Κόλαση

Αγίου Αλκιβιάδου μάρτυρος, Οσίου Γερασίμου Νέου ασκητού, Αγίου Διομήδου μάρτυρος, Εύρεση Τιμίων Λειψάνων Αγίων Σεραφείμ και Σαράντη, Άγιος Απόστολος ο Νέος (Άγιος Λαυρέντιος Πηλίου), Αγίου Σταματίου από Βόλο

Κόλαση

Ο γλυκασμός των Αγγέλων, των θλιβομένων η χαρά, χριστιανών η προστάτις, Παρθένε Μήτηρ Κυρίου, αντιλαβού μου και ρύσαι, των αιωνίων βασάνων.

Το τροπάριο αυτό που λέγεται τον Δεκαπενταύγουστο κάνει λόγο για ρύση από τα αιώνια βάσανα, δηλαδή την Κόλαση, εδώ ζητούμε από την Παναγία να μας αναλάβει, ἐκολλήθη ἡ ψυχή μου ὀπίσω σου, ἐμοῦ δὲ ἀντελάβετο ἡ δεξιά σου. Ψαλ. 62,9 Προσκολλήθηκε πάντοτε η ψυχή μου προς εσένα Κύριε, εσύ δε άπλωσες την δεξιά σου και με καθοδήγησες και προστάτευσες. Όλοι οι άνθρωποι του Θεού είναι μικροί σωτήρες, είναι σωτήρες με την σχετική έννοια. Ειδικά η Παναγία η οποία είχε όλες τις αρετές και έφτασε να έχει την Χάρη του Θεού, Κεχαριτωμένη, είναι σωτήρας όπως μας λέει το τροπάριο του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνα ἐκ τῶν δεσμῶν τῶν τοῦ ᾅδου πρὸς ζωὴν ἀνήγαγες. Κόλαση είναι η κατάσταση της απομάκρυνσης του ανθρώπου από τον Θεό, η λέξη κάνει αναφορά σε μια πνευματική κατάσταση οδύνης και τιμωρίας, απομακρύνσεως από τον Θεό, ενώ Παράδεισος σημαίνει την μετοχή στην θεία δόξα και μακαριότητα. Μετά την Ανάσταση του Χριστού ο Άδης σταματάει να λειτουργεί όπως προ αυτής και οι άγιες ψυχές μεταβαίνουν σε πρόγευση Παράδεισου ενώ των αμαρτωλών που πέθαναν αμετανόητοι οδηγούνται στην πρόγευση της κολάσεως. 
Είναι σε όλους γνωστές οι εικόνες της κόλασης με τα καζάνια, τις φωτιές, τα τσιγκέλια και τα λοιπά όμοια. Αυτά όλα είναι εκτός διδαχής, ουδέποτε η Εκκλησία δίδασκε τέτοιου είδους κόλαση. Αν δούμε τον Γρηγόριο Νύσσης 335-395μΧ, δηλαδή πάμε 1650 χρόνια πριν, μας λέει "ακούγοντας πυρ μην νομίσεις την φωτιά που γνωρίζεις και ακούγοντας σκουλήκι μην φέρεις στο νου σου το επίγειο πλάσμα".
Το πως και τι είναι η κόλαση είναι απερίγραπτο και με τις δύο έννοιες, μεταφορική και κυριολεκτική. Στην Βίβλο βλέπουμε κάποιες ονομασίες της οι οποίες μας δίνουν και μια εικόνα του πως θα είναι. Αυτές οι περιγραφές βέβαια είναι πάντοτε κατά τις ανθρώπινες παραστάσεις. 
Οι ονομασίες είναι:
Γέενα, Γέενα του πυρός
Καὶ μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· φοβήθητε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ. Ματθ. 10,28
Και μη φοβηθείτε από τους διώκτες οι οποίοι θανατώνουν το σώμα δεν έχουν όμως την δύναμη να θανατώσουν την ψυχή. Αλλά να φοβηθείτε περισσότερο τον Θεό ο οποίος δύναται την ψυχή και το σώμα να καταδικάσει στην γέενα.
Ἠκούσατε ὅτι ἐῤῥέθη τοῖς ἀρχαίοις, οὐ φονεύσεις· ὃς δ᾿ ἂν φονεύσῃ, ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει. Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ῥακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ μωρέ, ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός. Ματθ. 5,21-22 Ειπώθηκε από τον Θεό στους προγόνους σας, δεν θα σκοτώσεις. Εγώ όμως σας λέω ότι καθένας που οργίζεται αδίκως και χωρίς σοβαρό πνευματικό λόγο εναντίον του αδελφού του έχει την ίδια ενοχή όπως εκείνος που δικάζεται για φόνο. Εκείνος δε που θα βρίσει τον αδελφό του και θα του πει με περιφρόνηση, ανόητε, είναι ένοχος εγκλήματος βαρύτερου από εκείνα που δικάζει το μεγάλο συνέδριο. Εκείνος δε που θα πει με μίσος στον αδελφό του, άμυαλε, είναι βαρύτατα ένοχος και άξιος να τιμωρηθεί στην γέεννα του πυρός.
καὶ ἐὰν σκανδαλίζῃ σε ἡ χείρ σου, ἀπόκοψον αὐτήν· καλὸν σοί ἐστι κυλλὸν εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν, ἢ τὰς δύο χεῖρας ἔχοντα ἀπελθεῖν εἰς τὴν γέενναν, εἰς τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον, ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ καὶ τὸ πῦρ οὐ σβέννυται. Μαρκ. 9,43-44
Η Γέεννα είναι μια περιοχή που περιγράφεται στη Παλαιά Διαθήκη. Πρόκειται για φαράγγι νοτιοανατολικά της Ιερουσαλήμ. Η λέξη προέρχεται από τα: κοιλάδα του Ονόμ ή κοιλάδα του γιου του Εννόμ, φάραγγα Ὀνὸμ ΙτΝ. 15,8, φάραγξ υἱοῦ Ἐννόμ Ιερ. 7,32.
καὶ ἀναβαίνει τὰ ὅρια εἰς φάραγγα Ὀνὸμ ἐπὶ νώτου Ἰεβοῦς ἀπὸ λιβὸς (αὕτη ἐστὶν Ἱερουσαλὴμ) καὶ διεκβάλλει τὰ ὅρια ἐπὶ κορυφὴν ὄρους, ἥ ἐστι κατὰ πρόσωπον φάραγγος Ὀνὸμ πρὸς θαλάσσης, ἥ ἐστιν ἐκ μέρους γῆς Ῥαφαΐν ἐπὶ βοῤῥᾶ. ΙτΝ. 15,8
Πρόκειται για μια χωματερή στην οποία παλαιότερα της εποχής του Χριστού γίνονταν ανθρωποθυσίες ενώ στα χρόνια της επίγειας πορείας του γίνονταν εκτελέσεις θανατοποινιτών, ρίχνονταν τα σκουπίδια της πόλεως και γενικώς κάθε είδους απορρίμματα, ενώ είχε φωτιά ώστε αυτά να καίγονται.
Η πρακτική της ανθρωποθυσίας προς τον Θεό είναι εντελώς άγνωστη μα και απαράδεκτη, όμως μπορούμε να δούμε στον Ιερεμία ότι παλαιότερα υπήρξε μερίδα Ιουδαίων οι οποίοι είχαν ασπαστεί τον Μολώχ και ο δαίμονας πίσω από αυτόν διέταζε ανθρωποθυσίες, έτσι οι πιστοί του θυσίαζαν ανθρώπους. Καὶ ᾠκοδόμησαν τὸν βωμὸν τοῦ Ταφέθ, ὅς ἐστιν ἐν φάραγγι υἱοῦ Ἐννόμ, τοῦ κατακαίειν τοὺς υἱοὺς αὐτῶν καὶ τὰς θυγατέρας αὐτῶν ἐν πυρί, ὃ οὐκ ἐνετειλάμην αὐτοῖς καὶ οὐ διενοήθην ἐν τῇ καρδίᾳ μου. Ιερ. 7,31 Έκτισαν βωμό του Ταφέθ, που βρίσκεται στο φαράγγι του γιού του Εννόμ, για να κατακαίνε εκεί επάνω στο πυρ τους γιούς και τις κόρες τους πράγμα το οποίο εγώ ποτέ δεν τους διέταξα να το κάνουν ούτε καν το σκέφθηκα.
Όπως είναι επόμενο στον τόπο αυτό επικρατούσε θρήνος ζέστη και αφόρητη δυσωδία, οπότε ο Χριστός λαμβάνει αυτήν την επίγεια περιοχή που γνώριζαν οι Ισραηλίτες ώστε να περιγράψει την κατάσταση της κολάσεως. Άλλη ονομασία της Κολάσεως είναι
Άσβεστον πύρ
Ονομασία που δείχνει και το αιώνιο, "άσβηστη φωτιά". Ο Ιωάννης Βαπτιστής κάνει λόγο για αυτήν την φωτιά, οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ, καὶ συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην, τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ. Ματθ. 3,12 Εγώ ο Ιωάννης βαπτίζω με νερό αλλά έρχεται ο ισχυρότερός μου ο οποίος κρατεί στο χέρι του το φτυάρι και θα καθαρίσει πλήρως το αλώνι του. Το μεν σιτάρι του θα το συγκεντρώσει στην αποθήκη το δε άχυρο θα το κατακάψει σε άσβηστο πυρ.
Όπως παρατηρήσαμε πριν και ο Χριστός κάνει λόγο για άσβηστη φωτιά λέγοντας σε συμφέρει ακόμη και να απομακρυνθείς από πολύ κοντινά σου άτομα παρά να πας στο "άσβηστο πυρ", καὶ ἐὰν σκανδαλίζῃ σε ἡ χείρ σου, ἀπόκοψον αὐτήν· καλὸν σοί ἐστι κυλλὸν εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν, ἢ τὰς δύο χεῖρας ἔχοντα ἀπελθεῖν εἰς τὴν γέενναν, εἰς τὸ πῦρ τὸ ἄσβεστον, ὅπου ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ καὶ τὸ πῦρ οὐ σβέννυται. Μαρκ. 9,43-44 
Στον Ησαΐα έχουμε την ίδια έκφραση, άσβηστη φωτιά, αλλά επιπλέον γίνεται λόγος και για αθάνατο σκουλήκι, ὁ γὰρ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτήσει, καὶ τὸ πῦρ αὐτῶν οὐ σβεσθήσεται, καὶ ἔσονται εἰς ὅρασιν πάσῃ σαρκί. Ησ. 66,24 Θα εξέρχονται δε και θα βλέπουν τα πτώματα και οστά των ανθρώπων εκείνων που παρέβησαν τον Νόμο μου. Το σκουλήκι που θα τους τρώει δεν θα ψοφήσει ποτέ και η φωτιά που θα τους καίει δεν θα σβήσει ποτέ. Θα είναι θέαμα φοβερό για όλους τους ανθρώπους. Επόμενη ονομασία για την κόλαση που θα δούμε στην Βίβλο είναι
Καμίνι πυρός
οὕτως ἔσται ἐν τῇ συντελείᾳ τοῦ αἰῶνος. ἐξελεύσονται οἱ ἄγγελοι καὶ ἀφοριοῦσι τοὺς πονηροὺς ἐκ μέσου τῶν δικαίων, καὶ βαλοῦσιν αὐτοὺς εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρός· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Ματθ. 13,49-50
Έτσι θα γίνει και στην συντέλεια του αιώνος, θα εξέλθουν οι άγγελοι από τον ουρανό για να συγκεντρώσουν όλους τους ανθρώπους. Και θα ξεχωρίσουν τους πονηρούς, οι οποίοι τώρα είναι ανακατεμένοι με τους δίκαιους και θα τους ρίξουν στο καμίνι του άσβηστου πυρός. Εκεί θα είναι το κλάμα και το τρίξιμο των δοντιών. Άλλη ονομασία η οποία και αυτή περιέχει φωτιά είναι
Λίμνη πυρός
Καὶ ὁ θάνατος καὶ ὁ ᾅδης ἐβλήθησαν εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρός· οὗτος ὁ θάνατος ὁ δεύτερός ἐστιν καὶ εἴ τις οὐχ εὑρέθη ἐν τῇ βίβλῳ τῆς ζωῆς γεγραμμένος, ἐβλήθη εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρός. Αποκ. 20,14-15 Και τότε ο θάνατος και ο Άδης ρίχτηκαν στην λίμνη του πυρός. Αυτός είναι ο δεύτερος θάνατος. Και όποιος δεν βρέθηκε γραμμένος στο βιβλίο της ζωής ρίχτηκε στην λίμνη της φωτιάς.
Τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγμένοις καὶ φονεῦσι καὶ πόρνοις καὶ φαρμακοῖς καὶ εἰδωλολάτραις καὶ πᾶσι τοῖς ψευδέσι τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ ἐν πυρὶ καὶ θείῳ, ὅ ἐστιν ὁ θάνατος ὁ δεύτερος. Αποκ. 21,8 Τους δειλούς που υποδουλώθηκαν στον Αντίχριστο και την αμαρτία, στους απίστους στους βδελυρούς και ακάθαρτους στους φονιάδες τους πόρνους τους μάγους και τους ειδωλολάτρες και σε όλους που υποδουλώθηκαν θεληματικά στο ψεύδος επιφυλάσσεται αιώνιος τόπος καταδίκης μέσα στην λίμνη που καίγεται ακατάπαυστα με φωτιά και θειάφι, αυτός είναι ο δεύτερος θάνατος. Παρατηρήσαμε ότι η περιγραφή της κολάσεως είναι φοβερή. Στο χωρίο της Αποκαλύψεως έγινε αναφορά για "δεύτερο θάνατο", ὁ θάνατος ὁ δεύτερος, ενώ σε άλλη περίπτωση ο Χριστός είπε "όποιος τηρεί τα λόγια μου δεν θα πεθάνει ποτέ", θάνατον οὐ μὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα. Ιω. 8,51. Οπότε μια άλλη ονομασία της κολάσεως είναι
Δεύτερος θάνατος
Για τον άνθρωπο υπάρχουν δύο θάνατοι, ο ένας είναι ο σωματικός και ο άλλος ο πνευματικός. Ο ένας είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα και ο άλλος ο χωρισμός της ψυχής από τον Θεό δια της αμαρτίας. Ο άσωτος παρουσιάζεται ότι "ήταν νεκρός και έζησε" παρά το ότι δεν είχε πεθάνει ποτέ, ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησεν, ἦν ἀπολωλὼς καὶ εὑρέθη. Οπότε αν και ονομάζεται δεύτερος θάνατος κατανοούμε ότι η αρχή αυτού του θανάτου έχει προηγηθεί από τον πρώτο θάνατο, δηλαδή τον σωματικό, διότι η απομάκρυνση από τον Θεό γίνεται σε αυτήν την ζωή. Κατά την Β Παρουσία θα έχουμε το πέρας του δεύτερου θανάτου, ο αμαρτωλός θα βυθιστεί στην λίμνη του πυρός.
Εκτός των δυο θανάτων υπάρχουν και δυο αναστάσεις. Έχουμε την πρώτη ανάσταση, είναι η ειλικρινής μετάνοια, ο άνθρωπος αποφασίζει οριστικά να αφήσει την αμαρτία και να τηρήσει τον λόγο του Θεού, έχουμε και την δεύτερη ανάσταση, είναι η ανάσταση των σωμάτων. Εφόσον η πρώτη ανάσταση οδηγεί τον άνθρωπο στο να τηρεί πάντα τις εντολές και να είναι μαζί με τον Θεό, τότε αυτός δεν θα βιώσει ποτέ τον δεύτερο θάνατο, ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐάν τις τὸν λόγον τὸν ἐμὸν τηρήσῃ, θάνατον οὐ μὴ θεωρήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα εἶπον οὖν αὐτῷ οἱ Ἰουδαῖοι· νῦν ἐγνώκαμεν ὅτι δαιμόνιον ἔχεις. Ἀβραὰμ ἀπέθανε καὶ οἱ προφῆται, καὶ σὺ λέγεις, ἐάν τις τὸν λόγον μου τηρήσῃ, οὐ μὴ γεύσηται θανάτου εἰς τὸν αἰῶνα; Ιω. 8,51-52 Σας διαβεβαιώνω ότι όποιος εφαρμόσει τα λόγια μου στην ζωή του δεν θα αντικρίσει ποτέ θάνατο. Είπαν τότε σε αυτόν οι Ιουδαίοι, τώρα πλέον καταλάβαμε καλά ότι είσαι δαιμονισμένος. Ο Αβραάμ και οι προφήτες που τήρησαν τον λόγο του Θεού πέθαναν και συ λες "όποιος τηρήσει τον λόγο μου δεν θα πεθάνει ποτέ";
Είναι γνωστό ότι ο Χριστιανός δεν έχει υπόσχεση αθανασίας και ζωής χιλιάδων ετών στην Γη, οπότε εδώ ο Χριστός κάνει λόγο για την κόλαση, τον δεύτερο θάνατο. Ο άνθρωπος θα μετέχει απαραιτήτως στον πρώτο θάνατο αλλά και στην δεύτερη ανάσταση, δηλαδή όλοι οι άνθρωποι θα πεθάνουν και όλοι θα αναστηθούν με άφθαρτο σώμα. Ο δεύτερος θάνατος και η πρώτη ανάσταση είναι στο χέρι του ανθρώπου. 
Αντιθέτως με αυτά που μας διδάσκει η Βίβλος για τον δεύτερο θάνατο ορισμένοι αιρετικοί όπως οι μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν κωμικές και αντιΒιβλικές θεωρίες διδάσκοντας ότι δεύτερος θάνατος θα υπάρξει σε όσους αναστηθούν αλλά δεν υπακούσουν στον Ιεχωβά. Θα αναστηθείς, θα σε διδάσκει ο Θεός, και αν δεν ακούσεις τότε θα πεθάνεις οριστικά, δηλαδή δεύτερη φορά.
Φυσικά αυτό είναι εκτός λογικής διότι κάνει τον Θεό έναν θεό του Δωδεκάθεου, είναι και εκτός Βίβλου διότι σε αυτήν ξεκάθαρα διδασκόμαστε ότι ο άνθρωπος πεθαίνει μια φορά καί καθ᾿ ὅσον ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν Εβρ. 9,27 μια φορά επιφυλάσσεται στους ανθρώπους να πεθάνουν. Εφόσον ο άνθρωπος πεθαίνει μια φορά και οι αναστημένοι θα έχουν άφθαρτο σώμα δεν είναι δυνατόν να πεθάνουν ξανά, οἱ δὲ καταξιωθέντες τοῦ αἰῶνος ἐκείνου τυχεῖν καὶ τῆς ἀναστάσεως τῆς ἐκ νεκρῶν οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται· οὔτε γὰρ ἀποθανεῖν ἔτι δύνανται· Λουκ. 20,35, εκείνοι όμως που θα αξιωθούν να απολαύσουν την μέλλουσα ζωή και την εκ νεκρών ανάσταση ούτε νυμφεύονται ούτε δίδονται σε γάμο ούτε και να πεθάνουν πλέον γίνεται.
Άρα η Βίβλος μας ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχει δεύτερος σωματικός θάνατος αλλά ούτε και μετενσάρκωση, είδαμε ότι ο απόστολος μας είπε, ἅπαξ ἀποθανεῖν, επιφυλάσσεται στους ανθρώπους μια φορά να πεθάνουν.
Είδαμε ότι στην Γέενα, στην Γέενα του πυρός, στο άσβεστο πυρ, στον δεύτερο θάνατο, έχουμε το σκουλήκι που δεν πεθαίνει, το κλάμα και το τρίξιμο των δοντιών, σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτᾷ -- ὁ γάρ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτήσει -- κλαυθμὸς καί ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Βεβαίως αυτές δεν είναι εκφράσεις κυριολεκτικές, κανείς δεν μπορεί να ξέρει πως πραγματικά είναι η Κόλαση. Το σκουλήκι που δεν πεθαίνει θα δαγκώνει και μια από τις δαγκωματιές ίσως είναι η συνείδηση που θα ελέγχει την ασέβεια των κολασμένων. Μια φλόγα του πυρός που θα κατακαίει ίσως είναι τα ανικανοποίητα πάθη τα οποία θα βασανίζουν σαν φλόγα τον κολασμένο. Είναι άγνωστο το πως θα είναι η κόλαση ενώ το σίγουρο είναι ότι δεν θα έχει καζάνια σούβλες και τα σχετικά όμοια. 

Όπως και στον Παράδεισο ομοίως και στην Κόλαση υπάρχουν διαβαθμίσεις, οπότε το κλάμα και το τρίξιμο των δοντιών ίσως κάνει λόγο για την θλίψη των αμαρτωλών που δεν ήταν σε τελεία πώρωση. Είναι όμως πολύ πιθανόν ότι το τρίξιμο των δοντιών κάνει λόγο για τον Διαβολικό θυμό εναντίων του Θεού τον οποίο έχουν οι εκπεσόντες άγγελοι αλλά και οι εντελώς πωρωμένοι και αμετανόητοι αμαρτωλοί. Στην εδώ ζωή υπάρχει διαβάθμιση απομακρύνσεως από τον Θεό, ομοίως στην κόλαση ο Διάβολος οι εκπεσόντες άγγελοι αλλά και ορισμένοι άνθρωποι θα έχουν άσβεστο θυμό εναντίων του Θεού, το οποίο μάλλον θα είναι και άλλη μια από τις φλόγες του πυρός που θα τους κατακαίει.
Αυτήν την έννοια της φράσης, αλλά και την εικόνα αμετανόητων που παρά το ότι είδαν "ανήκουστα θαύματα", ἐκ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσθη ὅτι ἤνοιξέ τις ὀφθαλμοὺς τυφλοῦ γεγεννημένου, όπως την δημιουργία οφθαλμού από το μηδέν και πεισματικά δεν δέχονται, παρατηρούμε στον πρωτομάρτυρα Στέφανο. Ἀκούοντες δὲ ταῦτα διεπρίοντο ταῖς καρδίαις αὐτῶν καὶ ἔβρυχον τοὺς ὀδόντας ἐπ᾿ αὐτόν. Πραξ. 7,54 Όταν οι Φαρισαίοι άκουσαν τον Στέφανο να τους λέει ότι δεν φύλαξαν τον νόμο του Θεού, αισθάνονταν τις καρδιές τους να σχίζονται από άγριο θυμό και έτριζαν τα δόντια τους εναντίων του.
Στην φοβερή κατάσταση της κολάσεως, η οποία παρουσιάζεται με τα πλέον μελανά χρώματα, θα επικρατεί εκτός του ανείπωτου θρήνου και πηχτό σκοτάδι, το σκοτάδι που έπεσε στην Αίγυπτο είναι προτύπωση του. Εἶπε δὲ Κύριος πρὸς Μωυσῆν· ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου εἰς τὸν οὐρανόν, καὶ γενηθήτω σκότος ἐπὶ γῆς Αἰγύπτου, ψηλαφητὸν σκότος ἐξέτεινε δὲ Μωυσῆς τὴν χεῖρα εἰς τὸν οὐρανόν, καὶ ἐγένετο σκότος γνόφος, θύελλα ἐπὶ πᾶσαν γῆν Αἰγύπτου τρεῖς ἡμέρας, καὶ οὐκ εἶδεν οὐδεὶς τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ τρεῖς ἡμέρας, καὶ οὐκ ἐξανέστη οὐδεὶς ἐκ τῆς κοίτης αὐτοῦ τρεῖς ἡμέρας· πᾶσι δὲ τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ φῶς ἦν ἐν πᾶσιν, οἷς κατεγίνοντο. Εξ. 10,21-23 Ο Κύριος είπε στον Μωυσή, άπλωσε το χέρι σου στον ουρανό και ας απλωθεί σκοτάδι σε όλη την χώρα της Αιγύπτου, πυκνό, ψηλαφητό σκοτάδι. Άπλωσε ο Μωυσής το χέρι του στον ουρανό και έγινε κατ' αρχάς ελαφρό σκοτάδι, έπειτα βαθύ σκοτάδι και θύελλα σε όλη την γη Αιγύπτου επί τρεις ημέρες. Εξ αιτίας του πυκνότατου αυτού σκοταδιού κανείς δεν είδε ούτε τον πλησίον του και κανείς δεν σηκώθηκε από το κρεβάτι του κατά τις τρεις αυτές ημέρες. Μόνο στην περιοχή την οποία κατοικούσαν οι Ισραηλίτες ήταν φως και σε όλα τα έργα με τα οποία ασχολούνταν.
Το υλικό σκοτάδι προτυπώνει το σκοτάδι της Κολάσεως, αυτό θα είναι πηχτό και ακραίο αλλά όχι για ορισμένο χρονικό διάστημα, τρεις ημέρες. Ας θυμηθούμε και ένα σκότος που αναφέρεται και αυτό με ανθρώπινους όρους στην διήγηση που μας μεταφέρει ο αββάς Μακάριος όπου παρουσιάζει έναν ιερέα των ειδώλων να του λέει για την κόλαση, "δεν μπορεί κανείς να δει κάποιον πρόσωπο με πρόσωπο αλλά η πλάτη του καθενός είναι κολλημένη στην πλάτη του άλλου". Ας παρατηρήσουμε το σκότος και το τρίξιμο των δοντιών, οἱ δὲ υἱοὶ τῆς βασιλείας ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. -- Καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. -- Τότε εἶπεν ὁ βασιλεὺς τοῖς διακόνοις· δήσαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας ἄρατε αὐτὸν καὶ ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων.
Παρά τις διάφορες θεωρίες που κάνουν λόγο για τέλος της κόλασης, αφού αυτή δεν είναι δήθεν σύμφωνη με την αγάπη του Θεού, είναι φανερό ότι η κόλαση δεν έχει τέλος.

Είδαμε φρασεολογία η οποία κάνει λόγο για σκουλήκι το οποίο δεν πεθαίνει και για φωτιά που δεν σβήνει, ὁ γὰρ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτήσει, καὶ τὸ πῦρ αὐτῶν οὐ σβεσθήσεται, είδαμε λόγο για φωτιά άσβηστη, πυρὶ ἀσβέστῳ, αλλού διαβάζουμε για αιώνιο πυρ, τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. Ματθ. 25,41 εδώ παρατηρούμε και το ότι η Κόλαση είναι ετοιμασμένη για τον Διάβολο και όχι για τον άνθρωπο. 
Το αιώνιο της Κολάσεως μπορούμε να το δούμε και σε άλλο σημείο στην Βίβλο, όταν οι αναστημένοι κατά την Β' Παρουσία έχουν μια πορεία η οποία είναι χωρίς διακοπή, από τον τάφο στην αιώνια ζωή ή από τον τάφο στην αιώνια κόλαση, μὴ θαυμάζετε τοῦτο· ὅτι ἔρχεται ὥρα ἐν ᾗ πάντες οἱ ἐν τοῖς μνημείοις ἀκούσονται τῆς φωνῆς αὐτοῦ, καὶ ἐκπορεύσονται οἱ τὰ ἀγαθὰ ποιήσαντες εἰς ἀνάστασιν ζωῆς, οἱ δὲ τὰ φαῦλα πράξαντες εἰς ἀνάστασιν κρίσεως. Ιω. 5,28-29 Στον Ιωάννη ανασταίνονται καθολικά οι νεκροί, πάντες οἱ ἐν τοῖς μνημείοις, άρα δεν υπάρχει τμηματική ανάσταση, έπειτα άμεσα ακολουθεί μια μόνιμη κατάσταση, οι πιστοί νεκροί ζουν αιώνια οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ εἰς ἀνάστασιν ζωῆς ενώ οι αμαρτωλοί ανασταίνονται ώστε να κριθούν, οἱ δὲ τὰ φαῦλα πράξαντες εἰς ἀνάστασιν κρίσεως. Το εἰς ἀνάστασιν κρίσεως μπορεί να ειπωθεί αλλιώς "εις ανάστασιν θανάτου". Μας λέει ο ευαγγελιστής Ματθαίος καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον Ματθ. 25,46. Μια λεπτομέρεια της μιας και καθολικής αναστάσεως μπορούμε να βρούμε στον απόστολο Παύλο. Αυτή η λεπτομέρεια μας κάνει φανερό ότι η ανάσταση θα γίνει σαν κύμα, οι πιστοί θα αναστηθούν πρώτοι και έπονται οι άπιστοι. Οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα, καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα. Εφόσον όπως είδαμε στον Ιωάννη οι εκ του τάφου ανασταίνονται καθολικά και όχι τμηματικά, πάντες οἱ ἐν τοῖς μνημείοις, έχοντας μια πορεία ασταμάτητη, άρα στα λόγια του Παύλου εκτός από την λεπτομέρεια ότι οι πιστοί ανασταίνονται πρώτα, οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, έχουμε ξανά και την βεβαίωση ότι την ανάσταση ακολουθεί μια μόνιμη κατάσταση, οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα -- ἐκπορεύσονται οἱ τὰ ἀγαθὰ ποιήσαντες εἰς ἀνάστασιν ζωῆς. Άρα δεν υπάρχουν ούτε αρπαγές στο μεσουράνημα πριν τον Αντίχριστο και ξανά κατέβασμα στην Γη, ούτε πολλές αναστάσεις, ούτε τέλος κολάσεως, ούτε μετενσαρκώσεις. Η φράση του χωρίου οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον κάνει λόγο όχι για κάποια τμηματική ανάσταση πιστών αλλά για λεπτομέρεια της ανάστασης, θα υπάρξει μόνο μια ανάσταση και αυτή γίνεται σαν ένα αστραπιαίο κύμα.
Σε αντίθεση με "τους νεκρούς εν Χριστώ που ανασταίνονται πρώτοι" και θα είναι "πάντοτε μαζί με τον Κύριο", ο Παύλος θα μας έλεγε ότι οι νεκροί εν αμαρτίαις είναι πάντοτε μακράν Κυρίου, βεβαιώνοντας το αιώνιο της κολάσεως ενώ οι πρώτοι Χριστιανοί συγγραφείς όπως ο Ιγνάτιος ή ο Ιουστίνος μας δηλώνουν και αυτοί το αιώνιο της κολάσεως. Το έλεος του Θεού υπάρχει στην εδώ ζωή αλλά επεκτείνεται και στην επόμενη, όμως είναι ο αμετανόητος κάτοικος της Κόλασης ο οποίος δεν θέλει να λάβει. Βλέπουμε ότι ο πλούσιος της παραβολής ελεείται μεν αλλά δεν δέχεται τον Θεό και θέλει τα πράγματα όπως αυτός, όχι πάτερ Αβραάμ, απορρίπτει και δεν δέχεται το έλεος.

Posted in Κόλαση