Θησαυρός σωτηρίας και πηγή αφθαρσίας

 

ο άγιος Δανιήλ Γούβαλης

 

Θησαυρός σωτηρίας και πηγή αφθαρσίας

Θησαυρόν σωτηρίας και πηγήν αφθαρσίας την σε κυήσασαν και πύργον ασφαλείας και θύραν μετανοίας. Τα επίθετα που παρουσιάζει το τροπάριο είναι κατά σειρά τα εξής: Μετάνοια, λήψη χάριτος, αγώνας, εισαγωγή στην βασιλεία.  

 

Θηραυρόν σωτηρίας

Μετάνοια

Θησαυρός σωτηρίας είναι ο πολύτιμος μαργαρίτης τον οποίον προτιμάει ο πιστός και αφήνει όλα τα άλλα. Πάλιν ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ ἐμπόρῳ ζητοῦντι καλοὺς μαργαρίτας· ὃς εὑρὼν ἕνα πολύτιμον μαργαρίτην ἀπελθὼν πέπρακε πάντα ὅσα εἶχε καὶ ἠγόρασεν αὐτό Ματθ. 13,45-46. Όμοια είναι η Βασιλεία των ουρανών με έναν έμπορο ο οποίος ζητάει να αγοράσει πολύτιμα μαργαριτάρια. Αυτός όταν βρήκε ένα μεργαριτάρι μεγάλης αξίας πήγε αμέσως και πούλησε όλα όσα είχε και το αγόρασε. Δηλαδή ο άνθρωπος σαν τον καλό έμπορο της παραβολής που γνώριζε τον συμφέρον του θυσιάζει με ευχαρίστηση τα υλικά της Γης για να κερδίσει την βασιλεία. Εδώ σε αυτήν την φράση έχουμε να παρουσιάζεται η μετάνοια. Οι άγιοι είναι θησαυροί εκ θησαυροφυλακίων Θεού, βλέπουμε ο προφήτης Ιερεμίας να λέει ότι ο Θεός ἐξήγαγε φῶς ἐκ θησαυρῶν αὐτοῦ, Ιερ. 10,13. Ο Κύριος έβγαλε φως, φανέρωσε φως, από τα θησαυροφυλάκια του φωτός. 

 

Πηγή αφθαρσίας

Λήψη Πνεύματος

Η χάρη του Αγίου Πνεύματος παρομοιάζεται στην Γραφή είτε με φωτιά είτε με νερό. Ο Χριστός είπε Ἐν δὲ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῇ μεγάλῃ τῆς ἑορτῆς εἱστήκει ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔκραξε λέγων· ἐάν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω Ιω. 7,37. Πηγή αφθαρσίας στο τροπάριο είναι το Άγιο Πνεύμα του οποίου φορείς είναι οι άγιοι. Στον Ψαλμό 35,10 διαβάζουμε ότι ο Θεός είναι πηγή ζωής, ὅτι παρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς, ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς. Ο Χριστός συνεχίζοντας είπε ότι και οι άγιοι είναι πηγές Πνεύματος, ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος. τοῦτο δὲ εἶπε περὶ τοῦ Πνεύματος οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύοντες εἰς αὐτόν Ιω. 7,38-39. Δεν λέει απλά θα λάβουν λαμβάνειν αλλά ότι και οι ίδιοι είναι ποταμοί Πνεύματος, ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος.

 

Πύργον ασφαλείας

Αγώνας

Η φράση πύργος ασφαλείας δηλώνει τον φρουρό της αμπέλου του Χριστού, δηλαδή τον φρουρό του ποιμνίου. Διαβάζουμε στον προφήτη Ησαΐα για πύργο της αμπέλου ὠκοδόμησα πύργον με τα εκλεκτά κλήματα που έχει φυτέψει ο Θεός. Ἄσω δὴ τῷ ἠγαπημένῳ ἆσμα τοῦ ἀγαπητοῦ μου τῷ ἀμπελῶνί μου. ἀμπελὼν ἐγενήθη τῷ ἠγαπημένῳ ἐν κέρατι, ἐν τόπῳ πίονι. καὶ φραγμὸν περιέθηκα καὶ ἐχαράκωσα καὶ ἐφύτευσα ἄμπελον Σωρὴχ καὶ ὠκοδόμησα πύργον ἐν μέσῳ αὐτοῦ καὶ προλήνιον ὤρυξα ἐν αὐτῷ· καὶ ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλήν, ἐποίησε δὲ ἀκάνθας. Ησ. 5,1-3. Θα ψάλω λοιπόν τώρα εγώ στον αγαπημένο μου αμπελώνα, δηλαδή τον λαό του Θεού, άσμα του αγαπητού μου Κυρίου. Ο αγαπημένος Κύριος απέκτησε αμπέλι σε κάποιον λόφο, σε τόπο παχύ και εύφορο. Έφτιαξα ολόγυρα φράκτη, περιποιήθηκα το έδαφος, έσκαψα τάφρο, έπειτα φύτευσα κλήματα του εκλεκτού είδους Σωρήχ, έκτισα πύργο στο μέσο του αμπελιού, έσκαψα φρεάτιο για να πέφτει σε αυτό ο μούστος και περίμενα να παραγάγει σταφύλια, αυτή όμως παρήγαγε αγκάθια. Την ίδια εικόνα εν συντομία αναφέρει ο Χριστός στον Ευαγγελιστή Ματθαίο όπου βλέπουμε και εκεί πύργο, Ἄλλην παραβολὴν ἀκούσατε. ἄνθρωπός τις ἦν οἰκοδεσπότης, ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκε καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν καὶ ᾠκοδόμησε πύργον, καὶ ἐξέδοτο αὐτὸν γεωργοῖς καὶ ἀπεδήμησεν. Ματθ. 21,33. Σε Ησαΐα είδαμε καὶ ὠκοδόμησα πύργον σε Μιχαία 4,8 βλέπουμε καὶ σὺ πύργος ποιμνίου, δηλαδή προστασία, στον Ιερεμία 1,18 λέει ο Θεός ἰδοὺ τέθεικά σε ἐν τῇ σήμερον ἡμέρᾳ ὡς πόλιν ὀχυρὰν καὶ ὡς τεῖχος χαλκοῦν, ιδού Ιερεμία σε έχω αναδείξει σαν οχυρωμένη πόλη και σαν τείχος χάλκινο και απόρθητο από τους αντιπάλους, θα πολεμήσουν εναντίων αλλά δεν θα καταφέρουν τίποτα. Οι άγιοι είναι προστάτες και βοηθοί μας ορισμένοι από τον Θεό, μην ακούμε όσα διαδίδει ο κάθε αιρετικός τον οποίο ο Διάβολος βάζει ώστε να μην επικαλούμαστε την βοήθεια των αγίων. Στον προφήτη Ζαχαρία λέει ο Κύριος, εγώ θα είμαι τείχος πύρινο για την Ιερουσαλήμ, δηλαδή θα την προστατέψω, καὶ ἐγὼ ἔσομαι αὐτῇ, λέγει Κύριος, τεῖχος πυρὸς κυκλόθεν καὶ εἰς δόξαν ἔσομαι ἐν μέσῳ αὐτῆς. Ζαχ. 2,9. Όπως σε όλα έτσι και εδώ βλέπουμε ότι οι άγιοι είναι τύποι Χριστού, πύργος ποιμνίου ο Χριστός, πύργοι ποιμνίου οι άγιοι. Πηγή ζωής το Πνεύμα, πηγές ζωή οι άγιοι. Τείχος προστασίας ο Θεός, τείχη προστασίας οι άγιοι. 

Θύραν μετανοίας

Εισαγωγή στην Βασιλεία

Τελικώς σε αυτήν την πορεία που παρουσιάζει το τροπάριο έχουμε την εισαγωγή στην Βασιλεία, είναι η φράση θύραν μετανοίας. Ας δούμε τι μας διδάσκει ο Χριστός σε σχέση με την εισαγωγή στην Βασιλεία. Αγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διά τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πολλοί, λέγω ὑμῖν, ζητήσουσιν εἰσελθεῖν καί οὐκ ἰσχύσουσιν. ἀφ᾿ οὗ ἂν ἐγερθῇ ὁ οἰκοδεσπότης καί ἀποκλείσῃ τήν θύραν, καί ἄρξησθε ἔξω ἑστάναι καί κρούειν τήν θύραν λέγοντες· Κύριε Κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν· καί ἀποκριθείς ἐρεῖ ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς πόθεν ἐστέ Λουκ. 13,24-25. Ρώτησε κάποιος τον Χριστό: Κύριε, λίγοι είναι άραγε εκείνοι που σώζονται; Απάντησε τότε ο Χριστός σε όσους τον ακολουθούσαν, αγωνίζεστε να εισέλθετε στην Βασιλεία του Θεού από την στενή πύλη. Σας λέω ότι πολλοί θα ζητήσουν να μπουν στην Βασιλεία αλλά δεν θα μπορέσουν να το επιτύχουν. Όταν δε κάποτε σηκωθεί ο οικοδεσπότης και κλείσει την πόρτα και αρχίσετε όσοι είστε έξω να χτυπάτε λέγοντας, Κύριε Κύριε άνοιξέ μας, τότε θα σας πει, δεν ξέρω από που είσαστε, δεν σας γνωρίζω.

Σε αυτά τα λόγια του Χριστού παρατηρούμε ότι οι οδοιπόροι ή άτομα της πίστεως που ζητούσαν να μπουν στην Βασιλεία μένουν έξω από την πόρτα της, θύραν, και όχι από την είσοδο της στενής πύλης. Το ίδιο συμβαίνει, δηλαδή μένουν εκτός "θύρας" και οι πέντε στην παραβολή των δέκα παρθένων, ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι ἦλθεν ὁ νυμφίος καὶ αἱ ἕτοιμοι εἰσῆλθον μετ᾿ αὐτοῦ εἰς τοὺς γάμους, καὶ ἐκλείσθη ἡ θύρα. ὕστερον δὲ ἔρχονται καὶ αἱ λοιπαὶ παρθένοι λέγουσαι· κύριε κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς. Ματθ. 25,10. Όπως στα προηγούμενα λόγια του Χριστού που είδαμε στο Λουκ. 13,24-25, ομοίως και εδώ ππαρατηρούμε ότι οι παρθένοι θέλοντες εισελθείν μένουν έξω από θύρα της Βασιλείας και όχι πύλη της Βασιλείας, ἀποκλείσῃ τήν θύραν -- ἐκλείσθη ἡ θύρα -- ἔξω ἑστάναι καὶ κρούειν τὴν θύραν. Ο κάθε άνθρωπος αλλά και ο ζητών την Βασιλεία έχει μπει από πύλη και προχωρώντας σε έναν δρόμο που διαλέγει έχει φτάσει σε θύρα. Φτάνοντας σε αυτήν την θύρα η οποία είναι η της Βασιλείας, εισέρχεται ή μένει εκτός αυτής. 

Έτσι η φράση του τροπαρίου και θύραν μετανοίας ερμηνεύεται ορθώς, "βοηθός έως την εισαγωγή στην Βασιλεία", "βοηθός έως την εισαγωγή στον Παράδεισο", και όχι μεσίτης για άφεση ή μεσίτης αιτημάτων ή πύλη μεσιτείας ή βοηθός μεσίτης να μετανοήσουμε και τα όμοια και αυτή η φράση είναι σε συμφωνία και ο τερματισμός μιας σωτήριας πορείας. Λέγεται θύρα γιατί είναι η είσοδος της Βασιλείας και έχει τον προσδιορισμό μετανοίας γιατί την διαβαίνει ο δούλος του Θεού. Ο άνθρωπος με την Πτώση εξήλθε από την θύρα της Βασιλείας, είδαμε θύρα Ματθ. 25,10 -- θύραν Λουκ. 13,24-25 και αυτή έκτοτε κλείστηκε. Όμως με την Σταυρική θυσία αυτή η θύρα ανοίγει ξανά και ο άνθρωπος που εξήλθε αμετανόητος και μη αναγνωρίζοντας τον Θεό ως οδηγό και τελειωτή εισέρχεται τώρα μετανοημένος, εξ ου και η εκλογή της λέξεως μετανοίας. Η θύρα του Παραδείσου είναι "θύρα μετανοίας" γιατί την διαβαίνει ο δούλος του Θεού. Δούλος του Θεού τουτέστιν αυτός που εξέλεξε τον Θεό και όχι τον κόσμο, που εξέλεξε την "στενή και τεθλιμμένη οδό" και όχι την "πλατεία και ευρύχωρο οδό την απάγουσα εις την απώλεια". Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πλατεῖα ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν, καὶ πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι᾿ αὐτῆς. τί στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν! Ματθ. 7,13-14. Θησαυρόν σωτηρίας Μετάνοια πηγήν αφθαρσίας λήψη χάριτος, πύργον ασφαλείας αγώνας, θύραν μετανοίας,  εισαγωγή στην βασιλεία. Αυτήν την πραγματικότητα που περιγράφει η σωτήρια πορεία του τροπαρίου την ζήσαμε στο πρόσωπο του αγίου γέροντος Δανιήλ Γούβαλη. Επειδή όπως μας λέει η Γραφή στην ζωή κάθε αγίου επαναλαμβάνεται η ζωή και οι πράξεις του Χριστού, μπορούμε να πούμε και για τον άγιο γέροντα Δανιήλ ότι αυτός ήταν πηγή αφθαρσίας, ωφελούσε με τις συμβουλές του με την προσευχή του ή μπορεί να ειπωθεί ότι ήταν θησαυρός σωτηρίας, με τα χαρίσματά του οδηγούσε κάποιον από την απιστία στον Θεό. Αν μπορούν να ειπωθούν αυτά για τον άγιο γέροντα Δανιήλ πόσο μάλλον ισχύουν για την μητέρα του Θεού. Η Θεοτόκος από την αρχή ως το τέλος της πορείας μας είναι φύλακας φροντιστής και οδηγός, μας οδηγεί έως την πόρτα του Παραδείσου. Κρατάει από το χέρι τον πιστό και τον οδηγεί από την μετάνοια, την εύρεση του μαργαρίτη, έως την θύραν μετανοίας, δηλαδή τον Παράδεισο. Η πραγματική έννοια του τροπαρίου και το νόημα της πανέμορφης φράσης θύραν μετανοίας αποκαλύπτεται για πρώτη φορά διότι ο Χριστός θέλει να συνδεθεί το όνομα του αγίου γέροντος Δανιήλ με τους τρεις Θεομητορικούς ύμνους, η τιμή είναι τεράστια. Αποδεικνύει δε η φράση την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος στις Παρακλήσεις προς την Υπεραγία Θεοτόκο και πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά αφού πρόκειται για την μητέρα του Θεού.

 

Σήμερα εορτάζουν: Οσία Δομνίκη. Όσιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης. Άγιος Κύρος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης. Άγιος Καρτέριος ο ιερομάρτυρας. Άγιος Ιουλιανός ο Αιγύπτιος και οι μαζί με αυτόν οι μαρτυρήσαντες Βασίλισσα, Κέλσος, Αναστάσιος, Αντώνιος ο Πρεσβύτερος, είκοσι δεσμοφύλακες και επτά αδέλφια. Αγία Γυναίκα. Άγιοι Θεόφιλος ο Διάκονος και Ελλάδιος ο λαϊκός. Άγιος Αττικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Προφήτης Σαμέας ο Ελαμίτης. Όσιος Αγάθων. Άγιος Σεβερίνος. Όσιος Μακάριος ο Μακρής ηγούμενος της Μονής Παντοκράτορα Κωνσταντινούπολης. Όσιος Θεόδωρος κτήτορας και ηγούμενος της Μονής Χώρας. Αγία Κυράννα η Νεομάρτυς. Όσιος Ησαΐας. Όσιος Παΐσιος του Ούγκλιχ. Όσιος Γρηγόριος ο Έγκλειστος. Άγιος Γρηγόριος ο Οσιομάρτυρας και θαυματουργός. Άγιος Αβώ ο Μάρτυρας. Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Μοισίας. Άγιος Ισίδωρος ο Ιερομάρτυρας και οι συν αυτώ 72 Μάρτυρες. Αγίες Παρθενομάρτυρες Νεολλίνα, Δομνίνα και Παρθένα η Εδεσσαία. Μνήμη Οικογένειας Μεγάλου Βασιλείου.

 

 

Posted in Θησαυρός σωτηρίας και πηγή αφθαρσίας