Το παράδοξο συντακτικό της Τριαδικής Θεολογίας
αγίου γέροντος Δανιήλ Γούβαλη

Μέσα στο ιερό κείμενο της Αγίας Γραφής υπάρχουν πολλές παράδοξες εκφράσεις. Σε πολλά σημεία γίνεται υπέρβαση των κανόνων του συντακτικού καθώς και της Γραμματικής. Και αυτό διότι ο συνήθης ανθρώπινος λόγος δεν είναι ικανός να εκφράσει τα μυστήρια του Θεού.Έτσι στο χωρίο Αποκ. α’8 διαβάζουμε, εγώ ειμί το Α και το Ω λέγει Κύριος ο Θεός ο Ων και ο Ην και ο Ερχόμενος ο Παντοκράτωρ. Σε κανένα άλλο βιβλίο της Ελληνιστικής αλλά και γενικότερα της Ελληνικής γλώσσης δεν υπάρχει τέτοια έκφραση, η φράση ο ην, είναι κάτι το πρωτοφανές, ο ην δηλαδή στην απλή γλώσσα, ο ήταν. 
Για να δηλωθεί με έμφαση η αιωνία ύπαρξη του Θεού αλλοιώνονται τα δεδομένα της Γραμματικής και του συντακτικού. 
Ποτέ δεν λέμε, ο ήταν ή ο υπήρχε ή ο έλαμπε, αλλά λέμε ο ων, ο υπάρχων, ο λάμπων. Αυτές όμως οι διατυπώσεις δεν επαρκούν να δηλώσουν αυτό που θέλει ο λόγος του Θεού γι’ αυτό γίνεται αναίρεση των Γραμματικών και συντακτικών κανόνων.
Ας δούμε τώρα το χωρίο Β’ Κορινθίους η’6 Ἀλλ᾿ ὁ παρακαλῶν τοὺς ταπεινοὺς παρεκάλεσεν ἡμᾶς ὁ Θεὸς ἐν τῇ παρουσίᾳ Τίτου· ο Απόστολος Παύλος είχε μεγάλη αγωνία για την κατάσταση στην Εκκλησία της Θεσσαλονίκης εξ αιτίας των αντιδράσεων των Ιουδαίων.
Έστειλε τον συνεργάτη του Τίτο να βοηθήσει την κατάσταση και περίμενε με αγωνία την επάνοδο του Τίτου αλλά και τις ειδήσεις που θα του έφερνε για την νεοσύστατη Εκκλησία των Θεσσαλονικέων. Τελικά ήρθε ο Τίτος και έφερε ευχάριστα νέα, αυτό θεωρήθηκε σαν θεϊκή παράκληση, δηλαδή θεϊκή παρηγοριά, παρεκάλεσεν ημάς ο Θεός. Μας παρηγόρησε ο Θεός. Εδώ ο λόγος από συντακτικής πλευράς είναι ομαλός, το παρεκάλεσεν είναι ρήμα ενικού αριθμού και το ο Θεός είναι όνομα ενικού αριθμού, είναι το ένα και μόνο υποκείμενο του ενικού παρεκάλεσεν. 
Ας δούμε τώρα μια άλλη περικοπή, Β’ Θεσσαλονικείς β’ 16-17. Αὐτὸς δὲ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ ἡμῶν, ὁ ἀγαπήσας ἡμᾶς καὶ δοὺς παράκλησιν αἰωνίαν καὶ ἐλπίδα ἀγαθὴν ἐν χάριτι, παρακαλέσαι ὑμῶν τὰς καρδίας καὶ στηρίξαι ὑμᾶς ἐν παντὶ λόγῳ καὶ ἔργῳ ἀγαθῷ. Πιο απλά, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός και ο Θεός και Πατέρας μας, είθε να παρηγορήσει τις καρδιές σας και είθε να σας στηρίξει σε κάθε καλό λόγο και έργο. Εδώ ανατρέπονται τα συντακτικά δεδομένα, κανονικά τα ρήματα έπρεπε να μπουν στον πληθυντικό, ο Χριστός και ο Θεός πατέρας είθε να παρηγορήσουν, είθε να στηρίξουν και όμως μπαίνουν σε ενικό είθε να παρηγορήσει, είθε να στηρίξει, πράγμα εντελώς παράδοξο. Ποτέ δεν λέμε ο Πέτρος και ο Παύλος είθε να σας παρηγορήσει και είθε να σας στηρίξει, πρέπει να πούμε ο Πέτρος και ο Παύλος είθε να σας στηρίξουν και είθε να σας παρηγορήσουν. Λοιπόν Β' Θεσσαλονικείς β’16-17, σε αυτό το περίφημο δεύτερο κεφάλαιο όπου υπάρχει μεγάλη αναφορά στο φρικτό πρόσωπο του σατανανθρώπου, του Αντίχριστου, στο ίδιο κεφάλαιο που υπάρχει το κλασσικό χωρίο, για την αξία των Αποστολικών παραδόσεων, Ἄρα οὖν, ἀδελφοί, στήκετε, καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ λόγου εἴτε δι᾿ ἐπιστολῆς ἡμῶν, σε αυτό το κεφάλαιο υπάρχουν δυο χωρία, το 16 και το 17 που μιλούν για το μυστήριο της ομοουσιότητας Πατρός και Υιού. 
Επειδή ο Υιός έχει την ίδια ουσία με τον Πατέρα, κοινή ουσία, έχει κοινή και την ενέργεια. Έτσι η παρακλητική η παρηγορητική ενέργεια του Πατρός είναι συγχρόνως και παρηγορητική ενέργεια του Υιού, είναι η ίδια ενέργεια. 
Έτσι η στηρικτική ενέργεια του Πατρός αποτελεί συγχρόνως και στηρικτική ενέργεια του Υιού, πρόκειται για την ίδια ενέργεια και γι αυτό το λόγο τίθεται ενικός αριθμός, ο Υιός και ο Πατέρας είθε να παρηγορήσει τις καρδιές σας και είθε να σας στηρίξει σε κάθε καλό. Η παρηγοριά και η στήριξη που χορηγούνται από τον Πατέρα χορηγούνται ταυτόχρονα και από τον Υιό. Ταυτίζονται, πρόκειται για κοινή ενέργεια έτσι τα ρήματα μπαίνουν στον ενικό. Αυτό βέβαια δεν ισχύει για την άλλη πρόταση που αναφέραμε ο Πέτρος και ο Παύλος είθε να σας παρηγορήσουν και είθε να σας στηρίξουν. 
Εδώ τα ρήματα δεν μπορούν να τεθούν στον ενικό διότι η ανθρώπινη ουσία και ενέργεια του Πέτρου είναι του Πέτρου, δεν είναι συγχρόνως και του Παύλου, ο κάθε ένας έχει την δική του ανθρώπινη ουσία και την δική του ανθρώπινη ενέργεια. 
Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με κοινή ουσία ούτε με κοινή ενέργεια, γι αυτό το λόγο δεν μπορούμε να εκφραστούμε με την παράδοξο έκφραση ο Πέτρος και ο Παύλος είθε να σας παρηγορήσει και είθε να σας στηρίξει.
Λοιπόν Β’ Θεσσαλονικείς β’16-17, δυο χωρία που δεν αρέσουν καθόλου στου διάφορους αιρετικούς οι οποίοι αρνούνται το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, οι οποίοι αρνούνται την ομοουσιότητα του Υιού προς τον Πατέρα. 
Σε αυτούς του αιρετικούς ανήκουν και οι λεγόμενοι μάρτυρες του Ιεχωβά. 
Αυτή η περικοπή Β' Θεσσαλονικείς β'16-17 και όσες άλλες περικοπές ανυψώνουν τον Χριστό στο ύψος του Θεού Πατρός τους δημιουργούν ναυτία, τους ανακατεύουν τα έντερα. Τον Υιό τον θέλουν κατώτερο, τον θέλουν κτίσμα. 
Οι αιρετικοί αυτοί θα ήθελαν να υπήρχε η εξής διατύπωση, ο Χριστός και ο Θεός Πατέρας είθε να παρηγορήσουν, είθε να στηρίξουν.  Είθε να στηρίξουν, έτσι το ήθελαν, έτσι πήγαινε στα μέτρα τους, έτσι έπρεπε να τους το προσφέρει ο απόστολος Παύλος. Αλλά βλέπετε ο απόστολος δεν τους έκανε το χατίρι, μόνο σε μια περίπτωση θα τους το έκανε αν ήταν ψευδαπόστολος. Θυμηθείτε και το άλλο εδάφιο Α’ Θεσ. γ’11 και εκεί πάλι ενικό χρησιμοποιεί, είθε να κατευθύνει την οδό μας. Δεν λέει ο Πατέρας και ο Υιός είθε να κατευθύνουν την οδό μας. 
Άλλη στενοχώρια για τους αιρετικούς...
Β' Θεσ. β΄16-17 δυο ρήματα σε ενικό, είθε να παρηγορήσει είθε να στηρίξει, αλλά δεν τελειώσαμε, εδώ έχουμε και δυο μετοχές στον ενικό. Αὐτὸς δὲ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ ἡμῶν, ὁ ἀγαπήσας ἡμᾶς καὶ δοὺς παράκλησιν αἰωνίαν καὶ ἐλπίδα ἀγαθὴν ἐν χάριτι, άλλο μυστήριο εδώ. Κανονικά έπρεπε να πει ο Κύριος Ιησούς Χριστός και ο Θεός οι αγαπήσαντες ημάς και δόντες παράκλησιν και ελπίδα. 
Πιο απλά, ο Υιός και ο Πατέρας, οι οποίοι μας αγάπησαν και οι οποίοι μας έδωσαν παρηγοριά και ελπίδα. Αλλά βλέπετε το λέει αλλιώς, ο Υιός και ο Πατέρας ο οποίος μας αγάπησε και ο οποίος μας έδωσε παρηγοριά και ελπίδα. 
Οι δυο γίνονται ένας, ένας Θεός, μια Θεία ουσία, μια Θεία ενέργεια. 
Η αγάπη που ξεπήγασε από τον Πατέρα, ξεπήγασε ταυτόχρονα και από τον Υιό. 
Η χορήγηση παρηγοριάς και ελπίδας από τον Πατέρα συντελείται ταυτόχρονα και από τον Υιό. Κοινή η χορήγηση αγάπης παρηγοριάς και ελπίδας, κοινές οι ενέργειες Πατρός και Υιού. Γι' αυτό και δεν χρειάζονται οι πληθυντικοί αγαπήσαντες και δόντες αλλά οι ενικοί ο αγαπήσας και ο δούς παράκληση και ελπίδα. 
Η χρήση ενικού στην θέση του πληθυντικού δηλώνει το ενιαίο της Θεϊκής ουσίας και ενέργειας, από την άλλη πλευρά η χρήση πληθυντικού στην θέση του ενικού ομιλεί για την διάκριση των Θείων προσώπων.
Ας ρίξουμε μια ματιά στον Προφήτη Ιερεμία. 
Πάμε στο 17 κεφάλαιο στους στίχους 12-13 διαβάζουμε, θρόνος δόξης υψωμένος εξ αρχής είναι ο τόπος του αγιαστηρίου ημών Κύριε η ελπίς του Ισραήλ πάντες οι εγκαταλείποντας σε θα καταισχυνθούν και οι αποστάτες εμού θα γραφούν εν τη Γη διότι εγκατέλειπον τον Κύριον την πηγή των ζώντων υδάτων
Καταρχήν έχουμε να πούμε ότι εδώ στους στίχους 12 και 13 συνεχίζει να ομιλεί ο Κύριος ο Θεός του Ισραήλ, πιο πάνω στον στίχο 5 διαβάζουμε: τάδε λέγει Κύριος και πιο κάτω στο στίχο 10: εγώ ο Κύριος, λοιπόν συνεχίζει να ομιλεί ο Κύριος και λέγει θρόνος δόξης υψωμενος εξ αρχής είναι ο τόπος του αγιαστηρίου ημών
Το αγιαστήριο φυσικά είναι ο Ιουδαϊκός ναός στην Ιερουσαλήμ, εκεί τελείται η θεία λατρεία, εκεί γίνονται οι θυσίες, εκεί βρίσκει ο λαός την εξιλέωση και τον αγιασμό, λοιπόν ομιλεί ο Θεός και λέγει, θρόνος δόξης υψωμένος εξ αρχής είναι ο τόπος του αγιαστηρίου ημών. Εδώ έχουμε ένα μυστηριώδη πληθυντικό, κανονικά έπρεπε να πει: ο τόπος του αγιαστηρίου μου. Γιατί όμως στην θέση του ενικού μπήκε πληθυντικός ; 
Αυτό συνέβη διότι στην Θεότητα υπάρχουν περισσότερα του ενός πρόσωπα, περί αυτό μπορεί να μας βεβαιώσει και ο επόμενος στίχος ο 13, Κύριε η ελπίς του Ισραήλ πάντες οι εγκαταλειποντες σε, θα καταισχυνθούν και οι αποστάται εμού, θα γραφούν εν τη Γη, διότι εγκατελειπον τον Κύριον την πηγή των ζώντων υδάτων
Εδώ ομιλεί ένα Θεϊκό πρόσωπο σε άλλο Θεϊκό πρόσωπο και τονίζει ότι τόσο αυτοί που πάνε κόντρα με το ένα Θεϊκό πρόσωπο, όσο και αυτοί που πάνε κόντρα με το άλλο Θεϊκό πρόσωπο, θα πέσουν κάτω ντροπιασμένοι. Το πρώτο Θεϊκό πρόσωπο ονομάζεται Κύριος και ελπίς του Ισραήλ, διαβάζουμε Κύριε η ελπίς του Ισραήλ πάντες οι εγκαταλείποντες σε θα καταισχυνθούν. Το δεύτερο Θεϊκό πρόσωπο χαρακτηρίζεται ως το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται η αποστασία, όσοι αποστατούν από αυτό πέφτουν κάτω στην Γη, διαβάζουμε και οι αποστάται εμού θα γράφουν εν τη Γη
Η απομάκρυνση από το δεύτερο Θεϊκό πρόσωπο προσδιορίζεται σαν αποστασία, ενώ από το πρώτο Θεϊκό πρόσωπο σαν εγκατάλειψη, φυσικά είτε αποστασία πούμε είτε εγκατάλειψη πρόκειται για την ίδια κίνηση, μια κίνηση ενάντια στον Θεό. 
Και βλέπουμε εδώ ότι η εναντίωση προς το ένα Θεϊκό πρόσωπο και η απομάκρυνση από αυτό αποτελεί ταυτόχρονα εναντίωση και προς το άλλο Θεϊκό πρόσωπο και απομάκρυνση από αυτό. Βλέπουμε επίσης ότι ο ιερός τόπος που ανήκει στο ένα Θεϊκό πρόσωπο ανήκει συγχρόνως και στο άλλο Θεϊκό πρόσωπο, γι' αυτό δεν λέει το αγιαστήριο μου, αλλά το αγιαστήριο ημών. Διαβάζουμε θρόνος δόξης υψωμένος εξ αρχής είναι ο τόπος του αγιαστηρίου ημών. Ο πληθυντικός αυτός, το ημών, υποδηλώνει περισσότερα του ενός πρόσωπα στην Θεότητα. Σε άλλα εδάφια της Βίβλου αυτά τα πρόσωπα εμφανίζονται δυο και σε άλλα τρία. Όταν υπάρχει λόγος να φανερωθεί καθαρά το μυστήριο της Αγίας Τριάδος εμφανίζονται τρία πρόσωπα, αλλού διανοίγεται λίγο το μυστήριο και αλλού πολύ, αλλού αμυδρότερα και αλλού φανερότερα, γενικώς δε, λαμβάνεται και πρόνοια να μην νομίσει κανείς ότι εδώ πρόκειται για πολυθεΐα.
Τώρα θα υποβάλουμε στους αναγνώστες μας μια ερώτηση, στο χωρίο Β' Θεσσαλονικείς γ’5 πόσα Θεϊκά πρόσωπα εμφανίζονται; Ένα; δυο; ή τρία; 
Παρουσιάζουμε το χωρίο: Ὁ δὲ Κύριος κατευθύναι ὑμῶν τὰς καρδίας εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τὴν ὑπομονὴν τοῦ Χριστοῦ. Πιο απλά, ο Κύριος είθε να κατευθύνει τις καρδιές σας στην αγάπη του Θεού και στην υπομονή του Χριστού.
Μικρή είναι αυτή η επιστολή η Β' προς Θεσσαλονικείς, μόνο τρία κεφάλαια έχει, διαβάζεται μέσα σε 4 λεπτά της ώρας, αλλά προσφέρει μεγάλα όπλα στην αντιμετώπιση των αιρετικών. Ενθυμούμε κάποτε σε συζήτηση με μερικά στελέχη της αιρέσεως των Πεντηκοστιανών πάνω στην περικοπή Β' Θεσ. β' 1-4 σχετικά με το πότε θα γίνει η εσχατολογική σύναξη των ευσεβών πλησίον του Χριστού, οι θέσεις των Πεντηκοστιανών κονιορτοποιήθηκαν. Η εν λόγω περικοπή τορπιλίζει τις ψευδοδιδασκαλίες τους. 
Αυτή η συζήτηση έγινε αφορμή ώστε κατόπιν να απομακρυνθεί από την αιρετική ομάδα κάποιο σπουδαίο στέλεχος, ιατρός στο επάγγελμα.
Γέννεσις Ιη 5, εδώ εμφανίζεται ο Κύριος στον Αβραάμ κάτω από μια δρυ με την μορφή 3 ανδρών ο Αβραάμ στον στίχο ιη’3 χρησιμοποιεί ενικό και στον στίχο ιη’5 τον μετατρέπει σε πληθυντικό. Την πρώτη φορά χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως δούλο ενός και την δεύτερη φορά ως δούλο των τριών. 
Ας παρουσιάσουμε κατά λέξη το κείμενο στίχος ιη’3 και είπε Κύριε μου εάν βρήκα χάρη εις τους οφθαλμούς σου μη παρέλθεις παρακαλώ τον δούλο σου. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ενικό, στίχος ιη’5 και εγώ θα φέρω λίγο άρτο και στηρίξατε την καρδία σας έπειτα θα παρελθετε επειδή δια τούτο περάσατε από τον δούλον σας
Εδώ έχουμε πληθυντικό με άλλα λόγια την πρώτη φορά ο Αβραάμ λέει προς τον Κύριο, τον υπό μορφή τριών ανδρών εμφανισθέντα, είμαι δούλος σου και την άλλη φορά λέει είμαι δούλος σας. Όσοι αρνούνται το μυστήριο της Αγίας Τριάδος εδώ ζαλίζονται, τα χάνουν, δεν τους μένει μιλιά. Τι να πουν; Πως γίνεται ο Αβραάμ που είναι δούλος του ενός στην συνέχεια να είναι δούλος και των τριών. 
Εάν μας πουν οι αιρετικοί ότι από τους τρεις που εμφανίστηκαν ο ένας ήταν ο Κύριος και οι άλλοι ήταν άγγελοι συνοδοί, τότε ο Αβραάμ ο δούλος του Κυρίου δεν μπορεί να είναι και δούλος των αγγέλων, τόσο οι άγγελοι όσο και οι άνθρωποι έχουν τον ίδιο Κύριο, τον ίδιο Δεσπότη, τον ίδιο Δημιουργό. 
Υπάρχει όμως και άλλος λόγος, μόλις ο Αβραάμ είδε τους τρεις άνδρες έπεσε και τους προσκύνησε και τους τρεις με λατρευτική προσκύνηση έως εδάφους, δεν προσκύνησε τον ένα αλλά και τους τρεις, δεν είπε μόνον ότι είναι δούλος του ενός άλλα και των τριών. Αλλά και αυτοί μιλούν στον Αβραάμ ως εξ ενός στόματος, με την ίδια εξουσία. 
Έτσι όταν ο Αβραάμ τους παρακάλεσε να παραμείνουν για φιλοξενία και οι τρεις μαζί συγκατένευσαν, σημειώνεται στο τέλος του ιη5 οι δε είπον κάμε ούτως καθώς είπας
Οι Πατριάρχες, οι Προφήτες, οι Άγιοι της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, όταν απευθύνονται στον Θεό λένε, Θεέ μου είσαι ο Κύριος μου είμαι δούλος σου, πότε όμως δεν λένε τέτοια φράση προς τους αγγέλους, ας μας βρουν οι αιρετικοί κάτι τέτοιο, ο Αβραάμ εν σχέση προς τους αγγέλους είναι σύνδουλος του Κυρίου, δούλος τους Κυρίου ο Αβραάμ, δούλοι του Κυρίου οι άγγελοι. 
Εδώ όμως στην βελανιδιά του Μαμβρή οι τρεις άνδρες δεν ήταν ο Θεός συνοδευόμενος από δυο αγγέλους αλλά ήταν ο Πατήρ ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Επειδή τα τρία πρόσωπα έχουν μια και την αυτή Θεϊκή ουσία μια Θεότητα λέει ο Αβραάμ είμαι δούλος σου και σε προσκυνώ σαν Θεό μου. Επειδή όμως έχουμε στην Θεϊκή ουσία διάκριση τριών προσώπων λέει ο Αβραάμ είμαι δούλος σας.




0 comments:

Δημοσίευση σχολίου