενώ πριν αποκαλούνταν σε όλους τους στίχους απλώς μόνο "οικονόμος".
Αυτό δείχνει ότι έχει κριθεί από τον πλούσιο τώρα πια οριστικά ως άδικος.
Δεν τον προσλαμβάνει πίσω ο πλούσιος διότι άνευ όρων δεν ανέχεται την αδικία, δεν την ανέχεται ούτε εις βάρος του, ούτε εις βάρος των άλλων προς κέρδος του.
Έτσι και ο Κύριος, ο οποίος είναι ο πλούσιος, άνευ όρων δεν ανέχεται την αδικία και δεν θέλει μέρος από τα κλεμμένα για να κατευναστεί.
Αλλά ταυτόχρονα περιμένει και την μετάνοια του αμαρτωλού, δεν σπεύδει να τιμωρήσει, ο οικονόμος αποκαλείται άδικος μόνο μετά από την ευκαιρία που του δόθηκε ώστε να ζητήσει συγχώρηση και να μετανοήσει και αυτός την κλώτσησε. Ο πλούσιος του έδωσε την ευκαιρία να έρθει σε συναίσθηση και να πει "έπραξα το πονηρό και αμάρτησα εναντίων σου", πῶς ποιήσω τό ῥῆμα τό πονηρόν τοῦτο, καί ἁμαρτήσομαι ἐναντίον τοῦ Θεοῦ;
Ο οικονόμος έχει παγιωθεί προς το κακό, αμέσως μετά την γνωστοποίηση της επικείμενης απολύσεως αντί να δει την φιλανθρωπία του πλουσίου και να ζητήσει συγγνώμη δρα ξανά προς το κακό και μάλιστα ταχέως. Αυτή η υπό απόλυση κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο οικονόμος μέχρι να αποδώσει λογαριασμό, το ἀπόδος τόν λόγον τῆς οἰκονομίας σου που ακούει, πράγμα περιττό για τον πλούσιο αφού όπως αποδείχτηκε ξέρει άριστα και με λεπτομέρεια τι γίνεται στην περιουσία του ακόμη και όταν ο καταχραστής δρα "ταχέως" στην νέα απάτη, είναι η παιδαγωγική τιμωρία.
[η απομάκρυνση είναι παιδαγωγική και προτροπή προς μετάνοια]
Η αποδοκιμασία του πλουσίου είναι η απομάκρυνση του Θεού από εμάς η οποία έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα ώστε μέσω αυτής να επέλθει συναίσθηση και μετάνοια πριν την έκλειψη, δηλαδή τον θάνατο, όπου τότε θα οριστικοποιηθεί η απόλυση εάν συνεχιστεί η κακή διαγωγή. Είναι για να έρθει σε συναίσθηση ο οικονόμος ο οποίος είναι όλοι αυτοί που διαχειρίζονται κακώς τα διάφορα τάλαντα που τους εμπιστεύθηκε ο Θεός.
[ο οικονόμος προχωρεί συνεχώς προς το κακό]
[ο οικονόμος προχωρεί συνεχώς προς το κακό]
Αλλά ο οικονόμος που βρίσκεται υπό απόλυση αποδίδει τον λόγον της οικονομίας του με την νέα κακή του πράξη, έτσι κρίνεται οριστικά και αποκαλείται τώρα πια "οικονόμος της αδικίας". Η οριστική απόδοση θα είναι στην τελική κρίση μετά τον θάνατο μας, η πορεία όμως προς την απώλεια ξεκινάει με την έναρξη της κακής διαχείρισης, με αυτήν άμεσα εκπίπτουμε της υψηλής θέσεως. Για αυτό και ο πλούσιος ευσπλαχνικά του δίδει μεν χρόνο και ευκαιρία διορθώσεως λέγοντας του ἀπόδος τόν λόγον τῆς οἰκονομίας σου πράγμα που όπως είδαμε είναι περιττό αφού έχει επίβλεψη επί της περιουσίας του, γεγονός το οποίο ο οικονόμος αγνοεί, του αναφέρει δε ταυτόχρονα ότι, οὐ γάρ
δύνῃ ἔτι οἰκονομεῖν. Ένας διαχειριστής δεν χρειάζεται πολλές κλοπές για να εκπέσει, με την πρώτη κλοπή έχει ήδη καταστεί από διαχειριστής, καταχραστής.
[ποιοι κάνουν γνωστή την κακοδιαχείριση στον πλούσιο;]
Καί οὗτος διεβλήθη αὐτῷ ὡς διασκορπίζων τά ὑπάρχοντα αὐτοῦ, δηλαδή, και ο διαχειριστής κατηγορήθηκε στον κύριο ότι διασκορπίζει και σπαταλά την περιουσία του. Ο Κύριος που είναι ο πλούσιος όλα τα γνωρίζει, γιατί λέει ότι του έκαναν γνωστή την κατάχρηση άλλοι και ποιοι είναι αυτοί; Εἶπε δέ Κύριος· κραυγὴ Σοδόμων καί Γομόῤῥας πεπλήθυνται πρός με καί αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν μεγάλαι σφόδρα, δηλαδή οι φωνές των αδικούμενων από τις πόλεις Σόδομα και Γόμορρα έχουν πληθυνθεί προς εμένα και οι αμαρτίες στις πόλεις αυτές είναι πάρα πολύ μεγάλες.
Είναι αυτοί που αδίκησε ο οικονόμος οι οποίοι διαμαρτύρονται για την αδικία του.
Είναι οι ασθενείς, είναι οι πτωχοί, είναι όλοι οι ενδεείς συνάνθρωποι μας, είναι αυτοί που τους στέρησε τα χρήματα τα οποία είχε ο πλούσιος ορίσει δικά τους και τα σπαταλούσε τώρα για τον εαυτό του, αυτοί τον κατηγορούν, όχι με λόγια, αλλά η ανάγκη τους τον κατηγορεί. Είναι η κατάσταση τους ο αδιάσειστος μάρτυρας της αδικίας του, για αυτό δεν χωράει καμία δικαιολογία από τον οικονόμο. Μόνος του ο εύσπλαχνος Κύριος αναλαμβάνει, είδες λοιπόν ότι ἀγαπᾷ δικαίους και ὀρφανόν καί χήραν ἀναλήψεται;
Ο Θεός τον κατέστησε οικονόμο και του έδωσε εν λευκώ το ταμείο ώστε να το διαχειριστεί όπως διδάσκει ο κύριος της περιουσίας. Να διαχειρίζεται δηλαδή τα τάλαντα και χρήματα και να τα σπαταλά, αλλά και σε φιλανθρωπίες και σε αγαθοεργίες, όχι για να τα έχει αποκλειστικά προς ιδίαν χρήση αλλά ταυτόχρονα και για ωφέλεια του πλησίον.
Καί οὗτος διεβλήθη αὐτῷ ὡς διασκορπίζων τά ὑπάρχοντα αὐτοῦ, δηλαδή, και ο διαχειριστής κατηγορήθηκε στον κύριο ότι διασκορπίζει και σπαταλά την περιουσία του. Ο Κύριος που είναι ο πλούσιος όλα τα γνωρίζει, γιατί λέει ότι του έκαναν γνωστή την κατάχρηση άλλοι και ποιοι είναι αυτοί; Εἶπε δέ Κύριος· κραυγὴ Σοδόμων καί Γομόῤῥας πεπλήθυνται πρός με καί αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν μεγάλαι σφόδρα, δηλαδή οι φωνές των αδικούμενων από τις πόλεις Σόδομα και Γόμορρα έχουν πληθυνθεί προς εμένα και οι αμαρτίες στις πόλεις αυτές είναι πάρα πολύ μεγάλες.
Είναι αυτοί που αδίκησε ο οικονόμος οι οποίοι διαμαρτύρονται για την αδικία του.
Είναι οι ασθενείς, είναι οι πτωχοί, είναι όλοι οι ενδεείς συνάνθρωποι μας, είναι αυτοί που τους στέρησε τα χρήματα τα οποία είχε ο πλούσιος ορίσει δικά τους και τα σπαταλούσε τώρα για τον εαυτό του, αυτοί τον κατηγορούν, όχι με λόγια, αλλά η ανάγκη τους τον κατηγορεί. Είναι η κατάσταση τους ο αδιάσειστος μάρτυρας της αδικίας του, για αυτό δεν χωράει καμία δικαιολογία από τον οικονόμο. Μόνος του ο εύσπλαχνος Κύριος αναλαμβάνει, είδες λοιπόν ότι ἀγαπᾷ δικαίους και ὀρφανόν καί χήραν ἀναλήψεται;
Ο Θεός τον κατέστησε οικονόμο και του έδωσε εν λευκώ το ταμείο ώστε να το διαχειριστεί όπως διδάσκει ο κύριος της περιουσίας. Να διαχειρίζεται δηλαδή τα τάλαντα και χρήματα και να τα σπαταλά, αλλά και σε φιλανθρωπίες και σε αγαθοεργίες, όχι για να τα έχει αποκλειστικά προς ιδίαν χρήση αλλά ταυτόχρονα και για ωφέλεια του πλησίον.
[ο οικονόμος το αντίθετο του Ιωσήφ, τρέχει προς την αδικία]
Όμως ο οικονόμος είπε "αφού έχει τόση εμπιστοσύνη σε εμένα ώστε μου έδωσε εν λευκώ την διαχείριση, ας πράξω το πονηρό". Δηλαδή είπε το αντίθετο από τον Ιωσήφ, ὅσα ἐστίν αὐτῷ,
ἔδωκεν εἰς τάς χεῖράς μου καί οὐχ
ὑπερέχει ἐν τῇ οἰκίᾳ ταύτῃ οὐδέν ἐμοῦ, οὐδέ ὑπεξῄρηται ἀπ᾿ ἐμοῦ οὐδέν
πλὴν σοῦ, διά τό σέ γυναῖκα αὐτοῦ εἶναι, καί πῶς ποιήσω τό ῥῆμα τό
πονηρόν τοῦτο, καί ἁμαρτήσομαι ἐναντίον τοῦ Θεοῦ;. Αφού έχει τόση εμπιστοσύνη σε εμένα ώστε τίποτε πλέον δεν παρακολουθεί, αφού μου έχει παραδώσει τα πάντα και κανείς δεν είναι ανώτερός μου εκτός από εσένα που είσαι γυναίκα του, πως εγώ θα πράξω την πονηρή αυτή πράξη και
θα αμαρτήσω ενώπιον του Θεού;
[ο οικονόμος στην ουσία δεν φέρεται έξυπνα άρα δεν είναι άξιος επαίνου]
[ο οικονόμος στην ουσία δεν φέρεται έξυπνα άρα δεν είναι άξιος επαίνου]
Αλλά γιατί άραγε τον επαινείς Κύριε; Μήπως δεν τον ανακάλυψες αμέσως;
Πως θα μπορούσες να τον παραδεχτείς ως εφευρετικό και να τον επαινέσεις αφού παρά το ότι έδρασε ταχέως για να μην συλληφθεί και αυτή η κλεψιά έγινε άμεσα σε εσένα φανερή; Εσύ επέβλεπες το ταμείο αλλά και την κάθε του κίνηση αφού ποτέ δεν θα σου μαρτυρούσε την αλλαγή στο χρεόγραφο αυτός που ωφελήθηκε από την κλεψιά.
Μήπως άραγε ο οικονόμος δεν αποδείχτηκε αφελής αφού υπέθεσε ότι δεν είχες γνώση της περιουσίας σου; Ω του μεγέθους της φιλανθρωπίας σου Κύριε !
Και στην νέα του αδικία με πατρική αγάπη του μιλάς.
Είχε δώσει ο πλούσιος εν λευκώ την διαχείριση του ταμείου και των χρεογράφων, έτσι θεώρησε ο οικονόμος ότι δεν θα έχει ιδέα τι γίνεται, μα δυστυχώς δεν ήταν έτσι τα πράγματα και η κάθε κίνηση του γίνεται γνωστή, για αυτό παρά την γρηγοράδα του συλλαμβάνεται άμεσα ξανά.
Πως θα μπορούσες να τον παραδεχτείς ως εφευρετικό και να τον επαινέσεις αφού παρά το ότι έδρασε ταχέως για να μην συλληφθεί και αυτή η κλεψιά έγινε άμεσα σε εσένα φανερή; Εσύ επέβλεπες το ταμείο αλλά και την κάθε του κίνηση αφού ποτέ δεν θα σου μαρτυρούσε την αλλαγή στο χρεόγραφο αυτός που ωφελήθηκε από την κλεψιά.
Μήπως άραγε ο οικονόμος δεν αποδείχτηκε αφελής αφού υπέθεσε ότι δεν είχες γνώση της περιουσίας σου; Ω του μεγέθους της φιλανθρωπίας σου Κύριε !
Και στην νέα του αδικία με πατρική αγάπη του μιλάς.
Είχε δώσει ο πλούσιος εν λευκώ την διαχείριση του ταμείου και των χρεογράφων, έτσι θεώρησε ο οικονόμος ότι δεν θα έχει ιδέα τι γίνεται, μα δυστυχώς δεν ήταν έτσι τα πράγματα και η κάθε κίνηση του γίνεται γνωστή, για αυτό παρά την γρηγοράδα του συλλαμβάνεται άμεσα ξανά.
[ο πλούσιος πάντα μπροστά, οι μόνοι που ξεγελάει ο οικονόμος οι χρεώστες]
Τίποτα δεν κατάφερε προς όφελος του παρά μόνο επιβάρυνε περισσότερο την θέση του.
Οι μόνοι που ξεγέλασε ήταν οι χρεώστες !
Θα έμπαινε στα σπίτια τους εξασκώντας και εκεί απάτη εις βάρος τους, για αυτό ο πλούσιος μιλάει σε αυτόν και παρατηρεί πατρικά μόνο αυτόν.
Κοίταξε πως ο Κύριος ενδιαφέρεται για όλη την πλάση, μιλώντας πατρικά στον οικονόμο βοηθεί και τους άλλους παρόλο που δέχθηκαν να τον κλέψουν.
Βλέπεις λοιπόν το άπειρο μέγεθος της φιλανθρωπίας και της ανεξικακίας του Δεσπότου και ότι τόν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους ; Ο οικονόμος την πρώτη φορά δεν απολογείται, ούτε μια λέξη δεν λέει, τώρα όχι μόνο δεν θα έχει κάτι να πει αλλά βρίσκεται και προ εκπλήξεως αφού νόμιζε ότι ο πλούσιος είχε άγνοια. Αποδεικνύεται ότι τελικά δεν ήταν καθόλου εξυπνότερος και προνοητικός ώστε να είναι άξιος να επαινεθεί πραγματικά από τον πλούσιο.
Όμοια ο Θεός δίδει και σε εμάς εν λευκώ την διαχείριση του ταμείου και κάποιοι νομίζουμε σαν τον οικονόμο ότι είναι δικά μας ή άλλοι ότι δεν ξέρει τι γίνεται στο ταμείο και άρα θα τον κοροϊδέψουμε. Μὴ πλανᾶσθε, Θεός οὐ μυκτηρίζεται· ὃ γάρ ἐάν σπείρῃ ἄνθρωπος, τοῦτο καί θερίσει· ο Κύριος δεν κοροϊδεύεται με λίγα ψίχουλα από τα κλεμμένα, ότι σπείρεις θα θερίσεις ακριβώς όπως και ο οικονόμος.
[ο έπαινος δεν είναι ειρωνεία]
Τίποτα δεν κατάφερε προς όφελος του παρά μόνο επιβάρυνε περισσότερο την θέση του.
Οι μόνοι που ξεγέλασε ήταν οι χρεώστες !
Θα έμπαινε στα σπίτια τους εξασκώντας και εκεί απάτη εις βάρος τους, για αυτό ο πλούσιος μιλάει σε αυτόν και παρατηρεί πατρικά μόνο αυτόν.
Κοίταξε πως ο Κύριος ενδιαφέρεται για όλη την πλάση, μιλώντας πατρικά στον οικονόμο βοηθεί και τους άλλους παρόλο που δέχθηκαν να τον κλέψουν.
Βλέπεις λοιπόν το άπειρο μέγεθος της φιλανθρωπίας και της ανεξικακίας του Δεσπότου και ότι τόν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους ; Ο οικονόμος την πρώτη φορά δεν απολογείται, ούτε μια λέξη δεν λέει, τώρα όχι μόνο δεν θα έχει κάτι να πει αλλά βρίσκεται και προ εκπλήξεως αφού νόμιζε ότι ο πλούσιος είχε άγνοια. Αποδεικνύεται ότι τελικά δεν ήταν καθόλου εξυπνότερος και προνοητικός ώστε να είναι άξιος να επαινεθεί πραγματικά από τον πλούσιο.
Όμοια ο Θεός δίδει και σε εμάς εν λευκώ την διαχείριση του ταμείου και κάποιοι νομίζουμε σαν τον οικονόμο ότι είναι δικά μας ή άλλοι ότι δεν ξέρει τι γίνεται στο ταμείο και άρα θα τον κοροϊδέψουμε. Μὴ πλανᾶσθε, Θεός οὐ μυκτηρίζεται· ὃ γάρ ἐάν σπείρῃ ἄνθρωπος, τοῦτο καί θερίσει· ο Κύριος δεν κοροϊδεύεται με λίγα ψίχουλα από τα κλεμμένα, ότι σπείρεις θα θερίσεις ακριβώς όπως και ο οικονόμος.
[ο έπαινος δεν είναι ειρωνεία]
Τότε μήπως ο έπαινος είναι ειρωνεία; Μήπως ο Κύριος λέγει ειρωνικά, μωρέ μπράβο καλά τα καταφέρνεις; Μα αυτός δεν τον απεκάλεσε κλέπτη όταν την πρώτη φορά έμαθε ότι έκλεβε, θα άρχιζε τώρα να τον ειρωνευόταν; Είδες ότι φάνηκε περίτρανα η ευγένεια, η καλοσύνη, η ανεξικακία του και η πραότητά του όταν έμαθε για την κακοδιαχείριση.
Ούτε του μίλησε άσχημα, ούτε τον έδωσε να τιμωρηθεί, ούτε του ζήτησε τα κλεμμένα πίσω, αλλά μόνο ευγενικά του είπε, τι είναι αυτά που ακούω για εσένα; Όλους μας περιμένει ο Χριστός με πατρική αγάπη, βραδύς στην τιμωρία και γρήγορος στην βοήθεια.
[ο έπαινος πατρική παρατήρηση]
Ούτε του μίλησε άσχημα, ούτε τον έδωσε να τιμωρηθεί, ούτε του ζήτησε τα κλεμμένα πίσω, αλλά μόνο ευγενικά του είπε, τι είναι αυτά που ακούω για εσένα; Όλους μας περιμένει ο Χριστός με πατρική αγάπη, βραδύς στην τιμωρία και γρήγορος στην βοήθεια.
[ο έπαινος πατρική παρατήρηση]
Αλλά εφόσον δεν είναι έπαινος της κλεψιάς αλλά ούτε ειρωνεία τότε τι είναι;
Η επινοητικότητα που επαινείται τίθεται στην υπηρεσία της κλεψιάς, έτσι αφού ο πλούσιος αποδείχτηκε ότι ούτε αγαπά την αδικία αλλά είναι δίκαιος, ούτε κακολογεί αλλά είναι ευγενής, ούτε αφελής αλλά μάλλον εξυπνότερος από τον οικονόμο είναι, ο έπαινος είναι στην πραγματικότητα μια ευγενική πατρική παρατήρηση. Είναι πατρική παρατήρηση με ενδιαφέρον προς τον οικονόμο διότι ο Κύριος που είναι ο πλούσιος της παραβολής είναι ο Πατήρ μας και λυπάται όταν τα τάλαντα μας τα θέτουμε στην υπηρεσία του κακού. Μόνο το αγαθό θέλει ο Κύριος και αυτό ζητά από εμάς, να θέλουμε και να κάνουμε το αγαθό. Ζητώντας τον λογαριασμό της διαχειρίσεως του έχει πει, οι πράξεις σου έκριναν ότι δεν είσαι άξιος για οικονόμος μου. Τώρα είναι σαν να του λέγει είσαι προνοητικός, όμως έθεσες αυτό το καλό στην υπηρεσία της κλεψιάς. Προσπαθείς να διορθώσεις τα αποτελέσματα (απόλυση) της παλαιάς κλεψιάς με μια νέα κλεψιά. Έθεσες το καλό που κατέχεις στην υπηρεσία αυτού που σε χαρακτηρίζει ως άτομο, τι κρίμα παιδί μου που την χρησιμοποίησες κατ αυτόν τον τρόπο την προνοητικότητα, έτσι αποδεικνύεσαι γνήσιος κλέπτης.
[ο οικονόμος δεν επιδεικνύει προνοητικότητα ώστε να είναι άξιος επαίνου]
Η επινοητικότητα που επαινείται τίθεται στην υπηρεσία της κλεψιάς, έτσι αφού ο πλούσιος αποδείχτηκε ότι ούτε αγαπά την αδικία αλλά είναι δίκαιος, ούτε κακολογεί αλλά είναι ευγενής, ούτε αφελής αλλά μάλλον εξυπνότερος από τον οικονόμο είναι, ο έπαινος είναι στην πραγματικότητα μια ευγενική πατρική παρατήρηση. Είναι πατρική παρατήρηση με ενδιαφέρον προς τον οικονόμο διότι ο Κύριος που είναι ο πλούσιος της παραβολής είναι ο Πατήρ μας και λυπάται όταν τα τάλαντα μας τα θέτουμε στην υπηρεσία του κακού. Μόνο το αγαθό θέλει ο Κύριος και αυτό ζητά από εμάς, να θέλουμε και να κάνουμε το αγαθό. Ζητώντας τον λογαριασμό της διαχειρίσεως του έχει πει, οι πράξεις σου έκριναν ότι δεν είσαι άξιος για οικονόμος μου. Τώρα είναι σαν να του λέγει είσαι προνοητικός, όμως έθεσες αυτό το καλό στην υπηρεσία της κλεψιάς. Προσπαθείς να διορθώσεις τα αποτελέσματα (απόλυση) της παλαιάς κλεψιάς με μια νέα κλεψιά. Έθεσες το καλό που κατέχεις στην υπηρεσία αυτού που σε χαρακτηρίζει ως άτομο, τι κρίμα παιδί μου που την χρησιμοποίησες κατ αυτόν τον τρόπο την προνοητικότητα, έτσι αποδεικνύεσαι γνήσιος κλέπτης.
[ο οικονόμος δεν επιδεικνύει προνοητικότητα ώστε να είναι άξιος επαίνου]
Βλέπουμε καθαρά ότι η προνοητικότητα που επέδειξε δεν είναι πραγματική προνοητικότητα. Για την ακρίβεια δεν υπήρξε ποτέ προνοητικότητα ώστε αργότερα να μπορεί να επαινεθεί αφού δεν εποίησε φρονίμως ο οικονόμος και ο πλούσιος το γνωρίζει πολύ καλά αυτό. Γνωρίζει ο πλούσιος ότι έχασε ο οικονόμος την υψηλή του θέση και τώρα προσπαθεί να προσκολληθεί σε απλούς οφειλέτες και σε λίγο ενώ νομίζει ότι πράττει σωστά, κινδυνεύει να βρεθεί να απορρίπτεται ξανά αφού η ηθική του κατάπτωση θα τον έκανε να συνεχίσει την κακή διαγωγή και αργά ή γρήγορα θα τον ανακάλυπταν. Που είναι λοιπόν η προνοητικότητα ή η οξύνοια; Το ότι δεν ήταν προνοητικότητα ή αποτέλεσμα οξύνοιας αυτό που έκανε το είδε τώρα και ο οικονόμος αφού και την διαχείριση έχασε και τα νέα του σχέδια απέτυχαν κάνοντας τον να φτάσει ακόμη χαμηλότερα. Τώρα έχασε τα πάντα. Αν ήταν πραγματικά προνοητικός θα ήταν καλός διαχειριστής, έτσι ταυτόχρονα θα είχε ανάλογη αμοιβή και θα ήταν μόνιμα στην υψηλή θέση ως οικονόμος ενός πλουσίου.
Το φρονίμως ἐποίησες δεν σημαίνει αποδείχθηκες προνοητικός αν και με αδίκησες, αποδείχθηκες οξύνους αν και με έκλεψες, αλλά σημαίνει, κατέχεις την προνοητικότητα, έχεις το τάλαντο. Αυτή η γνώση εκ μέρους του πλουσίου της κατοχής της προνοητικότητας από τον οικονόμο είναι και η αιτία του τί τοῦτο ἀκούω περί σοῦ; τι ακούω για εσένα;
[ο πλούσιος ενδιαφέρεται για τον οικονόμο και όχι για τα λεφτά του]
Το φρονίμως ἐποίησες δεν σημαίνει αποδείχθηκες προνοητικός αν και με αδίκησες, αποδείχθηκες οξύνους αν και με έκλεψες, αλλά σημαίνει, κατέχεις την προνοητικότητα, έχεις το τάλαντο. Αυτή η γνώση εκ μέρους του πλουσίου της κατοχής της προνοητικότητας από τον οικονόμο είναι και η αιτία του τί τοῦτο ἀκούω περί σοῦ; τι ακούω για εσένα;
[ο πλούσιος ενδιαφέρεται για τον οικονόμο και όχι για τα λεφτά του]
Ποιος θα μάθαινε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι τον έκλεβαν και
μάλιστα με τόσο ισχυρές καταγγελίες που έκαναν ακόμη και τον ίδιο τον
οικονόμο να μην πει ούτε μια δικαιολογία και θα έλεγε στον κλέφτη "τι
ακούω για εσένα;"
Πολλώ δε μάλλον όταν του έχει εμπιστευθεί εν λευκώ το ταμείο και από πάνω.
Μόνο ένας που μιλά με στενοχώρια διότι λυπήθηκε για τον οικονόμο, μόνο ένας που διαψεύσθηκαν οι ελπίδες του, ελπίδες όχι για αύξηση περιουσίας αλλά για τον οικονόμο. Εάν τον ενδιέφερε η κλοπή της περιουσίας αυτό το γεγονός θα ήταν η πρώτη αναφορά εκ μέρους του πλουσίου. Βλέπεις Θεία φιλανθρωπία; Διότι δεν είπε "απολύεσαι παλιοκλέφτη και καταχραστή της εμπιστοσύνης μου" αλλά "τι ακούω για εσένα" αυτό το έκανε γιατί τον ενδιαφέρει ο οικονόμος όχι η περιουσία του, ενώ στο ίδιο πνεύμα είναι και ο έπαινος.
[ο Θεός περιμένει την μετάνοια]
Πολλώ δε μάλλον όταν του έχει εμπιστευθεί εν λευκώ το ταμείο και από πάνω.
Μόνο ένας που μιλά με στενοχώρια διότι λυπήθηκε για τον οικονόμο, μόνο ένας που διαψεύσθηκαν οι ελπίδες του, ελπίδες όχι για αύξηση περιουσίας αλλά για τον οικονόμο. Εάν τον ενδιέφερε η κλοπή της περιουσίας αυτό το γεγονός θα ήταν η πρώτη αναφορά εκ μέρους του πλουσίου. Βλέπεις Θεία φιλανθρωπία; Διότι δεν είπε "απολύεσαι παλιοκλέφτη και καταχραστή της εμπιστοσύνης μου" αλλά "τι ακούω για εσένα" αυτό το έκανε γιατί τον ενδιαφέρει ο οικονόμος όχι η περιουσία του, ενώ στο ίδιο πνεύμα είναι και ο έπαινος.
[ο Θεός περιμένει την μετάνοια]
Ο πλούσιος περιμένει να εκδηλωθεί η προνοητικότητα από τον οικονόμο, όχι για καλό του πλουσίου αλλά για καλό του οικονόμου, αυτή όμως δεν εκδηλώθηκε ποτέ.
Είναι ποτέ δυνατόν η πραγματική προνοητικότητα να σε φέρει σε χειρότερη θέση;
Είναι ποτέ δυνατόν η πραγματική οξύνοια να σε οδηγήσει σε ανοησία;
Έτσι βλέπουμε ξανά ότι ο έπαινος είναι πατρικό ενδιαφέρον για την σωτηρία ενώ παρατηρούμε ότι εδώ μας διδάσκει ο Χριστός το ὁ μὴ συνάγων μετ' ἐμοῦ σκορπίζει.
Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστός μας κάνει φανερό για τον μεν κακό οικονόμο ότι η αμέλεια των εντολών οδηγεί αυτόν που έχει το τάλαντο όχι μόνο να μην μπορεί να το φυλάξει, η προνοητικότητα δεν εκδηλώνεται, αλλά να το χάνει κιόλας, αντί καλό φέρνει άσχημο αποτέλεσμα. Δείτε ανάρτηση: ο πόλεμος του Διαβόλου κεφάλαιο Τρόπος Επίθεσης. Ενώ στους υιούς φωτός διδάσκει ότι κάποιος δεν φτάνει να εξαλείψει μόνο τα πάθη, να μην κλέβει τα λεφτά, αλλά πρέπει να προχωρήσει και στην αρετή, να δώσει ακόμη και από τον μισθό του. Λέγει ο Ψαλμωδός, ἔκκλινον ἀπό κακοῦ καί ποίησον ἀγαθόν, δηλαδή όχι μόνο να φεύγεις από το κακό αλλά να κάνεις και το καλό.
Δεν υπήρξε προβλεπτικότητα και προνοητικότητα εκ μέρους του οικονόμου, όχι γιατί δεν φρόντισε ο οικονόμος να είναι καλυμμένος στις απάτες και ξεσκεπάστηκε, αλλά γιατί οτιδήποτε, είτε αυτό είναι ικανότητα, είτε είναι περιουσία, όταν τίθεται σε χρήση εκτός της δόξης Θεού δεν είναι στην πραγματικότητα αυτό που δείχνει, ενώ φαίνεται καλό και ωφέλιμο στην πραγματικότητα είναι κακό και βλαβερό.
[ο οικονόμος που δεν χρησιμοποιεί σωστά το τάλαντο βλάπτει τον εαυτό του]
Είναι ποτέ δυνατόν η πραγματική προνοητικότητα να σε φέρει σε χειρότερη θέση;
Είναι ποτέ δυνατόν η πραγματική οξύνοια να σε οδηγήσει σε ανοησία;
Έτσι βλέπουμε ξανά ότι ο έπαινος είναι πατρικό ενδιαφέρον για την σωτηρία ενώ παρατηρούμε ότι εδώ μας διδάσκει ο Χριστός το ὁ μὴ συνάγων μετ' ἐμοῦ σκορπίζει.
Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστός μας κάνει φανερό για τον μεν κακό οικονόμο ότι η αμέλεια των εντολών οδηγεί αυτόν που έχει το τάλαντο όχι μόνο να μην μπορεί να το φυλάξει, η προνοητικότητα δεν εκδηλώνεται, αλλά να το χάνει κιόλας, αντί καλό φέρνει άσχημο αποτέλεσμα. Δείτε ανάρτηση: ο πόλεμος του Διαβόλου κεφάλαιο Τρόπος Επίθεσης. Ενώ στους υιούς φωτός διδάσκει ότι κάποιος δεν φτάνει να εξαλείψει μόνο τα πάθη, να μην κλέβει τα λεφτά, αλλά πρέπει να προχωρήσει και στην αρετή, να δώσει ακόμη και από τον μισθό του. Λέγει ο Ψαλμωδός, ἔκκλινον ἀπό κακοῦ καί ποίησον ἀγαθόν, δηλαδή όχι μόνο να φεύγεις από το κακό αλλά να κάνεις και το καλό.
Δεν υπήρξε προβλεπτικότητα και προνοητικότητα εκ μέρους του οικονόμου, όχι γιατί δεν φρόντισε ο οικονόμος να είναι καλυμμένος στις απάτες και ξεσκεπάστηκε, αλλά γιατί οτιδήποτε, είτε αυτό είναι ικανότητα, είτε είναι περιουσία, όταν τίθεται σε χρήση εκτός της δόξης Θεού δεν είναι στην πραγματικότητα αυτό που δείχνει, ενώ φαίνεται καλό και ωφέλιμο στην πραγματικότητα είναι κακό και βλαβερό.
[ο οικονόμος που δεν χρησιμοποιεί σωστά το τάλαντο βλάπτει τον εαυτό του]
Η προνοητικότητα του οικονόμου δεν είναι στην πραγματικότητα προνοητικότητα, από το πρώτο δευτερόλεπτο που τέθηκε στην υπηρεσία του κακού έπαψε να είναι προνοητικότητα, είναι τώρα διαστρέβλωση και κακή χρήση του ταλάντου έτσι αντί να τον ωφελήσει τον φέρνει σε χειρότερη θέση. Όχι μόνο χάνει την θέση οριστικώς αλλά ευτελίζει και εντελώς την ύπαρξη του. Ο οικονόμος, όπως και κάθε ένας που ποιεί την αμαρτία, αλλάζει την αγαθή φύση που έλαβε από τον Θεό.
Για αυτό όταν θα δούμε τα πράγματα όπως είναι τότε θα καταλάβουμε ότι η αμαρτωλή χρήση των ταλάντων και γενικώς η αμαρτία είναι ενός είδους τρέλα που σκοτίζει τον νου ο οποίος νομίζει ότι δρα καλώς αλλά στην πραγματικότητα πράττει κακώς και κατά του συμφέροντος μας. Αγαπητοί δεν χρειάζεται μεγάλες αναλύσεις για να δούμε ότι ο έπαινος έχει εντελώς, έχει αποκλειστικώς, πνευματικά ελατήρια, είναι πατρική παρατήρηση προς διόρθωση. Εάν είχε υλικά ελατήρια τότε πρώτον ο πλούσιος θα ζητούσε τα κλεμμένα χρήματα πίσω αμέσως ή θα τον έβαζε να ξοφλήσει αλλά και να φέρει κέρδος με την πονηρή εφευρετικότητα εφόσον την θαύμαζε, στο δε άκουσμα ότι δέχθηκαν να τον κλέψουν οι χρεώστες θα τους έκανε σφοδρότατη παρατήρηση απαιτώντας άμεσα από αυτούς όλα τα χρωστούμενα. Όμως βλέπουμε ότι ο πλούσιος σώζει από το κακό τους χρεώστες και ενδιαφέρεται πολύ για τον οικονόμο που ήταν η όλη αιτία του κακού προσπαθώντας να τον κάνει να μετανοήσει.
Για αυτό όταν θα δούμε τα πράγματα όπως είναι τότε θα καταλάβουμε ότι η αμαρτωλή χρήση των ταλάντων και γενικώς η αμαρτία είναι ενός είδους τρέλα που σκοτίζει τον νου ο οποίος νομίζει ότι δρα καλώς αλλά στην πραγματικότητα πράττει κακώς και κατά του συμφέροντος μας. Αγαπητοί δεν χρειάζεται μεγάλες αναλύσεις για να δούμε ότι ο έπαινος έχει εντελώς, έχει αποκλειστικώς, πνευματικά ελατήρια, είναι πατρική παρατήρηση προς διόρθωση. Εάν είχε υλικά ελατήρια τότε πρώτον ο πλούσιος θα ζητούσε τα κλεμμένα χρήματα πίσω αμέσως ή θα τον έβαζε να ξοφλήσει αλλά και να φέρει κέρδος με την πονηρή εφευρετικότητα εφόσον την θαύμαζε, στο δε άκουσμα ότι δέχθηκαν να τον κλέψουν οι χρεώστες θα τους έκανε σφοδρότατη παρατήρηση απαιτώντας άμεσα από αυτούς όλα τα χρωστούμενα. Όμως βλέπουμε ότι ο πλούσιος σώζει από το κακό τους χρεώστες και ενδιαφέρεται πολύ για τον οικονόμο που ήταν η όλη αιτία του κακού προσπαθώντας να τον κάνει να μετανοήσει.
[ο πλούσιος τύπος Χριστού, ο οικονόμος τύπος Διαβόλου]
Και παρατηρώντας αυτά ας δούμε ως ένα τύπο Διαβόλου τον οικονόμο ώστε αυτό να μας δείξει ξανά ότι όλα είναι για πνευματικό σκοπό και προς σωτηρία.
Υμεῖς ἐκ τοῦ πατρός τοῦ διαβόλου ἐστέ, καί τάς ἐπιθυμίας τοῦ πατρός ὑμῶν θέλετε ποιεῖν.
Δηλαδή, εσείς έχετε πατέρα τον Διάβολο και τις επιθυμίες του πονηρού πατέρα σας θέλετε να εκτελείτε. Ο αμαρτωλός αν αφεθεί παγιώνεται προς το κακό και διαβολοποιείται.
Ο οικονόμος ο οποίος εξέπεσε του υψηλού αξιώματος του ενώ μετά πλάνησε τους χρεώστες με δόλωμα δήθεν ωφέλεια μόνο και μόνο όμως για να τους έχει στο χέρι και να τους ζημιώσει. Λαμβάνει την ευκαιρία για μετάνοια μετά την πτώση του όπως έλαβαν και οι πρωτόπλαστοι αλλά αυτός λέει ξανά για δεύτερη φορά το αντίθετο με τον δίκαιο οικονόμο Ιωσήφ. Ταχέως γράψον λέει και για τον λόγο ώστε να μην δώσει ευκαιρία καλύτερης σκέψης, όπως και ο Διάβολος μπροστά στο δέντρο έδρασε. Όμως ο πλούσιος που είναι ο Χριστός σώζει τους χρεώστες χωρίς ουδεμία απαίτηση, όπως έσωσε και εμάς δωρεάν. Πετάει το χειρόγραφο, ἐξαλείψας τό καθ’ ἡμῶν χειρόγραφον, με το οποίο τους είχε στο χέρι ο οικονόμος, ενώ καταδικάζει οριστικά τον αίτιο του κακού, τον οικονόμο, που η πορεία του δείχνει ότι έχει παγιωθεί προς το κακό λέγοντας τον άδικο, όπως καταδικάζει τον Διάβολο και για αυτόν μόνο ετοίμασε την κόλαση, πῦρ τό αἰώνιον τό ἠτοιμασμένο τω διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. Και όσοι χρεώστες κατάλαβαν το κακό που θα τους έκανε ο οικονόμος και από τι τους έσωσε ο πλούσιος αγάπησαν τον πλούσιο σφόδρα, ενώ όσοι χρεώστες παρέμειναν στην κακή διαγωγή και δεν εννόησαν, ακολουθούν τον οικονόμο και κρίνονται και αυτοί οριστικά ως άδικοι. Πορεύεσθε ἀπ' ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τό πῦρ τό αἰώνιον τό ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ·, πηγαίνετε στο αιώνιο πυρ που έχει ετοιμαστεί για τον διάβολο και τους αγγέλους του.
[η σημασία του στίχου "οι υιοί του αιώνος τούτου φρονιμότεροι"]
Και παρατηρώντας αυτά ας δούμε ως ένα τύπο Διαβόλου τον οικονόμο ώστε αυτό να μας δείξει ξανά ότι όλα είναι για πνευματικό σκοπό και προς σωτηρία.
Υμεῖς ἐκ τοῦ πατρός τοῦ διαβόλου ἐστέ, καί τάς ἐπιθυμίας τοῦ πατρός ὑμῶν θέλετε ποιεῖν.
Δηλαδή, εσείς έχετε πατέρα τον Διάβολο και τις επιθυμίες του πονηρού πατέρα σας θέλετε να εκτελείτε. Ο αμαρτωλός αν αφεθεί παγιώνεται προς το κακό και διαβολοποιείται.
Ο οικονόμος ο οποίος εξέπεσε του υψηλού αξιώματος του ενώ μετά πλάνησε τους χρεώστες με δόλωμα δήθεν ωφέλεια μόνο και μόνο όμως για να τους έχει στο χέρι και να τους ζημιώσει. Λαμβάνει την ευκαιρία για μετάνοια μετά την πτώση του όπως έλαβαν και οι πρωτόπλαστοι αλλά αυτός λέει ξανά για δεύτερη φορά το αντίθετο με τον δίκαιο οικονόμο Ιωσήφ. Ταχέως γράψον λέει και για τον λόγο ώστε να μην δώσει ευκαιρία καλύτερης σκέψης, όπως και ο Διάβολος μπροστά στο δέντρο έδρασε. Όμως ο πλούσιος που είναι ο Χριστός σώζει τους χρεώστες χωρίς ουδεμία απαίτηση, όπως έσωσε και εμάς δωρεάν. Πετάει το χειρόγραφο, ἐξαλείψας τό καθ’ ἡμῶν χειρόγραφον, με το οποίο τους είχε στο χέρι ο οικονόμος, ενώ καταδικάζει οριστικά τον αίτιο του κακού, τον οικονόμο, που η πορεία του δείχνει ότι έχει παγιωθεί προς το κακό λέγοντας τον άδικο, όπως καταδικάζει τον Διάβολο και για αυτόν μόνο ετοίμασε την κόλαση, πῦρ τό αἰώνιον τό ἠτοιμασμένο τω διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. Και όσοι χρεώστες κατάλαβαν το κακό που θα τους έκανε ο οικονόμος και από τι τους έσωσε ο πλούσιος αγάπησαν τον πλούσιο σφόδρα, ενώ όσοι χρεώστες παρέμειναν στην κακή διαγωγή και δεν εννόησαν, ακολουθούν τον οικονόμο και κρίνονται και αυτοί οριστικά ως άδικοι. Πορεύεσθε ἀπ' ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τό πῦρ τό αἰώνιον τό ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ·, πηγαίνετε στο αιώνιο πυρ που έχει ετοιμαστεί για τον διάβολο και τους αγγέλους του.
[η σημασία του στίχου "οι υιοί του αιώνος τούτου φρονιμότεροι"]
Αλλά και το δεύτερο μέρος της προτάσεως έχει σημασία ἐπῄνεσεν ὁ κύριος
τόν οἰκονόμον τῆς ἀδικίας, ὅτι φρονίμως ἐποίησεν· ὅτι οἱ υἱοί τοῦ αἰῶνος
τούτου φρονιμώτεροι ὑπέρ τούς υἱούς τοῦ φωτός εἰς τὴν γενεάν τὴν ἑαυτῶν
εἰσι.
Είναι βεβαιωτικό ότι δεν υπάρχει πραγματικός έπαινος της πονηριάς, αφού το "φρονιμώτεροι" δεν σημαίνει ότι είναι στην πραγματικότητα φρόνιμοι και συνετοί οι υιοί του αιώνος τούτου. Έτσι ο έπαινος που προήλθε από την κακή φρονιμάδα, είναι στην πραγματικότητα πατρικό ενδιαφέρον για την χρησιμοποίηση της επινοητικότητας για κακό σκοπό. Στο δεύτερο σκέλος το φρονιμώτεροι σημαίνει την πορεία. Πορεία είχε ο άδικος οικονόμος, εἰς τὴν γενεάν τὴν ἑαυτῶν, πορεία πρέπει να έχει και ο Χριστιανός.
Ο αμαρτωλός πάει από το κακό στο χειρότερο, προκόβει προς το χειρότερο, πονηροί δέ ἄνθρωποι καί γόητες προκόψουσιν ἐπί τό χεῖρον, πλανῶντες καί πλανώμενοι, γίνεται διάβολος, ο υιός φωτός πρέπει να έχει πορεία και να γίνει μικρός θεός, να φτάσει στην θέωση. Κατά τον ίδιο τρόπο, πατρικά μιλάει στους δίκαιους οικονόμους παρατηρώντας ότι ενώ ξέρουν ότι κάποια στιγμή θα έλθει η απόλυση, εδώ ο θάνατος, και θα πρέπει να αποδώσουν λογαριασμό, εν τούτοις όμως δεν εργάζονται όσο πρέπει και αυτό θα τους στοιχίσει. Γιατί δεν πρέπει μόνο να ελευθερωθούμε από τα πάθη άλλα να προχωρήσουμε και στις αρετές, όπως ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή πατρικά, είχε μιλήσει και στο πρώτο σκέλος στον άδικο οικονόμο λυπούμενος για το τάλαντο του που το έθεσε στην υπηρεσία του κακού διότι με αυτήν του την πορεία θα αποκλειστεί από την ουράνιο βασιλεία. Ο Χριστός για κανέναν δεν αδιαφορεί, θέλει όλα τα παιδιά του να σωθούν, και ποτέ δεν λέει ψυχρά "αυτός καλά κάνει, εσύ Χριστιανέ τι κάνεις;"
Το παράπονο-νουθεσία αλλά και ο έπαινος-παρατήρηση προέρχονται από το ίδιο πατρικό ενδιαφέρον για την σωτηρία μας. Ο θεοφόρος γέρων Παΐσιος, ο χαρισματούχος αυτός οδοδείκτης της αληθείας, θα μας έλεγε για τον στίχο αυτό ότι με τον έπαινο στον έναν και το παράπονο στους άλλους, ήθελε να φέρει και τους δυο στο φιλότιμο για να μην χάσουν την σωτηρία. Τα συμπλέκει ο Χριστός έτσι ώστε να μας δείξει δυο πράγματα. Πρώτον ότι κάποιοι υιοί φωτός δεν ενεργούν με την απαραίτητη θέρμη στην σωστή διαχείριση και δεύτερον ότι είναι υποχρέωση τους να ενδιαφερθούν για τους αδελφούς που διαχειρίζονται κακώς ώστε και αυτοί να έλθουν εις επίγνωση αληθείας, ότι δηλαδή πράττουν κατά του συμφέροντος τους, και να επανέλθουν στην σωστή διαχείριση.
Τέλος, το δεύτερο σκέλος του στίχου 8, η φράση υἱοί τοῦ αἰῶνος τούτου και υἱούς τοῦ φωτός, μας δείχνει το γεγονός ότι ο Ιησούς θέτει όλα τα επιμέρους στοιχεία της παραβολής υπό το πρίσμα της Χριστιανικής διδασκαλίας.
Πλούσιος είναι ο Θεός και οικονόμοι όλοι εμείς οι άνθρωποι.
Αλλά και οι υπόλοιποι στίχοι αυτό κάνουν, στίχος 9 η έκλειψη, εδώ τώρα είναι ο θάνατος, στίχος 10 είναι η δικαία ανταπόδοσις εκ του αυτοπροορισμού μας, στίχος 11 αντιπαραβολή προσωρινού με αιώνιο, στίχος 13 που μας λέει ότι όπως ο οικονόμος έτσι και εμείς δουλεύουμε αλλά αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε έναν, είτε στον Θεό είτε στον μαμμωνά.
Μετά τον στίχο 8 ο στίχος 9 μας λέει: Ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα, ὅταν ἐκλίπητε, δέξωνται ὑμᾶς εἰς τάς αἰωνίους σκηνάς.
Εδώ ο Κύριος συνεχίζοντας αφήνει τον άδικο οικονόμο και μιλάει προς εμάς που έχουμε τώρα μπροστά μας φρέσκο το παράδειγμα του άδικου οικονόμου λέγοντας μας να κάνουμε φίλους από τον μαμμωνά της αδικίας.
["κάντε φίλους εκ μαμωνά της αδικίας", άφεση με δωρεά από τα κλεμμένα;]
Είναι βεβαιωτικό ότι δεν υπάρχει πραγματικός έπαινος της πονηριάς, αφού το "φρονιμώτεροι" δεν σημαίνει ότι είναι στην πραγματικότητα φρόνιμοι και συνετοί οι υιοί του αιώνος τούτου. Έτσι ο έπαινος που προήλθε από την κακή φρονιμάδα, είναι στην πραγματικότητα πατρικό ενδιαφέρον για την χρησιμοποίηση της επινοητικότητας για κακό σκοπό. Στο δεύτερο σκέλος το φρονιμώτεροι σημαίνει την πορεία. Πορεία είχε ο άδικος οικονόμος, εἰς τὴν γενεάν τὴν ἑαυτῶν, πορεία πρέπει να έχει και ο Χριστιανός.
Ο αμαρτωλός πάει από το κακό στο χειρότερο, προκόβει προς το χειρότερο, πονηροί δέ ἄνθρωποι καί γόητες προκόψουσιν ἐπί τό χεῖρον, πλανῶντες καί πλανώμενοι, γίνεται διάβολος, ο υιός φωτός πρέπει να έχει πορεία και να γίνει μικρός θεός, να φτάσει στην θέωση. Κατά τον ίδιο τρόπο, πατρικά μιλάει στους δίκαιους οικονόμους παρατηρώντας ότι ενώ ξέρουν ότι κάποια στιγμή θα έλθει η απόλυση, εδώ ο θάνατος, και θα πρέπει να αποδώσουν λογαριασμό, εν τούτοις όμως δεν εργάζονται όσο πρέπει και αυτό θα τους στοιχίσει. Γιατί δεν πρέπει μόνο να ελευθερωθούμε από τα πάθη άλλα να προχωρήσουμε και στις αρετές, όπως ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή πατρικά, είχε μιλήσει και στο πρώτο σκέλος στον άδικο οικονόμο λυπούμενος για το τάλαντο του που το έθεσε στην υπηρεσία του κακού διότι με αυτήν του την πορεία θα αποκλειστεί από την ουράνιο βασιλεία. Ο Χριστός για κανέναν δεν αδιαφορεί, θέλει όλα τα παιδιά του να σωθούν, και ποτέ δεν λέει ψυχρά "αυτός καλά κάνει, εσύ Χριστιανέ τι κάνεις;"
Το παράπονο-νουθεσία αλλά και ο έπαινος-παρατήρηση προέρχονται από το ίδιο πατρικό ενδιαφέρον για την σωτηρία μας. Ο θεοφόρος γέρων Παΐσιος, ο χαρισματούχος αυτός οδοδείκτης της αληθείας, θα μας έλεγε για τον στίχο αυτό ότι με τον έπαινο στον έναν και το παράπονο στους άλλους, ήθελε να φέρει και τους δυο στο φιλότιμο για να μην χάσουν την σωτηρία. Τα συμπλέκει ο Χριστός έτσι ώστε να μας δείξει δυο πράγματα. Πρώτον ότι κάποιοι υιοί φωτός δεν ενεργούν με την απαραίτητη θέρμη στην σωστή διαχείριση και δεύτερον ότι είναι υποχρέωση τους να ενδιαφερθούν για τους αδελφούς που διαχειρίζονται κακώς ώστε και αυτοί να έλθουν εις επίγνωση αληθείας, ότι δηλαδή πράττουν κατά του συμφέροντος τους, και να επανέλθουν στην σωστή διαχείριση.
Τέλος, το δεύτερο σκέλος του στίχου 8, η φράση υἱοί τοῦ αἰῶνος τούτου και υἱούς τοῦ φωτός, μας δείχνει το γεγονός ότι ο Ιησούς θέτει όλα τα επιμέρους στοιχεία της παραβολής υπό το πρίσμα της Χριστιανικής διδασκαλίας.
Πλούσιος είναι ο Θεός και οικονόμοι όλοι εμείς οι άνθρωποι.
Αλλά και οι υπόλοιποι στίχοι αυτό κάνουν, στίχος 9 η έκλειψη, εδώ τώρα είναι ο θάνατος, στίχος 10 είναι η δικαία ανταπόδοσις εκ του αυτοπροορισμού μας, στίχος 11 αντιπαραβολή προσωρινού με αιώνιο, στίχος 13 που μας λέει ότι όπως ο οικονόμος έτσι και εμείς δουλεύουμε αλλά αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε έναν, είτε στον Θεό είτε στον μαμμωνά.
Μετά τον στίχο 8 ο στίχος 9 μας λέει: Ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα, ὅταν ἐκλίπητε, δέξωνται ὑμᾶς εἰς τάς αἰωνίους σκηνάς.
Εδώ ο Κύριος συνεχίζοντας αφήνει τον άδικο οικονόμο και μιλάει προς εμάς που έχουμε τώρα μπροστά μας φρέσκο το παράδειγμα του άδικου οικονόμου λέγοντας μας να κάνουμε φίλους από τον μαμμωνά της αδικίας.
["κάντε φίλους εκ μαμωνά της αδικίας", άφεση με δωρεά από τα κλεμμένα;]
Για τι πράγμα μιλάει; Είδες ότι ο πλούσιος είναι ο Κύριος, οικονόμοι αναλόγως είτε άδικοι είτε δίκαιοι όλοι εμείς οι άνθρωποι. Έχε λοιπόν κατά νου την παραβολή και δες ότι ο οικονόμος σφετερίστηκε την περιουσία του κυρίου του, αυτήν έχει οικειοποιηθεί αδίκως, δεν έχει αφαιρέσει χρήματα από άλλον οικονόμο. Έτσι θα καταλάβεις ότι εδώ ο Χριστός δεν μιλάει για τα χρήματα που προήλθαν από αδικία και κλοπές, αλλά για τα τάλαντα και άπασα την νόμιμη περιουσία σου, επάνω στην οποία ενώ είσαι μόνο διαχειριστής, εγωιστικώς την θεωρείς αποκλειστικά δική σου αγνοώντας τον συνάνθρωπο.
Δεν γνωρίζεις ότι τα πάντα ανήκουν στον Θεό; Εμείς όμως σαν τον άδικο οικονόμο σφετεριζόμαστε την περιουσία Του, την θεωρούμε δική μας αγνοώντας τον συνάνθρωπο. Λέμε ότι μας ανήκουν όλα όμως αυτό γίνεται επάνω στην περιουσία άλλου, δηλαδή του Δημιουργού. Σου δοθήκαν τα υλικά αγαθά και οι διάφορες επιδεξιότητες από τον ουράνιο Πατέρα, όχι για να τα κρατάς μόνο για εσένα αλλά και για να μοιράζεις στον εν ανάγκαις αδελφό σου που είναι τέκνο Θεού και αδελφός σου. Μόνο τότε αναιρείται η άδικη διαχείριση, όταν αρχίσεις να φέρεσαι ως καλός οικονόμος. Έτσι αποκτάς φίλους όχι μόνο αυτούς που ελέησες, αλλά όλο το ουράνιο στερέωμα και πρώτα τον ίδιο τον Θεό που είπε, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε, αφού πως θα σε δέχονταν στις αιώνιες σκηνές αυτοί που έχεις ελεήσει, εάν δεν σε δεχόταν πρώτα ο δημιουργός του Παραδείσου; Και φίλος Θεού δεν γίνεσαι με δωροδοκία δίνοντας λίγα από τα κλεμμένα αλλά με τήρηση των εντολών.Για αυτό και τα χρήματα ή τα περιουσιακά στοιχεία, είναι σε εμάς αλλότρια, καί εἰ ἐν τῷ ἀλλοτρίῳ πιστοί οὐκ ἐγένεσθε, τό ὑμέτερον τίς ὑμῖν δώσει; Αλλότριος δηλαδή ξένος, αυτός που ανήκει σε άλλον. Και σου είναι ξένα για δυο λόγους, πρώτον γιατί είναι του πλουσίου, δηλαδή του Θεού όχι δικά σου, και δεύτερον διότι είναι υλικά πράγματα άρα ξένα προς την φύση σου. Δεν έχει γραφτεί ημῶν γάρ τό πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει; Ο άνθρωπος είναι πνευματική ύπαρξη, η ελπίδα σου είναι στον ουρανό, εδώ είσαι περαστικός και τα υλικά είναι αλλότρια, είδες στον τάφο να παίρνει κάνεις τίποτα; Όταν κατακρατείς εγωιστικά τότε τα χρήματα είναι ο μαμμωνάς της αδικίας. Είναι ο εργοδότης σου, ο μαμμωνάς που δουλεύεις για αυτόν, είναι ο δαίμονας που κυριαρχεί επάνω σου και σε εξαπατά. Και είναι της αδικίας διότι επήλθε από την αδικία, την κλεψιά της περιουσίας του Δημιουργού. Πολλοί νομίζουν ότι δίδοντας κάποια από τα κλεμμένα θα εξοφλήσουν και ότι αυτό λέει ο Χριστός στον στίχο.
Εάν δώσεις λίγα από τα κλεμμένα, δεν εξακολουθούν να είναι τα χρήματα σου τοποθετημένα στην αδικία και να εσύ είσαι όχι μόνο άδικος οικονόμος αλλά και κλέπτης; Κλέβοντας θεώρησες ότι εξασφαλίζεις το επίγειο μέλλον σου, νομίζεις ότι τώρα έρχεται ο Χριστός και σου λέγει ότι με λίγα από τα κλεμμένα θα εξασφαλίσεις και το ουράνιο; Μήπως σκέφτηκες ότι ο Θεός θέλει μερίδιο από τα κλεμμένα για να σε δικαιώσει; Τὴν δωρεάν τοῦ Θεοῦ ἐνόμισας διά χρημάτων κτᾶσθαι;
Μην στηρίζεσε άδικα σε χρήματα άδικα, διότι τίποτα δεν θα σε ωφελήσουν κατά την ημέρα της Κρίσεως, αυτό που πρέπει να στηριχθείς είναι η μετάνοια. Μὴ ἔπεχε ἐπί χρήμασιν ἀδίκοις· οὐδέν γάρ ὠφελήσει σε ἐν ἡμέρᾳ ἐπαγωγῆς. Σοφ. Σειρ. 5,8. Από τους δικούς σου κόπους και από αυτά που απέκτησε με δικαιοσύνη και τιμιότητα θέλει ο Θεός να ελεείς. Τίμα τὸν Κύριον ἀπὸ σῶν δικαίων πόνων καὶ ἀπάρχου αὐτῷ ἀπὸ σῶν καρπῶν δικαιοσύνης. Παρ. 3,9. Τίμα τον Θεό από τους δικούς σου δίκαιους κόπους και δίδε σε αυτόν πάντοτε καρπούς τους οποίους απέκτησες με δικαιοσύνη και τιμιότητα.
Μήπως πάλι αφού σφετερίστηκες την περιουσία του Κυρίου τώρα προσπαθείς να δουλέψεις και στους δυο κυρίους; Μα είδες ότι αυτό δεν γίνεται.
Τι άλλο μπορεί να σου προσφέρουν λοιπόν αυτές οι σκέψεις παρά ένα θανατηφόρο υπνωτικό που θα κοιμίσει την συνείδηση σου;
Εάν είναι άξιος κατακρίσεως αυτός που τα νόμιμα δεν διαχειρίζεται σωστά, τότε πόσο άξιος κατακρίσεως είναι ο κλέπτης;
Αλλά εάν έχεις κλέψει δεν έχει χαθεί η ελπίδα για εσένα. Σταμάτησε την κλοπή, δώσε πίσω τα ξένα, μην ξανακλέψεις, και στα νόμιμα που αποκτάς γίνε καλός διαχειριστής και αφού έγινες στα προσωρινά καλός θα σου δοθούν και τα αιώνια.
Εδώ ο αξεπέραστος Χρυσόστομος ας μας μιλήσει, oυ λέγω ίνα αρπάζων ελεής αλλ' ίνα της πλεονεξίας αποστάς, προς ελεημοσύνην και φιλανθρωπίαν αποχρήση τω πλούτω. Ει γαρ τις μη παύσαιτο της αρπαγής, ουδέ ελεημοσύνην εργάσεται αλλά καν μύρια καταβάλη χρήματα εις τας των δεομένων χείρας, τα ετέρων αρπάζων και πλεονεκτών τοις ανδροφόνοις εξίσης λελόγισται τω Θεώ.
Δεν λέγω να ελεείς από τα κλεμμένα, αλλά να σταματήσεις την πλεονεξία, και τον πλούτο σου να διαθέτεις σε ελεημοσύνες και φιλανθρωπίες. Αν κάποιος δεν σταματήσει την κλοπή, δεν κάνει ελεημοσύνη ακόμη και εάν καταβάλει άπειρα χρήματα στους φτωχούς, τα ξένα αρπάζοντας και πλεονεκτώντας, στα μάτια του Θεού είναι ίδιος με τον φονιά.
[στίχοι 11 και εξής]
Δεν γνωρίζεις ότι τα πάντα ανήκουν στον Θεό; Εμείς όμως σαν τον άδικο οικονόμο σφετεριζόμαστε την περιουσία Του, την θεωρούμε δική μας αγνοώντας τον συνάνθρωπο. Λέμε ότι μας ανήκουν όλα όμως αυτό γίνεται επάνω στην περιουσία άλλου, δηλαδή του Δημιουργού. Σου δοθήκαν τα υλικά αγαθά και οι διάφορες επιδεξιότητες από τον ουράνιο Πατέρα, όχι για να τα κρατάς μόνο για εσένα αλλά και για να μοιράζεις στον εν ανάγκαις αδελφό σου που είναι τέκνο Θεού και αδελφός σου. Μόνο τότε αναιρείται η άδικη διαχείριση, όταν αρχίσεις να φέρεσαι ως καλός οικονόμος. Έτσι αποκτάς φίλους όχι μόνο αυτούς που ελέησες, αλλά όλο το ουράνιο στερέωμα και πρώτα τον ίδιο τον Θεό που είπε, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε, αφού πως θα σε δέχονταν στις αιώνιες σκηνές αυτοί που έχεις ελεήσει, εάν δεν σε δεχόταν πρώτα ο δημιουργός του Παραδείσου; Και φίλος Θεού δεν γίνεσαι με δωροδοκία δίνοντας λίγα από τα κλεμμένα αλλά με τήρηση των εντολών.Για αυτό και τα χρήματα ή τα περιουσιακά στοιχεία, είναι σε εμάς αλλότρια, καί εἰ ἐν τῷ ἀλλοτρίῳ πιστοί οὐκ ἐγένεσθε, τό ὑμέτερον τίς ὑμῖν δώσει; Αλλότριος δηλαδή ξένος, αυτός που ανήκει σε άλλον. Και σου είναι ξένα για δυο λόγους, πρώτον γιατί είναι του πλουσίου, δηλαδή του Θεού όχι δικά σου, και δεύτερον διότι είναι υλικά πράγματα άρα ξένα προς την φύση σου. Δεν έχει γραφτεί ημῶν γάρ τό πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει; Ο άνθρωπος είναι πνευματική ύπαρξη, η ελπίδα σου είναι στον ουρανό, εδώ είσαι περαστικός και τα υλικά είναι αλλότρια, είδες στον τάφο να παίρνει κάνεις τίποτα; Όταν κατακρατείς εγωιστικά τότε τα χρήματα είναι ο μαμμωνάς της αδικίας. Είναι ο εργοδότης σου, ο μαμμωνάς που δουλεύεις για αυτόν, είναι ο δαίμονας που κυριαρχεί επάνω σου και σε εξαπατά. Και είναι της αδικίας διότι επήλθε από την αδικία, την κλεψιά της περιουσίας του Δημιουργού. Πολλοί νομίζουν ότι δίδοντας κάποια από τα κλεμμένα θα εξοφλήσουν και ότι αυτό λέει ο Χριστός στον στίχο.
Εάν δώσεις λίγα από τα κλεμμένα, δεν εξακολουθούν να είναι τα χρήματα σου τοποθετημένα στην αδικία και να εσύ είσαι όχι μόνο άδικος οικονόμος αλλά και κλέπτης; Κλέβοντας θεώρησες ότι εξασφαλίζεις το επίγειο μέλλον σου, νομίζεις ότι τώρα έρχεται ο Χριστός και σου λέγει ότι με λίγα από τα κλεμμένα θα εξασφαλίσεις και το ουράνιο; Μήπως σκέφτηκες ότι ο Θεός θέλει μερίδιο από τα κλεμμένα για να σε δικαιώσει; Τὴν δωρεάν τοῦ Θεοῦ ἐνόμισας διά χρημάτων κτᾶσθαι;
Μην στηρίζεσε άδικα σε χρήματα άδικα, διότι τίποτα δεν θα σε ωφελήσουν κατά την ημέρα της Κρίσεως, αυτό που πρέπει να στηριχθείς είναι η μετάνοια. Μὴ ἔπεχε ἐπί χρήμασιν ἀδίκοις· οὐδέν γάρ ὠφελήσει σε ἐν ἡμέρᾳ ἐπαγωγῆς. Σοφ. Σειρ. 5,8. Από τους δικούς σου κόπους και από αυτά που απέκτησε με δικαιοσύνη και τιμιότητα θέλει ο Θεός να ελεείς. Τίμα τὸν Κύριον ἀπὸ σῶν δικαίων πόνων καὶ ἀπάρχου αὐτῷ ἀπὸ σῶν καρπῶν δικαιοσύνης. Παρ. 3,9. Τίμα τον Θεό από τους δικούς σου δίκαιους κόπους και δίδε σε αυτόν πάντοτε καρπούς τους οποίους απέκτησες με δικαιοσύνη και τιμιότητα.
Μήπως πάλι αφού σφετερίστηκες την περιουσία του Κυρίου τώρα προσπαθείς να δουλέψεις και στους δυο κυρίους; Μα είδες ότι αυτό δεν γίνεται.
Τι άλλο μπορεί να σου προσφέρουν λοιπόν αυτές οι σκέψεις παρά ένα θανατηφόρο υπνωτικό που θα κοιμίσει την συνείδηση σου;
Εάν είναι άξιος κατακρίσεως αυτός που τα νόμιμα δεν διαχειρίζεται σωστά, τότε πόσο άξιος κατακρίσεως είναι ο κλέπτης;
Αλλά εάν έχεις κλέψει δεν έχει χαθεί η ελπίδα για εσένα. Σταμάτησε την κλοπή, δώσε πίσω τα ξένα, μην ξανακλέψεις, και στα νόμιμα που αποκτάς γίνε καλός διαχειριστής και αφού έγινες στα προσωρινά καλός θα σου δοθούν και τα αιώνια.
Εδώ ο αξεπέραστος Χρυσόστομος ας μας μιλήσει, oυ λέγω ίνα αρπάζων ελεής αλλ' ίνα της πλεονεξίας αποστάς, προς ελεημοσύνην και φιλανθρωπίαν αποχρήση τω πλούτω. Ει γαρ τις μη παύσαιτο της αρπαγής, ουδέ ελεημοσύνην εργάσεται αλλά καν μύρια καταβάλη χρήματα εις τας των δεομένων χείρας, τα ετέρων αρπάζων και πλεονεκτών τοις ανδροφόνοις εξίσης λελόγισται τω Θεώ.
Δεν λέγω να ελεείς από τα κλεμμένα, αλλά να σταματήσεις την πλεονεξία, και τον πλούτο σου να διαθέτεις σε ελεημοσύνες και φιλανθρωπίες. Αν κάποιος δεν σταματήσει την κλοπή, δεν κάνει ελεημοσύνη ακόμη και εάν καταβάλει άπειρα χρήματα στους φτωχούς, τα ξένα αρπάζοντας και πλεονεκτώντας, στα μάτια του Θεού είναι ίδιος με τον φονιά.
[στίχοι 11 και εξής]
Ο στίχος 11 λέει εἰ οὖν ἐν τῷ ἀδίκῳ μαμωνᾷ πιστοί οὐκ
ἐγένεσθε, τό ἀληθινόν τίς ὑμῖν πιστεύσει; Εδώ ο Χριστός μιλάει με την αναλογία των ουρανίων που είναι τα αληθινά σε σχέση με τα επίγεια. Πως είναι δυνατόν ο Κύριος να μας εμπιστευθεί τα αληθινά πλούτη όταν στα προσωρινά αποδειχθήκαμε αναξιόπιστοι; Με το να κρατήσουμε για εμάς τα ψεύτικα και προσωρινά φανήκαμε ανάξιοι του αληθινού πλούτου. Στίχος 14, Ἤκουον δέ ταῦτα πάντα οἱ Φαρισαῖοι φιλάργυροι
ὑπάρχοντες, καί ἐξεμυκτήριζον αὐτόν. Οι Φαρισαίοι ακούγοντάς τα αυτά καταλαβαίνουν αμέσως το τι είπε ο Χριστός, δεν ερμηνεύουν τα λεγόμενα ως, να δώσουν λίγα από τα κλεμμένα και έτσι θα δικαιωθούν.
[οι πολέμιοι κατηγορούν με συκοφαντίες]
[οι πολέμιοι κατηγορούν με συκοφαντίες]
Εάν αυτό ήταν το νόημα τότε θα δυσανασχετούσαν; Εάν οι φιλάργυροι Φαρισαίοι δυσανασχέτησαν που πολύ θα τους άρεσε το γεγονός ότι τώρα με λίγα από τα κλεμμένα θα εξασφαλίσουν και το ουράνιο μέλλον τότε πως εσύ λέγεις ότι ο Χριστός επαινεί την κλεψιά; Πόσες φορές δεν είδες ότι οι ακροατές των λόγων του Ιησού καταλάβαιναν αμέσως ορθά τι τους έλεγε και μάλιστα μη έχοντας μπροστά τους την Γραφή; Γιατί εσύ "αναγνώστη της αδικίας" επιμένεις να μην θες να εννοήσεις τι λέει ο Χριστός;
Ευχαριστούμε πολύ για τον λόγο περί του έπαινου του οικονόμου και του "μαμωνά δις αδικίας". Παρακαλούμε να μας πείτε ποιός το έγραψε. Θέλουμε Θεού συνεργούντος να το μεταφράσουμε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε εκτίμηση, Jordan.
Τα άρθρα του ιστολογίου είναι ελεύθερα να τα χρησιμοποιήσει ο οποιοσδήποτε, αρκεί φυσικά να μην είναι προς οικονομικό κέρδος ή διαστρέβλωση. Το άρθρο έγραψε ο μαθητής του πατρός Δανιήλ.
ΑπάντησηΔιαγραφή