Κυριακή των Προπατόρων, Ελευθερίου ιερομάρτυρος και Ανθίας της μητρός, Οσιομάρτυρος Σωσάννης διακονίσσης εν Ελευθερουπόλει
Άγιος Ελευθέριος Γκύζη
Μέγας Φώτιος
Αμφιλόχια μέρος πρώτο
Αμφιλόχια μέρος πρώτο
αγίου γέροντα Δανιήλ Γούβαλη
Υπάρχουν μέσα στην Αγία Γραφή κάποια χωρία που αναιρούν σημαντικές δογματικές θέσεις των αιρετικών, ανάμεσα σε αυτά ανήκει και το Ιωάννης ιδ,16. Καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα, και εγώ θα παρακαλέσω τον πατέρα και θα σας στείλε άλλον παράκλητο δηλαδή άλλον παρηγορητή για να παραμένει μαζί σας αιωνίως, ο άλλος παράκλητος είναι το Άγιο Πνεύμα όπως διευκρινίζεται στον επόμενο, στον 17ο στίχο. Το Πνεύμα της αληθείας ο κόσμος ου δύναται λαβείν ότι ου θεωρεί αυτό ουδέ γινώσκει αυτό. Το Άγιο Πνεύμα που υπόσχεται εδώ ο Χριστός να δώσει στους δικούς του όχι στους ανθρώπους του κόσμου δόθηκε την ημέρα της Πεντηκοστής και από τότε παραμένει παντοτινά στην Χριστιανική εκκλησία από τότε καθ' όλη την διάρκεια του παρόντος αιώνος που η στρατευομένη εκκλησία γραφεί την ιστορία της πάνω στην γη το Άγιο Πνεύμα μένει μέσα σε αυτήν Ιωάννης ιδ,16.
Ιωάννης 14,16 να το απομνημονεύσουμε αυτό το χωρίο.
Ο Χριστός θα παρακαλέσει τον πατέρα του να χορηγήσει στους Χριστιανούς το Άγιο Πνεύμα για να μένει παντοτινά μέσα στην Εκκλησία, ίνα μένει εις τον αιώνα, όχι για να μείνει 100, 200 χρόνια και να φύγει και να ξανάρθει τον 15ο αιώνα όπως το θέλουν οι Προτεστάντες ή για να ξανάρθει τέλη του 19ου αιώνος όπως το θέλουν οι μάρτυρες του Ιεχωβά ή για να ξανάρθει στις αρχές του 20 αιώνος όπως το θέλουν οι Πεντηκοστιανοί ή στις αρχές του 21ου αιώνος όπως θα το θέλουν οι αιρετικοί που θα ανατείλουν εκείνη την χρονική περίοδο. Ιωάννης ιδ,16, παντοτινή διαμονή του Αγίου Πνεύματος κατά τους 20 χριστιανικούς αιώνες μέσα στην εκκλησία αλλά και παντοτινή δράση και ενέργεια.
Μια από τις ενέργειες του Αγίου Πνεύματος είναι η ερμηνεία των λόγων της Αγίας Γραφής. Στους 20 Χριστιανικούς αιώνες αδιάκοπα το Άγιο Πνεύμα αναδείκνυε αγίους πατέρες που διευκρίνιζαν κάθε λόγο της Γραφής, να το πούμε μεταφορικά, κατασκεύαζαν τηλεσκόπια που εξιχνίαζαν τον θαυμαστό ουρανό της Βίβλου.
Οι ερμηνείες και οι αναλύσεις που έκαναν οι σοφοί πατέρες επάνω στο κείμενο της Βίβλου εν πολλοίς διασώθηκαν σε γραπτά κείμενα και μπορούν οι Χριστιανοί να τα βρίσκουν και να τα μελετούν και καθώς τα διαβάζουν νιώθουν αισθητά την χάρη του Αγίου Πνεύματος που κρύβεται μέσα σε αυτά τα συγγράμματα. Νιώθουν σκιρτήματα πνευματικά, αισθάνονται πνευματική χαρά και αγαλλίαση και αισθάνονται ότι οι ερμηνείες που δίνονται είναι αληθινές η δε συνάντησις του ανθρώπου με την αλήθεια χαρίζει δύναμη και ακεραιότητα και σταθερότητα στο πνευματικό του οικοδόμημα. Τα ερμηνευτικά αυτά κείμενα των πατέρων πολλές φορές είναι γραμμένα και με θαυμαστή λογοτεχνική χάρη ώστε να ευφραίνεται περισσότερο ο ευσεβής αναγνώστης. Πρόκειται για γλυκίσματα πνευματικά που τα έφτιαξε το ζαχαροπλαστείο του Αγίου Πνεύματος, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, κατά την διάρκεια των 20 χριστιανικών αιώνων. Αυτά τα πανέμορφα κείμενα που δηλώνουν την δράση του Αγίου Πνεύματος μέσα στην Εκκλησία δεν τα γεύονται οι αιρετικοί. Ένας λόγου χάριν που θα μπλέξει με την αίρεση των Πεντηκοστιανών δεν θα ακούσει ποτέ για αυτά τα ιερά συγγράμματα. Κανείς δεν θα του συστήσει να διαβάσει την υπέροχη ερμηνεία που έκανε φέρει ειπείν ο Άγιος Αυγουστίνος στο κατά Ιωάννη ευαγγέλιο ή την θαυμαστή ανάλυση που έχει κάνει ο ιερός Χρυσόστομος σε διαφόρους Ψαλμούς του Ψαλτηρίου ή την θεσπέσια ερμηνεία που έχει φιλοτεχνήσει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης στο Άσμα των Ασμάτων.
Κάποια χρονική περίοδο μου δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσω ορισμένα πατερικά κείμενα του 9ου αιώνος, αφορούσαν την ερμηνεία διαφόρων χωρίων της Αγίας Γραφής. Έμεινα κατάπληκτος από την χάρη, από την ακρίβεια, από την δύναμη και το βάθος της σοφίας που απέπνεαν αυτές οι συγγραφέας. Ο τίτλος τους "Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινούπολης τα Αμφιλόχια" ή "Λόγων Ιερών Και Ζητημάτων Ιερολογίαι".
Πρόκειται για ερωτήσεις που υπέβαλλε ο μητροπολίτης Κυζίκου Αμφιλόχιος προς τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Φώτιο. Ο Αμφιλόχιος ζητούσε διευκρινίσεις πάνω σε κάποιες του απορίες κυρίως σχετικές με χωρία ή περικοπές της Αγίας Γραφής, έτσι δημιουργήθηκε ένα μεγάλο σύγγραμμα, μια συλλογή ιερών λόγων που αποτέλεσαν και τον εκατοστό πρώτο τόμο της περίφημης Ελληνικής Πατρολογίας του Migne.
Αν επιτρέπεται η έκφραση, αυτόν τον τόμο κυριολεκτικά τον κατέφαγα, κάθε φορά που διάβαζα μια απόκριση του ιερού Φωτίου μου φαινόταν ότι ήταν καλύτερη και πλουσιότερη από ότι την προηγούμενη φορά. Δεν ήξερα τι να πρωτοθαυμάσω, την άριστη γνώση της Αγίας Γραφής, την πλήρη κατοχή των ερμηνειών των προ του ιερού Φωτίου πατέρων, την διεισδυτικότητα μέσα στα κείμενα των Γραφών, την οξύνοια και την σοφία του συγγραφέως; Επιπλέον αυτά τα κείμενα αποτελούν κομψοτεχνήματα της ελληνικής γλώσσης, μνημεία κάλλους του Έλληνος λόγου.
Όλοι γνωρίζουν ότι ο μέγας Φώτιος υπήρξε άριστος κάτοχος της αρχαίας Ελληνικής γλώσσης, μάλιστα σε νεαρή ηλικία είχε συγγράψει και λεξικό τιτλοφορούμενο: Λέξεων Συναγωγή. Ένας διαπρεπής ιεράρχης του 16 αιώνος, ο λόγιος επίσκοπος Κυθήρων Μάξιμος Μαργούνιος, αναφερόμενος στο εν λόγω σύγγραμα γράφει Το δε προς τας των αποριών λύσεις έτοιμον, άλλως τε και όσαι επί την ιεράν τείνουσι φιλοσοφίαν, και το της θείας Γραφής, εν οις μάλιστα μυστικώτερόν τι εναποκέκρυπται, αγχίνουν τε και διερμηνευτικόν, τις τω των Αμφιλοχίων αυτώ πεπονημένω συγγράμματι εντυχών, ουκ αν εικότως θαυμάσειεν; Ποιος δεν θα θαυμάσει την ικανότητα του Φωτίου να λύνει απορίες. Ποιος δεν θα θαυμάσει την οξύτητα και διεισδυτικότητα του πνεύματος του να ερμηνεύει τα κείμενα της Γραφής και μάλιστα εκείνα στα οποία κρύβονται μυστικές και δυσδιάκριτες έννοιες. Ποιος δεν θα θαυμάσει το σύγγραμμα των Αμφιλοχίων του;
Ιωάννης 14,16 να το απομνημονεύσουμε αυτό το χωρίο.
Ο Χριστός θα παρακαλέσει τον πατέρα του να χορηγήσει στους Χριστιανούς το Άγιο Πνεύμα για να μένει παντοτινά μέσα στην Εκκλησία, ίνα μένει εις τον αιώνα, όχι για να μείνει 100, 200 χρόνια και να φύγει και να ξανάρθει τον 15ο αιώνα όπως το θέλουν οι Προτεστάντες ή για να ξανάρθει τέλη του 19ου αιώνος όπως το θέλουν οι μάρτυρες του Ιεχωβά ή για να ξανάρθει στις αρχές του 20 αιώνος όπως το θέλουν οι Πεντηκοστιανοί ή στις αρχές του 21ου αιώνος όπως θα το θέλουν οι αιρετικοί που θα ανατείλουν εκείνη την χρονική περίοδο. Ιωάννης ιδ,16, παντοτινή διαμονή του Αγίου Πνεύματος κατά τους 20 χριστιανικούς αιώνες μέσα στην εκκλησία αλλά και παντοτινή δράση και ενέργεια.
Μια από τις ενέργειες του Αγίου Πνεύματος είναι η ερμηνεία των λόγων της Αγίας Γραφής. Στους 20 Χριστιανικούς αιώνες αδιάκοπα το Άγιο Πνεύμα αναδείκνυε αγίους πατέρες που διευκρίνιζαν κάθε λόγο της Γραφής, να το πούμε μεταφορικά, κατασκεύαζαν τηλεσκόπια που εξιχνίαζαν τον θαυμαστό ουρανό της Βίβλου.
Οι ερμηνείες και οι αναλύσεις που έκαναν οι σοφοί πατέρες επάνω στο κείμενο της Βίβλου εν πολλοίς διασώθηκαν σε γραπτά κείμενα και μπορούν οι Χριστιανοί να τα βρίσκουν και να τα μελετούν και καθώς τα διαβάζουν νιώθουν αισθητά την χάρη του Αγίου Πνεύματος που κρύβεται μέσα σε αυτά τα συγγράμματα. Νιώθουν σκιρτήματα πνευματικά, αισθάνονται πνευματική χαρά και αγαλλίαση και αισθάνονται ότι οι ερμηνείες που δίνονται είναι αληθινές η δε συνάντησις του ανθρώπου με την αλήθεια χαρίζει δύναμη και ακεραιότητα και σταθερότητα στο πνευματικό του οικοδόμημα. Τα ερμηνευτικά αυτά κείμενα των πατέρων πολλές φορές είναι γραμμένα και με θαυμαστή λογοτεχνική χάρη ώστε να ευφραίνεται περισσότερο ο ευσεβής αναγνώστης. Πρόκειται για γλυκίσματα πνευματικά που τα έφτιαξε το ζαχαροπλαστείο του Αγίου Πνεύματος, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, κατά την διάρκεια των 20 χριστιανικών αιώνων. Αυτά τα πανέμορφα κείμενα που δηλώνουν την δράση του Αγίου Πνεύματος μέσα στην Εκκλησία δεν τα γεύονται οι αιρετικοί. Ένας λόγου χάριν που θα μπλέξει με την αίρεση των Πεντηκοστιανών δεν θα ακούσει ποτέ για αυτά τα ιερά συγγράμματα. Κανείς δεν θα του συστήσει να διαβάσει την υπέροχη ερμηνεία που έκανε φέρει ειπείν ο Άγιος Αυγουστίνος στο κατά Ιωάννη ευαγγέλιο ή την θαυμαστή ανάλυση που έχει κάνει ο ιερός Χρυσόστομος σε διαφόρους Ψαλμούς του Ψαλτηρίου ή την θεσπέσια ερμηνεία που έχει φιλοτεχνήσει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης στο Άσμα των Ασμάτων.
Κάποια χρονική περίοδο μου δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσω ορισμένα πατερικά κείμενα του 9ου αιώνος, αφορούσαν την ερμηνεία διαφόρων χωρίων της Αγίας Γραφής. Έμεινα κατάπληκτος από την χάρη, από την ακρίβεια, από την δύναμη και το βάθος της σοφίας που απέπνεαν αυτές οι συγγραφέας. Ο τίτλος τους "Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινούπολης τα Αμφιλόχια" ή "Λόγων Ιερών Και Ζητημάτων Ιερολογίαι".
Πρόκειται για ερωτήσεις που υπέβαλλε ο μητροπολίτης Κυζίκου Αμφιλόχιος προς τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Φώτιο. Ο Αμφιλόχιος ζητούσε διευκρινίσεις πάνω σε κάποιες του απορίες κυρίως σχετικές με χωρία ή περικοπές της Αγίας Γραφής, έτσι δημιουργήθηκε ένα μεγάλο σύγγραμμα, μια συλλογή ιερών λόγων που αποτέλεσαν και τον εκατοστό πρώτο τόμο της περίφημης Ελληνικής Πατρολογίας του Migne.
Αν επιτρέπεται η έκφραση, αυτόν τον τόμο κυριολεκτικά τον κατέφαγα, κάθε φορά που διάβαζα μια απόκριση του ιερού Φωτίου μου φαινόταν ότι ήταν καλύτερη και πλουσιότερη από ότι την προηγούμενη φορά. Δεν ήξερα τι να πρωτοθαυμάσω, την άριστη γνώση της Αγίας Γραφής, την πλήρη κατοχή των ερμηνειών των προ του ιερού Φωτίου πατέρων, την διεισδυτικότητα μέσα στα κείμενα των Γραφών, την οξύνοια και την σοφία του συγγραφέως; Επιπλέον αυτά τα κείμενα αποτελούν κομψοτεχνήματα της ελληνικής γλώσσης, μνημεία κάλλους του Έλληνος λόγου.
Όλοι γνωρίζουν ότι ο μέγας Φώτιος υπήρξε άριστος κάτοχος της αρχαίας Ελληνικής γλώσσης, μάλιστα σε νεαρή ηλικία είχε συγγράψει και λεξικό τιτλοφορούμενο: Λέξεων Συναγωγή. Ένας διαπρεπής ιεράρχης του 16 αιώνος, ο λόγιος επίσκοπος Κυθήρων Μάξιμος Μαργούνιος, αναφερόμενος στο εν λόγω σύγγραμα γράφει Το δε προς τας των αποριών λύσεις έτοιμον, άλλως τε και όσαι επί την ιεράν τείνουσι φιλοσοφίαν, και το της θείας Γραφής, εν οις μάλιστα μυστικώτερόν τι εναποκέκρυπται, αγχίνουν τε και διερμηνευτικόν, τις τω των Αμφιλοχίων αυτώ πεπονημένω συγγράμματι εντυχών, ουκ αν εικότως θαυμάσειεν; Ποιος δεν θα θαυμάσει την ικανότητα του Φωτίου να λύνει απορίες. Ποιος δεν θα θαυμάσει την οξύτητα και διεισδυτικότητα του πνεύματος του να ερμηνεύει τα κείμενα της Γραφής και μάλιστα εκείνα στα οποία κρύβονται μυστικές και δυσδιάκριτες έννοιες. Ποιος δεν θα θαυμάσει το σύγγραμμα των Αμφιλοχίων του;
Τις ουκ αν θαυμάσειεν;
Σε εμένα ο θαυμασμός ήταν αναμεμειγμένος με θλίψη, μου έρχονται στον νου οι διάφοροι αιρετικοί που δρουν στην Ελλάδα οι οποίοι εισαγόμενοι από το εξωτερικό κάθε Έλληνα που θα προσηλυτίσουν θα τον απομονώσουν από τα πατερικά κείμενα.
Θα τον αναγκάζουν να διαβάζει κάποια εισαγόμενα περιοδικά μεταφρασμένα στα Ελληνικά ή να ακούει κασέτες με ομιλίες διαφόρων "φωστήρων" που σε πολλά σημεία διαστρεβλώνουν εντελώς τις διδασκαλίες της Βίβλου. Ενώ ο άλφα αιρετικός διακηρύττει ότι στην ομάδα του υπάρχει άφθονο το Άγιο Πνεύμα, ενώ ισχυρίζεται ότι αγαπά το Άγιο Πνεύμα, συγχρόνως περιφρονεί τα έργα που επιτέλεσε κατά τους 20 Χριστιανικούς αιώνες, εν προκειμένω περιφρονεί όλα τα ερμηνευτικά της Γραφής συγγράμματα των αγίων πατέρων που εγράφησαν με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Δηλαδή θέλουν να μας πουν οι αιρετικοί ότι το Άγιο Πνεύμα που σύμφωνα με το χωρίο Ιωάννης ιδ 16 παρέμεινε συνεχώς μέσα στην Εκκλησία βρισκόταν σε κατάσταση αδράνειας ή κοιμόταν και ξύπνησε τώρα τελευταία που ανεφάνησαν οι Πεντηκοστιανοί και κατά συνέπεια πρέπει να ακούμε συνεχώς τις κασέτες του τάδε Πεντηκοστιανού πάστορα και να περιφρονούμε κάθε άλλον. Όποιος περιφρονεί τα υπέροχα έργα του Αγίου Πνεύματος που πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια των είκοσι χριστιανικών αιώνων, αυτός δεν μπορεί να έχει μέσα του την χάρη του Παρακλήτου.
Μέσα σε αυτόν κατοικεί άλλο πνεύμα το οποίο παριστάνει το Άγιο Πνεύμα.
Ας επανέλθουμε όμως στα Αμφιλόχια του ιερού Φωτίου και καταρχήν ας παρουσιάσουμε ορισμένες από τις απορίες που του έθεσε ο μητροπολίτης Κυζίκου Αμφιλόχιος.
Πως συμβιβάζεται ο λόγος του Χριστού που είπε να μην έχουν οι μαθητές του ζώνη παπούτσια σάκο με τον άλλο λόγο που λέει τώρα όποιος έχει πορτοφόλι να αγοράσει και σάκο και μάχαιρα; Ερώτηση 1η.
Πως συμβιβάζεται ο λόγος του Χριστού τα δυο σπουργίτια δεν πωλούνται ένα ασσάριο και κανένα από αυτά δεν θα συλληφθεί χωρίς την θέληση του ουρανίου πατέρα μου με εκείνο του αποστόλου Παύλου μήπως ο Θεός ενδιαφέρεται για τα βόδια; Ο λόγος του μαθητή έρχεται σε αντίθεση με αυτόν του διδασκάλου; Ερώτηση 30η.
Πως συμβιβάζονται δυο λόγοι της Γραφής όπου ο ένας λέει να γίνεται το βάπτισμα εις το όνομα του πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και ο άλλος ομιλεί για βάπτισμα στο όνομα του Χριστού, σε ποιο όνομα βάπτιζαν οι Απόστολοι; Ερώτηση 43η.
Ποια έννοια έχει το χωρίο Β Κορινθίους ια 6 όπου ο απόστολος Παύλος παρουσιάζεται ως ιδιώτης στο λόγο, δηλαδή ως άνθρωπος χωρίς ικανότητα να ομιλεί ωραία, ερώτηση 92α. Απαντώντας εκτενώς σε αυτό το κείμενο, στην ερώτηση 92α, ο μέγας Φώτιος σε ορισμένα σημεία πλέκει εκλεκτά εγκώμια προς τον απόστολο Παύλο, Παύλος ο των αθεάτων θεατής και των απορρήτων κατήκοος· η τω Θεώ Χριστού ευωδία, ο την νέκρωσιν του Ιησού, αλλά και την ζωήν εν τω σώματι περιφέρων και πιο κάτω σε άλλο σημείο της αποκρίσεως χαρακτηρίζονται τα λόγια του αποστόλου Παύλου ο της σοφίας πλούτος, η της αληθείας καθαρά και διαυγής και ηδονής σωτηρίου βρύουσα πηγή· τούτο της άνωθεν φοβεράς αστραπής βραχεία τις λαμπηδών, των αποστολικών χειλέων αποπάλλουσα· τούτο της εν ασθενεία τελειουμένης θείας δυνάμεως απορροή της μετρία, κόσμον όλον αρδεύουσα· τούτο της εν οστρακίνοις σκεύεσιν ενεργουμένης χάριτος. Σε πολλά σημεία των Αμφιλοχίων συναντώνται εξαιρετικοί χαρακτηρισμοί για τον απόστολο Παύλο, ο μετάρσιος άνθρωπος, η γλώσσα του πνεύματος, της εκκλησίας η σάλπιγξ. Το σκεύος δε της εκλογής, ο των ουράνιον πόλον ως επίγειον στάδιον διατρέχων, και την οικουμένην σταδιεύων τω του κηρύγματος δρόμω.
Να δούμε λίγο ακόμη κάποια από τα περιεχόμενα των Αμφιλοχίων.
Τι σημαίνει εφούδ; ερώτηση 102α. Περί της περιτομής, ερώτηση 105η. Περί της σκηνής του μαρτυρίου, ερώτηση 113η. Τι σημαίνει η φράση του αποστόλου Παύλου στο χωρίο Κολοσσαείς α 24, ανταναπληρώ τα υστερήματα των θλίψεων του Χριστού; ερώτηση 121η. Τι σημαίνει το χωρίο Ρωμαίους η 21 ὅτι καὶ αὐτὴ ἡ κτίσις ἐλευθερωθήσεται ἀπὸ τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς; ερώτηση 161η. Στην απόκριση αυτής της ερωτήσεως σε κάποιο σημείο προς το τέλος αναφέρονται και τα εξής, τα οποία παρουσιάζουμε σε μετάφραση, μας λέει λοιπόν και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος που είχε Θεϊκή σοφία, όχι μόνο γνώριζε ο Θεός ότι θα αμαρτήσει ο Αδάμ, αλλά ότι θα τον εγείρει από την πτώση του με το έργο της θείας οικονομίας, δηλαδή της ενανθρωπήσεως του Χριστού και λοιπά, γνώριζε ότι θα πέσει αλλά εκ των προτέρων προετοίμαζε το φάρμακο που θα τον ανάσταινε, για αυτό επέτρεψε να γευθεί ο άνθρωπος τον θάνατο.
Έτσι θα νιώσει καλά ο άνθρωπος τι θα απολαύσει από την δική του ενέργεια και τι θα απολαύσει από την χάρη του Θεού που τον έπλασε. Γνώριζε ο Θεός ότι θα πέσει ο Αδάμ αλλά έβλεπε να προέρχεται από αυτόν ο Άβελ, ο Ενώς, ο Ενώχ, ο Νώε, ο Ηλίας, οι προφήτες, οι θαυμαστοί απόστολοι, οι ευγενείς μορφές που τίμησαν την ανθρώπινη φύση, τα νέφη των μαρτύρων, νέφη που κινούνται από τον Θεό και που αποστάζουν ευσέβεια.
Τι ωραίο κείμενο, τι ωραία λόγια στο τέλος για τους αγίους μάρτυρες. Στηρίζεται στο χωρίο Εβρ ιβ 1 που γίνεται λόγος για νέφος μαρτύρων και χαρακτηρίζει τους αγίους μάρτυρες ως θεοκίνητα νέφη. Τι ωραίες εκφράσεις, τα θεοκίνητα των μαρτύρων και στάζοντα την ευσέβειαν νέφη, η ωραιότητα του αρχαίου Ελληνικού λόγου στα συγγράμματα του μεγάλου Φωτίου γνωρίζει μια από τις πιο ζηλευτές στιγμές της.
Μάλιστα στα εν λόγω κείμενα η ομορφιά προβάλλει αυθόρμητη και φυσική χωρίς κάτι το επιτηδευμένο και εξεζητημένο. Στην αρχή των Αμφιλοχίων όταν ο λόγος πηγαίνει προς τον Δημιουργό και την Δημιουργία διαβάζουμε και τις επόμενες φράσεις της Δεσποτικής δημιουργίας το ωραίον τούτο και θαυμασιότατον φιλοτέχνημα, τον ορώμενον λέγω και περικαλλή κόσμον. Αναφερόμενοι οι θεολόγοι στην κατάσταση του Αδάμ στον Παράδεισο προ της πτώσεως ομιλούν για την δυνατότητα που είχε να μην γνωρίσει θάνατο.
Αυτήν την αλήθεια ο ιερός Φώτιος την διατυπώνει πολύ ωραία και πολύ επιγραμματικά, εν αραββώνι της αθανασίας τον άνθρωπον επλαστούργησεν απόκριση στην 51η ερώτηση. Πολλές από τις φράσεις που βρίσκονται στα Αμφιλόχια τις θεωρούμε σαν τα πιο εκλεκτά γνωμικά και αποφθέγματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τα επόμενα, ούτε το δίκαιον έξω αγαθότητος ούτε το αγαθόν έξω δικαιοσύνης ευρίσκεται, απόκρισις στην 161η ερώτηση. Ένθα γαρ προθυμία και χαρά εκεί κούφον και το επίπονον· ώσπερ ένθα το ράθυμον και το αηδές εκεί και το ράστον δυσχερέστατον, απόκρισης στην 214η ερώτηση.
Πολλά είναι τα σημεία όπου η ανάλυση των εννοιών της Αγίας Γραφής αμιλλάται με την λογοτεχνική ομορφιά. Η απόκριση στην 199η ερώτηση κάνει λόγο για την σχέση που παρατηρείται ανάμεσα στην πνευματική κατάσταση της Μωσαϊκής θρησκείας και στην αντίστοιχη της Χριστιανικής. Γίνεται σύγκριση ανάμεσα στον νόμο της Παλαιάς Διαθήκης και στην χάρη της Καινής Διαθήκης, ας παραθέσουμε λίγες σειρές σε μετάφραση.
Η Χάρη δεν αντίκειται στον Νόμο, ο Νόμος είναι χειραγωγός και προάγγελος της Χάριτος. Ο Νόμος μοιάζει με κατασκεύασμα που προϊδεάζει την Χάρη, είναι δρόμος που προετοιμάζει για την Χάρη. Ο Νόμος υπήρξε οδός και προτύπωση που μέσα του εικόνιζε και έδειχνε την αλήθεια της Χάριτος αλλά τώρα ήλθε η Χάρη και όπως ήταν φυσικό σχόλασε ο Νόμος. Όταν έλθει ο ήλιος υποχωρούν τα αστέρια, ήρθε η ανδρική ηλικία και καταργήθηκε η νηπιακή, διαμορφώθηκε πλήρως ο ζωγραφικός πίνακας και δεν φαίνονται οι πρώτες γραμμές τα προσχράγματα, όποιος μπορεί να φάει την στερεά τροφή δεν προσελκύεται πια από τον θηλασμό, όποιος έχει γίνει ρήτορας δεν ζητεί δασκάλους να τον μάθουν συλλαβισμό, όποιος ανυψώθηκε σε στρατηγό δεν επιθυμεί την τάξη του στρατιώτου, όποιος έλαβε τους ουρανούς δεν θα προτιμήσει τα καλά της Γης.
Αυτό το κείμενο, η απόκριση δηλαδή στην 199 ερώτηση, αποτελεί ένα αριστούργημα. Μάλιστα η αρχή του είναι εξαίσια, ουκ έστιν εναντίον αστράσιν ήλιος, ουδέ τη νυκτί ημέρα, ουδέ πυρός αίγλη ηλιακαί ακτίνες, ου μην ουδέ νεαζούσι φύσει η κατ' άνδρα τελειότης. Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Μέσα στα Αμφιλόχια του ιερού Φωτίου υπάρχει πλούτος και ομορφιά και σοφία, υπάρχουν πνευματικά διαμάντια, πνέουν οι αύρες του Αγίου Πνεύματος.Ήταν ζωντανό το Άγιο Πνεύμα μέσα στην Εκκλησία και κατά τον 9ο αιώνα. Ζούσε, δρούσε και συνεργαζόμενο με ένα σκεύος εκλογής, τον Μέγα Φώτιο, προσέφερε στους Χριστιανούς καθαρή ερμηνεία των ιερών λόγων που μας κληροδότησαν οι προφήτες και οι απόστολοι και που έχουν συγκεντρωθεί στα 76 ιερά βιβλία της Αγίας Γραφής. Σε όποια θρησκευτική ομάδα υπάρχει Άγιο Πνεύμα προβάλλονται τα έργα του Πνεύματος που επιτελέστηκαν όλους τους Χριστιανικούς αιώνες. Σε όλους αυτούς τους αιώνες το Άγιο Πνεύμα παρέμενε στην Εκκλησία, έτσι κηρύττει το χωρίο Ιωάννης ιδ,16, μένει εις τον αιώνα από την ημέρα της Πεντηκοστής και εφεξής.
Τα λόγια του Χριστού Ιωάννης 1δ,16 λέχθηκαν σε μια από τις ιερές στιγμές της ζωής του Χριστού και των αποστόλων. Λέχθηκαν το βράδυ που γινόταν ο Μυστικός Δείπνος, το βράδυ που για πρώτη φορά άνθρωποι γεύτηκαν το ουράνιο μάνα, τον άρτο της ζωής και το ποτήριο της Θείας Ευχαριστίας. Τα λόγια είναι καθαρά, ίνα μένει εις τον αιώνα, πως τολμούν οι διάφοροι αιρετικοί να διαστρεβλώνουν την σημασία τους;
Πως τολμάει ο κάθε εισαγόμενος μισσιονάριος να μας λέει ότι το Άγιο Πνεύμα ήρθε για λίγο στην Εκκλησία παρέμενε για λίγο μετά χάθηκε και ξαναπαρουσιάστηκε ας πούμε το 1920 τότε που δημιουργήθηκε η δική του θρησκευτική ομάδα δηλαδή η δική του αίρεση;
Εσύ καλέ Χριστιανέ που παρασύρθηκες από τον αιρετικό γιατί τον είδες να μελετά την Αγία Γραφή και τον πίστεψες και ακούς τις ομιλίες του και ακούς τις εκπομπές που κάνει από τους πολλούς ραδιοφωνικούς σε όλη την Ελλάδα, με ποια χρήματα στήνονται και λειτουργούν όλοι αυτοί οι σταθμοί; αυτό βέβαια είναι ένα άλλο θέμα, και ακούς τις πολυάριθμες κασέτες του, δεν του λες να κάνει και καμιά ομιλία πάνω το εδάφιο Ιωάννης 1δ,16 και να σου εξηγήσει τι λέει εκεί ο Χριστός για τον ερχομό και την παραμονή του Αγίου Πνεύματος; Λέει ότι για λίγο θα παραμείνει; Λέει ότι κάποιους χρόνους θα παραμείνει και κάποιους θα αναχωρήσει και θα απομακρυνθεί από την Εκκλησία;
Λέει ότι σε κάποιες έσχατες ημέρες θα γυρίσει πάλι;
Αν έχουν έτσι τα πράγματα τότε η πίστη των Ορθοδόξων είναι λανθασμένη, αν όμως λέει ότι θα παραμένει παντοτινά αιώνια, τότε παραπατάει η πίστη του μισσιοναρίου που σε έμπλεξε στα δίχτυα της αιρέσεώς του. Αυτός φαίνεται σαν άνθρωπος που αγαπά το Άγιο Πνεύμα αλλά στην πραγματικότητα το καταπολεμά. Ότι εκλεκτό φιλοτέχνησε το Άγιο Πνεύμα κατά την διάρκεια των 10 χριστιανικών αιώνων τα περιφρονεί τα περιθωριοποιεί τα καταδικάζει σε αχρηστία.
Αυτός ο πάστορας με τον οποίον έμπλεξες καταδικάζει σε αχρηστία όλο τον πλούτο του Αγίου Πνεύματος που συσσωρεύθηκε τόσους αιώνες στα πνευματικά ταμεία της Εκκλησίας. Χωρίς ίσως να το καταλαβαίνει επιτελεί αντιχριστιανικό έργο, κηρύσσει μια εκκλησία φτωχή, μάχεται τον πλούτο το Αγίου Πνεύματος, η Γραφή ομιλεί για πολυποίκιλον σοφία του Θεού και για ανεξιχνίαστο πλούτο του Χριστού, Εφεσίους δ,10 και δ,8. Για αυτό φύγε μακριά από αυτόν τον μισσιονάριο με τις εισαγόμενες από την Δύση θεωρίες του και με τα εισαγόμενα ευσεβή τραγουδάκια του και με την πρωτοφανή πνευματική του φτώχεια την οποίαν ο δυστυχής αγνοεί. Για αυτόν ισχύει το χωρίο Αποκάλυψη γ,17, λες ότι είσαι πλούσιος και έχεις πλουτίσει και δεν έχεις ανάγκη από τίποτα και δεν ξέρεις πως εσύ είσαι ο ταλαίπωρος και ελεεινός και φτωχός και τυφλός και γυμνός.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου