Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου

Για του Χριστού την πίστη την αγία 

και της πατρίδος την ελευθερία

Iki gavur bok yemeden osmanli pilav yemez

Παροιμία επί Τουρκοκρατίας

Αν δυο άπιστοι δεν φάνε σκα-ά ένας μωαμεθανός δεν τρώει πιλάφι

Γκιαούρ, ο άπιστος, υβριστική ονομασία των Χριστιανών, οσμανλί, ο μωαμεθανός υπήκοος της αυτοκρατορίας, ο οποίος όχι απλά αδιαφορεί για την ένδεια των ελεεινών άπιστων ραγιάδων αλλά αποσκοπεί στην εξόντωσή τους.
 

"Αναρχία πλήρης διά τους Τούρκους, τρομοκρατία απαραδειγμάτιστος διά τους Χριστιανούς". "Ο φόνος Χριστιανού έμενεν ατιμώρητος, διό οι Τούρκοι εφόνευον πάντα Χριστιανόν ζωηρόν, εφόνευον προς απλήν τέρψιν, προς εξάσκησιν εις την σκοποβολήν" γράφει ο Ι. Κονδυλάκης το 1896 στην υπό Τουρκική κατοχή Κρήτη. 

Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου

 

Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας, φιλαρχίας καί ἀργολογίας μή μοι δῷς, πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ, ναί Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου.

 

Αγαπητοί στην σημερινή ανάρτηση θα δούμε την ερμηνεία της ευχής του αγίου Εφραίμ του Σύρου. Αυτή ξεκινάει με την αίτηση για κάποια πνεύματα αναφέροντας, Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα.... Ο Χριστιανός έχει εντολή να είναι ζηλωτής πνευμάτων, πνεῦμα ... χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ -- ζηλωταί ἐστε πνευμάτων, έχει εντολή να ζητάει και να επιθυμεί πολύ να αποκτήσει πνευματικά χαρίσματα τα οποία θα φέρουν ωφέλεια στον εαυτό του και στους άλλους. οὕτω καὶ ὑμεῖς ἐπεὶ ζηλωταί ἐστε πνευμάτων, πρὸς τὴν οἰκοδομὴν τῆς ἐκκλησίας ζητεῖτε ἵνα περισσεύητε. Α Κορ. 14,12 Έτσι και σεις, επειδή έχετε ζήλο και επιθυμείτε πολύ να αποκτήσετε πνευματικά χαρίσματα, ζητείτε από τον Θεό να σας δώσει με το παραπάνω εκείνα που βοηθούν και συνεργούν στην πνευματική ωφέλεια και πρόοδο των πιστών. Όχι μόνο των πιστών αλλά και εαυτού ωφέλεια και πρόοδο οπότε εμείς μπορεί να ζητάμε αλλά ο Θεός γνωρίζει ότι κάποιο χάρισμα που ζητούμε δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε, επί παραδείγματι λόγω έπαρσης που υποβόσκει, οπότε δίδει το κατάλληλο χάρισμα το οποίο ίσως δεν είναι αυτό που θέλουμε. Για να δούμε τα διάφορα πνεύματα, την εκζήτηση αυτών, αλλά και την ερμηνεία της περιέργειας της ευχής, δεν υπάρχει καταλληλότερο χωρίο από τα λόγια του Παύλου στην Προς Εφεσίους. Αυτά θα μας βοηθήσουν να δούμε κάποια από τα πνεύματα αλλά να κατανοήσουμε και την αίτηση περί περιεργείας. 

Ας δούμε το χωρίο, οὐ παύομαι εὐχαριστῶν ὑπὲρ ὑμῶν μνείαν ὑμῶν ποιούμενος ἐπὶ τῶν προσευχῶν μου, ἵνα ὁ Θεὸς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ πατὴρ τῆς δόξης, δῴη ὑμῖν πνεῦμα σοφίας καὶ ἀποκαλύψεως ἐν ἐπιγνώσει αὐτοῦ Εφ. 1,16-17 Δεν παύω να ευχαριστώ τον Θεό για εσάς και να σας θυμάμαι πάντοτε στις προσευχές μου. Ζητώ δε σε αυτές να σας δώσει ο Θεός του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ο Πατήρ της δόξης πνεύμα σοφίας και αποκαλύψεως των θείων αληθειών, για να λάβετε όσο το δυνατόν τελειότερη γνώση αυτού αλλά και του αγίου θελήματος του.

Βλέπουμε τον Παύλο να κάνει και αυτός αίτηση για πνεύμα όμοια με την ευχή, το ζητεί για τα πνευματικά του παιδιά. Έπειτα παρατηρούμε ότι αιτείται πνεύμα σοφίας και αποκαλύψεως, αυτά είναι δυο από τα πνεύματα. Η ευχή έπειτα προχωράει σε συγκεκριμένες αιτήσεις τις οποίες θα δούμε ευθύς αμέσως. Πρώτα έχουμε το

ἀργίας

Η ευχή ξεκινάει με το πνεύμα αργίας, το πνεύμα αργίας της ευχής δεν είναι η σωματική τεμπελιά. Βεβαίως η τεμπελιά είναι πάθος πρόσκομμα στην πορεία μας προς την Βασιλεία, όμως πνεύμα αργίας στην ευχή είναι ο άνθρωπος να μην έχει ζέση προς τις εντολές, να μην έχει όρεξη για πνευματικό αγώνα και πρόοδο, να μην αγωνίζεται να κρατήσει αναμμένη την φωτιά του Πνεύματος. Αν δεν έχει ζέση προς αυτά ένα αποτέλεσμα αυτής της αργίας θα είναι και το πάθος της αργίας, δηλαδή αργία υπό την έννοια τεμπελιά. Έπειτα βλέπουμε

περιεργείας

Η περιέργεια δεν είναι κακό, το αντίθετο μάλιστα, είναι δοσμένη από τον Θεό και τα μέγιστα ωφέλιμη. Είναι δοσμένη ώστε ο άνθρωπος να προχωράει πνευματικά, να ανακαλύπτει τον Θεό αλλά και να ανακαλύπτει διάφορα που θα κάνουν τα αποτελέσματα της Πτώσης ελαφρύτερα. Για την ακρίβεια να μαθαίνει αυτά που ο Θεός αποκαλύπτει, ο άνθρωπος δεν μπορεί να ανακαλύψει για ή τον Θεό. Είδαμε πριν ότι ο Παύλος έγινε μεσίτης για τους αδελφούς του ζητώντας "πνεύμα γνώσης του Θεού αλλά και του αγίου θελήματος του". Δηλαδή η περιέργεια ή θα μπορούσαμε να πούμε η φιλομάθεια, είναι τα μέγιστα ωφέλιμη. 

Ο Χριστός κάνει λόγο για αυτήν στους μαθητές όταν απαντάει στην ερώτηση γιατί μιλάς με παραβολές; Διατί ἐν παραβολαῖς λαλεῖς αὐτοῖς; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς· ὅτι ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐκείνοις δὲ οὐ δέδοται.Γιατί μιλάς με παραβολές; Γιατί σε εσάς έχει δοθεί το χάρισμα να εννοήστε τις μυστηριώδεις αλήθειες της βασιλείας των ουρανών. Όσοι έχουν αγαθή καρδία, όσοι ακολουθούν τις εντολές, έχουν και την καλή περιέργεια ή αλλιώς έχουν δρομολογήσει σωστά την περιέργεια και ο Θεός τους φωτίζει ώστε να καταλαβαίνουν τα Θεία λόγια διότι ενδιαφέρονται να μάθουν τις αλήθειες που αυτός αποκαλύπτει, έχουν επιθυμία να προχωρήσουν στην γνώση που φανερώνει ο Θεός στον άνθρωπο. Οι μαθητές είχαν αυτό που ζητούσε ο Παύλος για τους Χριστιανούς των Εφεσίων, δῴη ὑμῖν πνεῦμα σοφίας καὶ ἀποκαλύψεως ἐν ἐπιγνώσει αὐτοῦ. Οπότε είναι πασιφανές ότι η ευχή κάνει λόγο για την κακή περιέργεια ή μπορεί να ειπωθεί για το διαστρεβλωμένο δώρο Θεού για το δώρο που ο άνθρωπος έθεσε σε λάθος δρόμο. Ο άνθρωπος εκ νεότητος ρέπει προς τα πονηρά, αν δεν εκζητήσει την βοήθεια του Θεού και δεν ακολουθεί τις εντολές αυτό το άνωθεν δώρημα αρχίζει να διαστρέφεται και αν αφεθεί η κατάσταση αποκτάει κίνηση και έπειτα ορμή προς το κακό. Βλέπουμε τις Παροιμίες να λένε ᾅδης καὶ ἀπώλεια οὐκ ἐμπίμπλανται, ὡσαύτως καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ τῶν ἀνθρώπων ἄπληστοι. βδέλυγμα Κυρίῳ στηρίζων ὀφθαλμόν, καὶ οἱ ἀπαίδευτοι ἀκρατεῖς γλώσσῃ. Παρ. 27,20-20α. Δηλαδή ο Άδης και η κόλαση δεν χορταίνουν ποτέ. Έτσι και τα μάτια των ανθρώπων είναι αχόρταγα. Αποκρουστικός είναι ενώπιον του Κυρίου εκείνος ο οποίος στηρίζει με επιμονή το μάτι του σε αμαρτωλά και μάταια πράγματα. 

Τα μάτια των ανθρώπων δεν είναι γενικώς αχόρταγα, ο Θεός έφτιαξε και τον οφθαλμό καλό λίαν, αλλά τέτοια είναι όσων τα στηρίζουν με επιμονή στα αμαρτωλά πράγματα. Εδώ σε αυτό το λεχθέν του σοφού Σειράχ περιέχεται και η κακή περιέργεια διότι ο άνομος έχει στηρίξει τα μάτια ώστε να μάθει πως θα ανομήσει με καλύτερο τρόπο. Έχει περιέργεια ώστε να μάθει για τον αδελφό με σκοπό έπειτα να τον εξευτελίσει να τον καταδικάσει. Έχει περιέργεια πως θα ανελιχθεί με κάθε μέσο. Έχει περιέργεια να μάθει το κάθε τι που θα του κάνει ευκολότερη την ανομία. Δηλαδή όταν ο άνθρωπος δεν έχει ζέση προς τον Θεό και είναι αργός έπειτα αντί να έχει την καλή περιέργεια έχει την διαστρεβλωμένη. Αντί να προχωρήσει στην γνώση του Θείου θελήματος προχωράει στην γνώση του Διαβολικού. Ανάλογα με την πνευματική αστοχία του, απασχολείται με το πως να μάθει εκείνο που έχει σχέση με αυτήν, δεν εργάζεται τις εντολές Θεού αλλά περιεργάζεται τις εντολές Διαβόλου, ἀκούομεν γάρ τινας περιπατοῦντας ἐν ὑμῖν ἀτάκτως, μηδὲν ἐργαζομένους, ἀλλὰ περιεργαζομένους· Β' Θεσ. 3,11 . Στην συνέχεια έχουμε το

φιλαρχίας

Η φιλαρχία είναι αποτέλεσμα των προηγούμενων. Ο άνθρωπος που δεν φροντίζει να υπάρχει αναμμένη η φωτιά του Αγίου Πνεύματος απασχολείται πως να μάθει το ένα ή το άλλο το οποίο θα τον βοηθήσει στην ανομία. Φιλαρχία στην ευχή δεν είναι το πάθος της φιλοπρωτείας, να αποζητάς να είσαι κουμανταδόρος και αρχηγός, αλλά είναι η δημιουργία εντολών. Ας δούμε τι μας λέει ο ηγαπημένος Ιωάννης για τον Διοτρεφή. Ἔγραψα τῇ ἐκκλησίᾳ· ἀλλ᾿ ὁ φιλοπρωτεύων αὐτῶν Διοτρεφὴς οὐκ ἐπιδέχεται ἡμᾶς. διὰ τοῦτο, ἐὰν ἔλθω, ὑπομνήσω αὐτοῦ τὰ ἔργα ἃ ποιεῖ, λόγοις πονηροῖς φλυαρῶν ἡμᾶς· καὶ μὴ ἀρκούμενος ἐπὶ τούτοις οὔτε αὐτὸς ἐπιδέχεται τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τοὺς βουλομένους κωλύει καὶ ἐκ τῆς ἐκκλησίας ἐκβάλλει. Γ' Ιω. 1,9-10 Έγραψα στην Εκκλησία αλλά ο Διοτρεφής που έχει φιλαρχία, που επιδιώκει να κατέχει τα πρωτεία, δεν με δέχεται. Για αυτό εάν έλθω εκεί θα υπενθυμίσω ενώπιον όλων τα έργα τα οποία πράττει φλυαρώντας εις βάρος μας και κατηγορώντας μας με κακόβουλα λόγια. Και μη αρκούμενος σε αυτά ούτε ο ίδιος δέχεται να φιλοξενεί τους περιοδεύοντας για το κήρυγμα του Ευαγγελίου αδελφούς, αλλά και τους εμποδίζει. Και αν αυτοί επιμείνουν τους διώχνει έξω από την Εκκλησία. 

Αυτός που έχει πνεύμα φιλαρχίας, ο φιλοπρωτεύων, ήταν πρώτα αργός προς τις εντολές. Ο Διοτρεφής δεν ξύπνησε μια μέρα και δεν δεχόταν ολόκληρο απόστολο που εκ Θεού ήταν τοποθετημένος σε ανώτερη θέση από αυτόν. Το κακό ξεκίνησε όταν έγινε αργός προς τις εντολές που λένε να έχουμε αγάπη και ταπείνωση αλλά και στις εντολές που λένε ότι ο Χριστός δεν έστειλε την υψηλότητά του, τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ Ἰησοῦς, αλλά απέστειλε τους δώδεκα για να κηρύξουν σε Ισραήλ και Έθνη ώστε να δημιουργήσουν την Εκκλησία και να πουν το τι και πως για αυτήν. Έπειτα ήρθε η περιέργεια έπειτα η φιλαρχία και τέλος η αργολογία "έξω από την Εκκλησία εσύ!".

Και εδώ υπάρχει η καλή και η κακή φιλαρχία. Βεβαίως οι λέξεις περιέργεια φιλαρχία αργία αργολογία είναι κακόσημες αλλά για κατανόηση μπορούμε να τις θέσουμε επίθετο. Ας τις φανταστούμε όπως την λέξη δαίμων, σε αυτήν είχαμε τον αγαθο-δαίμων και τον κακο-δαίμων, εξ ου και η κακοδαιμονία. Καλή φιλαρχία υπάρχει και είναι ο άνθρωπος να ακολουθεί πάντοτε τις εντολές, να θέλει να γίνει ναός Θεού, να μοιάσει στον Χριστό και στους Αγίους, μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ να θέλει να είναι πρώτος στην βοήθεια προς τον συνάνθρωπο, να είναι πρώτος στις προσευχές για τον συνάνθρωπο, συναγωνίσασθαί μοι ἐν ταῖς προσευχαῖς ὑπὲρ ἐμοῦ πρὸς τὸν Θεόν. Έπειτα έχουμε το

ἀργολογίας

Εν τέλει έχουμε την αργολογία, δηλαδή ο άνθρωπος νόσησε τώρα έχει νεκρωθεί και απασχολείται με τα οὐκ ἀνήκοντα στον Χριστιανό, είναι νεκρό μέλος της Εκκλησίας. Η αργολογία είναι ανάλογη με την πνευματική αστοχία, άλλος λέει ή κάνει το τάδε άλλος λέει ή κάνει το δείνα. Δηλαδή εδώ δεν έχουμε πάθη αλλά οι λέξεις εννοούν μια πορεία η οποία καταλήγει στην αμαρτωλότητα και στην αστοχία του όλου ανθρώπου, ο άνθρωπος αντί να φτάσει τον στόχο, αγιότητα, έφτασε στην αμαρτωλότητα, είναι όλος αμαρτωλός.

Αυτό που αιτούμαστε να μην υπάρξει, μή μοι δῷς, είναι μια κακή πορεία, έχει αρχή την αργία και καταλήγει στην αμαρτωλότητα. Η λέξη αργίας της ευχής είναι ταυτόσημη με το "αθετώ την πίστη" ή με το "δεν τηρώ την υπόσχεση μου προς τον Θεό". Όσοι έφτασαν σε αυτό το σημείο το έκαναν διότι την πίστιν ἠθέτησαν·. 

Όταν ο άνθρωπος δεν αγωνίζεται ώστε να υπάρχει σε αυτόν ο κατά Θεόν ζήλος, να είναι τω Κυρίω δουλεύων, τότε σιγά σιγά παρασέρνεται, φτάνει σε κατάσταση πλήρους αμαρτωλότητας και εν τέλει χάνει την σωτηρία που θα δώσει ο Κριτής "Κύριος Βασιλεύς". Όταν δεν υπάρχει ο ζήλος κατά Θεόν, όταν ο άνθρωπος δεν αγωνίζεται να έχει αναμμένη μέσα του την φωτιά του Αγίου Πνεύματος, όταν αθετεί τις εντολές, τότε περιέρχεται στα διάφορα σπίτια, φλυαρεί, έχει κακή περιέργεια, αργολογεί. Μας λέει ο απόστολος, ἔχουσαι κρῖμα, ὅτι τὴν πρώτην πίστιν ἠθέτησαν· ἅμα δὲ καὶ ἀργαὶ μανθάνουσι περιερχόμεναι τὰς οἰκίας, οὐ μόνον δὲ ἀργαί, ἀλλὰ καὶ φλύαροι καὶ περίεργοι, λαλοῦσαι τὰ μὴ δέοντα. Α' Τιμ. 5,12-13 Επωμίζονται ευθύνη διότι ενώ υποσχέθηκαν ότι θα μείνουν πιστές στον Χριστό καταπάτησαν την υπόσχεσή τους. Συγχρόνως μαθαίνουν να είναι αργές και να περιέρχονται τα διάφορα σπίτια και είναι όχι μόνο αργές αλλά και φλύαρες και περίεργες, λέγοντας εκείνα που δεν πρέπει.  

Ακριβώς ότι ζητάμε να αποφευχθεί έπαθαν γυναίκες του Τάγματος Χηρών. Αυτά που μόλις είδαμε να λέει ο απόστολος είναι για ορισμένες γυναίκες του "Τάγματος των Χηρών", δείτε εδώ τον άγιο γέροντα Δανιήλ που μέσα σε άλλα μας εξηγεί τι ήταν αυτό.

ἀργίας -- ἀργαὶ, περιεργείας -- περίεργοι, φιλαρχίας -- περιερχόμεναι τὰς οἰκίας, ἀργολογίας -- λαλοῦσαι τὰ μὴ δέοντα. Το φιλαρχίας είναι στο, περιερχόμεναι τὰς οἰκίας. Οι συγκεκριμένες άφησαν τον ζήλο προς τον Θεό άφησαν και τις εντολές που αυτός έχει δώσει, οπότε τώρα πέρασαν στην κακή περιέργεια, πως θα ικανοποιήσω το πάθος;, έπειτα λόγω φιλαρχίας ως αυθέντες δημιούργησαν εντολές, θα πηγαίνω σε σπίτια, έπειτα λαλούν τα μη δέοντα.

Αντί να λαλούν τον λόγο του Χριστού, αντί να λαλούν λόγους παρηγορίας, αντί να λαλούν ψαλμοίς και ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καὶ ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ Εφ. 5,19 αντί να κάνουν όλα τα θεάρεστα, αυτές "περιέρχονται τας οικείας" όχι όμως ασθενών, φτωχών, ηλικιωμένων, όπως διδάσκουν οι εντολές Χριστού, αλλά "περιέρχονται τας οικίας" έχοντας τις εντολές εαυτού που υπαγόρευσε η φιλαρχία και έχουμε να έρχεται η αργολογία η οποία είναι ανάλογα με την πνευματική αστοχία, είναι δηλαδή αναλόγως το πάθος. Περιέρχονται τας οικείας, περιέρχονται τας καφετερίας, τας διαφόρους λέσχας και ομάδας, τας ιντερνετικάς σελίδας δικτυώσεως προς χασομερίαν, τας ιστοσελίδας βιντεακίων δια όρασιν ανωφέλων κλιπακίων, περιέρχονται τας ταινίας τας αποχαυνωτικάς, τας πορνικάς και όλα τα όμοια "περιέρχονται τας...." τα οποία βλάπτουν και δεν ωφελούν. Πάνε αυτές οι γυναίκες στην χάση και στην φέξη ή και πολύ στην Εκκλησία και νομίζουν ότι προχωράνε σωστά και τιμούν την υπόσχεση προς τον Χριστό και ότι είναι στο τάγμα των χηρών και κατ' επέκταση των Χριστιανών. Δεν κράτησαν την υπόσχεση τους προς τον Θεό λέει ο απόστολος, έπειτα σιγά σιγά έφτασε η νέκρωση, τα μέλη πράττουν την αμαρτία, δεν είναι μόνο τα χείλη, τα πόδια οδηγούν εις τας οικείας προς αμαρτίαν, εις τα οικείας τα χείλη τα χέρια τα πόδια πράττουν τα άνομα. 

Το ίδιο ακριβώς με τις συγκεκριμένες γυναίκες παθαίνουμε και εμείς εάν δεν κρατήσουμε την υπόσχεσή προς τον Θεό που δώσαμε στο βάπτισμα. Ότι έγινε σε ορισμένες γυναίκες από το Τάγμα των Χηρών έγινε και στο Τάγμα των Αγγέλων και έγινε και μπορεί να γίνει στο Τάγμα των Λαϊκών, στο Τάγμα των Μοναχών, στο Τάγμα των Διακόνων των Ιερέων των Επισκόπων, δηλαδή να συμβεί σε εμάς.

Ιδού λοιπόν η έμπνευση του Αγίου και το γιατί της εκλογής των συγκεκριμένων. 

Για την ακρίβεια κάποια στιγμή στην Ιστορία ο Θεός Πνεύμα μας επέστησε την προσοχή λέγοντας "αθέτησαν την πίστη, αργές, περίεργες, περιέρχονται τας οικείας, λαλούν τα μη δέοντα" και κάποια άλλη στιγμή στην ιστορία είπε, "αργίας περιεργείας φιλαρχίας αργολογίας μη μοι δως". Η πρόταση είναι μια αίτηση του Χριστιανού, τῷ σῷ δούλῳ, ώστε να μην καταντήσει Χριστιανός στα χαρτιά, άρα ουσιαστικά αντίΘεος, οπότε έτσι αυτοοδηγηθεί στην απώλεια όταν εμφανιστεί έμπροσθεν του "Κυρίου Βασιλέως". Ιδού το γιατί της ύπαρξης της φράσης "στον δούλο σου" αλλά και το γιατί της εκλογής του συγκεκριμένου και όχι επί παραδείγματι "χάρισαί μοι τω αμαρτωλώ". Είναι πολύ επικίνδυνο να είμαστε χλιαροί Χριστιανοί διότι τότε νομίζουμε ότι προχωράμε σωστά οπότε δεν λαμβάνουμε υπόψιν κανέναν, νομίζουμε ότι προοδεύουμε αλλά είμαστε γυμνοί και εν τέλει πάμε στην Κόλαση. 

Ο Διοτρεφής ή οι γυναίκες ρωτούσαν τον εαυτό τους "είσαι καλός Χριστιανός;" και απαντούσαν "βεβαίως και ναι" αλλά τον μεν απόστολο ο Διοτρεφής δεν δεχόταν οπότε απέρριπτε και τον Θεό που τον απέστειλε, οι δε εφόσον καταπάτησαν την υπόσχεσή τους αρνούνταν και αυτές τον Θεό. Όπως βλέπουμε στην Αποκάλυψη ο χλιαρός είναι ο χειρότερος για αυτό τον λόγο, νομίζει ότι προχωράει καλά, ότι έχει βρει τον Χριστό, οπότε δεν ακούει κανένα και κατακρίνεται, οὕτως ὅτι χλιαρὸς εἶ, καὶ οὔτε ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου. ὅτι λέγεις ὅτι πλούσιός εἰμι καὶ πεπλούτηκα καὶ οὐδενὸς χρείαν ἔχω, -καὶ οὐκ οἶδας ὅτι σὺ εἶ ὁ ταλαίπωρος καὶ ὁ ἐλεεινὸς καὶ πτωχὸς καὶ τυφλὸς καὶ γυμνός- Αποκ. 3,16-17. Έτσι επειδή είσαι χλιαρός και δεν είσαι ούτε ζεστός ούτε ψυχρός, πρόκειται να σε αποδοκιμάσω. Διότι παρά την πνευματική σου φτώχεια λέγεις ότι είμαι πλούσιος και δεν έχω ανάγκη από τίποτε και δεν γνωρίζεις ότι στην πραγματικότητα εσύ είσαι ο ταλαίπωρος και ο ελεεινός και ο φτωχός και τυφλός και γυμνός. Φτωχός εννοεί στα πνευματικά, τυφλός στην επίγνωση της αλήθειας και γυμνός από έργα αρετής.

Έπειτα στην ευχή αιτούμαστε το πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ. Στην αντίθετη πλευρά όλων των προηγούμενων όταν ο άνθρωπος ακολουθεί τις εντολές του Θεού και όχι του εαυτού του είναι σώφρων. Βλέπουμε ότι ο δαιμονιζόμενος στα Γάδαρα, ο οποίος είναι συμβολισμός της πεσμένης ανθρωπότητας, ενώ πριν ήταν σε κατάσταση τρέλας και δεν μπορούσαν να περάσουν από εκεί οι άνθρωποι γιατί τους επιτίθετο με μεγάλη βία, ήταν χαλεπός λίαν, φοβερός πολύ, χαλεποὶ λίαν, ὥστε μὴ ἰσχύειν τινὰ παρελθεῖν διὰ τῆς ὁδοῦ ἐκείνης, τώρα μετά την θεραπεία το πρώτο πράγμα που βλέπουν σε αυτόν είναι το σώφρων, δηλαδή λογικός, καὶ εὗρον καθήμενον τὸν ἄνθρωπον, ἀφ᾿ οὗ τὰ δαιμόνια ἐξεληλύθει, ἱματισμένον καὶ σωφρονοῦντα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ. Είναι και ιματισμένος ενώ πριν γυμνός, ἱμάτιον οὐκ ἐνεδιδύσκετο, η ανθρωπότητα ἠλαύνετο ὑπὸ τοῦ δαίμονος όπως ο δαιμονισμένος και ήταν γυμνή, τώρα στο βάπτισμα ο άνθρωπος ενδύεται τον Χριστό, ὅσοι γὰρ εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε. Όμοια ο πλούσιος και οι Φαρισαίοι που άφησαν τις εντολές αποκαλούνται άφρονες, ενώ και ο άσωτος είναι εκτός εαυτού, δηλαδή και οι τρεις είναι μη σώφρονες και η αιτία είναι ότι την πίστιν ἠθέτησαν·. Έτσι έπειτα διατάζουν οι ίδιοι, ο πλούσιος διατάζει ευφραίνου φάγωμεν πίωμεν, ο Φαρισαίος διατάζει να είναι το σώμα καθαρό και η ψυχή λερωμένη, ο άσωτος διατάζει δώσε την περιουσία εγώ φεύγω, εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός· ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ·Λουκ. 12,20 ἄφρονες! οὐχ ὁ ποιήσας τὸ ἔξωθεν καὶ τὸ ἔσωθεν ἐποίησε; Λουκ. 11,40 εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· Λουκ. 15,17.

Δηλαδή εφόσον ο άνθρωπος αγωνίζεται να ακολουθεί τις εντολές είναι σώφρων, έπειτα καθώς προχωρεί είναι ταπεινός διότι δεν έχει έπαρση αφού δεν θεωρεί τον εαυτό του ως αυθέντη και άρα δημιουργό εντολών, αποδέχεται πλήρως τον Θεό ως οδηγό προς την σωτηρία. Έτσι με αυτό έχει υπομονή στον πνευματικό αγώνα όπως διδάσκει ο Χριστός, θεωρεί ότι ο Θεός προνοεί για τα πάντα, έχει υπομονή και προς τον αδελφό, οπότε εν τέλει προχωρεί πνευματικά και φτάνει να του δωριστεί η μέγιστη των αρετών αγάπη. Έπειτα η ευχή λέει, ναί Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου. Με την πρώτη ματιά εδώ έχουμε παράδοξο. Η τελευταία πρόταση μοιάζει μια αχρείαστη σύνοψη ή μοιάζει με πρόταση η οποία υποβιβάζει λογοτεχνικά την ευχή ή μοιάζει με ένα ξεκάρφωτο αίτημα που λέει με άλλα λόγια το "μην κρίνετε για να μην κριθείτε". Η ευχή είναι της μιας προτάσεως και όχι εκτενής, έχει σκεπτικό σύντομης και τα μέγιστα περιεκτικής προσευχής, οπότε τι σύνοψη των προηγούμενων θα μπορούσε να υπάρξει; Το μετάνιωσε ο άγιος και είπε να μακρηγορήσει ή μήπως σκέφτηκε ότι ο Θεός μπορεί να μην κατάλαβε και του τα κάνουμε λιανά; Αποκλείονται και τα δυο. 

Από την άλλη όποιος ζητάει, σωφροσύνη, ταπεινοφροσύνη, υπομονή, αγάπη, έχει μέσα σε αυτά ζητήσει και το να βλέπει τα δικά του και όχι των άλλων, δηλαδή επί παραδείγματι ζήτησε και την αυτογνωσία, ας πούμε ότι αυτό μπορεί να εννοεί η πρόταση, την αυτογνωσία, την κατανόηση της αμαρτωλότητας. Επιπλέον της αυτογνωσίας όμως, στα αιτήματα ζητάει και πολλά άλλα να αποκτήσει τά ἐμά ή να αποφύγει καί μή γιατί αυτό; Το πράγμα γίνεται ακόμη περισσότερο παράδοξο διότι αν παρατηρήσουμε καλύτερα θα δούμε ότι η αίτηση είναι το μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε·/καὶ μὴ κρίνετε, καὶ οὐ μὴ κριθῆτε·, μην κρίνετε για να μην κριθείτε, αίτηση ο άνθρωπος να βλέπει "το δοκάρι που έχει στο μάτι και όχι το μικρό άχυρο στο μάτι του άλλου". Μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε· ἐν ᾧ γὰρ κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε, καὶ ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν. τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς; Ματθ. 7,1-2. Ο ευαγγελιστής Λουκάς λέει Καὶ μὴ κρίνετε, καὶ οὐ μὴ κριθῆτε· αλλά λέει και μὴ καταδικάζετε, καὶ οὐ μὴ καταδικασθῆτε· και ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε· και δίδοτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν Λουκ. 6,37 Ο Χριστός είπε μη κατακρίνετε και δεν θα κατακριθείτε αλλά και μη καταδικάζετε για να μην καταδικαστείτε και συγχωρείτε και θα συγχωρηθείτε και δώστε και θα σας δοθεί και τόσα άλλα έχει ορίσει να κάνουμε και μην κάνουμε βάλτε έχοντας κατά νου τον κατάλογο με τα 298 πάθη και τις 238 αρετές του Αγίου Πέτρου Δαμασκηνού πως εξέλεξε αυτό ο άγιος; Η αίτηση με την πρώτη ματιά είναι παράδοξη, με τι κατά νου δημιουργήθηκε αυτή η πρόταση, τι εννοεί εδώ η ευχή; 

Είδαμε στις αιτήσεις ότι ζητούμε να αποφευχθεί η αμαρτωλότητα.

Έπειτα ο άνθρωπος καθώς προχωρεί τον δρόμο και ζώντας κατά Θεόν γίνεται εύχρηστο δοχείο και κερδίζει την ουράνιο Βασιλεία. Μέχρι όμως να φτάσει σε αυτήν χρειάζεται η βοήθεια του Κυρίου ώστε να έχει φύλαξη νου και καρδίας, να εννοεί τις αμαρτίες του και έπειτα να μεριμνά για αυτές, αλλιώς ναι μεν έλαβε αλλά κατάντησε ο Φαρισαίος της παραβολής, ακούει το ἢ γὰρ ἐκεῖνος· και στην Κρίση θα ακούσει το πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον.

Δεν είπε ουχί ούτος αλλά η γαρ εκείνος το οποίο σημαίνει, περισσότερο αυτός παρά ο άλλος, το έκανε αυτό για να μας επιστήσει την προσοχή ότι χρειάζεται συνεχώς να είμαστε προσκολλημένοι στον Θεό ζητώντας την οδηγία του αλλά και για να αποτρέψει να σκεφτούμε ότι δεν έχουν αξία τα έργα. Οπότε τα λόγια καταρρίπτουν και διάφορα όπως αυτό που βλέπουμε να κυκλοφορεί την εποχή της Σαρακοστής που λέγεται η ευχή, ότι σημασία δεν έχει να νηστεύω αλλά να μην λέω διάφορα ή να μην κλέβω ή να μην λέω ψέμματα, ότι τον Χριστό σταύρωσε το ένα ή το άλλο και όχι το φαγητό και τα λοιπά όμοια. Η νηστεία που αναφέρει ο Χριστός δεν έχει διαταχθεί πουθενά στην Γραφή, ήταν από πρωτοβουλία των Ισραηλιτών, και όμως ο Χριστός την αναφέρει όταν δίνει ένα δίδαγμα στους Χριστιανούς όλων των εποχών. Τότε η Εκκλησία είχε ορίσει δισεβδομαδιαία νηστεία η οποία έγινε αποδεκτή, και τώρα όρισε δισεβδομαδιαία η οποία γίνεται αποδεκτή ή ακριβέστερα η κεφαλή της Εκκλησίας όπως και στην Παλαιά ορίζει και στην Καινή δισεβδομαδιαία νηστεία.

Ενώ πριν η ευχή έβλεπε τον Χριστό ως πάροχο των χαρισμάτων που μας οδηγούν στην Βασιλεία τώρα τον βλέπει ως οδηγό στην τελείωση και Κριτή οπότε έτσι έχει το ανάλογο αίτημα ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου -- ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. 

Ο υπερήφανος, αυτός που θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο, αφενός δεν αναγνωρίζει τον Θεό ούτε εννοεί την αμαρτωλότητα του και αφετέρου περιφρονεί τον αδελφό του. Τον κατακρίνει, τον αγνοεί, τον υποβιβάζει, τον χρησιμοποιεί ώστε να κερδίσει ή να ανελιχθεί και όλα τα όμοια. Στην αντίθετη πλευρά είναι γνήσιος γιος και συνανθρώπου αδελφός, γνωρίζει, πράττει, ακούει το δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου, εισέρχεται στην Βασιλεία. Τώρα γίνεται φανερό και το γιατί της εκλογής της προσφώνησης Κύριε Βασιλεύ. Τίποτα δεν είναι αποτέλεσμα τύχης στην ευχή.

Παρατηρούμε ότι όταν μιλάει ο Χριστός για την τελική Κρίση λέει τα εξής Ὅταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ .... Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον. Τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. Ματθ. 25,31 και 25, 40-41. Και οι άγιοι θα πουν, πότε σε είδαμε πεινασμένο και διψασμένο και σου δώσαμε νερό και φαγητό; Πότε ήρθαμε στην φυλακή να σε δούμε; Και θα απαντήσει σε αυτούς ο Βασιλιάς, αληθινά σας λέω, κάθε τι που κάνατε σε ένα από τους αδελφούς μου που φαίνονται άσημοι και ελάχιστοι μέσα στην κοινωνία το κάνατε σε εμένα.  

Ο Χριστός αυτό που χρησιμοποιεί συνήθως για τον εαυτό του είναι το "υιός του ανθρώπου". Εδώ ξεκινάει να κάνει λόγο για την Τελική Κρίση, στην εισαγωγή λέει "όταν έρθει ο υιός του ανθρώπου δοξασμένος" και στην αμέσως επόμενη πρόταση όταν παρουσιάζει την Κρίση να λαμβάνει χώρα λέει "θα πει ο Βασιλιάς", τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς, στίχος 34, και "θα απαντήσει ο Βασιλιάς" καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς στίχος 40, αλλά και στην παραβολή του γάμου όπου έχουμε και εκεί Κρίση θεάσασθαι τοὺς ἀνακειμένους ο Χριστός είναι Βασιλιάς εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς, εμείς οι καλεσμένοι που πρέπει να έχουμε τον χιτώνα του βαπτίσματος καθαρό, ἔνδυμα γάμου.
εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς θεάσασθαι τοὺς ἀνακειμένους εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου, καὶ λέγει αὐτῷ· ἑταῖρε, πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου; ὁ δὲ ἐφιμώθη. τότε εἶπεν ὁ βασιλεὺς τοῖς διακόνοις· δήσαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας ἄρατε αὐτὸν καὶ ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων.  Ματθ. 22,11-12 Όταν μπήκε ο Βασιλιάς να δει τους καθισμένους στο γάμο του Αρνίου παρατήρησε εκεί ένα άνθρωπο ο όποιος δεν φορούσε κατάλληλο για γάμο ένδυμα και του λέει, "φίλε, πως μπήκες εδώ χωρίς να έχεις κατάλληλο ένδυμα γάμου;" Εκείνος δε έμεινε άφωνος. Ο Χριστός και τον άνομο αγαπάει, τον αποκαλεί και αυτόν φίλο, ο άνομος εχθρεύεται τον Θεό.

 

Posted in Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου