Των παθών μου τον τάραχον

Σήμερα 26/1/2021 Των: Οσίου Ξενοφώντα της γυναίκας του Μαρίας και των παιδιών του Αρκαδίου και Ιωάννη. Οσίου Συμεών του Παλαιού. Οσίου Αμμωνά. Οσίου Κλήμη του εν τω Όρει Σαγματίω ασκήσαντος. Μνήμη μεγάλου σεισμού 740μΧ. Αγίων Ανανία του πρεσβύτερου, Πέτρου δεσμοφύλακα και επτά στρατιωτών μαρτύρων. Οσίου Γαβριήλ. Ανακομιδή ιερών λειψάνων του οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου. Αγίων δυο μαρτύρων εν Φρυγία. Οσίου Γερμανού του εν Σαγματά. Αγίου Δαυίδ βασιλέως Γεωργίας. Οσίου Αρκαδίου. Αγίου Γαβριήλ μητροπολίτη Νόβγκοροντ και Αγίας Πετρούπολης. Αγίου Κύριλλου μητροπολίτη Καζάν.

 

Των παθών μου τον τάραχον

 

Αγαπητοί η πολύ γνωστή φράση τραβάω των παθών μου τον τάραχο προέρχεται από τον Μικρό παρακλητικό κανόνα. Στο πρώτο τροπάριο της 4ης Ωδής διαβάζουμε, Των παθών μου τον τάραχον η τον κυβερνήτην τεκούσα Κύριον και τον κλύδωνα κατεύνασον των εμών πταισμάτων θεονύμφευτε. Το απόσπασμα από το τροπάριο έχει επικρατήσει να δηλώνει ότι κάποιος περνάει μια μεγάλη ταλαιπωρία, ότι έχει υποστεί πολλά, ότι έχει έρθει σε μια κατάσταση η οποία είναι πολύ δυσχερή. Αντιθέτως όμως με αυτό που θεωρείται, δηλαδή ότι η φράση εννοεί ύπαρξη δεινών από εξωτερικό παράγοντα, το πραγματικό της νόημα έχει την ακριβώς αντίθετη σημασία. Για την ακρίβεια η ταραχή που εννοεί το τροπάριο προέρχεται από τον ίδιο τον άνθρωπο.

Τα Άγιο Πνεύμα το οποίο συνέθεσε τους Παρακλητικούς Κανόνες προς την Υπεραγία Θεοτόκο σε αυτό το τροπάριο λέει ότι έχει πει χιλιάδες χρόνια πριν στις Παροιμίες. Ας δούμε τι έχει γραφτεί εκεί, μή μεθύσκεσθε ἐν οἴνοις, ἀλλά ὁμιλεῖτε ἀνθρώποις δικαίοις καί ὁμιλεῖτε ἐν περιπάτοις· ἐάν γάρ εἰς τάς φιάλας καὶ τά ποτήρια δῷς τοὺς ὀφθαλμούς σου, ὕστερον περιπατήσεις γυμνότερος ὑπέρου. τό δέ ἔσχατον ὥσπερ ὑπό ὄφεως πεπληγώς ἐκτείνεται, καί ὥσπερ ὑπό κεράστου διαχεῖται αὐτῷ ὁ ἰός. οἱ ὀφθαλμοί σου ὅταν ἴδωσιν ἀλλοτρίαν, τό στόμα σου τότε λαλήσει σκολιά, καί κατακείσῃ ὥσπερ ἐν καρδίᾳ θαλάσσης καί ὥσπερ κυβερνήτης ἐν πολλῷ κλύδωνι. ἐρεῖς δέ· τύπτουσί με καί οὐκ ἐπόνεσα, καί ἐνέπαιξάν μοι, ἐγώ δὲ οὐκ ᾔδειν· πότε ὄρθρος ἔσται, ἵνα ἐλθὼν ζητήσω μεθ᾿ ὧν συνελεύσομαι; Παρ. 23,31-35. Μη πίνετε οίνο ώστε να μεθάτε, αλλά να συναναστρέφεστε με ανθρώπους ενάρετους και να συνομιλείτε με αυτούς. Διότι εάν ρίχνεις τα μάτια σου στις φιάλες του κρασιού εν τέλει θα καταντήσεις να γυρίζεις γυμνότερος από το γουδοχέρι. Το δε κατάντημα του μέθυσου όταν γίνει αλκοολικός είναι σαν να δαγκώθηκε από δηλητηριώδες φίδι, παραλύει ο οργανισμός του, σαν να χύθηκε μέσα του δηλητήριο από φίδι με κέρατα. Όταν βρίσκεσαι σε κατάσταση μέθης και τα μάτια σου δουν μια γυναίκα, ανάψουν δε μέσα σου επιθυμίες πονηρές, τότε το στόμα σου θα πει χυδαία λόγια. Θα είσαι ξαπλωμένος και θα τρεκλίζεις σαν να βρίσκεσαι μέσα σε τρικυμιώδη θάλασσα και σαν κυβερνήτης πλοίου που βρίσκεται μέσα σε μεγάλη θαλασσοταραχή.  

Θα λες με χτύπησαν αλλά δεν πόνεσα, με χλεύασαν αλλά εγώ δεν κατάλαβα τίποτα. Κυριευμένος δε από το πάθος του κρασιού θα λες, πότε θα ξημερώσει για να πάω να συναντήσω πάλι εκείνους με τους οποίους θα κάνω παρέα στο καπηλειό; 

Παρατηρούμε την ομοιότητα. 

Στον Κανόνα βλέπουμε τον εαυτό μας ο οποίος βρίσκεται σε ταραχή από τα πάθη, των παθών μου τον τάραχον και σε κλύδωνα από τα πταίσματά του, τον κλύδωνα κατεύνασον των εμών πταισμάτων. Εν συνεχεία έχουμε την εκζήτηση του κυβερνήτη Χριστού, η τον κυβερνήτην τεκούσα Κύριον, ο οποίος δια πρεσβειών αλλά και βοηθείας της Υπεραγίας Θεοτόκου, κατεύνασον, θα αναλάβει το καράβι της ζωής μας ώστε να το οδηγήσει κατευνάζοντας εκ ταραχής παθών και εκ κλύδωνος πταισμάτων.

Στις Παροιμίες έχουμε ίδια εικόνα με τον αμαρτωλό ο οποίος παρομοιάζεται σαν κυβερνήτης πλοίου που βρίσκεται σε μεγάλη θαλασσοταραχή, ὥσπερ ἐν καρδίᾳ θαλάσσης καί ὥσπερ κυβερνήτης ἐν πολλῷ κλύδωνι. Στα λεγόμενα όμως των Παροιμιών ενώ υπάρχει ταραχή και κλύδωνας έχουμε την διαφορά ότι ο άνθρωπος δεν το κατανοεί, τύπτουσί με καί οὐκ ἐπόνεσα, καί ἐνέπαιξάν μοι, ἐγὼ δέ οὐκ ᾔδειν. Ο λόγος που υπάρχει αυτή η διαφορά μεταξύ τροπαρίου και Βιβλικού λεχθέντος είναι ότι ο αμετανόητος αμαρτωλός δεν εννοεί την κατάστασή του και το ότι πράττει κατά του συμφέροντός του. Όχι μόνο με τις κλοπές ανέλιξη επί πτωμάτων και τις λοιπές ανομίες και πονηρίες, αλλά ακόμη και ενώ νομίζει ότι κάνει και κάτι καλό και ότι έχει βρει την χαρά, αυτός ζημιώνει τον εαυτό του. Στην αντίθετη πλευρά αυτός που μετανοεί κατανοεί την κατάσταση του, τον κλύδωνα κατεύνασον, και το ότι υπάρχει ταραχή από τα πάθη και κλυδωνισμός από την αμαρτία, πταισμάτων, οπότε στο τροπάριο έχουμε την αντίθετη εικόνα. Όποιος ποιεί την αμαρτία βλάπτει τον εαυτό του και το συμφέρον του, είναι σαν ένας μεθυσμένος ο οποίος τρεκλίζει λες και βρίσκεται σε τρικυμιώδη θάλασσα. Είναι σαν πλοίο μέσα σε μεγάλη θαλασσοταραχή ενώ ταυτόχρονα δεν αντιλαμβάνεται την μεγάλη ζημιά της αμαρτίας.

Δεν εννοεί τα χτυπήματα και τα τραύματα που αυτή του επιφέρει, βλέπουμε να λέει τύπτουσί με καί οὐκ ἐπόνεσα, ενώ οι δαίμονες τον εξαπατούν παρασύροντάς τον συνεχώς σε αμαρτίες και πάθη, ἐνέπαιξάν μοι, ἐγώ δέ οὐκ ᾔδειν·, αλλά και τον χλευάζουν περιπαικτικά. Αυτός που δεν ακολουθεί τις εντολές Θεού δεν καταλαβαίνει ότι ζημιώνεται, η φιλαργυρία του φαίνεται ασφάλεια, η κατάκριση του φαίνεται δική του ανόρθωση, η κρίση του φαίνεται ενδιαφέρον και όλα τα λοιπά όμοια ενώ οι δαίμονες εκμεταλλεύονται τα πάθη του και του προτείνουν καταστάσεις τις οποίες αυτός νομίζει ωφέλιμες και χαροποιές, στην πραγματικότητα όμως τον εξαπατούν αλλά δεν το καταλαβαίνει, τον ζημιώνουν αλλά δεν το κατανοεί. Είδαμε την Γραφή να λέει με χτύπησαν και δεν πόνεσα, με κορόιδεψαν και δεν κατάλαβα τίποτα. Κυριευμένος δε από το πάθος της μέθης της αμαρτίας, ο κάθε αμαρτωλός σκέφτεται πότε να έρθει η ώρα ώστε να πάει ξανά στο καπηλειό, πότε ὄρθρος ἔσται, ἵνα ἐλθὼν ζητήσω μεθ᾿ ὧν συνελεύσομαι;. Καπηλειό εδώ είναι το κάθε τι, αμαρτία και πάθος, το οποίο προσφέρει τον οίνο του κόσμου τούτου. Λέει ο Χριστός σε άλλη περίπτωση καί νῦν τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ· τάξατε δή καρδίας ὑμῶν εἰς τάς ὁδούς ὑμῶν. ἐσπείρατε πολλά καί εἰσηνέγκατε ὀλίγα, ἐφάγετε καί οὐκ εἰς πλησμονήν, ἐπίετε καί οὐκ εἰς μέθην, περιεβάλεσθε καί οὐκ ἐθερμάνθητε ἐν αὐτοῖς, καί ὁ τούς μισθούς συνάγων συνήγαγεν εἰς δεσμόν τετρυπημένον. Αγ. 1,5-6 Αυτά λέγει ο Κύριος Παντοκράτωρ, εξετάστε μέσα στις καρδιές σας τους δρόμους τους οποίους βαδίζετε. Σπείρατε πολύ σπόρο και μαζέψατε λίγο καρπό. Φάγατε και δεν χορτάσατε, ήπιατε κρασί και δεν μεθύσατε, φορέσατε ρούχα και δεν ζεσταθήκατε και εκείνος που εισέπραξε χρήματα τα έβαλε σε τρύπιο σακούλι και τα έχασε.

Δεν είναι δυνατόν αν θες να μεθύσεις αυτό να μην γίνει, μπορείς να πιεις όσο χρειάζεται. Ούτε αν φοράς ενδύματα γίνεται να μην ζεσταθείς και τέλος αν κάποιος είναι χωρίς λογική σίγουρα οι υπόλοιποι δεν ήταν ώστε να βάζουν τα χρήματα σε τρύπιο πορτοφόλι. Είναι εμφανέστατο ότι σε αυτά τα λόγια έχουμε διδαχή προς εμάς. Μη έχοντας μέσα στην καρδία τον Θεό, μη αλλάζοντας δρόμο οι άνθρωποι, τάς ὁδούς ὑμῶν, ώστε να τον συναντήσουν, δεν καρποφόρησαν, δεν χόρτασαν από την πραγματική τροφή που ξεδιψάει και χορταίνει, ο άνθρωπος δεν ικανοποιείται με την αμαρτία παρά μόνο προσωρινά. Ήπιαν κρασί αλλά δεν μέθυσαν, δηλαδή ήπιαν το κρασί του κόσμου τούτου, το υλιστικό κρασί εννοείται εδώ όχι το υλικό κρασί. Ήπιαν το κρασί του κόσμου που δεν μεθάει με Θεό αλλά μεθάει με ύλη, με αμαρτία. Πριν παρατηρήσαμε κρασί που μεθάει, τώρα είδαμε κρασί που δεν μεθάει, μή μεθύσκεσθε ἐν οἴνοις -- ἐπίετε καί οὐκ εἰς μέθην. Το ένα χωρίο λέει μην μεθάτε με το κρασί της αμαρτίας αλλιώς θα καταλήξετε γυμνοί από την χάρη του Θεού και θα σας τραβολογάει το φίδι με τα κέρατα στις αμαρτίες και εσείς δεν θα το κατανοείτε, στο άλλο χωρίο είδαμε να λέει ήπιατε κρασί αλλά δεν μεθύσατε με Άγιο Πνεύμα, με νοερά προσευχή, γιατί το κρασί αυτό ήταν της αμαρτίας. 

Ο Κύριος λέει συνεχώς τα ίδια σε όλους τους αιώνες και μόνο η φρασεολογία αλλάζει. 

Όσο αφορά τα υπόλοιπα λόγια είναι και αυτά διδαχές, ο Χριστός μας συμβούλευσε ὁ μή συνάγων μετ᾿ ἐμοῦ σκορπίζει, όποιος δεν μαζεύει με εμένα σκορπίζει, αυτά τα λεχθέντα είναι με άλλα λόγια το τρύπιο πορτοφόλι, ο άνθρωπος απομακρύνεται από την χάρη του Θεού και έτσι είναι γυμνός, γυμνότερος ὑπέρου, η ἀλλοτρίαν είναι η αμαρτία την οποία ποθεί ο αμαρτωλός και με αυτήν γίνεται μοιχός έναντι του Νυμφίου Χριστού, λέει ο απόστολος, μοιχοὶ καὶ μοιχαλίδες! οὐκ οἴδατε ὅτι ἡ φιλία τοῦ κόσμου ἔχθρα τοῦ Θεοῦ ἐστιν; ὃς ἂν οὖν βουληθῇ φίλος εἶναι τοῦ κόσμου, ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ καθίσταται Ιακ. 4,4. Ὅτι αὕτη οὐ γυνή μου, καὶ ἐγὼ οὐκ ἀνὴρ αὐτῆς. καὶ ἐξαρῶ τὴν πορνείαν αὐτῆς ἐκ προσώπου μου καὶ τὴν μοιχείαν αὐτῆς ἐκ μέσου μαστῶν αὐτῆς. Ὅτι ἐξεπόρνευσεν ἡ μήτηρ αὐτῶν, κατῄσχυνεν ἡ τεκοῦσα αὐτά, ὅτι εἶπε· πορεύσομαι ὀπίσω τῶν ἐραστῶν μου. Ωσ. 2,4 και 7. Ομιλεί ο Κύριος: αυτή δεν είναι σύζυγός μου και εγώ δεν είμαι ο σύζυγός της, θα διώξω από εμπρός μου την πορνεία και την μοιχεία της. Θα σταματήσει δηλαδή την πνευματική μοιχεία, την λατρεία του Ισραηλιτικού λαού στα είδωλα. Διότι η μητέρα τους έπεσε σε πορνεία, καταντρόπιασε και εξευτέλισε τα παιδιά της διότι με αναισχυντία είπε, θα ακολουθήσω τους εραστές μου. Δηλαδή η φυλή του Ισραήλ ακολουθούσε τα είδωλα. Το φίδι με τα κέρατα είναι φυσικά ο Διάβολος ο οποίος μεθάει με το κρασί ή αλλιώς δαγκώνει και εγχέει δηλητήριο και τό δέ ἔσχατον είναι το τελικό στάδιο της ασθένειας, δηλαδή όταν ο άνθρωπος δηλητηριασμένος πεθαίνει πνευματικά με σπασμούς ὥσπερ ὑπό ὄφεως πεπληγώς ἐκτείνεται ή αλλιώς μεθάει εντελώς με υλιστικό κρασί. Εδώ η πορεία έχει αρχή με άκρατη πόση οίνου και τέλος με δηλητηρίαση, σε άλλα χωρία έχει τέλος με μέθη. Την θανατηφόρο πορεία συναντούμε και σε άλλα μέρη της Γραφής Πορνείαν καὶ οἶνον καὶ μέθυσμα ἐδέξατο καρδία λαοῦ μου ἐν συμβόλοις ἐπηρώτων, καὶ ἐν ῥάβδοις αὐτοῦ ἀπήγγελλον αὐτῷ· πνεύματι πορνείας ἐπλανήθησαν καὶ ἐξεπόρνευσαν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ αὐτῶν. Ωσ. 4,11-12. Η καρδία του λαού μου στράφηκε και δέχθηκε πορνεία και οίνο και μέθη. Με διάφορα ειδωλολατρικά σύμβολα συμβουλεύονταν τους ψεύτικους θεούς και εκείνοι δια της ραβδομαντείας έδιδαν σε αυτούς απαντήσεις. Αποπλανήθηκαν σε πνευματική πορνεία διότι εγκατέλειψαν τον Θεό και προσκολλήθηκαν στα είδωλα. Πνεῦμα ἔστησε ψεῦδος, ἐστάλαξέ σοι εἰς οἶνον καὶ μέθυσμα. Μιχ. 2,11. Πνεύμα ψεύδους έχει στήσει την κυριαρχία του σε σας, αυτό σας πότισε με οίνο και σας μέθυσε. Εδώ βλέπουμε ξανά την θανατηφόρο πορεία. Το τέλος στο χωρίο των Παροιμιών το οποίο κάνει αναφορά σε φίδι με κέρατα και άνθρωπο που πεθαίνει με σπασμούς ισοδυναμεί με το μέθυσμα, είναι δηλαδή το τελικό στάδιο. Το μή μεθύσκεσθε ἐν οἴνοις είναι ακριβώς ίδιο με το λεχθέν του αποστόλου Παύλου, καί μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία που βλέπουμε στην προς Εφεσίους επιστολή. Και τα δυο δεν κάνουν λόγο για υλικό κρασί όπως αρχικά φαίνεται αλλά ομιλούν για το κρασί του κόσμου τούτου ενώ και η διαφορά δίκαιοι δικαίοις και Άγιο Πνεύμα ἐν Πνεύματι έχει την μεγάλη σημασία της. Ο δίκαιος για τον οποίο ομιλεί το χωρίο των Παροιμιών δεν είναι μια αόριστη φράση αλλά είναι μια κατάσταση. Με την φράση εννοείται αυτός που στέκεται ακλόνητος στις εντολές σε κάθε στιγμή και κατ' επέκταση αυτός που απέχει από κάθε ακαθαρσία, αυτός που έχει την καρδία του κατευθυνόμενη στην αρετή, αυτός που έχει τον Θείο φωτισμό, αυτός που είναι αγαπητός στον Θεό. Δηλαδή με την φράση ἀνθρώποις δικαίοις έχουμε τον εν Πνεύματι πεπληρωμένο της Παλαιάς Διαθήκης. Πᾶς ἀνὴρ φαίνεται ἑαυτῷ δίκαιος, κατευθύνει δὲ καρδίας Κύριος. Παρ. 21,2. Κάθε άνθρωπος νομίζει τον εαυτό του ότι είναι δίκαιος, αλλά ο Κύριος είναι εκείνος ο οποίος γνωρίζει, κυβερνά και κατευθύνει τις καρδίες των ανθρώπων στην αρετή. Φεύγει ἀσεβὴς μηδενὸς διώκοντος, δίκαιος δὲ ὥσπερ λέων πέποιθε. Παρ. 28,1. Φεύγει πανικόβλητος ο ασεβής χωρίς να υπάρχει κανείς που να τον καταδιώκει. Ο δίκαιος όμως είναι απτόητος σαν λιοντάρι και μένει ακλόνητος σε ώρα κινδύνου έχοντας πεποίθηση στο δίκαιο και την συμπαράσταση του Θεού. Παραπορευομένης καταιγίδος ἀφανίζεται ἀσεβής, δίκαιος δὲ ἐκκλίνας σώζεται εἰς τὸν αἰῶνα. Παρ. 10,25. Όταν ξεσπάει καταιγίδα κινδύνων και περιπετειών ο ασεβής δεν γνωρίζει πως να προφυλαχθεί και καταστρέφεται. Αντιθέτως ο δίκαιος χάρις στον φωτισμό του Θεού βρίσκει τρόπο σωτηρίας, παρεκκλίνει από τον κίνδυνο και σώζεται πάντοτε. Εδώ δεν κάνει λόγο για αποφυγή κινδύνων εσαεί αλλά εννοεί ότι σε κάθε περίσταση λαμβάνει θεάρεστη απόφαση και ακολουθεί τις εντολές και έτσι σώζεται. Φῶς δικαίοις διαπαντός, φῶς δὲ ἀσεβῶν σβέννυται. Παρ. 13,9. Στους δικαίους ανθρώπους υπάρχει πάντοτε το φως του Θεού, όμως το φως των ασεβών τάχιστα σβήνεται και χάνεται. Βδέλυγμα δικαίοις ἀνὴρ ἄδικος, βδέλυγμα δὲ ἀνόμῳ κατευθύνουσα ὁδός. Παρ. 29,27. Αποκρουστικός είναι στους δικαίους κάθε ένας ο οποίος διαπράττει αδικίες, όπως μισητή και αποκρουστική είναι στον παράνομο η ευθεία οδός. Ακάθαρτος γὰρ ἔναντι Κυρίου πᾶς παράνομος, ἐν δὲ δικαίοις οὐ συνεδριάζει. Παρ. 3,32. Ενώπιον του Κυρίου είναι ακάθαρτος κάθε παράνομος, για αυτό και δεν ευχαριστιέται ο αμαρτωλός στην συντροφιά των δικαίων.  

Για να οδηγηθεί η καρδία σου στην αρετή ώστε να επιτευχθεί η καθαρότητα, για να αγαπήσεις την ευθεία οδό, για να είναι η καρδία στην αρετή και δυσκίνητη προς το κακό, για να είσαι ακλόνητος σαν λιοντάρι στην πίστη κάθε στιγμή, για να λαμβάνεις σε κάθε δύσκολη στιγμή τις κατά Θεόν αποφάσεις και έτσι να σωθείς, εδώ γίνεται λόγος για τις θεάρεστες αποφάσεις αφού ο δίκαιος πολλάκις δεν σώζεται αλλά φονεύεται, για να έχεις Θείο φωτισμό, σημαίνει ότι έχει ενεργήσει το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα δρούσε και στις δυο Διαθήκες και η μεν δράση του στην Παλαιά ήταν σε μικρή ένταση, μερική, αποσπασματική, δικαίοις, στην δε Καινή είναι σε πλήρη ένταση, σε πληρότητα, πλήρη μέθεξη Πνεύματος, πληροῦσθε. Με τα λόγια του αποστόλου Παύλου έχουμε αφενός βεβαίωση περί Θεότητας του Πνεύματος και αφετέρου περί ενεργείας του στην Παλαιά.

Μή μεθύσκεσθε ἐν οἴνοις, ἀλλά ὁμιλεῖτε ἀνθρώποις δικαίοις. 

Μή μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι. 

Καὶ μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ. Εφεσ. 5,18-19. Μην μεθάτε με τον οίνο της ασωτίας, αλλά γεμίστε τον εαυτό σας με Άγιο Πνεύμα, τότε με όλη σας την καρδιά θα ψάλλετε ύμνους και πνευματικές ωδές στον Κύριο. Ενώ φαίνεται ότι ο απόστολος Παύλος κάνει λόγο για τον γνωστό οίνο, στην πραγματικότητα εννοεί το κρασί της ασωτίας, εννοεί την μέθη από το υλιστικό κρασί. Όλα στην Γραφή και στους ύμνους έχουν μεγάλη και βαθύτατη σημασία. 

Ο άνθρωπος δεν μπορεί να κατανοήσει την κατάστασή του όταν είναι αμαρτωλός, ζημιώνεται και δεν το καταλαβαίνει, αναζητάει την αμαρτία, είναι μεθυσμένος από το κρασί της αμαρτίας, είναι εξαπατημένος και δηλητηριασμένος από το φίδι με κέρατα του οποίου το δηλητήριο κυλάει μέσα του, ὑπό κεράστου διαχεῖται αὐτῷ ὁ ἰός. 

Όταν όμως αποφασίσει να ακολουθήσει τις εντολές και να μετανοήσει, τότε ο Θεός τον φωτίζει, με τα μυστήρια του δίδει το "αντίδοτον του μη αποθανείν" από τον ιό που διαχεῖται μέσα του, αλλά και επιτρέπει να δει σε απειροελάχιστο βαθμό ποιος πραγματικά είναι. Αυτό το τελευταίο γίνεται ώστε να έχει φύλαξη και ταπείνωση.

Οπότε με αυτήν την φώτιση Θεού κατανοεί ότι βρίσκεται σε ταραχή από τα πάθη και σε κλυδωνισμό από τα πταίσματα, ότι το πλοίο της ζωής του είναι σε τρικυμία, ότι ο νους του είναι μεθυσμένος από το κρασί της ύλης. 

Την φράση ἀντίδοτον τοῦ μή ἀποθανεῖν έχει πει ο Άγιος Ιγνάτιος, ; - 107μΧ. 

Στην επιστολή του προς Εφεσίους κεφ.20 ο Άγιος Ιγνάτιος σημειώνει, ἕνα ἄρτον κλῶντες, ὅς ἐστιν φάρμακον ἀθανασίας, ἀντίδοτον τοῦ μή ἀποθανεῖν, ἀλλά ζῆν ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ· διά παντός. Είδαμε στην Γραφή τον ιό του κερασφόρου όφεως να διαχέεται με την αμαρτία στον κάθε άνθρωπο ενώ το ίδιο έγινε και με την Πτώση. Με αυτήν ο άνθρωπος δαγκώθηκε ως γένος από τον κερασφόρο όφι, έκτοτε στο γένος κυλάει το δηλητήριο του ιοβόλου όφεως. Τα λόγια της Αγίας Γραφής στις Παροιμίες που λένε ὑπό ὄφεως πεπληγώς ἐκτείνεται, καί ὥσπερ ὑπό κεράστου διαχεῖται αὐτῷ ὁ ἰός όπως είδαμε κάνουν λόγο για την ίδια στιγμή, δηλαδή την αμαρτία, ο άνθρωπος μεθάει και το τελικό στάδιο είναι ο πνευματικός θάνατος με σπασμούς από δηλητηρίαση εκ του ιού, μπορεί όμως να ειπωθεί χρησιμοποιώντας τα το εξής, ότι με την Πτώση ο άνθρωπος είναι ὑπό ὄφεως πεπληγώς και με την αμαρτία ὑπό κεράστου διαχεῖται αὐτῷ ὁ ἰός. Τα μυστήρια είναι "φάρμακον" ως προς την αμαρτωλή φύση και "αντίδοτον" ως προς την αμαρτία και τον αμαρτωλό. Αυτός είναι ο λόγος που εκτός από "αντίδοτον του μη αποθανείν" ο Άγιος Ιγνάτιος προσθέτει ότι είναι και "φάρμακον αθανασίας".

Φύση και αμαρτία. Δήγμα εκ Πτώσεως φάρμακον και δήγμα εξ αμαρτίας αντίδοτον. 

Η φράση ὥσπερ ὑπό κεράστου διαχεῖται αὐτῷ ὁ ἰός είναι το τέλος της πορείας από την δηλητηρίαση εκ του ιού, τό δέ ἔσχατον, ο άνθρωπος πεθαίνει πνευματικά, αποθανείν. Η φράση των Παροιμιών είναι ισοδύναμη με το μέθυσμα Ωσηέ 2,11 Μιχαίας 4,11 και δείχνει το τέλος της ασθένειας. Αυτό το λεχθέν των Παροιμιών, όπου είδαμε κατάληξη με θάνατο από δηλητηρίαση, χρησιμοποιεί το Άγιο Πνεύμα και δια Αγίου μας λέει αντίδοτον του μη αποθανείν, τα λόγια του Αγίου μας διδάσκουν μεγάλα νοήματα. Όσο αφορά το πρώτο συνθετικό, στην αντίθετη πλευρά από το φάρμακον αθανασίας έχουμε το φάρμακον ὀλέθρου. ἔκτισε γὰρ εἰς τό εἶναι τά πάντα, καί σωτήριοι αἱ γενέσεις τοῦ κόσμου, καί οὐκ ἔστιν ἐν αὐταῖς φάρμακον ὀλέθρου οὔτε ᾅδου βασίλειον ἐπί γῆς. Σοφ. Σολ. 1,13-14. Ο Κύριος δημιούργησε τα πάντα για να υπάρχουν. Απ' αρχής έκτισε τα σύμπαντα για να ζουν και να διασώζονται από κάθε καταστροφή. Δεν υπήρχε σε αυτά το δηλητήριο του ολέθρου ούτε το βασίλειο του Άδη είχε ενθρονιστεί επί της γης. Με την Πτώση ο άνθρωπος δαγκώθηκε από το φίδι με τα κέρατα, εισήλθε το δηλητήριο ολέθρου που έφερε τον θάνατο, ενθρονίστηκε το βασίλειο του Άδη. Μπορεί να φαίνονται ίδια σε νόημα τα λεγόμενα του Αγίου Ιγνατίου ή μπορεί να φαίνονται ένα ρητορικό σχήμα πλεονασμού, φάρμακο για να ζήσεις αιώνια, αντίδοτο για να μην πεθάνεις, όμως τα λόγια του είναι θεόπνευστα και έχουν την μεγάλη σημασία τους. Είναι φωνή Πνεύματος το οποίο μίλησε δια Αγίου και αυτή η φωνή λέει συνεχώς τα ίδια σε όλους τους αιώνες, μόνο η φρασεολογία του Πνεύματος αλλάζει. 

Φάρμακον ὀλέθρου -- φάρμακον αθανασίας, φύση

ὑπό κεράστου διαχεῖται αὐτῷ ὁ ἰός -- αντίδοτον του μη αποθανείν, αμαρτία

Η Θεία Ευχαριστία είναι ζωοποιός, στην πεσμένη φύση είναι φάρμακον, Βάπτισμα Χρίσμα Ευχαριστία η μύηση στο σώμα Χριστού την Εκκλησία, και στην αμαρτία είναι αντίδοτον, μεταλαμβάνει ο δούλος του Θεού σώμα και αίμα Χριστού εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον λέει ο ιερεύς όταν μεταλαμβάνουμε. Αν θέλουμε να είμαστε απολύτως ακριβείς περί Ευχαριστίας όταν παραθέτουμε για αυτήν τα λόγια του Πνεύματος που ειπώθηκαν δια Αγίου Ιγνατίου, τότε η Ευχαριστία για τον πιστό είναι αντίδοτον του μη αποθανείν και όχι φάρμακον αθανασίας διότι αυτός ήδη έχει μυηθεί. Εννοείται ότι και φάρμακον αθανασίας εάν πούμε περί της Ευχαριστίας ως προς τον πιστό δεν είναι κακό. Αντίδοτο κατά του θανάτου μας διδάσκει το Πνεύμα περί Ευχαριστίας. Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ψυχή αλλά σώμα και ψυχή, άρα η Θεία Ευχαριστία μας προσφέρει ωφέλεια και στο σώμα. Οπότε όποιος όχι απλά το αγνοεί αυτό αλλά χειρότερα θεωρεί ή έχει σκέψεις ότι θα πεθάνει κολλώντας κάποια ασθένεια διαπράττει μεγάλη αμαρτία αφού έτσι το θεωρεί όχι αντίδοτον του μη αποθανείν αλλά το αντίθετο, δηλαδή θανατηφόρο ιό.

Δείτε εδώ το νόημα των λόγων του Αγίου Ιγνατίου.

Όλα αυτά που παρατηρούμε μας δείχνουν περίτρανα ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι εκείνη που διετήρησε ανόθευτη την διδαχή του Χριστού και των Αποστόλων. 

Επίσης τα ανωτέρω μας καταδεικνύουν ότι όλα είναι εντολή Θεού διότι αποκαλύπτεται ότι Βίβλος και Παράκληση είναι λόγια του ίδιου συγγραφέα, δηλαδή του Αγίου Πνεύματος. Δεν αποφασίζει ένας να γράψει την Μικρή Παράκληση στην Θεοτόκο γιατί έτσι, ούτε ψάλλουμε την Μεγάλη επειδή αυτός που την έφτιαξε ήταν αυτοκράτορας όμως αν ήταν φτωχός θα του πετούσαν τον κανόνα στα σκουπίδια. Δεν απασχολήθηκε ο Χριστός για την μητέρα του αλλά όταν ψάλλουμε εμείς την Παράκληση τι; Θα τρέξει για να θαυμάσει την μεγάλη μας πίστη ή την ωραία μας φωνή; Είναι ασεβές να μιλούμε για την ιστορία των Παρακλητικών κανόνων και γενικώς για αυτούς λες και δεν υπάρχει Θεός. 

Όλα είναι εντολή Θεού και ενέργειες Θεού. 

Από τα παραπάνω γίνεται τώρα φανερή η ορθή ερμηνεία του τροπαρίου.

Έτσι η πασίγνωστη φράση: τράβηξα/τραβάω των παθών μου τον τάραχον 

στην πραγματικότητα δεν σημαίνει κάτι δυσάρεστο από εξωτερικό παράγοντα, δηλαδή από κάποιες συνθήκες ή από κάποιον άνθρωπο βρήκα τον μπελά μου, κοινώς με έχουν πρήξει, αλλά δηλώνει την εσωτερική ταραχή του μετανοημένου. Κατανοεί με την φώτιση Θεού ότι τα πάθη και τα πταίσματα, δηλαδή οι αμαρτίες, επέφεραν ζάλη ταραχή και κλυδωνισμό στο πλοίο του εαυτού, οπότε ζητάει την βοήθεια της Θεοτόκου.

Το ρητό κατατάσσεται στις παρεξηγημένες φράσεις που υπάρχουν σε Βίβλο ή λειτουργικά κείμενα όπως επί παραδείγματι το "ζωή χαρισάμενη" που προέρχεται από το Χριστός ανέστη. Τέλος μπορούμε να παρατηρήσουμε ξανά την θεοπνευστία του Κανόνος και σε μια λεπτομέρεια, στην τελειότητα της προσφώνησης, δηλαδή του Θεονύμφευτε. 

Ο άνομος είναι φίλος με τον Διάβολο και εν τέλει αν συνεχίσει καταλήγει Διαβολονύμφευτος. Στην αντίθετη πλευρά αυτός που ακολουθεί τις εντολές καταλήγει Θεονύμφευτος, δηλαδή έρχεται ο Νυμφίος Χριστός και κάνει μονή σε αυτόν. Λέει ο Χριστός ἐάν τις ἀγαπᾷ με, τὸν λόγον μου τηρήσει, καί ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καί πρός αὐτόν ἐλευσόμεθα καί μονήν παρ᾿ αὐτῷ ποιήσομεν. Ιω. 14,23 Εάν κανείς με αγαπά θα τηρήσει τις εντολές μου και ο Πατήρ μου θα τον αγαπήσει και θα έλθουμε σε αυτόν και θα μεταβάλλουμε την καρδία του σε μόνιμη κατοικία μας. Οπότε έχουμε από την μια τον αμαρτωλό, τον μεθυσμένο με οίνο, Μή μεθύσκεσθε ἐν οἴνοις -- καί μή μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ο οποίος κλυδωνίζεται από την τρικυμία αμαρτιών και παθών και ο νους του είναι ευρισκόμενος σε ζάλη από την μέθη του υλιστικού κρασιού, ενώ από την άλλη έχουμε το αντίθετο, ένα άγιο πρόσωπο, την Θεονύμφευτη, δηλαδή έναν άνθρωπο σε μέγιστο βαθμό δίκαιο, είδαμε στο χωρίο των Παροιμιών, μή μεθύσκεσθε ἐν οἴνοις, ἀλλά ὁμιλεῖτε ἀνθρώποις δικαίοις, έναν άνθρωπο Πνεύματος πεπληρωμένο, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, έναν άνθρωπο που έχει κάνει μονή ο Θεός, καί μονήν παρ᾿ αὐτῷ ποιήσομεν, στην οποία αιτούμαστε να μας βοηθήσει κατά το πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη. Μή μεθύσκεσθε ἐν οἴνοις, ἀλλά ὁμιλεῖτε ἀνθρώποις δικαίοις -- καί μή μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλὰ πληροῦσθε ἐν Πνεύματι. Αν στο τροπάριο συναντούσαμε την φράση "των εμών πταισμάτων Παναγία" προσφώνηση που σημαίνει πάνω από τους αγίους δεν αποδίδεται ακρίβεια. Αν έλεγε "των εμών πταισμάτων Θεοτόκε" προσφώνηση που σημαίνει μητέρα Θεού πάλι δεν αποδίδεται ακρίβεια. Με το Θεονύμφευτε όμως έχουμε απόλυτη αρμονία και ακρίβεια. Δίκαιος, πεπληρωμένος με Πνεύμα, μονή Θεού, Θεονύμφευτε. Όπως ο Θεός είναι γνωστός και άγνωστος, προσιτός αλλά και μυστηριώδης και απρόσιτος, κατά παρόμοιο τρόπο και οι Παρακλήσεις και οι Χαιρετισμοί προς την Υπεραγία Θεοτόκο τους οποίους συνέθεσε είναι προσιτοί αλλά και μυστηριώδεις. Κάτω από το γράμμα κρύβονται σαν κάτω από πέπλο πολλά μυστήρια, πολλές αλήθειες.

 

Posted in Των παθών μου τον τάραχον