Ασθενής και οδοιπόρος 
αμαρτίαν ουκ έχει
ασθενής και ωδιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει


  1. Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει
  2. Ο Άγιος περιμένει έως και 40 χρόνια, Τάματα
  3. Μωραίνει κύριος ον βούλεται απολέσαι
  4. Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα
  5. Εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια  
  6. Αμαρτία εξομολογημένη ουκ έστι αμαρτία
Το γνωστό απόφθεγμα είναι ένα αγνώστου προελεύσεως ρητό που ηχεί με Βιβλική διατύπωση στα αυτιά μας και το οποίο πολλές φορές χρησιμοποιείται όταν πρόκειται περί νηστείας.
Όπως αρκετά άλλα ρητά μπορεί να φαίνεται Βιβλικό αλλά δεν βρίσκεται πουθενά στην Βίβλο, ίσως έχει παρθεί από το Κοράνι. Διάφορα έχουν γραφτεί περί της δεύτερης κατηγορίας που "αμαρτίαν ουκ έχει". Άλλοι λένε ότι εννοεί τον ταξιδιώτη, άλλοι λένε ότι αφορά τις εγκύους.
Τι από τα δυο ισχύει;
Είναι φανερό από την Αγία Γραφή ότι ο Θεός αποστρέφεται την υποκριτική νηστεία έτσι είναι ευκόλως εννοούμενο ότι αποστρέφεται και τις πονηρές δικαιολογίες κατάλυσης της.

Ας δούμε τι λέει ο Θεός για την νηστεία.
Οὐχὶ τοιαύτην νηστείαν ἐγὼ ἐξελεξάμην, λέγει Κύριος, ἀλλὰ λύε πάντα σύνδεσμον ἀδικίας, διάλυε στραγγαλιὰς βιαίων συναλλαγμάτων, ἀπόστελλε τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει καὶ πᾶσαν συγγραφὴν ἄδικον διάσπα διάθρυπτε πεινῶντι τὸν ἄρτον σου καὶ πτωχοὺς ἀστέγους εἴσαγε εἰς τὸν οἶκόν σου ἐὰν ἴδῃς γυμνόν, περίβαλε, καὶ ἀπὸ τῶν οἰκείων τοῦ σπέρματός σου οὐχ ὑπερόψει τότε ραγήσεται πρώϊμον τὸ φῶς σου, καὶ τὰ ἰάματά σου ταχὺ ἀνατελεῖ, καὶ προπορεύσεται ἔμπροσθέν σου ἡ δικαιοσύνη σου, καὶ ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ περιστελεῖ σε τότε βοήσῃ, καὶ ὁ Θεὸς εἰσακούσεταί σου ἔτι λαλοῦντός σου ἐρεῖ ἰδοὺ πάρειμι.
Δηλαδή, δεν εξέλεξα και δεν όρισα εγώ τέτοια νηστεία λέγει ο Κύριος, δηλαδή υποκριτική, αλλά πρώτα λύσε κάθε δεσμό και σύνδεσμο με την αδικία. 

Ακύρωσε και σχίσε τις διεστραμμένες συμφωνίες, τις οποίας εσύ δια βίας και εξαναγκασμού έχεις συνάψει με τους άλλους.  Στείλε ελεύθερους τους συντετριμμένους από τον πόνο και την συμφορά, και κάθε συμβόλαιο άδικης συναλλαγής σχίσε το. Κόβε το ψωμί σου και μοιράσου το με τον πτωχό. Βάλε αστέγους στο σπίτι σου, εάν δεις γυμνό ντύσε τον και στους οικείους σου μη δείξεις αδιαφορία και καταφρόνηση. Εάν τα τηρήσεις αυτά τότε θα λάμψει σαν της αυγής χαρούμενο το φως της ειρήνης και της χαράς σου. Γρήγορα θα ανατείλει η θεραπεία των πληγών σου και θα αποκατασταθεί η υγεία σου. Μπροστά σου θα προπορεύεται η αρετή σου, η δε δόξα του Θεού θα σε περιβάλλει πάντοτε. Και όταν δια της προσευχής θα φωνάξεις προς τον Θεό, εκείνος την ίδια στιγμή που εσύ ακόμη θα προσεύχεσαι, θα σου απαντήσει: ιδού εγώ είμαι παρών, βρίσκομαι κοντά σου.
Όπως ο Θεός λέει οὐχὶ τοιαύτην νηστείαν ἐγὼ ἐξελεξάμην έτσι μας κάνει να εννοούμε και το ουχί τοιαύτην κατάλυση νηστείας αποδέχομαι.
Το πνεύμα της Χριστιανικής νηστείας και πότε είναι ορθή η κατάλυση της δεν μπορούν να είναι συνδεδεμένα με δυο τρεις καταστάσεις όπως αυτήν του ασθενούς της εγκύου ή του ταξιδιώτη λες και είμαστε σε αναζήτηση Νομικής Παλαιοδιαθηκής ερμηνείας από την οποία θα δούμε ότι δεν έχουν υποχρέωση νηστείας οι τάδε.
Πολλοί που επιχειρούν να εξηγήσουν το ρητό αναλώνοντας το χρόνο στην ορθή κατηγορία, υποπίπτουν χωρίς να το θέλουν σε ένα Νομικό σκεπτικό χάνοντας μια μεγάλη ευκαιρία.

Το όλο θέμα δεν είναι να διαλέξουμε στρατόπεδο το οποίο θα υποστηρίζει τον οδοιπόρο ή την έγκυο, σαν να θέλουμε να αποκλείσουμε μια κατηγορία ανθρώπων, αυτή των ταξιδιωτών και να προάγουμε άλλη κατηγορία αυτή των εγκύων, αλλά το θέμα είναι να καταδείξουμε το πνεύμα της Χριστιανικής νηστείας οπότε έτσι θα γίνει φανερό και το πότε είναι ορθή η κατάλυση της. Η προσπάθεια απόρριψης η πρόκρισης της μιας λέξης, χωρίς πολλές φορές να γίνεται καταληπτό, είναι λανθασμένη.
Το ορθό είναι να εννοήσουμε και να δώσουμε και στους άλλους γίνει κατανοητό, ότι είτε ταξιδιώτης λέει είτε έγκυος δεν έχει καμία σημασία αφού κατά τον ίδιο τρόπο που ο Θεός αποστρέφεται την νηστεία όταν προσφέρεται με αδικίες ανομίες ή εγωισμό κατά τον ίδιο τρόπο ο Θεός απορρίπτει την αποφυγή ή κατάλυση της νηστείας όταν αυτή προσπαθεί πονηρώς να δικαιωθεί φορώντας τον μανδύα κάποιας κατηγορίας ανθρώπων.
Σε όλη την Βίβλο γίνεται φανερό το σκεπτικό της ορθής νηστείας και ταυτόχρονα με αυτό και το πότε είναι ορθή η κατάλυση της. 

Έτσι είναι περιττό να αναφερθεί από εμάς κάποια κατηγορία ανθρώπων διότι αυτό είναι ένας πλεονασμός που όχι μόνο είναι άχρηστος αλλά θα δημιουργήσει και σύγχυση.
Έχει δοθεί από την Γραφή η οδηγία που θα μας κάνει να αναγνωρίσουμε άμεσα το πότε είναι ορθή η κατάλυση της νηστείας σε οποιαδήποτε κατηγορία ανθρώπων. 

Και ο ασθενής και ο οδοιπόρος και η έγκυος, η ωδι-πορος, λέξη πρωτάκουστη, όταν βρίσκονται σε κατάσταση σωματικής ανάγκης πληρούν τις προϋποθέσεις κατάλυσης νηστείας.
Το ορθό Χριστιανικό σκεπτικό κατάλυσης της νηστείας κάνει και τις δυο κατηγορίες, οδοιπόρος και έγκυος, να είναι ας πούμε ταυτόσημες όταν πληρούν τις προϋποθέσεις κατάλυσης, είναι και οι δυο καταστάσεις σωματικής ανάγκης. 

Γιατί εμείς προσπαθούμε να προκρίνουμε την μια;
Προφανώς τότε που ελέχθη το ρητό οι σημερινές δύο ώρες δρόμος με το αεροπλάνο για να πάμε από την μια πόλη στην άλλη ήταν εβδομάδες περπατήματος σε κακοτράχαλους δρόμους με αντίξοες συνθήκες, είτε καιρικές, είτε από άλλους παράγοντες, όπως κλέπτες, άγρια ζώα, πράγμα το οποίο έκανε τον οδοιπόρο να χρειάζεται όλες του τις δυνάμεις ώστε να ανταπεξέλθει.

Το οδοιπόρος σημαίνει εξάλλου αυτός που διανύει μια μεγάλη απόσταση περπατώντας, οδοιπόρος είναι ο πεζός ταξιδιώτης.
Ο ταξιδιώτης του σήμερα είναι καθισμένος αναπαυτικά στα καθίσματα είτε του αεροπλάνου είτε του τρένου είτε του αυτοκίνητου, τα οποία διαθέτουν κλιματισμό μουσική και άλλα οπότε δεν χρειάζεται να περπατήσει δεκάδες χιλιόμετρα, γενικώς ο σημερινός ταξιδιώτης ταξιδεύει με πολύ καλές συνθήκες. 

Επειδή η κατηγορία των αρχαίων ταξιδιωτών εξέλειπε εδώ στην Ελλάδα δεν είναι ορθό να προσπαθούμε να διαδώσουμε ότι η λέξις είναι έγκυος επειδή είναι πιο βολική. Όπως εξέλειπε η αρχαία κατηγορία των ταξιδιωτών στην χώρα μας ομοίως έχει εκλείψει και η αρχαία κατηγορία των εγκύων.
Όπως ο ταξιδιώτης έχει το αεροπλάνο όμοια και οι έγκυες έχουν ποικιλία τροφής η οποία θα τους παρέχει τις απαραίτητες βιταμίνες εάν είναι κάποια ημέρα νηστείας. Μάλιστα οι ιατροί συνιστούν στις εγκύους αποφυγή από ορισμένες τροφές ακόμη και εάν υπάρξει λιγούρα για αυτές. Εάν βέβαια είναι μια περίοδος μακράς νηστείας ή λόγω κάποιας ιδιαιτερότητας τότε δεν είναι σε θέση να ακολουθήσουν την νηστεία όπως και ο οδοιπόρος εάν είναι πραγματικός οδοιπόρος δεν είναι σε θέση να ακολουθήσει. Η προώθηση της παράδοξης ερμηνείας ωδι-πόρος με λεξιπλασίες, μας κάνει να χάσουμε την ευκαιρία να δείξουμε το ορθό σκεπτικό κατάλυσης νηστείας, αφού αφενός απασχολούμαστε με το ποια λέξη είναι η σωστή, αφετέρου άθελα μας γίναμε αντί διδάσκαλος των Χριστιανικών εντολών, Νομικός διδάσκαλος. Κάποιος έχει σπάσει το πόδι του, του έβαλαν γύψο, είναι στο σπίτι του και κάθεται, είναι ασθενής, όμως μπορεί ωραιότατα να νηστέψει την Παρασκευή το κρέας. Καθ' ον τρόπον όταν λέμε ασθενής εννοούμε κάποιον που έχει ανάγκη αρτύσιμη τροφή για να αναρρώσει από κάτι σοβαρό, κατά παρόμοιο τρόπο όταν λέει ταξιδιώτης εννοεί τον αρχαίο οδοιπόρο που έπρεπε να διανύσει δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιόμετρα με τα πόδια.

Ένας οδοιπόρος σε κάποιο χωριό της Αφρικής που θα χρειαστεί να διανύσει πολλά χιλιόμετρα με τα πόδια για να πάει κάπου, έχει δικαίωμα κατάλυσης της νηστείας. 
Εάν μας ρωτούσε θα του λέγαμε ασθενής και ωδιπόρος ή ασθενής και οδοιπόρος αμαρτία ουκ έχει; 
Δεν έχει κάποιο νόημα ορμώμενοι ίσως από την αίσθηση ότι κάποιοι ταξιδιώτες θα σκεφτούν "νόμιμες" υπεκφυγές ώστε να καταλύσουν την νηστεία, να γίνουμε εμείς Παλαιοδιαθηκικοί Νομοδιδάσκαλοι και να προσπαθούμε να δείξουμε ότι λέει έγκυος. 
Εξάλλου δεν μας προσφέρει κάτι, οι ασθενείς του ρητού που αφήνουμε άθικτους είναι πολύ μεγαλύτερη κατηγορία από τους ταξιδιώτες οπότε είναι ευκολότερο να κρυφτεί ένας σε αυτή με κάποια δικαιολογία.
Άραγε θα οδηγηθούμε σε νέα λεξιπλασία και θα πούμε ότι λέει ασθμενής και ωδιπόρος; Ασθμενής, δηλαδή θα πούμε ότι το ρητό εννοεί αυτόν που είναι ασθενής και αναστενάζει βαριά, ασθμαίνει, από την δυσκολία της καταστάσεως άρα μόνο οι σοβαρά ασθενείς έχουν δικαίωμα κατάλυσης;
Αυτός που εξέφερε το ρητό κατά πάσα πιθανότητα έχει τον ασθενή από την μια, κατηγορία στην οποία τεχνικά υπάγονται και οι έγκυες αφού και παλαιότερα ιατρούς χρειάζονταν και τώρα στο νοσοκομείο γεννούν και πάντοτε ήθελαν κάποια ιδιαίτερη φροντίδα, ενώ από την άλλη έχει την κατηγορία αυτών που λόγω συνεχούς βαριάς σωματικής κόπωσης έχουν δικαίωμα να καταλύσουν την νηστεία, έχοντας τον οδοιπόρο ο οποίος πρέπει εν μέσω πολλών διαφορετικών κινδύνων μα και κακών καιρικών συνθηκών να διανύσει με τα πόδια ιδιαίτερα μεγάλες αποστάσεις ως το κορυφαίο παράδειγμα αυτής της κατηγορίας.
Έτσι το ρητό λέει ασθενής και οδοιπόρος, όμως το θέμα δεν είναι να βρούμε την σωστή λέξη αλλά να βρούμε ευκαιρία να καταδείξουμε το πνεύμα της Χριστιανικής νηστείας οπότε έτσι θα γίνει φανερό και το πότε είναι ορθή η κατάλυση της.
Με αυτό τον τρόπο αποφεύγουμε την εντός εισαγωγικών,αντιπαράθεση για το ποια είναι η "σωστή" λέξη, την ακροβατική λεξιπλασία ώστε να πούμε ότι λέγει ωδι-πορος εάν είμαστε φίλοι αυτής της εξηγήσεως, και ταυτόχρονα και το κυριότερο κάνουμε φανερό το Χριστιανικό σκεπτικό το οποίο για το ρητό μας διδάσκει ότι είναι αδιάφορο εάν λέει οδοιπόρος ή έγκυος ή κάτι άλλο.

Βλέπουμε αγαπητοί ότι σε διάφορες χώρες του κόσμου οι Χριστιανοί περνούν δύσκολες στιγμές και παρά ταύτα νηστεύουν δίνοντας με παρρησία ομολογία της πίστεως ακόμη και έως θανάτου.
Το να κοιτάμε να βρούμε κάποιοι πως θα γλυτώσουμε από την νηστεία ως "ταξιδιώτες" αλλά στην χώρα των Λωτοφάγων, λαμβάνοντας το ρητό ως τον λωτό που θα μας κάνει να ξεχάσουμε, ή λαμβάνοντας ως "ασθενείς" συνάμα με το αρτύσιμο φαγητό και το ρητό ως το αναισθητικό που δίνεται στους ασθενείς ώστε με αυτό να αναισθητοποιηθεί η συνείδησις, να χειρουργηθεί και να αφαιρεθεί η τύψις, επιτρέψατε μου να πω ότι είναι άκρως ποταπό και εξευτελιστικό της προσωπικότητάς μας. Η νηστεία είναι υποχρέωση του Χριστιανού και ο κάθε ένας πρέπει να νηστεύει όπως ορίζει η Εκκλησία ή εάν υπάρχει κάποιο κώλυμα τότε το κατά δύναμιν.

Διάφοροι λένε ότι είναι η σωστή ζωή το σημαντικό γιατί "η κακία σταύρωσε τον Χριστό και όχι το φαγητό" και τα λοιπά όμοια που διαβάζουμε και ακούμε.
Αυτό όμως είναι λάθος να το δεχόμαστε ή να το αναπαράγουμε διότι υποβιβάζει την νηστεία από Θεϊκή εντολή ενώ ταυτόχρονα της αφαιρεί κάθε Χριστιανικό περιεχόμενο κάνοντας την όμοια με την δίαιτα. Αυτά τα λεγόμενα ουσιαστικά θέτουν το ένα απέναντι στο άλλο, σωστή ζωή εναντίων νηστείας και διαλέγεται τάχα το καλύτερο. Θα μπορεί κάποιος να πει ότι "εγώ δεν κλέβω ή δεν συκοφαντώ και αυτό μετράει" αγνοώντας την νηστεία. Δηλαδή εν τέλει μπορεί να προσφέρει στον συνάνθρωπο μια δικαιολογία της γαστριμαργίας αυτό οπότε έχουμε ευθύνη εμείς. Βέβαια εδώ έχουμε και ένα παράδοξο, αυτός που καταφέρνει το μεγαλύτερο πως δεν μπορεί να καταφέρει το μικρότερο και λέει ότι σημασία έχει άλλο;
Πρέπει να ξέρουμε ότι τήρηση των εντολών και νηστεία δεν χωρίζονται, είναι μέρος της ορθοπραξίας η νηστεία, είναι μέρος των εντολών η νηστεία, δεν είναι κάτι το συμπληρωματικό ή προαιρετικό στην σωστή ζωή του Χριστιανού και την τήρηση των εντολών. Κανείς μας δεν θα πει ορθό το "σημασία έχει να μην σκοτώσω και όχι να μην λέω ψέμματα" αφού και με τα δύο θα καταπατήσεις τις εντολές. Ακριβώς το ίδιο γίνεται όταν λέμε "τον Χριστό σταύρωσε το τάδε και όχι το φαΐ". Ο Χριστός νήστεψε και οι Απόστολοι νήστευαν δίνοντας μας παράδειγμα. Αν είχε σημασία, να μην κλέβω, να μην κουτσομπολεύω, αν ρόλο παίζει τάχα η σωστή ζωή και όχι η νηστεία και τα όμοια που ακούγονται τότε ο Χριστός οι Απόστολοι και οι Πατέρες είχαν την σωστή ζωή οπότε δεν θα νήστευαν. Πρέπει να ξέρουμε ότι δεν ήταν εξ αιτίας κάποιου χόμπι η νηστεία τους αλλά είναι διδαχή προς εμάς και μας διδάσκουν ότι η νηστεία είναι απαραίτητη στην ζωή του Χριστιανού.  
Το σωστό είναι λοιπόν να λέμε ότι η νηστεία πρέπει να συνοδεύεται από ορθοπραξία και όχι να λέμε "οι πράξεις είναι που μετράνε και όχι το τι τρως". Αυτό λάθος και να το κάνουμε γνωστό ώστε αφενός να μην γινόμαστε αίτιοι κακών και αφετέρου να ενημερώνουμε τους συνανθρώπους μας.
Όσο αφορά το ρητό καλύτερα θα ήταν από το να προσπαθούμε να δώσουμε την "ορθή" λέξη του ρητού ώστε οι άλλοι να το χρησιμοποιούν ή να το εξηγούν ορθά, να κάνουμε γνωστό ότι το ρητό δεν υπάρχει στην Γραφή και ότι ο Θεός δεν κοροϊδεύεται, μὴ πλανᾶσθε, Θεὸς οὐ µυκτηρίζεται, οπότε είτε λέει έγκυος είτε ταξιδιώτης είτε έλεγε κάτι άλλο δεν έχει σημασία αφού εάν μπορούμε να νηστέψουμε και δεν το κάνουμε είτε είμαστε ασθενεί, είτε οδοιπόροι είτε έγκυοι δεν δικαιωνόμαστε.

Δείτε κατωτέρω λεπτομερέστερη ανάρτηση σχετικά με την νηστεία Τετάρτης Παρασκευής και Σαρακοστής.

 Νηστεία Σαρακοστής - Νηστεία Τετάρτη Παρασκευή

1 σχόλιο: