Παραβολή πλουσίου και Λαζάρου

Σχόλια στην παραβολη πλουσιου και Λαζαρου 

19 ἄνθρωπός τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ᾿ ἡμέραν λαμπρῶς.
20 πτωχὸς δέ τις ἦν ὀνόματι Λάζαρος, ὃς ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωμένος,
21 καὶ ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου· ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἀπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ.
22 ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον ᾿Αβραάμ· ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. 
23 καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις, ὁρᾷ τὸν ᾿Αβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ. 
24 καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπε· πάτερ ᾿Αβραάμ, ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ. 
25 εἶπε δὲ ᾿Αβραάμ· τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά· νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι· 
26 καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται, μηδὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν. 
27 εἶπε δέ· ἐρωτῶ οὖν σε, πάτερ, ἵνα πέμψῃς αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου· 
28 ἔχω γὰρ πέντε ἀδελφούς· ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου. 
29 λέγει αὐτῷ ᾿Αβραάμ· ἔχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς προφήτας· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν. 
30 ὁ δὲ εἶπεν· οὐχί, πάτερ ᾿Αβραάμ, ἀλλ᾿ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτούς, μετανοήσουσιν. 
31 εἶπε δὲ αὐτῷ· εἰ Μωϋσέως καὶ τῶν προφητῶν οὐκ ἀκούουσιν, οὐδὲ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται.

Στίχοι 19 - 20 - 21

Η παραβολή αρχίζει παρουσιάζοντας έναν άνθρωπο ο οποίος είναι πλούσιος. Φοράει ρούχα πολύτιμα, πολύ μεγάλης αξίας, πορφύρα και βύσσο. Πορφύρα είναι ύφασμα που έχει βαφτεί με χρώμα κόκκινο. Το πορφυρό αυτό χρώμα με το οποίο βάφονταν τα ενδύματα έβγαινε από ένα όστρακο από την Φοινίκη, από εκεί έχει την προέλευση της η λέξη φοινικούν η οποία σημαίνει το πορφυρό χρώμα, την βλέπουμε στην ονομασία της εικόνας της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας, το οποίο είναι παραφθορά του εικών-φοινίσσουσα, δηλαδή εικόνα που εξέπεμπε πορφυρό χρώμα. Η αξία των πορφυρών ενδυμάτων ήταν πολύ μεγάλη διότι για να βαφεί ένα και μόνο ένδυμα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν γύρω στα δέκα χιλιάδες κοχύλια. Μάλιστα στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία υπήρχε νόμος για το πορφυρό ένδυμα, αυτός έλεγε ότι δεν μπορούσε να φοράει πορφυρό ένδυμα ο οποιοσδήποτε. 
Βύσσος είναι λινό ύφασμα από τις Ινδίες και αυτό μεγάλης αξίας. Προφανώς θα γινόταν συνδυασμός αυτών από τον πλούσιο κάνοντας έτσι τα ενδύματα του τεράστιας αξίας. 
Αυτά όμως τα ενδύματα είναι πάρα πολύ ακριβά δηλαδή αντιστοιχούν σε βασιλικά πλούτη αλλά και σε βασιλική θέση από ότι είδαμε. Όμως αυτός ο άνθρωπος ούτε βασιλιάς είναι αλλά ούτε παρουσιάζεται πάρα πολύ πλούσιος όπως ο νέος που πλησίασε τον Χριστό.  
Για τον οποίο πλούσιο νέο λέγει το Ευαγγέλιο ἦν γὰρ πλούσιος σφόδρα, δηλαδή ήταν πάρα πολύ πλούσιος, αλλά ο συγκεκριμένος παρουσιάζεται απλώς ἦν πλούσιος ως πλούσιος. 
Ενώ λοιπόν είναι κάποιος απλώς ευκατάστατος ντύνεται με βασιλικά ρούχα. Γιατί το κάνει αυτό; Διότι έχει μεγάλο εγωισμό και ματαιοδοξία, έχει υψώσει τον εαυτό του όχι μόνο πάνω από πλουσιότερους από αυτόν, αλλά έχει γίνει βασιλιάς, Καίσαρας. 
Στο μυαλό του έχει κάνει τον εαυτό του ανώτερο όλων, ενώ κάθε ημέρα διοργανώνει τραπέζια πλούσια και εκλεκτά. Αλλά θα σκεφτείς ότι θα του έφταναν κάποια τραπέζια ορισμένες ημέρες της εβδομάδος για να τρώγει, αλλά επειδή είναι μέγας δούλος της κοιλίας για αυτό κάθε ημέρα διοργανώνει τραπέζια. Δηλαδή όχι μόνο είναι πολύ εγωιστής, ματαιόδοξος και επιδειξίας αλλά είναι και μεγάλος κοιλιόδουλος.  
Βλέπεις λοιπόν πως δεν είναι άρχοντας αλλά δούλος; Έχει κάνει τον εαυτό του σαν θεό, αλλά όμως στην πραγματικότητα ενώ νομίζει ότι είναι αφέντης είναι δούλος, δούλος των παθών. Αλλά ως εγωιστής και υπερφίαλος θα ήταν μόνος στα καθημερινά τραπέζια ή αυτός θα τα ετοίμαζε; Όχι αλλά θα είχε υπηρέτες και θα καλεί σε αυτά φίλους ώστε και να επιδεικνύεται και να τρώγει συνέχεια. Για αυτόν ελεημοσύνη και νηστεία δεν υπάρχει, αλλά κάθε ημέρα είναι ένα φαγοπότι. Οι εορτές προς τιμήν του Κυρίου δεν έχουν καμία σημασία για αυτόν, αλλά έχουν αντικατασταθεί με εορτές προς τιμήν του εαυτού του και μάλιστα καθημερινές. 
Διαβάζοντας τους δύο επόμενους στίχους βλέπουμε μια μεγάλη αντίθεση, ένα δεύτερο πρόσωπο μας εμφανίζει ο Χριστός, ονόματι Λάζαρος που σημαίνει ο Θεός βοήθησε. 
Ο Λάζαρος είναι πτωχὸς και λέγει για αυτόν ότι ἐβέβλητο, δηλαδή τον άφησαν στην εξώπορτα του πλουσίου. Τον άφησαν εκεί προφανώς με την σκέψη ότι ο πλούσιος ως τέτοιος θα τον περίθαλπτε κάπως.  Είτε θα έκανε κάτι για την αρρώστια του ή τουλάχιστον θα του έδινε ένα πιάτο φαγητό.  Ο Χριστός επιπλέον λέει ότι ο Λάζαρος είναι ἡλκωμένος.  
Με την λέξη ἡλκωμένος μας δείχνει ταυτόχρονα δύο πράγματα, ότι έχει κάποια ασθένεια αλλά και ότι πονάει εξ αιτίας της.  
Εκτός αυτών μας λέγει ότι ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης. Αυτό μας δείχνει πολλά πράγματα για τον Λάζαρο.  Μας δείχνει ότι δεν υποσιτίζεται απλά, αλλά ότι είναι σε απόλυτη στέρηση τροφής, δεν έχει οτιδήποτε προς βρώση, ο Λάζαρος επιθυμεί να φάει όχι κάποιο από τα πλούσια εδέσματα του πλουσίου αλλά τα ψίχουλα, δηλαδή δεν πεινάει απλώς αλλά κυριολεκτικά πεθαίνει από την πείνα. Όμως αυτό μας οδηγεί να καταλάβουμε ότι ο Λάζαρος έχει πολύ μεγάλη ταπείνωση, γιατί δεν λέει ότι είναι θυμωμένος, ούτε ότι απαιτεί, ούτε ότι φωνάζει επίμονα, αλλά λέγει ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι δηλαδή ο Λάζαρος ενώ είναι σε αυτήν την τραγική κατάσταση, επιθυμεί, να χορτάσει από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι.  
Είναι ευγενική ψυχή ο Λάζαρος, έχει υψηλό πνευματικό επίπεδο. Με αυτήν την φράση ο Χριστός μας κάνει φανερό και άλλο για τον Λάζαρο εκτός το ότι πεινάει. Αυτό είναι ότι η χείριστη οικονομική του κατάσταση δεν ήταν απόρροια τεμπελιάς αλλά επήλθε διότι είχε αυτήν την σοβαρή ασθένεια.
Επάνω λοιπόν στην αρρώστια, στην απόλυτη φτώχεια που αυτή επέφερε, στο πέταγμα στον δρόμο, στους πόνους, προστίθεται και η πλήρης ασιτία. Έχουμε δηλαδή να μας παρουσιάζει ο Χριστός κάποιον πάμφτωχο που βρίσκεται στον δρόμο με ασθένεια η οποία έχει πόνους, ενώ επιπλέον όλων αυτών πεινάει φοβερά. 
Τα μισά από αυτά είναι υπεραρκετά για να μείνουμε εκστατικοί εμπρός στην τελείως τραγική κατάσταση του Λαζάρου η οποία μας παρουσιάζεται.
Και να ήταν μόνο αυτά;
Ο πλούσιος ενώ κάθε ημέρα παραθέτει τραπέζια αγνοεί παντελώς τον Λάζαρο που είναι στην εξώπορτα του και επιδεικνύει πρωτοφανή σκληροκαρδία μη δίνοντας του όχι τα αποφάγια αλλά ούτε καν τα ψίχουλα. Έτσι τώρα στον Λάζαρο προστίθεται και άλλο βάσανο! Το θέαμα πλουσιότατων δείπνων μπροστά του ενώ αυτός την ίδια στιγμή πεθαίνει από την πείνα,  θέαμα που πολλαπλασιάζει την οδύνη του. 
Και είναι φοβερό αλλά δεν σταματούν εδώ τα δεινά του Λαζάρου !
Ο Λάζαρος πεινάει, ο πλούσιος τον αγνοεί και δεν του δίδει κάτι, αλλά παράδοξο, ούτε κάποιος από τους τραπεζοκόμους ή τους καλεσμένους δίδει λίγο φαγητό στον Λάζαρο. 
Κανείς από τόσους δεν βρέθηκε να είναι συμπονετικός; Αυτός ήταν ο πλούσιος αυτούς τους φίλους είχε θα πεις, αλλά παράδοξο μήπως αυτοί ως τέτοιοι δεν θα ήθελαν να φανούν στα μάτια των άλλων ως καλοί; Μήπως θα στοίχιζε στους συνδαιτυμόνες εάν έδιναν ένα πιάτο φαγητό από ένα τραπέζι που άλλος είχε πληρώσει αυτά που βρίσκονταν επάνω του;   
Μήπως άραγε εάν έδιδαν από το τραπέζι δεν θα φαίνονταν εύσπλαχνοι δωρεάν;   
Αλλά ο Λάζαρος πεινά. Κανείς δεν ασχολήθηκε με αυτόν, παράδοξο, γιατί; 
Διότι ήθελαν να είναι αρεστοί στον πλούσιο και τις ιδέες του, ο οποίος έλεγε ότι αυτά που λένε οι προφήτες είναι παραμύθια και ότι ο φτωχός είναι στην μοίρα του και αξία έχει ο πλούτος. Αυτές ήταν οι ιδέες του άρα οι συνδαιτυμόνες λοιπόν δεν είναι τίποτα παραπάνω από άθλιοι κόλακες και παράσιτα του πλουσίου. Και αυτό είναι σύνηθες σε τέτοιους χαρακτήρες, αποκτούν ψεύτικους φίλους, όπως ψεύτικος φίλος τους είναι και ο Διάβολος και με αυτόν θα καταλήξουν.
Όχι μόνο δεν του δίδουν οτιδήποτε, αλλά καλεσμένοι και τα 5 αδέλφια του πλουσίου τον προσπερνούν βιαστικά ώστε να πάνε στο άσωτο τραπέζι χωρίς ούτε καν να του μιλάνε. Πλούσιος και συνδαιτυμόνες τον προσπερνάνε για να πάνε να διασκεδάσουν όχι μόνο χωρίς να του δίδουν ένα πιάτο φαγητό, αλλά χωρίς να του δίδουν απολύτως καμία σημασία. 
Επάνω λοιπόν σε όλα τα προηγούμενα δεινά του Λαζάρου προστίθεται και η φοβερή μοναξιά, φοβερή γιατί είναι εν ώρα πόνου και οδύνης.  
Ούτε ένας δεν βρίσκεται όχι να συμπαρασταθεί στον Λάζαρο έστω με ένα λόγο παρηγορητικό την ώρα που βασανίζεται, αλλά ούτε ένα χαιρετισμό δεν του απευθύνει. 
Φοβερή η κατάσταση του Λαζάρου και είναι η πρώτη φορά που κάποιο από τα πρόσωπα μιας παραβολής παρουσιάζεται ονομαστικά, ο Χριστός ονομάζει τον φτωχό Λάζαρο. 
Και γιατί ενώ λέει το όνομα του πτωχού δεν λέει το όνομα του άσπλαχνου πλουσίου θα αναρωτηθείς. Εάν όμως κοιτάξεις βαθύτερα θα δεις ότι ο πλούσιος που με την πρώτη ματιά φαίνεται ανώνυμος δύο ονόματα έχει, αυτά είναι άνθρωπος και πλούσιος, ανθρωπος ήν πλούσιος.  Το ένα όνομά του είναι αυτό το οποίο έχει δώσει ο ίδιος στον εαυτό του, εγώ ο μέγας, ο πλούσιος, ο ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί.  
Έχει σβήσει το πραγματικό του όνομα από την μνήμη του Θεού λόγω της ασπλαχνίας του, αλλά έχει σβήσει το πραγματικό του όνομα και από τους γύρω του γιατί δεν θέλει να είναι όμοιος με τους άλλους. Ενώ ο πλούσιος έχει όνομα είναι ανώνυμος, ενώ ζει σαν βασιλιάς είναι δούλος. Και με το να μην λέγει το όνομα του πλουσίου αλλά να λέγει του φτωχού κάνει αντίθεση δείχνοντας σου ότι έχει σβήσει το όνομα του από την μνήμη του Θεού γιατί τον αρνήθηκε. Αλλά όταν σβήσεις το όνομα σου από την μνήμη του Θεού αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχεις, ότι οδηγείς τον εαυτό σου μακράν του Θεού, και μακριά από τον Θεό όταν είσαι αυτό είναι αφόρητη κόλαση. 
Ο πτωχός όμως είναι στην μνήμη του Θεού, είναι ο Λάζαρος, και το να σε θυμάται ο Θεός σημαίνει ότι έχει κατοικήσει μέσα σου, Ἐάν τις ἀγαπᾷ με, τὸν λόγον μου τηρήσει, καὶ ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καὶ πρὸς αὐτὸν ἐλευσόμεθα καὶ μονὴν παρ’ αὐτῷ ποιησόμεν, σημαίνει ότι είσαι "κοινωνός Θείας φύσεως" και ότι ζεις αιώνια.  
Και επειδή ο Λάζαρος είναι κοινωνός Θείας φύσεως για αυτό αντέχει όλα αυτά τα ανείπωτα δεινά που είδες και έχει αυτήν την διαγωγή, διότι με αυτό σου διδάσκει ότι ο Χριστιανός θα αντέξει και την πιο ακραία δοκιμασία με την βοήθεια του.  
Όμως και δεύτερο όνομα ο πλούσιος έχει, τώρα όχι αυτό που έχει δώσει ο ίδιος στον εαυτό του αλλά αυτό που του δίδει ο εύσπλαχνος Κύριος που όλους τους αγαπά και αυτό είναι, άνθρωπος. Κοίταξε ότι στην ίδια πρόταση τον λέγει άνθρωπο αλλά και υπερφίαλο, ματαιόδοξο, άσωτο και κοιλιόδουλο. Ένας πάμφτωχος άρρωστος είναι μισοπεθαμένος στην πόρτα ενός πλουσίου που ενώ ντύνεται με ακριβά ρούχα και αχρείαστα κάθε ημέρα παραθέτει τραπέζια πλουσιοπάροχα σε κόλακες, δεν δίνει ούτε ένα πιάτο φαγητό στον φτωχό, πράξη που καμία επίπτωση δεν θα είχε στον πλούτο του. Αυτός ο πλούσιος δεν έχει ούτε την στοιχειώδη ανθρωπιά, είναι λοιπόν άραγε άξιος να ονομαστεί άνθρωπος;   
Είναι άξιος να ονομαστεί εικόνα Θεού; Φορώντας τα πολύτιμα ενδύματα του δεν είναι όμοιος με τάφοις κεκονιαμένοις, οἵτινες ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας; Αλλά τον ονομάζει άνθρωπο όχι πρώτα για να πει, ήταν ένας άνθρωπος, αλλά για να μας διδάξει ότι πάντοτε αγαπά το δημιούργημα του που έφτιαξε κατ' εικόνα του, ποιήσωμεν ἄνθρωπον, και ότι εάν μοιάζουμε με τον πλούσιο στον εγωισμό στην φιλαυτία και στα άλλα πάθη αυτός αγαπά το πλάσμα του και περιμένει να μας συγχωρήσει εάν μετανοήσουμε.  Γιατί δεν μας καταδικάζει ο Κύριος αλλά περιμένει έως την τελευταία μας στιγμή την μετάνοια, για θυμήσου την παραβολή του άφρονος πλουσίου, άνθρωπο τον ονομάζει, αλλά όταν έρχεται η κρίση άφρων τον καλεί.   
Και δες την αλήθεια των λόγων του Κυρίου που είπε Ἰδού ἕστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω· και την αγάπη προς το πλάσμα του. Ο εύσπλαχνος έστειλε τον Λάζαρο στην πόρτα του από μεγάλη φιλανθρωπία γιατί και αυτόν ακόμη τον μεγάλο εγωιστή και άσπλαχνο επισκέφτηκε. Μέγα είναι το έλεος του ποιμένα για το απολωλός, γιατί δεν περίμενε ο Κύριος να πάει μόνος να βρει τους πτωχούς ή να ενεργήσει αυτός με κάποιο άλλον τρόπο, αλλά εμπρός του έθεσε το καλό ώστε να τον διευκολύνει. Και επειδή ήξερε ότι ήταν πολύ σκληρόκαρδος και εγωιστής για αυτό έστειλε τον Λάζαρο που ήταν στην χειρότερη κατάσταση, μήπως τον συγκινήσει. Και επειδή ήταν φιλοχρήματος με ένα πιάτο φαγητό ήθελε να του δώσει τα αιώνια πλούτη. Τα αδέσποτα σκυλιά έρχονταν και έγλειφαν τις πληγές του παράδειγμα δίνοντας στον πλούσιο, ότι αυτά που ήταν ακάθαρτα από τον Νόμο φέρονταν εύσπλαχνα ενώ αυτός αδρανούσε. 
Βλέπεις την μεγάλη ευσπλαχνία και το ενδιαφέρον του Δεσπότη; 
Διότι με αυτό σου διδάσκει ότι δεν είναι αδρανής αλλά πάντοτε αγαπά και ενεργεί για τον κάθε ένα και ότι όλους τους τρόπους τους μεταχειρίζεται θέλοντας την σωτηρία μας.
Όλα αυτά που παθαίνει ο Λάζαρος σου προξενούν την απορία ίσως και τον θυμό, γιατί πολλούς βλέπουμε να σπαταλούν σε ασωτίες χρήματα και να αγνοούν τους αδύναμους και  ταυτόχρονα έχουμε την απορία πως ο Θεός επιτρέπει να γίνονται αυτά, πως ο Θεός έχει υγιή τον υπερφίαλο και άσωτο πλούσιο ώστε να απολαμβάνει δείπνα ενώ ο φτωχός υποφέρει ;  Και ο Ιώβ το υπόδειγμα πίστεως και υπομονής αναρωτήθηκε, διατί ἀσεβεῖς ζῶσι; πεπαλαίωνται δὲ ἐν πλούτῳ;· γιατί οι ασεβείς ζουν και φθάνουν σε βαθιά γεράματα και περνούν την ζωή τους μέσα στα πλούτη. Ο Ψαλμωδός λέγει, ὅτι ἐζήλωσα ἐπὶ τοῖς ἀνόμοις εἰρήνην ἁμαρτωλῶν θεωρῶν, (καταλήφθηκα από ζήλια και δυσφορία καθώς έβλεπα την ευημερία των αμαρτωλών) και ἰδοὺ οὗτοι οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ εὐθηνοῦντες· εἰς τὸν αἰῶνα κατέσχον πλούτου δηλαδή, είναι αμαρτωλοί και όμως ευτυχούν, απέκτησαν πλούτο ο οποίος συνεχώς αυξάνει.
Αλλά ενώ αναρωτιόμαστε εμείς, αυτός που είναι κεντρικό πρόσωπο και πάσχει τόσο, δεν εκφέρει κανένα παράπονο για τα μεγάλα δεινά του, καμία φωνή, καμία διαμαρτυρία ενάντια στον πλούσιο, καμία απαίτηση αλλά επιθυμία, καμία ερώτηση και πίκρα προς τον Θεό, ο Λάζαρος μένει πράος καθ' όλη την διάρκεια της παραβολής. 
Ω του μεγέθους της υπομονής, ω του μεγέθους της ανεξικακίας, ω τελεία Δεσπότου μίμισις.
Κοίταξε πως τον Ιώβ σου δείχνει της Καινής και με αυτό σου διδάσκει πως πρέπει να είναι ο Χριστιανός απέναντι στις θλίψεις που θα τον βρουν στην πορεία του προς την άνω Ιερουσαλήμ στην οποίαν θα τον οδηγήσουν οι άγγελοι.  
Έχει υπομονή και πίστη τελεία, ὡς ἀμνὸς ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα, δεν παραπονείται σε τίποτα, ούτε λέγει  εναντίων του πλουσίου. Ακέραιος ως η περιστερά ποτέ δεν σκέφτηκε κακό εναντίον του πλουσίου και μεγάλη ταπείνωση επέδειξε διότι επιθυμούσε ότι ήταν άχρηστο στον πλούσιο, τα ψίχουλα που έπεφταν, και όχι κάποιο από τα λαμπρά εδέσματα που ήταν επάνω στο τραπέζι.
Και εάν σε τέτοια κατάσταση ευρισκόμενος ποτέ δεν εξανέστη αλλά μόνο επιθυμούσε από τον άρπαγα πλούσιο του οποίου η περίσσεια των αγαθών ανήκε σε αυτόν, πόσο μάλλον δεν θα παραπονιόταν στον Θεό για την κατάσταση του αλλά θα προσευχόταν και την πίστη θα κρατούσε σαν να ήταν υγιής και με πολλά πλούτη; 
Για θυμήσου τον Παύλο όταν τον χτύπησαν πολύ και στην φυλακή τον έριξαν ότι παρά τους πόνους έψαλε στον Κύριο. Στον πυλῶνα αὐτοῦ είναι ο Λάζαρος διότι πάσχει ἔξω τῆς παρεμβολῆς και την κοροϊδία του πλουσίου εισπράττει τὸν ὀνειδισμὸν του Κυρίου φέρων.  
Τοίνυν ἐξερχώμεθα πρὸς αὐτὸν ἔξω τῆς παρεμβολῆς τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες·.
Και αυτό το λέγει για να σου διδάξει την στενή και τεθλιμμένη οδό, αυτή που είναι έξω από τον κόσμο αυτόν. Και άστεγος είναι διότι έχει σπίτι στην ουράνια πόλη και όχι στην επίγεια.
Γυμνός φαίνεται, αλλά είναι στολισμένος με την πορφύρα και τον βύσσο του αίματος, ὡς πορφύραν καὶ βύσσον τὰ αἵματα. Είναι στολισμένος με το αιώνιο ένδυμα που ποτέ δεν θα φθαρεί και δεν θα ξεθωριάσει. Και αίμα είναι αυτό που χύθηκε στο στάδιο αλλά είναι και η ασθένεια και όλες οι δύσκολες καταστάσεις τις οποίες ο Χριστιανός διαχειρίζεται με σταθερότητα στην πίστη και εμπιστοσύνη στον Θεό.  
Αυτό το ένδυμα του κάθε Χριστιανού είναι μια κλωστή βύσσου και μια σταγόνα πορφύρας που όλα μαζί απαρτίζουν το μεγάλο ένδυμα της Εκκλησίας.  
Τῶν ἐν ὅλῳ τῷ Κόσμῳ Μαρτύρων σου, ὡς πορφύραν καὶ βύσσον τὰ αἵματα, ἡ Ἐκκλησία σου στολισαμένη, δι' αὐτῶν βοᾷ σοι Χριστὲ ὁ Θεός, τῷ λαῷ σου τοὺς οἰκτιρμούς σου κατάπεμψον, εἰρήνην τῇ πολιτείᾳ σου δώρησαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος. 
Έτσι και ο Λάζαρος δύο ονόματα έχει όπως ο πλούσιος. Το ένα είναι ο Θεός βοήθησε και το άλλο το όνομα του κάθε πιστού Χριστιανού, ο οποίος αντιμετωπίζει τις θλίψεις Χριστιανικά, που είναι και αυτός έξω της παρεμβολής, που θεωρεί εαυτόν άστεγο εδώ στην Γη, που έχει πραότητα, υπομονή και πίστη στον Κύριο και στο σχέδιο του.  
Ο Θεός βοήθησε, τον κάθε Χριστιανό. Τον βοήθησε να αντέξει στις θλίψεις και να έχει υπομονή πραότητα και εμπιστοσύνη στον Κύριο και στο σχέδιο του. Αυτά τον οδήγησαν κοντά του να βασιλεύει αιώνια και να φοράει πολύτιμα ενδύματα τον λευκό της νίκης χιτώνα και να ευφραίνεται στην πνευματική βασιλική τράπεζα.
Έτσι μπορούμε να πούμε ότι είναι παραβολή αλλά και πραγματικό περιστατικό μαζί, για αυτόν τον λόγο είναι η μοναδική φορά σε παραβολή που κάποιο πρόσωπο έχει όνομα. 

Στίχος 22

Τι σημαίνει, ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν; ότι παρά Κυρίου επετράπη και εγένετο τούτο.  
Εμφανίζει στην παραβολή ο Κύριος να πεθαίνει πρώτα ο Λάζαρος για να μας διδάξει ότι μπορεί φαινομενικά να λέμε ότι υπάρχει μεγάλη αδικία ενώ ο πλούσιος και ο άφρων όχι μόνο να ευημερούν αλλά και να μακροημερεύουν, αλλά στο τέλος το σωτήριο σχέδιο του Θεού θα λάμψει.  Και Λάζαρο τον ονομάζει όταν είναι στην ζωή, ενώ πτωχό τον ονομάζει όταν άγεται από τους αγγέλους. Γιατί τώρα λέγει πέθανε ο πτωχός και όχι πέθανε ο Λάζαρος αφού πριν τον ονόμασε, αλλά και μετά κατ' όνομα τον φωνάζει ο πλούσιος όταν ζητάει να πεμφθεί; Το λέγει για να μας θυμίζει ότι ήταν φτωχός σε υπάρχοντα;  
Όχι, αφού  τόσο καλά περιέγραψε τον πόνο, την αρρώστια, την πείνα και την φτώχεια του, αλλά αυτό το κάνει γιατί τώρα πτωχός είναι το όνομά του.  
Τώρα το όνομα του το λαμβάνει από την ιδιότητα του, διότι ήταν πτωχός σε υπερηφάνεια, πτωχός σε θυμό προς τον πλούσιο, πτωχός σε απιστία προς τον Θεό, και επειδή ήταν πτωχός σε αυτά για αυτό απενεχθήναι υπό των αγγέλων στον κόλπο Αβραάμ.  
Και με αυτό σου διδάσκει ότι η πτωχεία υλικών αγαθών από μόνη της δεν ωφελεί σε τίποτα αν υπάρχει ταυτόχρονα αφθονία σε αμαρτία, αφού ούτε η φτώχεια ούτε ούτε τα πλούτη σε στέλνουν στην κόλαση ή στον παράδεισο, αλλά η πτωχεία ή η αφθονία σε υπερηφάνεια, σε ασπλαχνία, σε εγωισμό το κάνει. Ο Λάζαρος συνοδεύεται τιμητικά από τους αγγέλους, όχι γιατί ήταν πτωχός σε υλικά αλλά γιατί ήταν πτωχός σε αμαρτίες και πάμπλουτος σε υπομονή και αρετές.

Και ο πλούσιος; Αυτός παραμένει εν ζωή και συνεχίζει να γλεντάει, αργότερα όπως θα γίνει σε όλους πέθανε και αυτός και ετάφη. Ήταν φυσικό να ταφεί αφού πέθανε, γιατί αναφέρει καὶ ἐτάφη;  Για να δείξει ότι το όνομα του γράφτηκε στην γη, το όνομα του γράφτηκε επάνω σε μια πλάκα.  Υπομονὴ Ἰσραήλ, Κύριε, πάντες οἱ καταλιπόντες σε καταισχυνθήτωσαν, ἀφεστηκότες ἐπὶ τῆς γῆς γραφήτωσαν, ὅτι ἐγκατέλιπον πηγὴν ζωῆς, τὸν Κύριο.
Για αυτό τον λόγο μαζί με άλλους ο Χριστός λέγει ότι ἐτάφη, αφού φυσικό ήταν εφόσον πέθανε να ταφεί. Ετάφη γιατί έχοντας σβήσει το όνομα του από την μνήμη του Θεού γράφτηκε στο χώμα σε μια πλάκα που ξεθωριάζει και όχι στο βιβλίο της ζωής.  
Λέγει ο Ψαλμωδός εἰς μνημόσυνον αἰώνιον ἔσται δίκαιος (ο δίκαιος θα μνημονεύεται δια παντός) και ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος. Δια παντός όχι από τους ανθρώπους αφού ξεχνούν αλλά θα μνημονεύεται στο βιβλίο της ζωής. 
Ο Λάζαρος δια της υπομονής και της εμπιστοσύνης στον Κύριο εις ουρανόν πολιτογραφείται και βασιλεύει με αυτόν. Και ενώ ο πλούσιος με πολύτιμα ενδύματα στολίζεται είναι γυμνός ενώπιον του Κυρίου, ἐτάφη και τα ενδύματα αφανίστηκαν. Γιατί σου διδάσκει ότι τα χρήματα ούτε μπορούν να εμποδίσουν τον θάνατο, ούτε μπορούν να αγοράσουν την αιώνια ζωή, μπορούν μόνο να αγοράσουν μια μεγαλοπρεπή κηδεία.  
Κοίταξε την μεγάλη αλλαγή που ξεκινά, λέγει συνοδεύτηκε από πολλούς αγγέλους και όχι από τον έναν που έχει οριστεί στον κάθε ένα μας, ώστε να μας δείξει ότι εκείνος που για χρόνο όσο ένα κλείσιμο του ματιού, αφού σε σχέση με την αιωνιότητα τόσο είναι η επίγεια ζωή, δεν βρήκε ούτε ένα φίλο από τους πολλούς που περνούσαν μπροστά του, τώρα πολλούς εξαίρετους φίλους έχει και θα είναι αιώνια με την πιο εκλεκτή παρέα. Ο δε πλούσιος όλους τους φίλους απώλεσε, και τι φοβερό, με την παγκόσμια Κρίση θα δεχθεί δίπλα του μόνιμα την χειρότερη παρέα, τον Σατανά και τους δαίμονες.

Στίχος 23

Ο πλούσιος αυτοπροορίστηκε στον Άδη και οδηγήθηκε εκεί από τους δαίμονες όπως κάθε ένας που είναι φίλος τους. Κανείς δεν ξέρει πως είναι το πυρ και τα βάσανα της κολάσεως και είθε κανείς να μην μάθει, αλλά ο πλούσιος βασανίζεται προφανώς γιατί είναι προσκολλημένος στις σαρκικές απολαύσεις οι οποίες δεν υπάρχουν στην άλλη ζωή. 
Η αλλαγή της καταστάσεως συνεχίζεται και τώρα καθόσον ο πλούσιος βασανίζεται έχει θέα τον Λάζαρο που είναι στον Παράδεισο. Όπως ο Λάζαρος στην Γη έβλεπε τα πλούσια τραπέζια έτσι τώρα αυτός κοιτάζει τον Λάζαρο στην χαρά του Κυρίου του να ευτυχεί έχοντας για παρέα τους Αγίους. Ο πλούσιος μπορεί και βλέπει τον Λάζαρο και τον Αβραάμ, άρα από τώρα ισχύει ο λόγος ότι όλοι όσοι είναι στην οδύνη της κολάσεως θα βλέπουν αυτούς που είναι με τον Κύριο. Και ενώ βλέπει Αβραὰμ καὶ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ καὶ πάντας τοὺς προφήτας ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ και εαυτόν εκτός της βασιλείας, γιατί λέγει ότι τον Λάζαρο και τον Αβραάμ παρατηρεί ο οφθαλμός του πλουσίου παρά αυτούς ;
Γιατί αυτοί είναι οι κριτές του, ο Αβραάμ ο οποίος παρότι ήταν πλούσιος σφόδρα ήταν φιλόξενος και φιλάνθρωπος και ποτέ δεν αποζήτησε μεγαλεία αλλά πάντοτε ήταν ταπεινός και πιστός στον Κύριο και Λάζαρος ο οποίος παρά την πολύ κακή κατάσταση του όχι μόνο ποτέ δεν απίστησε ούτε ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε εναντίον του Θεού ή του πλουσίου αλλά τουναντίον προσευχόταν, ενώ ο πλούσιος ποτέ δεν δοξολόγησε τον Κύριο. 


Στίχος 24

Τώρα δεν φωνάζει για να διατάξει να του φέρουν τα πολλά φαγητά ή να του φτιάξουν τα ενδύματα αλλά για να ικετεύσει. Ο πλούσιος φωνάζει τον Αβραάμ λέγοντας τον πατέρα. Αλλά πως μπορεί να τον λέγει πατέρα; Μήπως άκουσε ποτέ αυτά που δίδασκε; 
Μήπως τον μιμήθηκε στην φιλοξενία και στην ευσπλαχνία; Όχι μόνο δεν το μιμήθηκε αλλά ήταν το άκρως αντίθετο του Αβραάμ. Η κληρονομιά του πατέρα ήταν η αγάπη η ευσπλαχνία η τήρηση των εντολών και αυτό ο γιος τα αποποιήθηκε.
Ο Αβραάμ όταν ο Διάβολος εμπόδιζε τους διαβάτες να περάσουν από το σπίτι του, βγήκε και περίμενε στον δρόμο τρεις ημέρες νηστικός αλλά ο πλούσιος έκανε το εντελώς αντίθετο, όντας χορτάτος άφηνε τον πεινασμένο Λάζαρο στον δρόμο. Έτσι η προσφώνηση πάτερ καταλήγει να είναι κοροϊδία και αναίδεια. Είναι σαν να διατάζει κάποιον μάγειρα να του ετοιμάσει ένα από τα πολλά καθημερινά λαμπρά εδέσματα, γιατί δεν γίνεται να τον αποκαλεί πατέρα με την πραγματική έννοια της λέξεως αφού ποτέ δεν τον αναγνώρισε πραγματικά ως πατέρα ενώ τώρα επιπλέον του φέρνει και αντιρρήσεις.  
Βλέπεις λοιπόν την στρεβλή μετάνοια; Βλέπεις ότι δεν υπάρχει μετάνοια στην πραγματικότητα για τον πωρωμένο ακόμη και όταν είναι στην κόλαση;  
Ο Λάζαρος όχι μόνο δεν ήταν αναιδής αλλά δεν διαμαρτυρήθηκε ποτέ, ούτε ξεστόμισε ποτέ κατάρες εναντίων του πλουσίου, όμως ο πλούσιος λοιδορούσε και ειρωνευόταν τους προφήτες όπως γίνεται από όλους τους ομοίους του σε κάθε εποχή και κρίνεται απο τα λόγια του, ἐκ γὰρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃ καὶ ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ.  
Για αυτό και εμφανίζει την γλώσσα να καίγεται, για να σου δείξει ότι η περιφρόνηση η διάδοση των ιδεών της απιστίας και η ειρωνεία των λόγων του Κυρίου είναι μεγαλύτερο παράπτωμα από τις άκρατες απολαύσεις.
Ο πλούσιος δεν ζητάει να πάει εκεί που είναι και αυτοί αλλά επιθυμεί να απαλλαγεί από τα δεινά του εκεί που είναι. Γιατί; Διότι είναι αναίσθητος προς τον παράδεισο, δεν μπορεί να καταλάβει τι και πως είναι ο Παράδεισος, δεν μπορεί να εννοήσει πως είναι να είσαι με τον Κύριο, την ευφροσύνη που έχει κάποιος όταν είναι με τον Χριστό. 
Ο κάθε όμοιος πλουσίου δεν μπορεί να καταλάβει πως ο γέροντας Παΐσιος δεν θα άλλαζε ούτε με όλα τα λαμπρά τραπέζια τον βύσσο ή με όλο το χρυσάφι όλου του κόσμου την γλυκύτητα της κοινωνίας με τον Θεό.

Στίχος 25

Η αντιστροφή εδώ δεν υπάρχει, είναι η μοναδική περίπτωση, ο πλούσιος δεν αφήνεται μόνος στην οδύνη του όπως έγινε με τον Λάζαρο. Λέγει η Γραφή ἡ γὰρ κρίσις ἀνέλεος τῷ μὴ ποιήσαντι ἔλεος· αλλά βλέπουμε τον Αβραάμ να προσφέρει την μοναδική βοήθεια που μπορεί να λάβει ο πλούσιος και μάλιστα όχι μετά από αίτημα κάποιου δίκαιου του οποίου "η δέηση έχει πολύ ισχύ" αλλά από τον ίδιο τον πλούσιο.  
Ο ίδιος ο Κύριος μας διδάσκει την ωφέλεια των δεήσεων υπέρ των κεκοιμημένων. 
Οι παρακλήσεις για έλεος προς τους κεκοιμημένους  ωφελούν όλους, ακόμη και τους πωρωμένους κολασμένους, βρίσκουν κάποια ανακούφιση, αυτή που μπορούν να λάβουν, αλλά δυστυχώς αυτοί δεν γίνεται να φύγουν από την κόλαση. Ο Αβραάμ δεν αφήνει μόνο του τον πλούσιο να βασανίζεται αλλά του μιλάει και μάλιστα του μιλάει πολύ ευσπλαχνικά. Του απαντά χωρίς καμία προσβολή, δίχως να του πει ότι ποτέ δεν τον αναγνώρισε ως πατέρα. Τον θεωρεί παιδί του ο Αβραάμ όχι γιατί απαντάει στον πλούσιο που τον αποκαλεί πατέρα αλλά γιατί πάντοτε ο Αβραάμ τον θεωρεί παιδί του, όπως πάντοτε ο Κύριος θεωρεί παιδί του τον άσωτο. Και κοίτα ξανά την ομοιότητα, ο Χριστός θεώρησε πραγματικό μαθητή τον Ιούδα όταν του είπε για τα χρήματα του μύρου, ότι δηλαδή αυτό έπρεπε να πωληθεί και τα χρήματα να κατατεθούν στο ταμείο, ενώ ήξερε ότι αυτό το είπε επειδή ήταν κλέφτης.  Του απαντάει ο Χριστός σαν να εννοεί αυτό που λέγει, και σαν να είναι μαθητής, ενώ ο Ιούδας ποτέ δεν ήταν μαθητής αλλά ήταν πάντοτε προδότης.  
Δες ότι ο Χριστός και ο Αβραάμ με ίδια σκέψη και με μια φωνή μιλούν και ότι λέει ο Αβραάμ είναι λόγια Κυρίου. Ο Αβραάμ αυτά που λέγει είναι λόγια Χριστού γιατί σε αυτόν τώρα κατοικεί μόνιμα ο Κύριος, είναι θεοφόρος. Όταν ήταν επί Γης είχε κοινωνία με τον Κύριο όπως ο κάθε πραγματικά πιστός, αυτή συνεχίζεται εκεί σε μεγαλύτερο βαθμό.  
Θυμήσου παιδί μου, του λέει ο Αβραάμ. Αλλά μήπως άραγε έχει ξεχάσει την επί γης κατάσταση του; Αυτή τώρα θα αναπολεί και με την τωρινή οδύνη που έχει ούτε στιγμή δεν θα φεύγει η παλαιά τρυφή από το μυαλό του. Τι ξέχασε;  Ότι απόλαυσε αυτά που θεωρούσε ως καλά, ενώ ο Λάζαρος απόλαυσε αυτά ο θεωρούσε ο πλούσιος ως κακά λέγει ο Χρυσόστομος. Και αληθής ο λόγος του ιερού πατρός, γιατί ο Λάζαρος τώρα παρακαλείται ενώ ο πλούσιος από την ανυπαρξία αυτών καίγεται και οδυνάται. 
Είδες ότι αυτοί που είναι στον ουρανό πληροφορούνται από το Άγιο Πνεύμα; Σου διδάσκει ότι οι εν τω ουρανώ έχουν γνώση των επί γης πραγμάτων και μάλιστα όχι μόνο αυτών που φαίνονται αλλά και των κρυφίων.
Το ότι οι εν τω ουρανώ έχουν γνώση και μάλιστα και των κρυφίων, βεβαιώνει και η χαρά που γίνεται στον ουρανό όταν κάποιος μετανοεί.   
Λέγω ὑμῖν ὅτι οὕτω χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι γιατί δεν είπε όταν έρθει στον Παράδεισο αλλά όταν μετανοεί, δηλαδή εκείνη την στιγμή όταν είναι επί Γης γίνεται η χαρά.  Όμως δεν είναι ο άνθρωπος τρεπτός; Σήμερα μπορεί να μετανοήσει φαινομενικά αλλά αύριο να γίνει χειρότερος ή να κρεμαστεί όπως έγινε με τον Ιούδα.  
Μήπως άγγελοι και άγιοι στο ουράνιο στερέωμα θα χαίρονται τώρα και αύριο θα απογοητεύονται και συνέχεια αυτό το κωμικό θα γίνεται μόλις κάποιος φαίνεται ότι μετανοεί; Όχι αλλά εδώ έχουμε χαρά γιατί αυτή μετάνοια είναι πραγματική και όχι μια προσωρινή απεμπόληση της αμαρτίας, διότι το Άγιο Πνεύμα που γνωρίζει όχι μόνο το παρόν αλλά και το μέλλον είναι αυτό που πληροφορεί. 
Βλέπεις λοιπόν ξανά ότι οι εν τω ουρανώ γνωρίζουν εξ Αγίου Πνεύματος; 
Μήπως όμως η αιτία της χαράς δεν είναι η αγάπη προς τους αδελφούς τους; Αυτή η αγάπη είναι το κίνητρο των προσευχών των Αγίων για εμάς, έτσι όταν αρνείσαι την πρεσβεία των Αγίων επιτίθεσαι συγκαλυμμένα στον δεσμό που ενώνει τους αδελφούς, την αγάπη.  
Οι αιρετικοί όμως θέλουν δεσμίους τους εν ουρανώ, τους θέλουν με αλυσίδες, όπως είναι ο πατήρ τους ο Διάβολος που όλους θα ήθελε στην δική του κατάσταση να παρασύρει.  
Ω ταλαίπωρε, αν αυτός που είναι στην φλόγα έχει αιτήματα και ενδιαφέρεται για τους επί Γης, πες μου δεν θα έχει αιτήματα ο άγιος που είναι τύπος του Ποιμένα και ενδιαφέρεται για το απολωλώς;  Και αν ο πατριάρχης έχει αγάπη και ενδιαφέρεται για τον πλούσιο που έχει ήδη κριθεί και τον ακούει όταν μιλάει μη αφήνοντας τον μόνο στην οδύνη του, πες μου δεν θα έχει αγάπη για αυτόν που είναι στην γη και αγωνίζεται; ή δεν θα ακούει αυτόν που ζητάει την βοήθειά του;  
Πάλι πες μου, ποιο αίτημα προς ωφέλεια ψυχής είδες να ζητούν από τον Κύριο και αυτός δεν το άκουσε; Και αν γίνεται χαρά όταν μετανοεί ο αμαρτωλός, τότε δεν είναι άξιος τιμής εκείνος που προξένησε την χαρά; Δεν είναι άξιος τιμής ο απόστολος και ο κάθε ένας που διδάσκει με τον λόγο αλλά και το παράδειγμα του την μετάνοια;
Πως λοιπόν οι αιρετικοί λένε ότι δεν πρέπει να τιμούμε τους αγίους; 
Ο Κύριος δεν ήταν που όρισε τους αποστόλους να διαδώσουν τον λόγο του και να γίνουν πρόξενοι της αλλαγής μας; Μήπως τιμώντας αυτούς δεν τιμούμε και τον Κύριο που τους έστειλε; Γιατί εάν τιμήσεις τον πρέσβη κάποιου, πάντοτε τιμάς ταυτόχρονα και αυτόν που τον απέστειλε. Είδες λοιπόν ότι ποτέ δεν τιμάται ο άγιος μόνος του αλλά πάντοτε μαζί του τιμάται και ο Κύριος ; Πως λοιπόν οι αιρετικοί λένε ότι αφαιρούμε την τιμή από τον Χριστό αφού ουδέποτε μπορεί να τιμηθεί μόνος του ο άγιος; Πως λένε ότι οι νεκροί δεν έχουν συνείδηση και κοιμούνται ή ότι δεν γνωρίζουν τι γίνεται επί γης; 
Πως λένε ότι δεν μας βοηθούν, αφού ακόμη και τον πλούσιο ο Αβραάμ βοήθησε;  
Μήπως οι άγιοι στην Γη ενώ είχαν κοινωνία με το Άγιο Πνεύμα και γνώριζαν γεγονότα, τώρα την έχασαν και δεν γνωρίζουν; Ω της διαβολικής διδασκαλίας, αφού αφαιρούν από τους Αγίους το Άγιο Πνεύμα έπειτα τους φυλακίζουν στον Άδη. Και ενώ ο Άδης καταργήθηκε αυτοί τον έχουν να λειτουργεί έχοντας κλεισμένους μέσα τους Αγίους.

Στίχος 26

Καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις δηλαδή, και επιπλέον αυτών. Επιπλέον των γήινων απολαύσεων που εδώ δεν υπάρχουν και άλλο εμπόδιο υπάρχει, μεγαλύτερο εμπόδιο. Χάσμα μέγα ἐστήρικται, όχι μόνο είναι μέγα αλλά γιατί είναι και ακλόνητο, είναι στηριγμένο με βαθιά ακλόνητα θεμέλια. Φοβερή απόκριση γιατί δείχνει της καταστάσεως το αιώνιον.  
Τώρα δεν γίνεται να αλλάξει η τίποτα γιατί όταν η ψυχή χωριστεί από το σώμα η κατάσταση παραμένει αμετάβλητη. Μεταξύ εμάς και εσάς λέγει και όχι μεταξύ εσένα και εμένα. 
Το εκφράζει έτσι γιατί από την μία είναι όλοι όσοι άκουσαν και από την άλλη όσοι περιφρόνησαν του Χριστού την λυτρωτική θυσία και διδασκαλία η οποία γεφυρώνει το χάσμα που άνοιξε με την πτώση. Διαβῆναι και διαπερῶσιν, το ίδιο ως έννοια, αλλά έχει διαφορά και σημασία που το λέγει έτσι ο Κύριος. Διαπερώσιν διότι ο κάθε πλούσιος είναι ο ίδιος θεός, έχει καθορίσει τις εντολές μόνος του και οι εντολές του Θεού δεν ισχύουν για αυτόν, έχει θεοποιήσει τον εαυτό του, έσβησε τον Θεό και έγραψε εγώ. 
Διαπερώσιν λέγει διότι ο πλούσιος και όσοι είναι στην ίδια κατάσταση έχουν εγείρει μέγα τείχος και χάσμα οι ίδιοι με την αμετανοησία τους, το οποίο δεν μπορεί να διαπεραστεί από αυτούς ώστε να έρθουν στην κατάσταση του Αβραάμ.  
Γιατί από την κατάσταση της κολάσεως δεν γίνεται να μεταβείς στην παραδείσια κατάσταση σαν να πηγαίνεις από το ένα δωμάτιο της λαμπρής δεξίωσης στο άλλο.
Έτσι από την μεριά των ομοίων του πλουσίου βάζει την λέξη διαπερώσιν γιατί αυτοί μόνοι ύψωσαν το αδιαπέραστο τείχος στο κάλεσμα του Δεσπότη και αυτό τους εμποδίζει τώρα να προχωρήσουν. Ο παντοδύναμος δεν μπορεί να αλλάξει την θέληση κάποιου και να διαπεράσει διότι ούτε καταστρέφει την βούληση ούτε αφαιρεί το δώρο της ελευθερίας που έδωσε. Διαπερώσιν το χάσμα από αυτούς, γιατί ο Κύριος ως εύσπλαχνος γεφύρωσε τα διεστώτα αλλά πρέπει να υπάρξει και η θέληση για οικειοποίηση της λυτρωτικής θυσίας του Γολγοθά από τον άνθρωπο, να ανέβει ο άνθρωπος στο πλοίο της σωτηρίας και έτσι να διαπεράσει το μέγα χάσμα που άνοιξε με την πτώση.
Από την μεριά των δικαίων το θέλοντες βάζει και λέγει θέλοντες διαβῆναι λέγει γιατί αυτοί που είναι στον Παράδεισο θέλουν να έλθουν όλοι στον κόλπο Αβραάμ και για αυτό τον λόγο χαίρονται όταν μετανοεί ο αμαρτωλός και ενδιαφέρονται για εμάς. Όπως ο καλός ποιμένας και αυτοί ενδιαφέρονται να βοηθήσουν, αλλά ενώ θέλουν δεν μπορούν να διαβούν το χάσμα αυτό γιατί τώρα είναι μόνιμο. Ο δίκαιος δεν μπορεί να διαβεί το μεγάλο χάσμα γιατί ακριβώς είναι δίκαιος, εάν το διαβεί δεν θα συναντήσει τον πλούσιο πουθενά, όπως δεν "συναντιέται" πουθενά ο πλούσιος με τον Αβραάμ. Εάν ο δίκαιος πάει δεν θα συναντήσει πουθενά ούτε τον πλούσιο αλλά ούτε και τον κάθε όμοιο του πλουσίου. 
Όμως εν ζωή μπορεί ο δίκαιος να διαβεί αυτό το χάσμα διότι δεν είναι μόνιμο και υπάρχει χρόνος για μετάνοια. Άρα εφόσον σκοπός και το ενδιαφέρον όλως των Αγίων είναι προς τους αδερφούς αυτοί το διαβαίνουν. Το διαβαίνουν είτε με την προσευχή είτε όπως αλλιώς επιτρέπει ο Θεός και έτσι πάλι έρχεται η βεβαίωση ότι οι εν τω ουρανώ βοηθούν.

Στίχοι 27 -  28

Και γιατί δεν λέγει να πάει στον οίκο αυτών αλλά εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου; 
Για να δείξει ότι ο πλούσιος είναι ο πρωτότοκος, ο μεγαλύτερος αδελφός από τους έξι και είχε υποχρέωση να νουθετεί τους υπόλοιπους, για αυτό τώρα λέγει να μην έλθουν αυτοί στον τόπο της βασάνου, ο πλούσιος πεθαίνει αλλά οι αδελφοί του είναι εν ζωή γιατί είναι μικρότεροι από αυτόν και έχουν την ίδια διαγωγή. Ο οίκος του πατρός αναλαμβάνεται από τον πρωτότοκο υιό, από τον μεγάλο αδελφό, ο οποίος πρέπει να νουθετεί να συμβουλεύει και να οδηγεί τους άλλους προς τον Κύριο.  
Αυτό που δεν έκανε, ζητεί τώρα να το κάνει ο Λάζαρος, να γίνει οδηγός και να νουθετήσει. Αυτό είναι ο ορθός μεγάλος αδελφός, αυτός που παρακολουθεί και ενδιαφέρεται για την εν Κυρίω πορεία των υπόλοιπων αδελφών. Και τι διδάσκει εδώ ο Κύριος;  
Ότι ο κάθε Χριστιανός είναι αυτός που πρέπει να νουθετεί και να δίδει παράδειγμα, στο σπίτι του, στον περίγυρο του, αυτός ο οποίος οφείλει να μιλάει για τον Κύριο και να νουθετεί μέσα στον οίκο του πατρός. Μας διδάσκει ότι έχει μεγάλη ευθύνη ο κάθε Χριστιανός διότι όχι μόνο τον εαυτό του πρέπει να οδηγεί αλλά και για τους άλλους αδελφούς να ενδιαφέρεται.

Μας διδάσκει εδώ ο Χριστός και το ότι οι κεκοιμημένοι έχουν αιτήματα που αφορούν την σωτηρία μας, εάν το αίτημα του πλουσίου ήταν σύμφωνο με την Χριστιανική διδαχή θα πραγματοποιούταν, έτσι καταλαβαίνουμε ότι οι δίκαιοι εφόσον έχουν ήδη δώσει τον αγώνα η μόνη έννοια τους είμαστε εμείς οι επί Γης και επειδή τα αιτήματα τους θα είναι σύμφωνα με την διδαχή θα πραγματοποιούνται. Μας διδάσκει επίσης ότι ο πόνος μαλακώνει την καρδιά και μας φέρνει σε συναίσθηση ώστε να γίνουμε δεκτικοί του φωτισμού του Κυρίου ο οποίος ύστερα θα μας οδηγήσει προς την μετάνοια και την σωτηρία, αλλά ταυτόχρονα μας δείχνει ότι εάν εδώ στην Γη δεν αφήσουμε τον παλαιό άνθρωπο η κακή επίγεια προετοιμασία μεταφέρεται και στην άλλη ζωή όπου εκεί είναι μόνιμη, η μετάνοια του πλουσίου είναι στρεβλή, δεν είναι μετάνοια πραγματική.

Στίχοι 29 - 30

Βλέπουμε εδώ ξανά την επίγεια προετοιμασία και την απιστία ότι συνεχίζεται και στην άλλη ζωή. Ο πλούσιος στον Άδη δεν δέχεται τα λεγόμενα του Αβραάμ με αποκορύφωμα την απάντηση "οὐχί, πάτερ Ἀβραάμ", όχι πάτερ Αβραάμ. Εν ζωή καταφρονούσε τον φτωχό και άσημο Λάζαρο και θεωρούσε τον εαυτό του σαν θεό, ενώ τώρα στον Άδη με την προπαρασκευή της επίγειας ζωής περιφρονεί όχι μόνο τον γενάρχη και πατέρα του όπως ονομάζει τον Αβραάμ αλλά περιφρονεί και τον ίδιο τον Θεό. Απιστεί και εναντιώνεται στον Θεό που τα πάντα εν σοφία εποίησε και θέλει να γίνει το δικό του, όπως στην γη διάταζε τους ράφτες και τους μάγειρες έτσι τώρα θέλει να διατάξει τον ίδιο τον Θεό λες και γνωρίζει καλύτερα από τον Θεό που όρισε αυτόν τον τρόπο, δηλαδή μέσω των προφητών να καλέσει.
Στον πλούσιο βλέπουμε όλους αυτούς που περιφρονούν την διδαχή και τα σημεία ενώ στον Λάζαρο όλους τους πιστούς Χριστιανούς. 
Και ενώ οι πιστοί βάζουν στην καρδιά τος τον Κύριο στην άδεια βασιλική θέση τοποθετούν άλλον βασιλιά και θεό. Θεοποιούν τον εαυτό τους και υλικά πράγματα.
Ο πλούσιος όχι μόνο περιφρονεί τον Αβραάμ αλλά τι κάνει; Ρίχνει κρυφίως το φταίξιμο στον Θεό για την κατάσταση του με το να ζητάει ανάσταση νεκρού. Αλλά θα πεις ότι είναι κάποιος δικαιολογημένος να μην πιστέψει εύκολα "τον Μωυσή και τους προφήτες", δηλαδή έναν ή ορισμένους οι οποίοι του παρουσιάζονται ως Θεϊκοί απεσταλμένοι. Όμως στην απάντηση του Αβραάμ δεν έχουμε το νόημα να πιστέψουν απλώς τον λόγο του Μωυσή ή των προφητών, δηλαδή την Γραφή, οι όμοιοι του πλουσίου.  
Για θυμήσου τους προφήτες, δεν επιτέλεσαν και επιτελούν μεγάλα θαύματα; 
Μήπως δεν έδωσαν την μαρτυρία και την εγγύηση ότι ζει ο Κύριος;  
Μήπως δεν ανέστησαν ακόμη και νεκρό όπως ζητεί ο πλούσιος να γίνει;   
Οι προφήτες εκτός από την διδασκαλία υπό την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος επάνω στην Γραφή, αυτό είναι κυρίως ο προφήτης, διδάσκαλος, ποιούν και σημεία. Έχουν εγνώση μελλοντικών γεγονότων, γνώση πληροφοριών που τις ξέρουν λίγοι ή ένας ή επιτελούν διάφορα υπερφυσικά σημεία όπως θεραπείες ασθενών. Πήγαινε την σκέψη σου στους γέροντες Αγίους, Παΐσιο και Πορφύριο ή τον γέροντα Ευμένιο (Σαριδάκη) ή τον γέροντα Ιάκωβο (Τσαλίκη). Σε αυτούς εκτός από την διδαχή βλέπουμε και σημεία που επιβεβαίωναν την διδαχή σε όσους δεν ήταν αρκετός ο λόγος. Σε κάθε εποχή ο Θεός έχει αυτούς που μαρτυρούν ότι ζει, ότι υπάρχει, ο Θεός ποτέ δεν μένει αμαρτύρητος και μόνος και πρώτος προσφέρει την βεβαίωση.  Τι είπε ο Κύριος στον Ναθαναήλ; πρὸ τοῦ σε Φίλιππον φωνῆσαι, ὄντα ὑπὸ τὴν συκῆν εἶδόν σε, σε είδα κάτω από την συκιά προτού ο Φίλιππος σε φωνάξει να έρθεις να με συναντήσεις. Βλέπεις λοιπόν ότι όχι μόνο δίδει τα εχέγγυα σε αυτούς που καλόπιστα τα ζητούν αλλά τα προσφέρει προτού ακόμη τα ζητήσουν;  
Αυτά τα σημεία των προφητών έχουν αγνοηθεί παντελώς από τον πλούσιο, δεν τους έδωσε καμία σημασία γιατί δεν του άρεσε η διδασκαλία που τα συνόδευε. Και ο λόγος του Θεού υπήρχε, αλλά και τα εχέγγυα υπήρχαν όμως ήταν τέτοια η πώρωση του πλουσίου που όχι μόνο τα αγνοούσε αλλά και στους άλλους δίδασκε να τα αγνοούν.   
Όχι μόνο δεν ασχολήθηκε ποτέ με τον Λάζαρο αλλά αρνήθηκε να έχει ακόμη και την στοιχειώδη ανθρωπιά, τρωγόπινε και γλεντούσε με τον Λάζαρο ακριβώς δίπλα του να πεθαίνει της πείνας. Έτσι όλοι οι καλεσμένοι του τραπεζιού άκουγαν ότι αυτά που λένε οι προφήτες είναι ανύπαρκτα και τα λόγια των πιστών άξια γέλιου. Τώρα τυφλός συνεχίζοντας να είναι εκτός εαυτού ρίχνει το φταίξιμο στον Θεό. Στον Άδη μεταφέρει από την Γη, την φιλαυτία, την ασπλαχνία, την σκληρότητα, τον εγωισμό του, αλλά και την περιφρόνηση και απιστία του στον Θεό και στο σχέδιο του για το πως θα αποκαλυφθεί και θα οδηγήσει τον άνθρωπο προς Αυτόν. Θέλει να σταλθεί νεκρός ώστε να δώσει μαρτυρία, λέγει διαμαρτήρηται που σημαίνει δίνω μαρτυρία περί υπάρξεως Θεού.
Αλλά ο κάθε όμοιος του πλουσίου είναι κεκαυτηριασμένος τη συνείδηση, ο πλούσιος με την φωτιά των παθών έχει καυτηριάσει την συνείδηση του. 
Μήπως άραγε και τα πνευματικά αδέρφια του πλουσίου, οι Φαρισαίοι, δεν ζητούσαν ακριβώς το ίδιο με αυτόν μπροστά στον Σταυρό; Καταβάτω νῦν ἀπὸ τοῦ σταυροῦ καὶ πιστεύσομεν ἐπ' αὐτόν, ας κατέβει από τον Σταυρό και θα τον πιστέψουμε. Αλλά τον Παντοδύναμο δεν τον κρατούσαν στον Σταυρό τα καρφιά, αφού οι πολέμιοι του πριν καν τον αγγίξουν έπεσαν κάτω όταν ήρθαν για να τον συλλάβουν, αλλά τον κρατούσε στον σταυρό η αγάπη για τον άνθρωπο. 
Και εάν κατέβαινε ο Χριστός από τον σταυρό και συνέχιζε να τους μιλάει με την πραότητα την ταπεινοφροσύνη και την αγάπη που επέδειξε πριν, αυτοί θα νόμιζαν ότι δεν μπορεί να πεθάνει με αυτόν τον τρόπο και άλλο ένα σημείο ποίησε και με άλλο δόλιο σχέδιο θα προσπαθούσαν να τον σκοτώσουν.  Θα έκαναν ξανά συμβούλιο γιατί νέο σημείο εποίησε, συνήγαγον οὖν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι συνέδριον καὶ ἔλεγον· Τί ποιοῦμεν, ὅτι οὗτος ὁ ἄνθρωπος πολλὰ σημεῖα ποιεῖ ;
Με αυτό το αίτημα χωρίς να το θέλουν δεν ζητούν απλά να κατέβει από τον Σταυρό, αλλά ταυτόχρονα με την κάθοδο Χριστού να ανέβουν αυτοί, διότι το σκεπτικό που το διέπει είναι η ωμή βία και η καταπάτηση του καλού. Εφόσον ο Κύριος κατέβαινε, αυτό που θα ακολουθούσε θα ήταν ότι τώρα θα ανέβαιναν αυτοί στον Σταυρό.  
Και εάν ο Λάζαρος που ήξεραν οι αδερφοί του πλουσίου έδινε σε αυτούς μαρτυρία, αυτή θα ήταν η πύρινη οδύνη του αδερφού τους και αυτός θα ήταν η φοβέρα που θα έστεκε πάντοτε ζωντανή μπροστά τους. Αλλά αφού μόνο λίγοι ήξεραν τον φτωχό Λάζαρο, δεν θα κατέληγε το πράγμα για να πιστέψουν και οι υπόλοιποι να ανασταίνονται νεκροί σκιάχτρα; 
Μήπως ο Κύριος, εάν έτσι ήταν το ορθό, θα περίμενε τον πλούσιο να του το υποδείξει; Δεν θα μπορούσε να ανασταίνει νεκρούς και με ορισμένο τρόπο ώστε να μην μπορεί ο διάβολος να εκμεταλλευτεί το γεγονός, όπως γίνεται με τους προφήτες που εγείρει ενώ αυτοί του πονηρού εξευτελίζονται;  
Δεν θα είχε από μόνος του ορίσει έναν άγγελο πάνω από τον κάθε ένα αλλά τώρα για να καίει; Μήπως αν ήταν έτσι το σωστό, μόνος δεν θα τον όριζε ώστε με την πύρινη ρομφαία της κολάσεως να τον χτυπάει την στιγμή που αμαρτάνει;  Όμως ο άγγελος υπάρχει επάνω από τον κάθε ένα για να φωτίζει και να οδηγεί, γιατί οι φοβέρες και οι απειλές δεν αλλάζουν εσωτερικά τον άνθρωπο και ο Κύριος δεν θέλει οπαδούς ούτε φοβισμένους υπηρέτες. 
Και κοίταξε την διαφορά, ο πλούσιος ζητάει κάποιον άγγελο της οδύνης του, ο οποίος με την μαρτυρία του θα φέρνει την ανησυχία και τον φόβο, φύλακα φοβερό που θα τον τρέμουν, αλλά ο Χριστιανός ζητάει άγγελον εἰρήνης, πιστὸν ὁδηγόν, φύλακα τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἡμῶν, παρά τοῦ Κυρίου αἰτησώμεθα.
Αλλά άραγε όλοι οι "πλούσιοι" ανά τους αιώνες δεν ζητούν το ίδιο και με τον ίδιο τρόπο;
Κάθονται αναπαυτικά σε θρόνο εμπρός σε θεατρική σκηνή και ζητούν από τον Θεό να ανέβει σε αυτήν και να κάνει κάτι που θα σκεφτούν ώστε να έχει μετά το δικαίωμα να τους μιλήσει. Όμως ο Θεός σαν τέτοιος, αυτός είναι που θα ορίσει πως και πότε θα αποκαλυφθεί αφού δεν μπορεί ποτέ να ανακαλυφθεί και αυτός θα ορίσει πως θα δώσει τα εχέγγυα ότι υπάρχει. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ανέβει προς τον Θεό αλλά μπορεί και πρέπει να αναζητήσει τον Θεό που έχει έρθει δίπλα του.
Και καθήμενοι στον θρόνο που έχουν στήσει για τον εαυτό τους ζητούν οι πλούσιοι να φυτρώσει ξανά ένα ανθρώπινο μέλος ή να αναστηθεί νεκρός για να πιστέψουν τον Κύριο. Αλλά μήπως δεν έχουν δει και αυτοί τους προφήτες; Μήπως δεν θυμούνται αυτούς που γνωρίσαμε στις ημέρες μας και τα σημεία τους;  Άραγε δεν έχει δει πολλές αναστάσεις ο κάθε "πλούσιος" από αυτούς. Αναστάσεις πνευματικώς νεκρών που έζησαν ξανά ακούγοντας τον Μωυσή και τους γέροντας προφήτας. Νεκροί που από βίαιοι έγιναν ειρηνικοί, από άσπλαχνοι συμπονετικοί. Δεν βλέπεις λοιπόν το απωλεσθέν μέλος ξανά στο σώμα; Δεν βλέπεις τον νεκρό να ανασταίνεται και να ζει; Το μεγαλύτερο βλέπεις, το μικρότερο ζητάς;

Στίχος 31
 
Η παραβολή φαινομενικά τελειώνει κάπως απότομα με την απάντηση του Αβραάμ, εάν δεν ακούσουν τον Μωυσή και τους προφήτες ακόμη και νεκρός να αναστηθεί δεν θα πεισθούν. Στην πραγματικότητα η παραβολή αυτή μπορούμε να πούμε ότι είναι το μισό μέρος μιας διδαχής η οποία συνεχίζεται με την ανάσταση του Λαζάρου και με την απιστία των Φαρισαίων κάνοντας έτσι έναν κύκλο ο οποίος μας φέρνει στο ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη δηλαδή "πέθανε ο πλούσιος και θάφτηκε". 
Το γεγονός της αναστάσεως του Λαζάρου και τα αποτελέσματα που είχε προστιθέμενο στην παραβολή μας διδάσκει ότι η προπαρασκευή του πλουσίου και ο αυτοπροορισμός του μακράν του Θεού έχει γίνει από την Γη ενώ στον Άδη έχει παγιωθεί η κατάσταση αυτή. 
Και να πήγαινε ο νεκρός που ζητούσε δεν θα πίστευαν τα αδέλφια του, όπως δεν πίστεψαν τα πνευματικά αδέλφια του, οι Φαρισαίοι, όπως δεν πίστεψαν και σήμερα όσοι είδαν οι ίδιοι ή όσοι άκουσαν τους αυτόπτες και μάρτυρες των χαρισμάτων των γερόντων που γνωρίσαμε στις ημέρες μας.  

Ο Χριστός μας παρουσιάζει τον Λάζαρο, θα έλεγε άραγε ως υπόδειγμα κάτι που δεν μπορεί να βασταχτεί; Πολλοί μιλούν για υπομονή αλλά ο κάθε ένας έχει τον σταυρό του και εάν αυτά θεωρήσεις λόγια κάποιων που είναι έξω από τον χορό, στρέψε το βλέμμα σου στον αγίων τον χορό και θυμήσου με ποιόν τρόπο έυρε πηγήν της ζωής και την θύραν Παραδείσου. Με μετάνοια και υπομονή στα μαρτύρια.

Posted in Παραβολή πλουσίου και Λαζάρου