Χαιρετισμοί Θεοτόκου Α Στάση μετάφραση ερμηνεία

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Α' ΣΤΑΣΗ

Από τον 16ο αιώνα που παρουσιάστηκε η αίρεση του Προτεσταντισμού με τις χίλιες δυο παραφυάδες του η Υπεραγία Θεοτόκος γνώρισε πολλούς εχθρούς. Η αρνητική στάση που έλαβε ο Προτεσταντικός κόσμος στις πρεσβείες των Αγίων, στην ασκητική ζωή, στον μοναχισμό, υπήρξαν και αυτά ένας σοβαρός λόγος που πολέμησαν την Αειπάρθενο Μαρία. Ο μοναχισμός έχει σαν θεμελιώδεις αρχές την υπακοή την ακτημοσύνη και την παρθενία, οι μοναχοί θεωρούν σαν ιδιαίτερο συμπαραστάτη του αγώνα τους την Παναγία. Όχι μόνο στους μοναχούς αλλά και σε όσους επέλεξαν τον έγγαμο βίο η Κεχαριτωμένη είναι μέγας βοηθός. Αυτά όμως είναι απαράδεκτα στους Προτεστάντες.

Δεν παραδέχονται την βοήθεια των αγίων ούτε ύμνους προς τους Χριστιανούς εν τω ουρανώ. Για τους τρεις Θεομητορικούς ύμνους συνεχώς συκοφαντούν κατηγορώντας ότι είναι αντιΒιβλικοί ότι αφαιρούν την δόξα από τον Χριστό και πλείστα όσα, οπότε είναι κατάλληλο να δούμε την ερμηνεία των Θεομητορικών ύμνων ώστε να καταισχυνθούν οι διάφοροι αιρετικοί. Αντιθέτως με τις δοξασίες των αιρετικών στην Βίβλο διαβάζουμε εγκώμια προς αγίους που είναι εν ζωή αλλά και που έχουν φύγει από την ζωή. Στην προς Εβραίους επιστολή διαβάζουμε τα εξής, χάρη στην πίστη τους οι άγιοι, αγωνίσθηκαν και κατανίκησαν βασίλεια, άσκησαν δικαιοσύνη, πέτυχαν την πραγματοποίηση των υποσχέσεων του Θεού, έφραξαν τα στόματα των αγρίων λιονταριών όπως ο Δανιήλ, έσβησαν την φοβερή δύναμη της φωτιάς, όπως οι τρεις παίδες, διέφυγαν τον κίνδυνο να σφαγιαστούν με μαχαίρια όπως ο Ηλίας, δυναμώθηκαν και έγιναν καλά από αρρώστιες, ανεδείχθησαν κραταιοί και δυνατοί στον πόλεμο, έκαμψαν και έτρεψαν σε φυγή πολυάριθμα στρατεύματα ξένων εχθρών. Μερικές γυναίκες χάρη στην πίστη τους πήραν πάλι ζωντανούς τους νεκρούς τους. Άλλοι δέθηκαν στο τύμπανο, στο φοβερά βασανιστικό εκείνο όργανο, χωρίς να δεχθούν την απελευθέρωση που τους πρότειναν οι βασανιστές εάν αρνούνταν την πίστη και υπέμειναν το φοβερό μαρτύριο μέχρι θανάτου για να επιτύχουν και να πάρουν ανάσταση ασύγκριτα καλύτερη από την παρούσα ζωή. Άλλοι δοκίμασαν εμπαιγμούς και μαστιγώσεις, ακόμη και δεσμά και φυλακή. Λιθοβολήθηκαν, πριονίστηκαν, πέρασαν μέσα από πολλούς πειρασμούς, πέθαναν σφαγμένοι με μαχαίρι, περιέρχονταν εδώ και εκεί φορώντας αντί για ενδύματα προβιές και δέρματα, στερούμενοι, θλιβόμενοι, υποβαλλόμενοι σε πολλές κακουχίες. Τέτοιους αγίους δεν ήταν άξιος να τους έχει ο αμαρτωλός κόσμος, περιπλανιόνταν στις ερημιές, στα όρη, στα σπήλαια, στις τρύπες της γης.

Σε άλλο σημείο παρατηρούμε εγκώμιο προς τον Ιωάννη Πρόδρομο.

μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν προφήτης Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ οὐδείς ἐστιν
μεταξύ των ανθρώπων τους οποίους γέννησαν οι γυναίκες κανείς δεν υπάρχει μεγαλύτερος από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή.

Το Άγιο Πνεύμα δια Ελισάβετ εγκωμιάζει την Υπεραγία Θεοτόκο.
καὶ ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου ἡ Ἐλισάβετ καὶ ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καὶ εἶπεν· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξὶ καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου ἰδοὺ γὰρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνὴ τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τὰ ὦτά μου, ἐσκίρτησε τὸ βρέφος ἐν ἀγαλλιάσει ἐν τῇ κοιλίᾳ μου. Γέμισε από Πνεύμα Άγιο η Ελισάβετ και φώναξε με μεγάλη φωνή, εσύ είσαι από τον Θεό η ασυγκρίτως περισσότερο ευλογημένη μεταξύ όλων των γυναικών και ευλογημένος είναι ο καρπός της κοιλιάς σου. Ιδού! μόλις έφτασε στα αυτιά μου η φωνή του χαιρετισμού σου σκίρτησε με αγαλλίαση το βρέφος μέσα στην κοιλιά μου.

Κάποια γυναίκα από το πλήθος των ακροατών του Χριστού εγκωμιάζει την Υπεραγία Θεοτόκο. Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ λέγειν αὐτὸν ταῦτα ἐπάρασά τις γυνὴ φωνὴν ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπεν αὐτῷ· μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας. Καθώς ο Χριστός κηρύττει κάποια γυναίκα που βρισκόταν ανάμεσα στους ακροατές ενθουσιασμένη από την διδασκαλία του φώναξε δυνατά προς αυτόν λέγοντας, μακάρια είναι η κοιλία που σε βάσταξε και οι μαστοί τους οποίους θήλασες. Ο Χριστός απαντάει βεβαιότατα.

Εγκωμιάζοντας τα άγια πρόσωπα με λόγια που έχουν αφορμή τον βίο τους και την μαρτυρία Χριστού που έδωσαν, εκπληρώνουμε και έτερη Θεϊκή εντολή, αυτή του να κοιτάζουμε προς αυτούς ώστε να τους μιμηθούμε.

Δηλαδή όχι μόνο οι ύμνοι αλλά και το Συναξάρι, οι βίοι αγίων, εκπληρώνει Θεϊκή εντολή. Ο Χριστός μας διδάσκει λέγοντας, κοιτάξτε τα πτηνά, ούτε σπέρνουν ούτε θερίζουν ούτε έχουν αποθήκες και όμως ο ουράνιος Πατήρ τα τρέφει. Εσείς δεν έχετε ασύγκριτα μεγαλύτερη αξία; Ποιος όσες προσπάθειες και αν κάνει μπορεί να ψηλώσει ένα πήχη; Και για το ντύσιμο γιατί φροντίζετε με αγωνία; Κοιτάξτε τα λουλούδια πως φυτρώνουν, ούτε κοπιάζουν ούτε γνέθουν. Και όμως ούτε ο Σολομών με την μεγαλοπρέπεια του δεν φόρεσε ποτέ ένα τόσο περίλαμπρο ένδυμα σαν αυτό που περιβάλλεται ένα από τα ταπεινά αυτά άνθη. Αν ο Θεός ντύνει με λαμπρότητα τα άνθη που σήμερα υπάρχουν και αύριο όχι, δεν θα ντύσει εσάς ολιγόπιστοι; Μη κυριεύεστε από ανήσυχη μέριμνα λέγοντας, τι θα φάμε τι θα πιούμε πως θα ντυθούμε. Οι ειδωλολάτρες ζητούν αποκλειστικά και μόνο υλικά. Μην κυριεύεστε από αγωνία, ο Θεός γνωρίζει ότι έχετε ανάγκες. Πρώτα να ζητάτε την βασιλεία του Θεού και τα επίγεια θα σας δοθούν, μην έχετε αγωνιώδη μέριμνα για το αύριο.

Ο Χριστιανός καλείται να κοιτάξει την φύση και σε αυτήν να δει τον Θεό, οἱ οὐρανοί διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα Ψαλμ. 18,2. Καλείται να εμβλέψει στην φύση και εκεί να δει την πρόνοια του Θεού, να δει την αγάπη του Θεού, να δει την σοφία του Θεού.

Αν είναι Θεϊκή εντολή να κοιτάξουμε το άψυχο πόσο μάλλον είναι Θεϊκή εντολή να κοιτάξουμε το έμψυχο, τον ναό Θεού. Αν πρέπει να παρατηρούμε με προσοχή τα πουλιά, τα λουλούδια, τον ουρανό, τον Ήλιο, δηλαδή τα άψυχα, την παρομοίωση, πόσο μάλλον πρέπει να παρατηρούμε τα έμψυχα, την ομοίωση.

Ο άνθρωπος καλείται να κοιτάξει όχι μόνο την φύση αλλά και κάθε άνθρωπο του Θεού ώστε να διδαχθεί. Να εμβλέψει στους βίους τον αγίων και να δει ότι χρηστὸς ὁ Κύριος Ψαλμ 33,9 να δει ότι ο Κύριος εθαυμάστωσε τους αγίους του, τοῖς ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος Ψαλμ. 15,3. Να δει ότι κανείς δίκαιος δεν εγκαταλείφθηκε από τον Κύριο, ότι κανείς δίκαιος δεν έλαβε την αδιαφορία του Χριστού ἐμβλέψατε εἰς ἀρχαίας γενεὰς καὶ ἴδετε· τίς ἐνεπίστευσε Κυρίῳ καὶ κατῃσχύνθη; ἢ τίς ἐνέμεινε τῷ φόβῳ αὐτοῦ καὶ ἐγκατελείφθη; ἢ τίς ἐπεκαλέσατο αὐτόν, καὶ ὑπερεῖδεν αὐτόν; διότι οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων ὁ Κύριος καὶ ἀφίησιν ἁμαρτίας καὶ σώζει ἐν καιρῷ θλίψεως. Σοφ. Σειρ. 2,9-11

Καλείται να εμβλέψει στους βίους των Αγίων ώστε να λάβει παράδειγμα ζωής και να ωφεληθεί. Ἀκούσατέ μου, οἱ διώκοντες τὸ δίκαιον καὶ ζητοῦντες τὸν Κύριον, ἐμβλέψατε εἰς τὴν στερεὰν πέτραν, ἣν ἐλατομήσατε, καὶ εἰς τὸν βόθυνον τοῦ λάκκου, ὃν ὠρύξατε. ἐμβλέψατε εἰς Ἁβραὰμ τὸν πατέρα ὑμῶν καὶ εἰς Σάῤῥαν τὴν ὠδίνουσαν ὑμᾶς· ὅτι εἷς ἦν, καὶ ἐκάλεσα αὐτὸν καὶ εὐλόγησα αὐτὸν καὶ ἠγάπησα αὐτὸν καὶ ἐπλήθυνα αὐτόν. Ησ. 51,1-2
Ακούστε με εσείς που επιδιώκετε το δίκαιο και ζητείτε τον Κύριο και την βοήθειά του. Παρατηρήστε τον βράχο από τον οποίο έχετε κοπεί, τον λάκκο από τον οποίο έχετε βγει. Παρατηρήστε δηλαδή με προσοχή τον Αβραάμ τον πατριάρχη σας και την Σάρρα, η οποία με ωδίνες σας γέννησε. Αυτός ένας ήταν μεταξύ όλων των ανθρώπων και αυτόν εγώ κάλεσα, τον ευλόγησα διότι τον αγάπησα και πλήθυνα τους απογόνους του.

Εισαγωγή στην ερμηνεία των Χαιρετισμών

Η Θεοτόκος μας ανοίγει την πόρτα των Χαιρετισμών.

Ξεκινώντας ας δούμε το Τη Υπερμάχω. Αυτό είναι το προοίμιο των Χαιρετισμών. Έρχεται σε αρμονία με τους Χαιρετισμούς οι οποίοι έχουν σαν θέμα την σωτηρία. Όπως έσωσε η Υπεραγία Θεοτόκος την Πόλη από τους Αβάρους ή τους Πέρσες όμοια σώζει και την πόλη εαυτό μας από τους εχθρούς. Ότι είναι το προοίμιο του ύμνου φαίνεται και από την εντολή στον Λάσκαρη. Η Εκκλησία είναι σύνολο όμως το άτομο ποτέ δεν εξαφανίζετε σε αυτήν οπότε το προοίμιο δεν είναι μόνο για την Πόλη αλλά έχει και νόημα προσωπικό.

Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια, ως λυτρωθείσα των δεινών ευχαριστήρια, αναγράφω σοι η Πόλις σου Θεοτόκε, αλλ' ως έχουσα το κράτος απροσμάχητον, εκ παντοίων με κινδύνων ελευθέρωσον, ίνα κράζω σοι, Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε.

Εκτός από την κυριολεκτική Πόλη και ο εαυτός μας παρομοιάζεται στην Γραφή σαν μια πόλη, ὥσπερ πόλις τὰ τείχει καταβεβλημένη καὶ ἀτείχιστος, οὕτως ἀνὴρ ὃς οὐ μετὰ βουλῆς τι πράσσει. Παρ. 25,28 Όπως μια πόλη που έχει τα τείχη της γκρεμισμένα και μένει κατ' ουσίαν ατείχιστη και εκτεθειμένη στους εχθρούς, έτσι είναι και ο άνθρωπος που πράττει κάτι χωρίς προηγουμένως να το εξετάσει με ευσεβή ματιά. Στην αντίθετη πλευρά ο ευσεβής είναι τετειχισμένη πόλη, οὕτως οἱ ἐγκαταλείποντες τὸν νόμον ἐγκωμιάζουσιν ἀσέβειαν, οἱ δὲ ἀγαπῶντες τὸν νόμον περιβάλλουσιν ἑαυτοῖς τεῖχος Παρ. 28,4 όσοι εγκαταλείπουν και καταπατούν τον νόμο του Θεού επαινούν την ασέβεια για να αυτοδικαιωθούν. Εκείνοι όμως που αγαπούν και τηρούν τον νόμο του Θεού είναι σαν να ανεγείρουν ολόγυρά τους τείχος απόρθητο.

Η Υπεραγία Θεοτόκος βρίσκεται επάνω στα τείχη της πόλεως εαυτού διότι ο Κύριος την έχει θέσει φρουρό σε αυτά ημέρα και νύχτα, καὶ ἐπὶ τῶν τειχῶν σου, Ἱερουσαλήμ, κατέστησα φύλακας ὅλην τὴν ἡμέραν καὶ ὅλην τὴν νύκτα, οἵ διὰ τέλους οὐ σιωπήσονται μιμνησκόμενοι Κυρίου. Ησ. 62,6 Επάνω στα τείχη σου, ω Ιερουσαλήμ, έχω εγκαταστήσει φρουρούς όλη την ημέρα και όλη την νύκτα, οι οποίοι μέχρι τέλους δεν θα παύσουν να ενθυμούνται τον Κύριο δια την σωτηρία σου. Ενθυμούμαι τον Θεό σημαίνει ακολουθώ τις εντολές του, μεμνημένοις τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ, σημαίνει είμαι άγιος και έχω παρρησία, είμαι μεσίτης. Ο Κύριος έχει θέσει τους αγίους και εξαιρετικά την Υπεραγία Θεοτόκο προστάτη μας. Λέει ο Ψαλμός 102 τὸ δὲ ἔλεος τοῦ Κυρίου ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτόν, καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ ἐπὶ υἱοῖς υἱῶν τοῖς φυλάσσουσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ καὶ μεμνημένοις τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι αὐτάς. Ψαλμ. 102,18. Ιερουσαλήμ δεν είναι μόνο η Εκκλησία αλλά είναι και ο εαυτός μας ενώ η καρδιά μας είναι ο Ναός. Λέει ο Χριστός προς τον Ιερεμία: ἰδοὺ τέθεικά σε ἐν τῇ σήμερον ἡμέρᾳ ὡς πόλιν ὀχυρὰν καὶ ὡς τεῖχος χαλκοῦν, ὀχυρὸν πᾶσι τοῖς βασιλεῦσιν Ἰούδα καὶ τοῖς ἄρχουσιν αὐτοῦ καὶ τῷ λαῷ τῆς γῆς, καὶ πολεμήσουσί σε καὶ οὐ μὴ δύνωνται πρός σε, διότι μετὰ σοῦ ἐγώ εἰμι τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε, εἶπε Κύριος. Ιερ. 1,18-19 Ιδού, Ιερεμία, σε έχω θέσει και αναδείξει κατά την σημερινή ημέρα σαν οχυρωμένη πόλη και σαν τείχος χάλκινο, απόρθητο από όλους τους βασιλείς του Ιούδα και τους άρχοντες του βασιλείου αυτού και τον λαό της χώρας αυτής. Θα πολεμήσουν αυτοί εναντίον σου, αλλά δεν θα μπορέσουν να κατορθώσουν τίποτα, διότι εγώ θα είμαι μαζί σου για να σε λυτρώσω από τα χέρια τους, είπε ο Κύριος. Ο Ιερεμίας είναι τείχος ακράδαντον τεῖχος χαλκοῦν ο οποίος έλκει την δύναμη του από τον Θεό, εγώ θα είμαι μαζί σου μετὰ σοῦ ἐγώ εἰμι.

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΟΧΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ

ΩΣ ΒΑΣΗ ΓΙΑ "ΣΟΦΙΕΣ" ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ

και γενικώς όχι χρήση των αποκεκαλλυμένων Χαιρετισμών για "σοφίες"

Η ερμηνεία είναι μοναδική και η μοναδική

Απαγορεύεται αυστηρότατα η αντιγραφή, η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική μερική περιληπτική κατά παράφραση ή διασκευή. Απαγορεύεται η απόδοση του περιεχομένου με οποιονδήποτε τρόπο, φωνητικό, έντυπο, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό ή άλλο.

Η αποκάλυψη των Χαιρετισμών συγκατελέγεται στις μεγάλες στιγμές της Χριστιανοσύνης είναι δε η μεγαλύτερη των Θεομητορικών ύμνων. Δεν είναι ερμηνεία αλλά συμπλήρωση του ύμνου. Τον καθιστά από εντελώς μυστικό και άγνωστο, καταληπτό και γνωστό σε όλους. Η αποκάλυψη των Χαιρετισμών όπως και του ονόματος του έχοντος εντολή συνθέσεως περίμεναν 1500 έτη γιατί ο άγιος γέρων Δανιήλ Γούβαλης τοποθετείται στο ίδιο ύψος με τον έχοντα εντολή συνθέσεως. Πρόκειται περί ασύλληπτης τιμής.

Δείγμα από την υπεραπλουστευμένη σε καρτέλες παγκόσμια αποκάλυψη των Χαιρετισμών την οποία μπορείτε να βρείτε στο ιστολόγιο.

Για τους Χαιρετισμούς θα πρέπει να ξέρουμε τα εξής:

1) Ο κάθε χαιρετισμός διαιρεί ένα σύνολο.

Μοναδική εξαίρεση 6 χαιρετισμοί της 4ης στάσης όπου παρουσιάζονται τα μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος.

2) Η κάθε ομάδα Χαιρετισμών είναι μια πορεία, καταλήγει προς σωτήριο.

Εννοείται ότι δεν έχουμε σύνολο από μισό Θεολογικό και μισό Ιστορικό μέρος, αυτό είναι εντελώς λάθος. Αν ήταν τέτοιο σύνολο ούτε στο προαύλιο δεν θα έμπαινε όχι στο ψαλτήρι. Η Εκκλησία δεν είναι θεατρική σκηνή. Ευτυχώς που δεν αποκαλέστηκε ταξιδιωτικό μέρος, εκδρομή στους Αγίους τόπους και το Σινά, Αἰγύπτῳ. Ἤκουσαν οἱ Ποιμένες ... καὶ δραμόντες. Θεοδρόμον Ἀστέρα θεωρήσαντες Μάγοι, τῇ τούτου ἠκολούθησαν αἴγλῃ. Ἴδον παῖδες Χαλδαίων ... ἔσπευσαν. Οἱ Μάγοι, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Βαβυλῶνα·. Λάμψας ἐν τῇ Αἰγύπτῳ.

Εν συνεχεία θα δούμε ευλογία Θεοτόκου ένα σχεδιάγραμμα του Ψαλμού.

Το σχεδιάγραμμα είναι προς το παρόν ίσως ακατάληπτο.

Σχεδιάγραμμα Χαιρετισμών προς την Υπεραγία Θεοτόκο

Θέμα: Η προσφερόμενη σωτηρία και η αποδοχή της από τον άνθρωπο.

Θέμα σειράς Θεομήτορος: Η σωτηρία. Παρουσιαζόμενη δια Βιβλικών χωρίων.1

Α' Στάση: ΑΓΕ. Ευαγγελισμός. Επουράνια κτίση, Θεοτόκος, άνθρωποι.

Β' Στάση: ΗΙΛ. Γέννηση. Πιστοί, πιστοί στην κτίση, πιστοί σε θεούς εθνών.

Γ' Στάση: ΝΟΡ. Ανακαίνιση. Ένδυση Χριστού, ζωή κατά Χριστόν, ευαγγελισμός.

Δ' Στάση: ΤΦΨ. Σωτηρία. Κάθαρση, φωτισμός, αγιασμός.

Θέμα σειράς Θεανθρώπου: Η σωτηρία. Παρουσιαζόμενη δια των ακολουθιών.

Α' Στάση: ΒΔΖ: -- . Ο ποιητής ή ακριβέστερα ο λαμβάνων. 2

Β' Στάση: ΘΚΜ: Εσπερινός.

Έναρξη: Θ Δεύτε προσκυνήσωμεν. Μέση: Κ Φως Ιλαρόν. Τέλος: Μ Νυν απολύεις.

Γ' Στάση: ΞΠΣ: Όρθρος και Αρχή Θείας Λειτουργίας.

Έναρξη: Ξ Θεός Κύριος. Τέλος: Π Δοξολογία. Σ Λειτουργία η των Κατηχουμένων.

Δ' στάση: ΥΧΩ: Η Λειτουργία των Πιστών.

Έναρξη: Υ Αγία Αναφορά . Μέση: Χ Καθαγίαση Δώρων. Τέλος: Ω Απόλυσις.

1 Η φράση δια Βιβλικών χωρίων είναι κατ' οικονομίαν λόγω τη φύσεως του Ιστολογίου. Για την ακρίβεια οι Χαιρετισμοί δεν είναι παρμένοι από κάπου, το Πνεύμα ομιλεί σε αυτούς διδάσκοντας τα ίδια που αναφέρει σε όλους τους αιώνες.

2 Ο ύμνος δεν έχει μεν ακροστιχίδα με όνομα αλλά έχει ενσωματωμένο τον λαμβάνοντα ή μη ακριβέστερα ποιητή. Δεν χρειάζεται έρευνα ή εξωτερικές μαρτυρίες.

Οι Χαιρετισμοί είναι ένα διαμάντι με πολλές έδρες το οποίο λάμπει από όπου και αν το κοιτάξεις. Έτσι έχουμε τρεις ερμηνείες, από την πλευρά Χριστού, ο πηγαίος κώδικας, από την πλευρά της Θεοτόκου και από την μεριά των ανθρώπων, δηλαδή αυτή του τι διδάσκουν σε εμάς, τι διδάσκει το Άγιο Πνεύμα σε εμάς. Η ακριβής ερμηνεία των Χαιρετισμών είναι πάρα πολύ εκτενής.

Εδώ θα παρουσιαστεί ένα παράγωγο, μια:

Καθοριστική και Αντιαιρετική Ερμηνεία Των Χαιρετισμών.

Θα δούμε με αντιαιρετικό προσανατολισμό τον πηγαίο κώδικα από όπου προέρχονται οι Χαιρετισμοί. Με αυτό είναι εφικτό να κατανοηθεί και η τριπλή ερμηνεία που έχουν. Για τους στίχους των Χαιρετισμών δικαίως πολλά έχουν ειπωθεί, παρά τα τόσα όμως είναι ακόμη αμφίβολο τι εννοούν. Θα δούμε γιατί ο Συμεών λαμβάνει στα χέρια του τον Χριστό μετά την Αίγυπτο, αν ο χαιρετισμός λέει σιγή ή σιγής δεομένων πίστις, ποιος είναι ο απάνθρωπος τύραννος, ποιοι οι βασιλιάδες και οι ιερείς, τι σημαίνει της απάτης την πλάνην, ποιο το καμίνι της απάτης, αν έχουμε δανεισμό από κάποιο απόκρυφο, ποιους εχθρούς καταπλήττει η βροντή, από τι συμφορά ζητούμε να ρύσει άπαντας η Υπεραγία Θεοτόκος, γιατί έχουμε Αλληλούια στον τελευταίο Οίκο και όλα τα των Χαιρετισμών.

Κριτική Κειμένου

Θα υπάρξει και κριτική του κειμένου.

Η κριτική γίνεται με τρόπο που θεωρείται αδύνατος, δηλαδή κριτική κειμένου χωρίς να έχει ερευνηθεί κανένα χειρόγραφο και αυτά όχι να καθορίζουν το κείμενο αλλά να καθορίζονται. Στην Ορθόδοξη κριτική του κειμένου των Χαιρετισμών όσο και αν φαίνεται παράδοξο δεν θα χρειαστούν τα χειρόγραφα αλλά ο... Ορθόδοξος, τουτέστιν ο άγιος γέροντας. Αυτόν χρειάζονται τα χειρόγραφα ώστε να τους πει ποια είναι λανθασμένα. Αν τα άρρητα ρήματα λαλείς όπως ο άγιος γέρων, τότε δεν σου προσφέρει κάτι το πόσα χειρόγραφα λένε την μια λέξη και πόσα την άλλη. Οι Χαιρετισμοί είναι ήδη μεταφρασμένοι και η μετάφραση είναι το κείμενο που ψάλουμε. Αν υπάρχει η γνώση της μητρικής γλώσσας τότε κάποιες λέξεις δεν είναι άγνωστα εικονιστικά σύμβολα.

Α' Στάση ερμηνεία

Σχεδιάγραμμα Α' Στάσης

Θέμα: Ευαγγελισμός.

1,1 Επουράνια Κτίση.

1,2 Θεοτόκος.

1,3 Άνθρωποι.

Ἄγγελος πρωτοστάτης, οὐρανόθεν ἐπέμφθη, εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τό, Χαῖρε (ἐκ γ´)· καὶ σὺν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ, σωματούμενόν σε θεωρῶν Κύριε, ἐξίστατο, καὶ ἵστατο κραυγάζων πρὸς αὐτὴν τοιαῦτα·

Χαίρε δι' ης η χαρά εκλάμψει· χαίρε, δι' ης η αρά εκλείψει.

Η πορεία της σειράς των εδώ χαιρετισμών ξεκινάει από την έκλαμψη της χαράς και την έκλειψη της αράς, δηλαδή με γέννηση Χριστού αλλά και την αγιότητα της Θεοτόκου, καταλήγοντας στην ανακαίνιση χαίρε δι' ης νεουργείται η κτίσις· χαίρε δι' ης βρεφουργείται ο Κτίστης. Δια μέσω της Θεοτόκου θα λάμψει στον κόσμο η χαρά της λύτρωσης και δια μέσω αυτής θα εκλείψει η κατάρα. Ο ήλιος της δικαιοσύνης λάμπει και δύει η κατάρα, με την αποστασία του ανθρώπου επήθλε πνευματικός θάνατος και η μέγιστη θλίψη που μπορεί να υπάρξει διότι στερηθήκαμε τα πάντα. Ο άνθρωπος αυτοκαταδικάστηκε και έφερε κατάρα στον εαυτό του. Βλέποντας τον στίχο οι διάφοροι αιρετικοί διαμαρτύρονται.

Τι έγινε ο Χριστός λέγουν; Οι Ορθόδοξοι καταργούν τον Χριστό!

Οι Ορθόδοξοι αφαιρούν την δόξα από τον μόνο Κύριο!

Η φράση δεν είναι μόνο στον εδώ χαιρετισμό αλλά και σε άλλους, είναι οι εξής:

Χαῖρε δι' ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει· χαῖρε δι' ἧς ἡ ἀρὰ ἐκλείψει.

Χαῖρε δι' ἧς νεουργεῖται ἡ κτίσις· χαῖρε δι' ἧς βρεφουργεῖται ὁ Κτίστης.

Χαῖρε κλῖμαξ ἐπουράνιε δι' ἧς κατέβη ὁ Θεός·

Χαῖρε δι' ἧς ἐγυμνώθη ὁ ᾍδης· χαῖρε δι' ἧς ἐνεδύθημεν δόξαν.

Χαῖρε δι' ἧς ἐλύθη παράβασις· χαῖρε δι' ἧς ἠνοίχθη Παράδεισος.

Χαῖρε δι' ἧς ἐγείρονται τρόπαια· χαῖρε δι' ἧς ἐχθροὶ καταπίπτουσι.

Στους Θεομητωρικούς ύμνους δεν υπάρχει, ούτε σχήμα λόγου, ούτε και ποιητική αδεία, ούτε φυσικά κακοδοξία. Το δι' ἧς είναι απόλυτα Βιβλικό και ακριβές. Φανερώνει μέσο σωτηρίας και ακολουθεί το "διαμέσω" της Γραφής όταν αυτή κάνει αναφορά στα διάφορα μέσα σωτηρίας. Ας δούμε τι μας λέει η Γραφή ἔσωσεν ἡμᾶς διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀνακαινώσεως Πνεύματος Ἁγίου Τίτ. 3,5 Παρατηρήστε ότι εδώ έχουμε αναγέννηση διὰ, δηλαδή το βάπτισμα είναι αναγέννηση σε νέο κόσμο και μπορεί να ειπωθεί για αυτό η φράση βάπτισμα δι ου ανακαινίσθημεν.

Αλλού διαβάζουμε συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος αλλού διεσώθησαν δι᾿ ὕδατος ὃ ἀντίτυπον νῦν καὶ ἡμᾶς σῴζει βάπτισμα ο Νώε δεν σώθηκε δια νερού αλλά δια Κιβωτού, αυτή ήταν αντίτυπο της Εκκλησίας. Μέσα στην Εκκλησία είναι το βάπτισμα και παρατηρούμε ότι ο απόστολος θέλοντας να δείξει την σωτήρια ενέργεια του βαπτίσματος αλλά και την προτύπωσή του αναφέρει δια.

Όπως έχουμε το δια για το νερό όμοια έχουμε και για όλα τα μέσα σωτηρίας το διά.

Η Θεοτόκος στο σχέδιο Θεού κατέχει μέγιστη θέση, δι' ης, δηλαδή είναι μέσο σωτηρίας, όπως μέσο είναι οι απόστολοι και ο κάθε άγιος. Αν πει κάποιος οι απόστολοι δια των οποίων μιλάει ο Θεός, οι αιρετικοί δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα αντιθέτως η Θεοτόκος είναι κόκκινο πανί για τον Διάβολο.

Δια της Υπεραγίας Θεοτόκου έρχεται η χαρά της λυτρώσεως.

Ας έχουμε κατά νου ότι οι άγιοι είναι με την σχετική έννοια ότι και ο Χριστός, είναι δρόμοι που οδηγουν την Οδό, φώτα που εκλάμπουν το Φως. Οι διάφοροι αιρετικοί παραλογίζονται όταν μιλούν για τους αγίους. Ο Διάβολος δεν θέλει ούτε να ακούει για αγίους διότι του χαλάνε τα σχέδια αφού είναι φύλακες, κατέστησα φύλακας ὅλην τὴν ἡμέραν καὶ ὅλην τὴν νύκτα. Φυσικά οι άγιοι στον ουρανό δεν κλείνονται σε κάποιο α-λα Πάπας limbus, το Προτεσταντικό limbus beatum, αλλά είναι μαζί με τον Χριστό και αποτελούν τους ακόλουθους του στην μάχη της σωτηρίας, καὶ οἱ μετ᾿ αὐτοῦ κλητοὶ καὶ ἐκλεκτοὶ καὶ πιστοί. Οι Προτεστάντες αναβιώνουν τον Άδη ο οποίος στην εποχή της Καινής έχει καταργηθεί για τους δίκαιους διότι αυτοί είναι με τον Χριστό, τὴν ἐπιθυμίαν ἔχων εἰς τὸ ἀναλῦσαι καὶ σὺν Χριστῷ εἶναι·.

Είδαμε πριν ότι ο Χριστός ορίζει τον Ιερεμία τείχος και φύλακα, ὡς πόλιν ὀχυρὰν καὶ ὡς τεῖχος χαλκοῦν, σε άλλο σημείο λέει ότι οι Χριστιανοί είναι φώτα Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου ενώ αναφέρει ότι ο ίδιος είναι Φως, ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου. Ενώ ξέρουμε ότι ο Χριστός είναι ο σωτήρας των ψυχών οι Χριστιανοί αποκαλούνται σωτήρες ψυχών εκ θανάτου διότι ὁ ἐπιστρέψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου. Ο Παύλος ποθεί να στηρίξει τους Χριστιανούς και είναι το στήριγμα τους, ἐπιποθῶ γὰρ ἰδεῖν ὑμᾶς, ἵνα τι μεταδῶ χάρισμα ὑμῖν πνευματικὸν εἰς τὸ στηριχθῆναι ὑμᾶς, Ρωμ. 1,11 Διότι έχω φλογερό πόθο να σας δω, για να σας μεταδώσω κάποιο πνευματικό χάρισμα και πνευματική ωφέλεια, ώστε να στηριχθείτε ακόμη περισσότερο στην κατά Χριστόν πίστη και ζωή. Λίγο αργότερα στην ίδια επιστολή παρατηρούμε ότι ο Χριστός είναι που μας στηρίζει. Τῷ δὲ δυναμένῳ ὑμᾶς στηρίξαι κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου καὶ τὸ κήρυγμα Ἰησοῦ Χριστοῦ, κατὰ ἀποκάλυψιν μυστηρίου χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένου, Ρωμ. 14,24. Δοξα και τιμή ας αποδίδεται από όλους μας στον Κύριο ο οποίος έχει την δύναμη να σας στηρίξει στην πίστη και την αρετή, σύμφωνα με το Ευαγγέλιό μου και με το κήρυγμα που σας έχω κάνει περί του Ιησού Χριστού. Αυτό δε το Ευαγγέλιο και το κήρυγμά μου, δια του οποίου σώζονται οι λαοί, γίνεται σύμφωνα με την αποκάλυψη μυστηρίου, που αιώνας-αιώνων έμενε σκεπασμένο. Φυσικά ο Παύλος δεν σφετεριζόταν τον ρόλο του Θεού ούτε πήγαινε για πλάκα και για να "στηρίξει" εντός εισαγωγικών αλλά πραγματικά ήταν στήριγμα των Χριστιανών. Σε άλλη επιστολή του αποστόλου ο Τιμόθεος είναι στήριγμα καὶ ἐπέμψαμεν Τιμόθεον, τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν καὶ διάκονον τοῦ Θεοῦ καὶ συνεργὸν ἡμῶν ἐν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸ στηρίξαι ὑμᾶς καὶ παρακαλέσαι ὑμᾶς περὶ τῆς πίστεως ὑμῶν, Α Θεσ. 3,2 Και στείλαμε σε σας τον Τιμόθεο τον αδελφό μας και διάκονο του Θεού και συνεργάτη μας στο έργο του Ευαγγελίου για να σας στηρίξει, να σας παρηγορήσει και να ενισχύσει στην πίστη σας. Λίγους στίχους αργότερα βλέπουμε ότι ο Κύριος μας στηρίζει ώστε να είμαστε άμεμπτοι και άγιοι, δηλαδή να προχωράμε πνευματικά και σωστά, εἰς τὸ στηρίξαι ὑμῶν τὰς καρδίας ἀμέμπτους ἐν ἁγιωσύνῃ ἔμπροσθεν τοῦ Θεοῦ καὶ πατρὸς ἡμῶν ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μετὰ πάντων τῶν ἁγίων αὐτοῦ. Α Θεσ. 3,13 Ο Κύριος να στηρίξει τις καρδιές σας ώστε να είσθε άμεμπτοι και άγιοι ενώπιον του Θεού και Πατρός μας κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού όταν θα έλθει με όλους τους αγίους του.
Οι διάφοροι αιρεσιάρχες εκτοξεύουν συνεχώς ψευδείς κατηγορίες. Αυτές εντάσσονται σε ένα σχέδιο συκοφάντησης της Εκκλησίας στον νου όσων αδελφών μας τους πίστεψαν.

Χαίρε του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις· χαίρε των δακρύων της Εύας η λύτρωσις.

ἀφ᾿ ἧς ἡμέρας ἐκτίσθης σύ. μετὰ τοῦ Χεροὺβ ἔθηκά σε ἐν ὄρει ἁγίῳ Θεοῦ, ἐγενήθης ἐν μέσῳ λίθων πυρίνων. ἐγενήθης σὺ ἄμωμος ἐν ταῖς ἡμέραις σου, ἀφ᾿ ἧς ἡμέρας σὺ ἐκτίσθης ἕως εὑρέθη τὰ ἀδικήματα ἐν σοί. ἀπὸ πλήθους τῆς ἐμπορίας σου ἔπλησας τὰ ταμιεῖά σου ἀνομίας καὶ ἥμαρτες καὶ ἐτραυματίσθης ἀπὸ ὄρους τοῦ Θεοῦ, καὶ ἤγαγέ σε τὸ Χεροὺβ ἐκ μέσου λίθων πυρίνων. ὑψώθη ἡ καρδία σου ἐπὶ τῷ κάλλει σου, διεφθάρη ἡ ἐπιστήμη σου μετὰ τοῦ κάλλους σου· διὰ πλῆθος ἁμαρτιῶν σου ἐπὶ τὴν γῆν ἔῤῥιψά σε, ἐναντίον βασιλέων ἔδωκά σε παραδειγματισθῆναι. Ιεζ. 28,14 Από την ημέρα κατά την οποία έλαβες ύπαρξη εγώ σε κατέταξα μαζί με το χερουβίμ, σε έθεσα σε όρος υψηλό αφιερωμένο στην λατρεία του Θεού. Γεννήθηκες και έζησες εν μέσω πολυτίμων λίθων που λάμπουν σαν την φωτιά. Υπήρξες κατά την εμφάνιση άμεμπτος, αψεγάδιαστος και τέλειος με λαμπρότητα στις ημέρες της δόξας σου, από την ημέρα που έλαβες ύπαρξη μέχρι της εποχής κατά την οποία διέπραξες αδικίες. Με τα πλήθη των εμπορικών σου συναλλαγών γέμισες τα θησαυροφυλάκια σου από παράνομα πλούτη. Έτσι όμως αμάρτησες ενώπιον του Θεού, τραυματίστηκες ψυχικώς και έπρεπε να αποπεμφθείς από το άγιον όρος του Θεού. Δια τούτο ένα χερουβείμ σε έβγαλε ανάμεσα από τα ολόγυρά σου λάμποντα πολύτιμα πετράδια. Υπερηφανεύτηκε η καρδία σου για την ωραιότητα σου, νοθεύτηκε η επιστήμη σου μαζί με την μεγαλοπρέπεια σου. Εξ αιτίας των αναρίθμητων αμαρτιών σου σε γκρέμισα κάτω στο έδαφος και σε τιμώρησα κατά τρόπο παραδειγματικό ενώπιον των άλλων βασιλέων.

Η Υπεραγία Θεοτόκος έγινε αιχμαλωσίας ανάκλησις, στο σχέδιο του Θεού προς την σωτηρία ως μητέρα του έγινε αιτία επιστροφής από την αιχμαλωσία Διαβόλου.

Με την έκλαμψη της χαράς και την εξαφάνιση της αράς έχουμε την ανάκληση του Αδάμ και την λύτρωση της Εύας από τα δάκρυα. Στο Τέλος της ανθρώπινης ιστορίας ο Χριστός θα καλέσει τους πιστούς να εισέλθουν ξανά στον Παράδεισο. Αυτό θα γίνει πρώτα με αρχάγγελο και έπειτα ο Κύριος θα κρίνει δικαία κρίση και θα πει εισέλθετε οι ευλογημένοι.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις ή Αδάμ η ανάστασις;

Ανάκληση.

Καὶ ἐκάλεσε Κύριος ὁ Θεὸς τὸν Ἀδὰμ καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ἀδάμ, ποῦ εἶ; Γεν. 3,9 Ο Θεός προσεκάλεσε τον Αδάμ και του είπε, Αδάμ, που είσαι;

καὶ ἐξέβαλε τὸν Ἀδὰμ καὶ κατῴκισεν αὐτὸν ἀπέναντι τοῦ παραδείσου τῆς τρυφῆς καὶ ἔταξε τὰ Χερουβὶμ καὶ τὴν φλογίνην ῥομφαίαν τὴν στρεφομένην φυλάσσειν τὴν ὁδὸν τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς. Γεν. 3,24 Έβγαλε τον Αδάμ και τον έβαλε να κατοικήσει απέναντι από τον παράδεισο της τέρψεως και διέταξε τα Χερουβείμ και την φλογίνη ρομφαία, την περιστρεφόμενη να φυλάνε την οδό η οποία οδηγούσε στο δέντρο της ζωής.

καὶ τῇ γυναικὶ εἶπε· πληθύνων πληθυνῶ τὰς λύπας σου καὶ τὸν στεναγμόν σου· ἐν λύπαις τέξῃ τέκνα, καὶ πρὸς τὸν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου, καὶ αὐτός σου κυριεύσει. Γεν. 3,16 Προς δε την γυναίκα είπε θα πολλαπλασιάσω τις λύπες σου τις θλίψεις και τους στεναγμούς σου. Με πόνους θα γεννάς τα τέκνα σου, θα εξαρτάσαι από τον άνδρα σου και αυτός θα είναι κύριός σου.

Ο Θεός δεν τιμωρεί με λύπες την Εύα, αυτό που λέει είναι διαπίστωση της επιλογής. Όλο αυτό που θα υποστεί είναι παρά την θέληση του Θεού. Η Εύα αντάλλαξε την δόξα που είχε δίδοντας σημασία στους λόγους Διαβόλου ενώ έπειτα επιδεικνύει αμετανοησία οπότε έτσι αυτοκαταδικάστηκε. Περιφρόνησε αρχικά τον Θεό αλλά έπειτα και την ευκαιρία για μετάνοια. Οι προπάτορες μας με την ανυπακοή είχαν περιέλθει σε καρδία σκαμβή, ο Θεός θα μπορούσε να μην τους εκδιώξει αλλά αυτό ήταν το συμφέρον τους. Με αυτές τις λύπες η Εύα εννόησε από ποιο ύψος τιμής ευτυχίας μακαριότητας εξέπεσε. Ο Θεός προτού πει αυτά τα λόγια έχει ήδη αναφέρει την σωτηρία. καὶ ἔχθραν θήσω ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τῆς γυναικὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματος αὐτῆς· αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν, καὶ σὺ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν. Γεν. 3,15

Χαίρε ύψος δυσανάβατον ανθρωπίνοις λογισμοίς· χαίρε βάθος δυσθεώρητον και Αγγέλων οφθαλμοίς.

Η φράση χαίρε βάθος αμέτρητον η οποία σημαίνει είτε μεγάλου μεγέθους ανοησία είτε απευθύνεται προς γυναίκα εννοώντας ότι συνευρίσκεται ερωτικά με πολλούς άνδρες δεν έχει προέλευση από τον συγκεκριμένο στίχο. Δεν προέρχεται από το χαίρε βάθος δυσθεώρητον όπως αρκετοί θεωρούν αλλά από τον Κανόνα και το Ρωννύμενοι σθένει σου, πιστώς αναβοώμέν σοι, χαίρε πόλις του Παμβασιλέως, δεδοξασμένα και αξιάκουστα περί ης λελάληνται σαφώς, όρος αλατόμητον, χαίρε βάθος άμετρητον.

Οι άνθρωποι έχουν την δωρεά της φιλομάθειας, την καλή περιέργεια που θα έλεγε ο άγιος γέροντας Παΐσιος ο οποίος είχε έναν ιδιαίτερο τρόπο να ομιλεί και αυτός ήταν ότι μιλούσε με σύντομες παραβολές, δίδασκε με παραβολές. Δεν ήταν καθόλου απλοϊκά όλα όσα έλεγε αλλά υψηλότατη θεολογία. Επί παραδείγματι είπε σε έναν δημοσιογράφο, η δική σου η μηχανή είναι χαλασμένη και παράγει μόνιμα κακούς λογισμούς. Η χαλασμένη μηχανή είναι η Βιβλική καρδία σκαμβή Ψαλ. 100,3 και η παραγωγή μόνιμα κακών λογισμών θα μπορούσε να ειπωθεί με το ορυχείο κακών ἀνὴρ θυμώδης ὀρύσσει νεῖκος, ἀνὴρ δὲ ὀργίλος ἐξώρυξεν ἁμαρτίαν ὕβρις ἄνδρα ταπεινοῖ, τοὺς δὲ ταπεινόφρονας ἐρείδει δόξῃ Κύριος. Παρ. 29,22-23. Ο θυμώδης άνθρωπος βγάζει και σκορπά ολόγυρά του φιλονικίες και έριδες. Ο δε οργίλος παράγει από μέσα του σαν από μεταλλείο κακών ποικίλες αμαρτίες. Αν ο οργίλος είναι μεταλλείο αμαρτιών ή αλλιώς μηχανή παραγωγής κακών, πόσο μάλλον ο έχων καρδία σκαμβή είναι μεταλλείο παραγωγής κακών και από αυτόν εξέρχονται διαλογισμοί πονηροί γιατί ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί φόνοι μοιχεῖαι πορνεῖαι κλοπαί ψευδομαρτυρίαι βλασφημίαι. Ο άγιος γέροντας Παΐσιος δεν είπε κάτι το απλοϊκό αλλά μια σύντομη παραβολή η οποία είναι υψηλότατη Θεολογία.

Αυτή η καλή περιέργεια που θα μας έλεγε ο ο άγιος γέρων είναι δωρεά Θεού ώστε ο άνθρωπος να προχωρεί πνευματικά προς αυτόν, επίσης βοηθάει να απαλυνθούν οι συνέπειες τις Πτώσης. Από την καλή περιέργεια έχουμε τις κάθε είδους εφευρέσεις οι οποίες μας βοηθούν στην καθημερινή ζωή και στην υγεία μας ενώ από την διαστρέβλωση του δώρου έχουμε την πονηρία αλλά και τις βλαβερές εφευρέσεις. Οι άνθρωποι βλέποντας το πνευματικό ύψος της Υπεραγίας Θεοτόκου και σκεπτόμενοι το μυστήριο μένουν εκστατικοί στο πως έφτασε σε αυτά τα υψηλά πνευματικά μέτρα ώστε να γίνει μητέρα Θεού. Για να επέλθει η σαρκική συγγένεια του Χριστού με την Θεοτόκο έπρεπε πρώτα να υπάρξει η μεγαλύτερη συγγένεια, δηλαδή η πνευματική συγγένεια. Χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσε να υπάρξει και η σωματική. Εἰ μὴ ἦν οὗτος παρὰ Θεοῦ, οὐκ ἠδύνατο ποιεῖν οὐδέν λέει πολύ σωστά ο πρώην τυφλός,. Αν κάποιος για να επιτελέσει ένα θαύμα χρειάζεται να είναι σε υψηλά πνευματικά μέτρα πόσο μάλλον η Θεοτόκος ήταν σε μέγιστα πνευματικά μέτρα και μάλιστα σε μικρή ηλικία. Όχι μόνο ο άνθρωπος αλλά και οι άγγελοι επιζητούν να προχωρήσουν στην Θεϊκή γνώση και θα εμβαθύνουν στα μυστήρια Θεού που βλέπουν. Θέλουν να εμβαθύνουν κατά το δυνατόν σε όλα αλλά και στο μέγα της ευσεβείας μυστήριον. Καὶ ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶ τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον· Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ. Α Τιμ. 3,16 Και πράγματι, είναι πολύ μεγάλο το μυστήριο της ευσέβειας. Ο Θεός φανερώθηκε με σάρκα, μαρτυρήθηκε με καταπληκτικά σημεία του Αγίου Πνεύματος ως αναμάρτητος και Υιός Θεού, έγινε ορατός ως άνθρωπος από τους αγγέλους, κηρύχθηκε μεταξύ των εθνικών, πιστεύτηκε στον κόσμο ως σωτήρας του, αναλήφθηκε στους ουρανούς με δόξα.

Στο μυστήριο του Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, της σαρκώσεως από την Υπεραγία Θεοτόκο, θέλουν να σκύψουν με ενδιαφέρον οι άγγελοι και να εμβαθύνουν στην κατανόηση του, αυτό βέβαια ως προς κτίσμα δυνατόν, οἷς ἀπεκαλύφθη ὅτι οὐχ ἑαυτοῖς, ὑμῖν δὲ διηκόνουν αὐτά, ἃ νῦν ἀνηγγέλη ὑμῖν διὰ τῶν εὐαγγελισαμένων ὑμᾶς ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ ἀποσταλέντι ἀπ᾿ οὐρανοῦ, εἰς ἃ ἐπιθυμοῦσιν ἄγγελοι παρακύψαι. Α' Πε. 1,12 Σε εκείνους δε τους προφήτες είχε αποκαλυφθεί από τον Θεό ότι όχι για αυτούς αλλά για εσάς θα πραγματοποιούνταν τα προφητευόμενα λόγια, τα οποία τώρα έχουν αναγγελθεί δια μέσου των Αποστόλων οι οποίοι σας κήρυξαν εμπνεόμενοι από το Άγιο Πνεύμα που είχε σταλεί από τους ουρανούς. Και είναι τόσο μεγάλα και καταπληκτικά αυτά τα γεγονότα της σωτηρίας μας ώστε και οι άγγελοι επιθυμούν να σκύψουν με ενδιαφέρον επάνω σε αυτά και να εμβαθύνουν στην κατανόησή τους. Παρατηρούμε εδώ το παρακύψαι, οι άγγελοι από ψηλά θέλουν να σκύψουν επάνω στα γεγονότα της σωτηρίας, θέλουν να παρακύψουν σε αυτό το μέγα γεγονός της ενανθρωπήσεως, βάθος δυσθεώρητον και Αγγέλων οφθαλμοίς. Παρατηρούμε ότι ο απόστολος Πέτρος μας λέει ότι οι άγγελοι παρακύπτουν στα γεγονότα της σωτηρίας, παρακύψαι, παρά και κύπτω, που σημαίνει σκύβω ώστε να δω κάτι. Δηλαδή ο απόστολος μας δίδει μια εικόνα που παρουσιάζει τους αγγέλους οι οποίοι ζητούν να εμβαθύνουν στα μυστήρια του Θεού σαν να έχουν κάποια στάση κοιτώντας προς τα κάτω ερευνώντας. Έχουν και αυτοί φιλομάθεια, θέλουν να προχωρούν στην Θεία γνώση. Κοιτάζουν και αυτοί στο τρισμέγιστο μυστήριο του Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ότι μια γυναίκα γεννάει τον Θεό, το απ' αιώνος απόκρυφον και αγγέλοις άγνωστον μυστήριον. Έτσι σε άλλο τροπάριο έχουμε και το αποτέλεσμα του ἐπιθυμοῦσιν ἄγγελοι παρακύψαι. Κατεπλάγησαν Αγνή, πάντες Αγγέλων οι χοροί, το μυστήριον της σης, κυοφορίας το φρικτόν, πως ο τα πάντα συνέχων νεύματι μόνω, αγκάλαις ως βροτός, ταίς σαίς συνέχεται, και δέχεται αρχήν, ο προαιώνιος, καί γαλουχείται σύμπασαν, ο τρέφων, πνοήν αφάτω χρηστότητι; και σε ως όντως, Θεού Μητέρα, ευφημούντες δοξάζουσιν.
Και ο άνθρωπος παρακύπτει στα μυστήρια και στο κάθε τι του Θεού, ὁ δὲ παρακύψας εἰς νόμον τέλειον τὸν τῆς ἐλευθερίας καὶ παραμείνας, οὗτος οὐκ ἀκροατὴς ἐπιλησμονῆς γενόμενος, ἀλλὰ ποιητὴς ἔργου, οὗτος μακάριος ἐν τῇ ποιήσει αὐτοῦ ἔσται. Ιακ. 1,25 Εκείνος όμως που έσκυψε με πολλή προσοχή και μελέτησε προσεκτικά τον νόμο του Ευαγγελίου ο οποίος χαρίζει την ελευθερία και έμεινε με σταθερότητα στον νόμο αυτό, αυτός δεν έγινε ακροατής απλώς που λησμονεί αλλά τηρητής. Αυτός θα είναι μακάριος για την τήρηση του Θείου θελήματος. Όπως στις εντολές Χριστού παρακύπτει, δηλαδή σκύβει ο άνθρωπος, όμοια παρακύπτει και σε κάθε τι Κυρίου ώστε να διδαχθεί και μεταξύ αυτών διδάσκεται το ότι η Υπεραγία Θεοτόκος είναι πνευματικόν ύψος δυσανάβατον ανθρωπίνοις λογισμοίς όπως θα διαπιστώσουμε ξανά και λίγο αργότερα.

Χαίρε ότι υπάρχεις Βασιλέως καθέδρα· χαίρε ότι βαστάζεις τον βαστάζοντα πάντα.

Ο Κύριος βρίσκεται στον κάθε ένα ο οποίος έχει γίνει μονή Θεού, βρίσκεται στον θρόνο της καρδίας του. Έχοντας τον Θεό στην καρδία ήταν έμψυχος ναός και δυσανάβατον πνευματικό ύψος, οπότε έγινε και σωματικά καθέδρα του Βασιλέως βαστάζοντας αυτόν που βαστάζει τα πάντα, τον φέροντα τα πάντα τω ρήματι αυτού. Ο Κύριος βρίσκεται στον θρόνο του, η Θεοτόκος βαστάζει τον παντοδύναμο Κύριο ο οποίος βρίσκεται στην Γη αλλά και στον ουρανό. Ο Κύριος είναι στον ναό ο Κύριος που βρίσκεται στον ουρανό. Ο στίχος αναφέρει με άλλο λόγια το Ψαλμικό Κύριος ἐν ναῷ ἁγίῳ αὐτοῦ· Κύριος ἐν οὐρανῷ ὁ θρόνος αὐτοῦ. Ψαλ. 10,4. Ο Θεός βρίσκεται στον ναό του και στον ουρανό.

Πνευματικό ύψος δυσανάβατον και βάθος δυσθεώρητον, έτσι έγινε Βασιλέως καθέδρα και βάστασε αυτόν που βαστάζει τα πάντα.

ΣΥΝΔΕΣΗ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΣ
Τα τροπάρια 5,1 και 8,4 της μεγάλης παρακλήσεως δεν είναι τύπου Χαιρετισμών ούτε ατάκτως ερριμμένα. Κάθε Χαίρε αντιστοιχεί σε έναν Χαιρετισμό από κάθε στάση. Χαίρε θρόνε πυρίμορφε Κυρίου, χαίρε θεία και μανναδόχε στάμνε, χαίρε χρυσή λυχνία, λαμπάς άσβεστος, χαίρε των παρθένων, δόξα και μητέρων, ωράϊσμα και κλέος.

Α στάση: χαίρε θρόνε πυρίμορφε Κυρίου -- χαίρε ότι υπάρχεις Βασιλέως καθέδρα.
Θρόνος πυρίμορφος Κυρίου, θρόνε πυρίμορφε Κυρίου, διότι η Θεοτόκος έφτασε σε μέγιστα πνευματικά ύψη, το Άγιο Πνεύμα που παρομοιάζεται με πυρ στην Βίβλο, αλλά και είχε μορφή πυρός την Πεντηκοστή, ήταν σε αυτήν, δηλαδή η Παναγία είχε στον θρόνο της καρδίας της τον Θεό, έτσι έγινε "Βασιλέως Χριστού καθέδρα και βάστασε αυτόν που βαστάει τα πάντα", χαίρε ότι υπάρχεις Βασιλέως καθέδρα· χαίρε ότι βαστάζεις τον βαστάζοντα πάντα.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΣ

Χαίρε αστήρ εμφαίνων τον 'Ηλιον· χαίρε γαστήρ ενθέου σαρκώσεως.

Η Θεοτόκος είναι αστέρι το οποίο αντανακλά αλλά και εμφανίζει τον Ήλιο. Μας λέει ο απόστολος ἵνα γένησθε ἄμεμπτοι καὶ ἀκέραιοι, τέκνα Θεοῦ ἀμώμητα ἐν μέσῳ γενεᾶς σκολιᾶς καὶ διεστραμμένης, ἐν οἷς φαίνεσθε ὡς φωστῆρες ἐν κόσμῳ, Φιλιπ. 2,15 Για να γίνετε έτσι άμεμπτοι και ακατηγόρητοι στην συμπεριφορά σας, άμεμπτοι και άρτιοι κατά τον χαρακτήρα και την ψυχή, άξια τέκνα του Θεού, απαλλαγμένα από κάθε ηθικό ρύπο μέσα σε μια γενιά ανθρώπων δολίων και διεστραμμένων μεταξύ των οποίων εσείς φαίνεστε σαν φωτεινά αστέρια στον κόσμο.

Χαίρε δι' ης νεουργείται η κτίσις· χαίρε δι' ης βρεφουργείται ο Κτίστης.

Ο Χριστός ως πρωτότοκος πάσης κτίσεως, Δημιουργός, τώρα γίνεται ο Δημιουργός της καινής κτίσεως, νεουργεί την κτίση. Ερχόμενος εγκαινιάζει την καινή κτίση της οποίας πολίτης γίνεται ο καινός άνθρωπος, δηλαδή ο καινούργιος άνθρωπος. Δια του βαπτίσματος πεθαίνουμε και γεννιόμαστε σε έναν νέο κόσμο, έπειτα περπατάμε σε καινούργια ζωή, καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν. Αυτή η καινούργια ζωή διαβιώνεται στην καινή κτίση, καινὴ κτίσις, στον καινούργιο κόσμο που έχει έρθει από την Σταυρική θυσία. Βρεφουργείται ο Κτίστης και νεουργείται η κτίσις δια της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ξεκινήσαμε με τον χαιρετισμό όπου λέει θα εκλάμψει η χαρά και θα αρθεί η κατάρα και τελειώνουμε με την προσφορά της καινής κτίσεως στην οποία εισέρχεται ὅστις θέλει και λαμβάνει τα οφέλη που προέρχονται από την Σταυρική θυσία. Ξεκινήσαμε με λάμψη χαράς και εξαφάνιση κατάρας, αιτία να επανέλθει ο εκπεσών Αδάμ και να απαλλαγεί η Εύα, έπειτα προχωρήσαμε σε πνευματικό ύψος δυσανάβατον και βάθος δυσθεώρητον, η Θεοτόκος γίνεται Βασιλέως καθέδρα και βαστάζει τον βαστάζοντας πάντα, είναι αστέρι που προμηνύει την εμφάνιση του Ήλιου και εν τέλει μέσο σωτηρίας, ο Κύριος γεννιέται και νεουργείται η Κτίση.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Χαίρε δι' ης βρεφουργείται ο Κτίστης ή δι' ης προσκυνείται ο Πλάστης;

Δι' ης βρεφουργείται ο Κτίστης.

Η Θεοτόκος μέσο σωτηρίας, βρεφουργεί τον Κτίστη της καινής κτίσεως.

Ακολουθούν τα χωρία που κάνουν λόγο για την καινή κτίση.

ὥστε εἴ τις ἐν Χριστῷ καινὴ κτίσις· τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδοὺ γέγονε καινὰ τὰ πάντα. Β Κορ. 5,17 Κατά συνέπεια όποιος είναι αναγεννημένος και ενωμένος με τον Χριστό είναι νέα δημιουργία. Η αρχαία κατάσταση της αμαρτίας και της καταδίκης πέρασε, ιδού όλα έχουν γίνει νέα.

συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός, οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν. Ταφήκαμε μαζί με τον Χριστό δια του βαπτίσματος και γίναμε μέτοχοι στον θάνατο του,ώστε όπως αναστήθηκε ο Χριστός εκ νεκρών όμοια και εμείς να αναστηθούμε και να ζήσουμε μία νέα ζωή σύμφωνη προς το θέλημα Θεού.

ἐν γὰρ Χριστῷ Ἰησοῦ οὔτε περιτομή τι ἰσχύει οὔτε ἀκροβυστία, ἀλλὰ καινὴ κτίσις. Γαλ. 6,15 Διότι στην νέα κατάσταση της σωτηρίας ούτε η περιτομή έχει ισχύ ούτε η ακροβυστία αλλά ισχύει η νέα δημιουργία που παρέχεται από τον Χριστό.

νυνὶ δὲ κατηργήθημεν ἀπὸ τοῦ νόμου, ἀποθανόντες ἐν ᾧ κατειχόμεθα, ὥστε δουλεύειν ἡμᾶς ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος. Ρωμ. 7,6 Τώρα όμως έχουμε αποδεσμευτεί εντελώς από τον Νόμο διότι πεθάναμε ως προς αυτόν, τώρα να υπακούμε στον Θεό, για να ζήσουμε την νέα κατάσταση που μας χάρισε το Πνεύμα και όχι την παλαιά κατάσταση όπου κυριαρχούσε το γράμμα του Νόμου.

Εἶ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ, τὰ ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήμενος, τὰ ἄνω φρονεῖτε, μὴ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς. ἀπεθάνετε γάρ, καὶ ἡ ζωὴ ὑμῶν κέκρυπται σὺν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ· ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ. Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακήν, καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία, δι᾿ ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας, ἐν οἷς καὶ ὑμεῖς περιεπατήσατέ ποτε, ὅτε ἐζῆτε ἐν αὐτοῖς· νυνὶ δὲ ἀπόθεσθε καὶ ὑμεῖς τὰ πάντα, ὀργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν· μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ᾿ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν, ὅπου οὐκ ἔνι Ἕλλην καὶ Ἰουδαῖος, περιτομὴ καὶ ἀκροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος, ἀλλὰ τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός. Κολ. 3,1-11 Εάν λοιπόν αναστηθήκατε μαζί με τον Χριστό ζητείτε και επιδιώκετε τα εν ουρανοίς, εκεί όπου υπάρχει ο Χριστός, καθήμενος επί θρόνου στα δεξιά του Θεού. Τις σκέψεις τις επιθυμίες όλα τα φρονήματά σας, υψώστε τα προς τα άνω και όχι στα της γης. Μη σκέπτεστε και ελκύεσθε από τα γήϊνα διότι έχετε πεθάνει ως προς τον κόσμο δια του βαπτίσματος και λάβατε νέα ζωή η οποία είναι κρυμμένη μαζί με τον Χριστό εν τω Θεώ. Οταν δε ο Χριστός, που είναι η ζωή και η πηγή της ζωής μας, φανερωθεί ένδοξος κατά την δευτέρα παρουσία, τότε και σεις μαζί με αυτόν θα φανερωθείτε και θα λάμψετε με δόξα. Λοιπόν, νεκρώσατε τα μέλη σας, τα μέλη του παλαιού ανθρώπου, που ζητούν γήινες αμαρτωλές απολαύσεις. Νεκρώσατε και διώξτε από τον εαυτό σας την πορνεία, την σαρκική ακαθαρσία, κάθε αμαρτωλό πάθος, κάθε κακή επιθυμία που μολύνει τον άνθρωπο και την πλεονεξία η οποία είναι ειδωλολατρία. Για τα αμαρτήματα αυτά έρχεται και ξεσπάει η οργή του Θεού εναντίον των τέκνων της παρακοής, εναντίον αυτών που επεμένουν αμετανόητοι. Στα αμαρτήματα αυτά και εσείς είχατε παρασυρθεί άλλοτε, τότε που ζούσατε μεταξύ αυτών. Τώρα όμως πετάξτε και εσείς από πάνω σας όλα αυτά, ακόμη δε και την οργή, τον θυμό, την κακότητα και πονηρία, την υβρεολογία και την αισχρολογία από το στόμα σας. Μη λέτε ψέματα ο ένας στον άλλον, αφού έχετε αποβάλει πλέον τον παλαιό άνθρωπο μαζί με τις πονηρές του πράξεις και έχετε ντυθεί τον νέο, ο οποίος συνεχώς ξανακαινουργώνεται, ώστε να προχωρεί βαθύτερα στην γνώση του Θεού και να γίνεται συνεχώς τελειότερη εικόνα του Χριστού ο οποίος τον έκτισε. Στην νέα δε αυτήν κατάσταση των ανακαινισμένων υπό του Χριστού ανθρώπων, δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ Έλληνα και Ιουδαίου, περιτμημένου και απεριτμήτου. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ βαρβάρου Σκύθη, δούλου ελεύθερου, αλλά όλα αυτά και σε όλους τους πιστούς είναι ο Χριστός.

Βλέπουσα ἡ Ἁγία, ἑαυτὴν ἐν ἁγνείᾳ, φησὶ τῷ Γαβριὴλ θαρσαλέως· Τὸ παράδοξόν σου τῆς φωνῆς, δυσπαράδεκτόν μου τῇ ψυχῇ φαίνεται· ἀσπόρου γὰρ συλλήψεως τὴν κύησιν πῶς λέγεις; κράζων·
Ἀλληλούϊα

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Πως λέγεις; κράζων· αλληλούϊα. ή προλέγεις κράζων· αλληλούϊα;

Πως λέγεις; κράζων· αλληλούϊα.

Το προλέγεις είναι γέννημα της σκέψης ότι αυτό ταιριάζει με το Αλληλούια που σημαίνει αινείται τον Θεό ενώ το πως λέγεις; φαίνεται αταίριαστο εως και χωρίς νόημα. Οπότε η σκέψη ήταν να υπάρξει το εξής: την άσπορη σύλληψη προλέγεις φωνάζοντας αινείτε τον Θεό, οπότε με αυτό θα φύγει το παράδοξο: άσπορη σύλληψη πως λέγεις; φωνάζοντας Αλληλούια. Είναι όμως λάθος το προλέγεις και σωστό το πως λέγεις; διότι ο οίκος λέει το εξής: Γνωρίζοντας η Παναγία ότι ήταν αγνή λέει στον Γαβριήλ με θάρρος, τα παράδοξα που ακούω από την φωνή σου φαίνονται δύσκολα να τα δεχθεί η ψυχή μου διότι λες ότι θα γεννήσω αφού συλλάβω άνευ ανθρώπινης σποράς φωνάζοντας, γιατί απορείς Μαριάμ ότι εσύ εκλέχτηκες να γεννήσεις τον Θεό; Γιατί εκπλήσσεσαι με αυτό που σου συμβαίνει ότι ο αχώρητος χώρεσε σε εσένα; Θαυμάζω και απορώ διότι τον άχρονο Υιό Θεού εν χρόνω γεννώ χωρίς να κατανοώ την σύλληψη. Είμαι Παρθένος, δεν έχω άνδρα, θα γεννήσω; Όταν όμως θέλει ο Θεός αλλάζει η φυσική ροή των πραγμάτων όπως έχει προφητευθεί.

Οι φράσεις τι θαυμάζεις Μαριάμ; και τι ἐκθαμβεῖσαι τὸ ἐν σοί; περιγράφουν κάτι διαφορετικό ενώ οι φράσεις άνανδρός εἰμι καὶ πῶς τέξω Υἱόν; ἄσπορον γονὴν τίς ἑώρακεν; δεν είναι ούτε απιστίες ούτε ερωτήσεις. Όσο αφορά τους Οίκους θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν πάνε κατά σειρά όπως νομίζεται, δηλαδή ΑΒΓΔΕ ... αλλά έχουμε δυο παράλληλες σειρές, διαίρεση σε 2 μέρη του συνόλου. Επίσης μπορεί οι Χαιρετισμοί να φαίνονται ότι έχουν αποσπάσματα από ομιλίες, του Βασιλείου Σελευκείας, του Πρόκλου, όμως στην πραγματικότητα δεν βασίζονται ούτε προήλθαν από κάποια ομιλία, δεν προέρχονται ούτε καν από την Βίβλο. Οι ομιλίες του Βασιλείου του Πρόκλου ακόμη και του Καβάσιλα δεν προσφέρουν κάτι στον ποιητή των Χαιρετισμών. Δεν προσφέρουν ποιητική ομορφιά, ούτε θεολογική κάλυψη, ούτε οτιδήποτε. Αυτό θα ήταν σαν να λέγαμε ότι ο Χριστός μιλώντας σε ένα κήρυγμά του βασίστηκε σε κάποια ομιλία του Ησαΐα. Εξάλλου σχεδόν όλες οι φράσεις των ομιλιών όσο και αν φαίνεται παράδοξο δεν έχουν σχέση. Ο Βασίλειος Σελευκείας λέει το παράδοξον της σης επαγγελίας δυσπαράδεκτόν έχει πληροφορίαν. Πως η άσπορος βλαστήσω καρπόν; Πως δε η άγαμος γεννήσω υιόν; το οποίο φαινομενικά μοιάζει με τα λόγια τὸ παράδοξόν σου τῆς φωνῆς, δυσπαράδεκτόν μου τῇ ψυχῇ φαίνεται· ἀσπόρου γὰρ συλλήψεως τὴν κύησιν πῶς λέγεις; κράζων·. Αν θέλουμε να τα συνδέσουμε στανικώς τότε μπορεί να ειπωθεί ότι ο χαιρετισμός είναι διόρθωση του Βασιλείου και όχι δάνειο. Ούτε έχει σχέση το Διόπερ από χαράς και χάριτος της προσηγορίας απάρχεται Χαίρε κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σου. Χαίρε κεχαριτωμένη, φαιδρόν ανέλαβε πρόσωπον. Εκ σου γαρ η πάντων τεχθήσεται χαρά, και παύσει τούτων την αρχαίαν αράν, εν τω καταλύειν του θανάτου το κράτος, και δωρείσθαι πάσιν αναστάσεως ελπίδα με το Χαίρε δι' ης η χαρά εκλάμψει· χαίρε, δι' ης η αρά εκλείψει. Ούτε το επειδή υπάρχεις ναός όντως αξιόθεος τοις της αγνείας αρώμασιν ευωδιαζόμενος, ο μέγας εν σοι κατοικήσει αρχιερεύς έχει σχέση με λόγια του Οίκου Ψ, Ψάλλοντές σου τὸν τόκον, ἀνυμνοῦμέν σε πάντες, ὡς ἔμψυχον ναὸν Θεοτόκε· ἐν τῇ σῇ γὰρ οἰκήσας γαστρί, ὁ συνέχων πάντα τῇ χειρὶ Κύριος. Επί παραδείγματι το τελευταίο απόσπασμα του Βασιλείου κάνει αναφορά στο γεγονός ότι η Θεοτόκος είναι σε δυσθεώρητα επίπεδα αγνείας και αξιώνεται να κατοικήσει στην κοιλία της ο ιερέας κατά την τάξη Μελχισεδέκ ενανθρωπήσας Χριστός και η πρόταση είναι αυτό που φαίνεται, απλώς ένα κομμάτι κάποιας ομιλίας. Ο Οίκος Ψ κάνει αναφορά για τον μυημένο άνθρωπο έμψυχο ναό που κατοικεί η Τριάδα και δεν είναι τροπάριο αλλά ουσιαστικά η απόλυση από την Θεία Λειτουργία όπου όσοι ακολούθησαν τον Χριστό μετά το Βάπτισμα Χρίσμα και Ευχαριστία έχουν αγιασθεί και τώρα ζητούν από την Θεοτόκο την πρεσβεία της ώστε να παραμείνουν νικητές.

Γνῶσιν ἄγνωστον γνῶναι, ἡ Παρθένος ζητοῦσα, ἐβόησε πρὸς τὸν λειτουργοῦντα· Ἐκ λαγόνων ἁγνῶν Υἱόν, πῶς ἐστι τεχθῆναι δυνατόν; λέξον μοι. Πρὸς ἣν ἐκεῖνος ἔφησεν ἐν φόβῳ, πλὴν κραυγάζων οὕτω·

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Προς ην εκείνος έφησεν ή έφρασεν;

Έφησεν.

Χαίρε βουλής απορρήτου μύστις· χαίρε σιγής δεομένων πίστις.

Στον συγκεκριμένο χαιρετισμό έχουν αποδοθεί διάφορες ερμηνείες. Εν τέλει τι ακριβώς σημαίνει σιγής δεομένων πίστις; Ότι η Θεοτόκος είναι σε εμάς βεβαίωση των πραγμάτων που δεν επιδέχονται έρευνα; Ότι η Θεοτόκος πίστεψε χωρίς την παραμικρή αμφιβολία ότι θα γεννήσει Θεό; Ότι μπροστά στο γεγονός της σαρκώσεως χρειάζεται πίστη γιατί είναι ανέκφραστο, ούτε ο άγγελος δεν ξέρει πως; Μήπως ο στίχος δεν λέει σιγής δεομένων πίστις αλλά σιγή δεομένων πίστις, δηλαδή ότι είναι πίστη όσων δέονται, προσεύχονται, με σιγή, σιωπηλά; Πως θα το ορίσουμε με βεβαιότητα;

Είδαμε στον οίκο ότι ομιλεί ο άγγελος. Απαντάει στην Θεοτόκο "με φόβο αλλά με σταθερή φωνή" και ξεκινάει η σειρά Χαιρετισμών. Το πρώτο πράγμα που πρέπει κάποιος να έχει εκπληρώσει ώστε να μπορέσει να γίνει όργανο Θεού και σκεύος εκλογής είναι η πίστη σε αυτόν. Αν δεν υπάρχει πίστη στις βουλές του Θεού ο άνθρωπος δεν μπορεί να προχωρήσει πνευματικά, χρειάζεται θεραπεία. Η Γραφή μας διδάσκει ότι ο Θεός έχει βουλές, αυτό δεν είναι πληθυντικός χωρίς νόημα. Η βουλή του Θεού είναι μια, εάν όμως θέλουμε και εμείς να παρακύψουμε στο βάθος της σοφίας Κυρίου, να εμβαθύνουμε όπως είδαμε πριν ότι κάνουν οι άγγελοι, τότε θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχει διαίρεση και διαχωρισμός των βουλών Θεού σε γνωστές και άγνωστες. Διαχωρισμός στις βουλές που είμαστε μύστες, τις γνωρίζουμε, και σε αυτές που έχουμε πίστη, δηλαδή είναι άγνωστες σε εμάς.

Γνωστή βουλή του Θεού είναι να λαμβάνουμε μέρος στα μυστήρια, γνωστή βουλή του Θεού είναι να είμαστε φιλάνθρωποι, να αγωνιζόμαστε κατά των παθών και όλα τα σχετικά. Εκτός όμως από την βουλή του Θεού που μας έχει γνωστοποιηθεί υπάρχει και η άγνωστη βουλή του Θεού. Έχουμε και σε αυτήν διαχωρισμό, άγνωστη βουλή του Θεού διότι προσωρινά δεν μπορούμε να την εννοήσουμε και άγνωστη βουλή Θεού την οποία δεν μπορούμε ποτέ να κατανοήσουμε. Δηλαδή έχουμε το εξής σχήμα:

Θεϊκή βουλή, διαίρεση αυτής σε γνωστή και άγνωστη.

Άγνωστη βουλή του Θεού, διαίρεση αυτής σε ακατάληπτη και καταληπτή.

Ας δούμε την διαίρεση της άγνωστης βουλής. Έχουμε άγνωστη αλλά καταληπτή βουλή και αυτό διότι προσωρινά δεν μπορούμε να την κατανοήσουμε. Επί παραδείγματι μας έρχεται μια καλή κατάσταση ή ένας πειρασμός μια δυσκολία μια ασθένεια η οποία τώρα φαίνεται παράδοξη ή σκληρή όμως αργότερα θα δούμε ότι ο Θεός είχε σχέδιο και ενεργούσε προς συμφέρον μας διότι "όλα τα κρίματα Κυρίου είναι χρηστά" και "εσύ σώζεις όλους Κύριε", ὅτι τὰ κρίματά σου χρηστά Ψαλ. 118,39 Οι αποφάσεις σου Κύριε είναι πάντοτε ωφέλιες και ευεργετικές. Η δικαιοσύνη σου ὡς ὄρη Θεοῦ, τὰ κρίματά σου ἄβυσσος πολλή· ἀνθρώπους καὶ κτήνη σώσεις, Κύριε. Ψαλ. 35,7 Η δικαιοσύνη σου είναι ασάλευτη όπως τα όρη. Οι αποφάσεις σου είναι ανεξερεύνητες όπως τα βάθη των ωκεανών. Εσύ Κύριε σώζεις ανθρώπους και ζώα. Δηλαδή η φιλανθρωπία του Θεού εκτείνεται και στα άλογα ζώα πόσο μάλλον στον άνθρωπο και η φιλανθρωπία του Θεού ενεργεί πάντοτε προς ωφέλειά μας. Εκτός από την καταληπτή άγνωστη βουλή υπάρχει και η ακατάληπτη άγνωστη βουλή. Είναι άγνωστη διότι ο ανθρώπινος νους δεν μπορεί να την κατανοήσει ποτέ. Μας λένε οι Χαιρετισμοί ότι ο υψηλός Θεός επί γης εφάνη ταπεινός άνθρωπος βουλόμενος ελκύσαι προς το ύψος, αλλού βλέπουμε, σώσαι βουλόμενος τον πλανηθέντα άνθρωπον ουκ απηξιώσας δούλου μορφήν ενδύσασθαι, σε άλλη εορτή ψάλλουμε, την ἀνεξιχνίαστον θείαν βουλήν τῆς ἐκ τῆς Παρθένου σαρκώσεως. Ο υψηλός Θεός βουλόμενος να ελκύσει τον άνθρωπο, "επί γης εφάνη", "δούλου μορφή ντύθηκε", "σαρκώθηκε εκ της Παρθένου". Η ενσάρκωση του Θεού, η βουλή αυτή του Θεού, βουλόμενος, βουλόμενος, βουλήν, όλο αυτό το σχέδιο Θεού που είδαμε να εκτυλίσσεται στις προτάσεις, ανήκει στην άγνωστη βουλή του Θεού την οποία όμως ποτέ δεν μπορούμε να κατανοήσουμε, είναι ανεξιχνίαστη και ακατάληπτη από τον ανθρώπινο νου. Είναι μια άγνωστη βουλή του Θεού την οποίαν ὁ προφήτης Ἀββακούμ κατανοῶν, κατανόησε, όχι διότι μπόρεσε και εννόησε πως ο Θεός έγινε άνθρωπος αλλά δια πίστεως. Η ενανθρώπιση είναι πίστις, πρόκειται για ἀνεξιχνίαστον θείαν βουλήν τότε τώρα και πάντοτε. Ας παρατηρήσουμε τι λέει ο ύμνος για την σάρκωση εκ Παρθένου και πως την αποκαλεί, Την ἀνεξιχνίαστον θείαν βουλήν τῆς ἐκ τῆς Παρθένου σαρκώσεως σοῦ τοῦ Ὑψίστου, ὁ προφήτης Ἀββακούμ κατανοῶν ἐκραύγαζε, δόξα τῇ δυνάμει Σου Κύριε.

Ας φύγουμε από το σήμερα που ψάλλεται ο ύμνος και ας πάμε πολύ παλαιότερα.

Όταν ο Μωυσής αναγγέλλει στον Ισραηλιτικό λαό την εισαγωγή του στην Παλαιά Διαθήκη, όταν δηλαδή ανακοινώνει την βουλή του Θεού, τις εντολές, το τι βούλεται ο Θεός από εμάς, διαιρεί όπως και ο Χαιρετισμός την Θεϊκή βουλή σε γνωστή και άγνωστη. Ο Μωυσής λέει στους Ισραηλίτες το εξής: οι απόκρυφες βουλές ανήκουν στον Κύριο τον Θεό μας, γνωστές δε και φανερές είναι σε εμάς και στα παιδιά μας εις τον αιώνα όλες οι εντολές του Νόμου τις οποίες πρέπει να τηρούμε. Παρατηρούμε ότι αποκαλεί τὰ ῥήματα τοῦ νόμου, δηλαδή τις εντολές, όχι απλά βουλή αλλά φανερή βουλή, τὰ δὲ φανερὰ ἡμῖν.

Χαίρε βουλής απορρήτου μύστις· χαίρε σιγής δεομένων πίστις ή αλλιώς αλλά και η προϋπόθεση, τὰ κρυπτὰ Κυρίῳ τῷ Θεῷ ἡμῶν, τὰ δὲ φανερὰ ἡμῖν καὶ τοῖς τέκνοις ἡμῶν εἰς τὸν αἰῶνα, ποιεῖν πάντα τὰ ῥήματα τοῦ νόμου τούτου. Δευτ. 29,28.

Βουλές φανερές φανερὰ και κρυπτές κρυπτὰ.

Βουλή Θεού η οποία διαιρείται σε γνωστή και άγνωστη.

Βουλής μύστις και βουλής πίστις.

Αυτό το χωρίο ήταν ο επίλογος από τον λόγο του Μωυσή προς τους Ισραηλίτες όταν αναγγέλλει σε αυτούς την εισαγωγή τους στην Διαθήκη: Ὑμεῖς ἑστήκατε πάντες σήμερον ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ ὑμῶν, οἱ ἀρχίφυλοι ὑμῶν καὶ ἡ γερουσία ὑμῶν καὶ οἱ κριταὶ ὑμῶν, καὶ οἱ γραμματοεισαγωγεῖς ὑμῶν, πᾶς ἀνὴρ Ἰσραήλ, αἱ γυναῖκες ὑμῶν καὶ τὰ ἔκγονα ὑμῶν καὶ ὁ προσήλυτος ὁ ἐν μέσῳ τῆς παρεμβολῆς ὑμῶν, ἀπὸ ξυλοκόπου ὑμῶν καὶ ἕως ὑδροφόρου ὑμῶν. Δευτ. 29,9. Εσείς όλοι σήμερα έχετε παρουσιαστεί ενώπιον Κυρίου και Θεού σας, οι αρχηγοί των φυλών και η γερουσία, οι δικαστές, οι διάφοροι αξιωματούχοι, κάθε άνδρας γυναίκες και τα παιδιά σας, οι προσήλυτοι, από των ξυλοκόπων έως και των υδροφόρων, έχετε παρουσιαστεί για να συμπεριληφθείτε στην Διαθήκη του Κυρίου.
Δηλαδή ο Μωυσής έχει πει την βάση του χαιρετισμού χιλιάδες χρόνια πριν.

Θα ήταν αδύνατο να παραδώσει την Διαθήκη χωρίς να αναφέρει ότι πρέπει να έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στον Θεό, την αφετηρία όλων. Την απόλυτη πίστη αφετηρία βουλῆς ἀποῤῥήτου -- σιγῆς δεομένων η οποία θα οδηγήσει εμάς στην αγιότητα, πολυθρύλητον θαύμα αγγέλων, πολυθρήνητον τραύμα δαιμόνων, και έτσι έπειτα εντέλει και σε "καταύγαση των φρενών" των αδελφών, πιστῶν καταυγάζουσα φρένας αφού ο γνήσιος πιστός είναι οδηγός, δρόμος προς την Οδό.

Η κάθε σειρά χαιρετισμών είναι μια πορεία ενώ σε όλους τους Χαιρετισμούς έχουμε διαίρεση, εδώ των βουλών Θεού. Το Πνεύμα έχει την φράση που είπε δια Μωυσέως αλλαγμένη, απλά και μόνο ώστε να αρμόζει στους Χαιρετισμούς, έναν Ψαλμό. Όπως θα δούμε όλοι οι Χαιρετισμοί υπάρχουν στην Βίβλο, μερικοί σχεδόν αυτολεξεί. Επίσης θα παρατηρήσουμε πολύ καλύτερα καθώς προχωρούμε ότι οι Χαιρετισμοί είναι δημιούργημα ενός μέγα Θεολόγου, η κατοχή της Θεολογίας από αυτόν είναι απόλυτη.

Ο κάθε χαιρετισμός χωρίζει ένα σύνολο, στον εδώ χαιρετισμό γίνεται χωρισμός της βουλής του Θεού η οποία διαιρείται σε γνωστή και άγνωστη. Πάρα πολύ μεγάλη προσοχή όμως, ο Οίκος δεν εκφράζει απορία δυσπιστίας, ούτε ο χαιρετισμός εκθειάζει μόνο την πίστη σε παράγωγο, παρά το ότι αυτό λέει. Θα ήταν αδύνατον να γίνει κάτι τέτοιο.

Δεν έχουμε ότι ο άγγελος πήγε και μετέφερε την βουλή Θεού και η Θεοτόκος απάντησε μα είναι δυνατόν; τι μου λες; Ε και λογικό είναι αυτό που του απάντησε γιατί δύσκολα αποδεκτό αυτό που της έλεγε ο άγγελος. Εξ άλλου ποιος μιλούσε; ένας αρχάγγελος. Ευτυχώς που δεν έστειλε ο Θεός κάποιον προφήτη γιατί τότε θα γελούσε η Θεοτόκος. Τουτέστιν πάνε στο καλάθι των αχρήστων όχι μόνο τα λόγια αλλά και ο ίδιος αρχάγγελος, δηλαδή η αξιοπιστία που δίδει σε αυτά η παρουσία αρχαγγέλου. Δεν λέει ο χαιρετισμός μόνο ότι η Υπεραγία Θεοτόκος πίστεψε στον άγγελο ότι θα γεννήσει Θεό, αλλά δείχνει ταυτόχρονα και την απόλυτη εκπλήρωση αυτού που δίδαξε το Πνεύμα να υπάρξει στο Δευτ. 29,28. Η ικανότητα μυήσεως στην ἀνεξιχνίαστον θείαν βουλήν και η πίστη σε ότι δεν μπορεί να εννοήσει ο ανθρώπινος νους, είναι αποτέλεσμα κάτι άλλου, της απόλυτης πίστης και στις δυο βουλές που ανέφερε ο Μωυσής ότι πρέπει να υπάρξει. Αν δεν είχε εκπληρωθεί πρώτα αυτή η προϋπόθεση τότε δεν θα μπορούσε να γίνει μητέρα Θεού η Θεοτόκος, θα έπρεπε να υπάρξει θεραπεία. Θεραπεία παρατηρούμε ότι έγινε στην Σάρα, στον Ζαχαρία, σε αποστόλους, σε κάποιες από τις γυναίκες που επισκέφθηκαν το μνήμα Χριστού. Εκεί υπήρχε ανάγκη, στην Θεοτόκο ουδεμία ανάγκη θεραπείας υπήρξε ώστε να γίνουν ευπαράδεκτα τα λόγια του αγγέλου. Λέει ο άγγελος σε συγκεκριμένες μυροφόρες, Tί ζητεῖτε τὸν ζῶντα μετά τῶν νεκρῶν; οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ᾿ ἠγέρθη· μνήσθητε ὡς ἐλάλησεν ὑμῖν ἔτι ὢν ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ, λέγων ὅτι δεῖ τον υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου παραδοθῆναι εἰς χεῖρας ἀνθρώπων ἁμαρτωλῶν και σταυρωθῆναι, και τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστῆναι. Kαι ἐμνήσθησαν τῶν ρημάτων αὐτοῦ. Το θυμήθηκαν δεν σημαίνει είχαν ξεχάσει τα ρήματα Χριστού ο οποιος τους είχε πει ότι θα αναστηθεί αλλά σημαίνει ότι τα λόγια αυτά ήταν δυσπαράδεκτα σε αυτές. Ναι θαύματα γίνονται αλλά να αναστήσει κάποιος τον εαυτό του; Μάλλον τα παραλέει... Διαβάζουμε στον Ψαλμό 102, τὸ δὲ ἔλεος τοῦ Κυρίου ἀπὸ τοῦ αἰῶνος καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος ἐπὶ τοὺς φοβουμένους αὐτόν, καὶ ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ ἐπὶ υἱοῖς υἱῶν τοῖς φυλάσσουσι τὴν διαθήκην αὐτοῦ καὶ μεμνημένοις τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι αὐτάς. Ψαλ. 102,17-18. Η ευσπλαχνία του Θεού απλώνεται αιώνια σε αυτούς που τον σέβονται και η δικαιοσύνη του φρουρός παντοτινός σε εκείνους είναι. Ο Κύριος είναι προστάτης όλων των ανθρώπων οι οποίοι θυμούνται τις εντολές του, θυμούνται δηλαδή φυλάσσουν, τηρούν τον νόμο του και έχουν πάντοτε στον νου και στην καρδιά τους τις εντολές του για να τις εφαρμόζουν και να συμμορφώνονται με αυτές. Ο άγγελος στάλθηκε ώστε να θεραπεύσει τις συγκεκριμένες γυναίκες και έπειτα θα γινόταν η θέαση του αναστημένου Χριστού. Το θυμήθηκαν δεν έχει την έννοια είχαν ξεχάσει. Οπότε κατανοούμε ότι η Θεοτόκος για να έχει ήδη πριν τον Ευαγγελισμό εκπληρώσει την εντολή Θεού που δόθηκε δια Μωυσέως, ήταν η πρώτη που αντίκρυσε τον Χριστό και μάλιστα με την μορφή του. Στην Γέννεση, στο περιστατικό της φιλοξενίας Αβραάμ μπορούμε να διαπιστώσουμε όλα τα παραπάνω, διαβάζουμε εγέλασε δὲ Σάῤῥα ἐν ἑαυτῇ Γεν. 18,12 Γέλασε η Σάρρα από μέσα της και είπε, τόσα χρόνια μέχρι σήμερα δεν απέκτησα γιό και αυτός λέει ότι θα αποκτήσω τώρα! Άλλωστε ο Αβραάμ είναι μεγάλος σε ηλικία. Καὶ εἶπε Κύριος πρὸς ῾Αβραάμ· τί ὅτι ἐγέλασε Σάρρα ἐν ἑαυτῇ, λέγουσα· ἆρά γε ἀληθῶς τέξομαι; ἐγὼ δὲ γεγήρακα. μὴ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ ρῆμα; Είπε ο Θεός, γιατί γέλασε η Σάρα από μέσα της λέγοντας, πράγματι θα γεννήσω; αφού εγώ έχω γεράσει. Μήπως υπάρχει κάτι αδύνατο για τον Θεό; Αντιθέτως με την Σάρα ο Αβραάμ έχει εκπληρώσει την εντολή Κυρίου του Δευτερονομίου για απόλυτη πίστη στις βουλές και ἐγέλασε όχι απο δυσπιστία αλλά από αγαλλίαση και ευφροσύνη για την χαρμόσυνη είδηση. Καὶ ἔπεσεν Ἁβραὰμ ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐγέλασε καὶ εἶπεν ἐν τῇ διανοίᾳ αὐτοῦ λέγων· εἰ τῷ ἑκατονταετεῖ γενήσεται υἱός; καὶ εἰ ἡ Σάῤῥα ἐνενήκοντα ἐτῶν τέξεται; Γεν. 17,17 Θα λύσω την ατεκνία της Σάρας και θα της δώσω παιδί. Θα το ευλογήσω και θα το αναδείξω πατριάρχη εθνών και βασιλιάδες θα προέλθουν από αυτόν. Έπεσε ο Αβραάμ πρηνής ενώπιον του Θεού, έκανε εδαφιαία μετάνοια, χάρηκε και είπε από μέσα του, ώστε 100 ετών θα αποκτήσω γιο και η Σάρρα στα 90 θα γεννήσει; Αυτό που είπε ο Αβραάμ δεν είναι ούτε απιστία ούτε ερώτηση. Διαφορά ἐγέλασε Αβραάμ και ἐγέλασε Σάρας, διαφορά ερωτηματικού Αβραάμ ἡ Σάῤῥα ἐνενήκοντα ἐτῶν τέξεται; και διαφορά ερωτηματικού Σάρας ἆρά γε ἀληθῶς τέξομαι;. Ακριβώς ίδια έννοια με την ερώτηση Αβραάμ έχουν και οι φράσεις άνανδρός εἰμι καὶ πῶς τέξω Υἱόν; ἄσπορον γονὴν τίς ἑώρακεν;. Δεν είναι ούτε απιστίες ούτε ερωτήσεις, έτσι ακολουθεί η φράση, ὅπου Θεὸς δὲ βούλεται, νικᾶται φύσεως τάξις, ὡς γέγραπται.

Ο Αβραάμ προ των λόγων αυτών Κυρίου έχει ήδη εκπληρώσει το Δευτ. 29,28.

Αμέσως μετά παρατηρούμε ότι έγινε το εξής, ο δὲ Κύριος εἶπεν· οὐ μὴ κρύψω ἐγὼ ἀπὸ Ἁβραὰμ τοῦ παιδός μου, ἃ ἐγὼ ποιῶ. 17 Ἁβραὰμ δὲ γινόμενος ἔσται εἰς ἔθνος μέγα καὶ πολύ, καὶ ἐνευλογηθήσονται ἐν αὐτῷ πάντα τὰ ἔθνη τῆς γῆς. 18 Γεν. 18,17-18. Είπε ο Κύριος, δεν θα κρύψω εγώ από τον δούλο μου Αβραάμ αυτά τα οποία θα κάνω. Ο Αβραάμ θα αναδειχθεί πατριάρχης μεγάλου έθνους και δια αυτού θα λάβουν ευλογίες όλοι οι λαοί.

Βουλής απορρήτου μύστης, σιγής δεομένων πίστις. Στίχος 17 και 18 αντίστοιχα.

Εδώ έχουμε μια απόρρητη βουλή στην οποία έγινε μύστης ο Αβραάμ, του αποκαλύφθηκε, αλλά και ήταν ανεξιχνίαστη τότε, πως θα γινόταν να λάβουν όλοι οι λαοί της Γης ευλογίες από αυτόν; Τώρα την κατανοούμε. Αντιθέτως η απόρρητος βουλή που έγινε μύστις η Θεοτόκος και σε αυτήν προσεγγίζεις με πίστη δεν μπορεί να κατανοηθεί ποτέ. Η βουλή που έγινε μύστις προϋπέθετε να υπήρχε στην Θεοτόκο η εκπλήρωση τις απόλυτης πίστης και στις δυο βουλές του Θεού του Δευτ. 29,28. Αν η Υπεραγία Θεοτόκος δεν είχε την πρώτη προϋπόθεση στον μέγιστο βαθμό, αν δεν είχε απόλυτη πίστη και στις δυο βουλές Θεού, αν δεν είχε εκπληρωθεί σε αυτήν το Δευτ. 29,28, τότε θα είχε ανάγκη θεραπείας. Δεν θα μπορούσε να έρθει άμεσα το Άγιο Πνεύμα ώστε να κυοφορήσει τον Χριστό γιατί το παράδοξο της σης επαγγελίας θα είχε δυσπαράδεκτον πληροφορίαν, Βασίλειος Σελευκείας. Ομοίως είχε δυσπαράδεκτον πληροφορίαν στην Σάρα η επαγγελία ότι θα γεννήσει ή είχε δυσπαράδεκτον πληροφορίαν στους Φαρισαίους η διδαχή ότι ο Χριστός μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες ενώ είχαν δεί τόσα μεγάλα θαύματα, στον κάθε ένα βέβαια για διαφορετικό λόγο, ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἀφιέναι ἐπὶ τῆς γῆς ἁμαρτίας λέγει τῷ παραλυτικῷ. σοὶ λέγω, ἔγειρε καὶ ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου. καὶ ἠγέρθη εὐθέως. Για να μάθετε ότι ο υιός του ανθρώπου έχει εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες λέει στον παράλυτο σήκω επάνω. Η θεραπεία του παραλύτου ήταν και θεραπεία παρευρισκομένων, όσων ήθελαν να θεραπευθούν. Η θεραπεία έκανε να γίνει από δυσπαράδεκτη ευπαράδεκτη η πληροφορία ότι ο Χριστός ήταν Θεός. Αντίθετα από τους Φαρισαίους τα λόγια του Αρχαγγέλου είχαν ευπαράδεκτον πληροφορία προς τα ώτα της Θεοτόκου και ήταν δυσπαράδεκτα στην ψυχή όχι γιατί δεν γίνονται, όχι γιατί είναι παράλογα και ας τα λέει και αρχάγγελος, αλλά γιατί υπάρχει μέγιστη αρετή ταπείνωσης, ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὴν ταπείνωσιν τῆς δούλης αὐτοῦ Λουκ. 1,48 διότι επέβλεψε σε εμένα την άσημη δούλη του. Ο Οίκος Β είναι σύνολο με το Τι θαυμάζεις Μαριάμ. Οίκος και συγκεκριμένο κάθισμα είναι ένα και ομολογία απολύτου πίστεως. Επειδή όμως δεν λαμβάνεται υπόψιν η συνέχεια θεωρείται ότι η Υπεραγία Θεοτόκος στον Οίκο Β με τα λόγια ἀσπόρου γὰρ συλλήψεως τὴν κύησιν πῶς λέγεις; εκφράζει απορία ή για να γίνει απαλότερο κάποια καλή απορία ή κάποια εύλογη απορία. Τίτλοι ή περιλήψεις για τον χαιρετισμό όπως: "η Θεοτόκος απορεί για τον παράδοξο τρόπο της συλλήψεως", "εκφράζει καλή απορία πως είναι δυνατόν να γίνει αυτό" και όλα τα όμοια είναι προσβολή προς την Θεοτόκο. Ο Οίκος Β όμως όπως και η απάντηση Αβραάμ στο Γεν. 17,17, δεν περιέχει καμία απορία ούτε κάποια ερώτηση και έχει ως εξής: Γνωρίζοντας η Παναγία ότι ήταν αγνή λέει στον Γαβριήλ με θάρρος, τα παράδοξα που ακούω από την φωνή σου φαίνονται δύσκολα να τα δεχθεί η ψυχή μου διότι λες ότι θα γεννήσω αφού συλλάβω άνευ ανθρώπινης σποράς φωνάζοντας, γιατί απορείς Μαριάμ ότι εσύ εκλέχτηκες να γεννήσεις τον Θεό; Γιατί εκπλήσσεσαι με αυτό που σου συμβαίνει ότι ο αχώρητος χώρεσε σε εσένα; Θαυμάζω και απορώ διότι τον άχρονο Υιό Θεού εν χρόνω γεννώ χωρίς να κατανοώ την σύλληψη. Είμαι Παρθένος, δεν έχω άνδρα, θα γεννήσω; Όταν όμως θέλει ο Θεός αλλάζει η φυσική ροή των πραγμάτων όπως έχει προφητευθεί. Αυτό λέει η Θεοτόκος, απόλυτη πίστη. Ο δε Οίκος Γ, Ἐκ λαγόνων ἁγνῶν Υἱόν, πῶς ἐστι τεχθῆναι δυνατόν; λέξον μοι, δεν εννοεί με δόση απιστίας και μάλιστα για δεύτερη φορά, από παρθενική κοιλία είναι ποτέ δυνατόν να γεννηθεί υιός; πες μου. Το δυνατόν σημαίνει πραγματοποίηση και η φράση έχει την εξής σημασία: με ποιό τρόπο θα πραγματοποιηθεί το να γεννηθεί εκ λαγόνων αγνών υιός; Τι θέλει ο Κύριος να πράξω; Τι πρέπει να κάνω; και είναι ένδειξη απόλυτης πίστεως. Για αυτό τον λόγο έχουμε φρασεολογία που λέει ότι η ερώτηση ήταν εκζήτηση άγνωστης γνώσης, Γνῶσιν ἄγνωστον γνῶναι, και όχι λόγια με δόση απιστίας.

Για αυτόν τον λόγο έχουμε την απάντηση Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ αλλά διαφορετική απάντηση-σχολιασμό ως προς τον Ζαχαρία ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα. Για αυτό τον λόγο βλέπουμε τις κατάλληλες απαντήσεις σε Γραφή και Ψαλμό.

Στην Γραφή έχουμε την ερώτηση εἶπε δὲ Μαριὰμ πρὸς τὸν ἄγγελον· πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω; και την απάντηση καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σε Λουκ. 1,34-35. Με ποιό τρόπο θα πραγματοποιηθεί αυτό; Θα έρθει σε εσένα το Άγιο Πνεύμα. Η έννοια "πως μπορεί να γίνει αυτό σε εμένα αφού δεν έχω άντρα;" σημαίνει ανάγκη θεραπείας. Στον Ψαλμό έχουμε την ερώτηση πῶς ἐστι τεχθῆναι δυνατόν; λέξον μοι και αμέσως ως απάντηση το εγκώμιο του αγγέλου για απόλυτη πίστη σε βουλές Θεού Δευτερονομίου και προσωπικές, προς ἣν ἐκεῖνος ἔφησεν ἐν φόβῳ, πλήν κραυγάζων οὕτω· Χαίρε βουλής απορρήτου μύστις· χαίρε σιγής δεομένων πίστις. Τυχόν έννοια "μα πως είναι δυνατόν να γίνει αυτό;" θα σήμαινε ανάγκη θεραπείας και διαφορετικά λόγια αγγέλου. Έχοντας εκπληρώσει η Υπεραγία Θεοτόκος την προϋπόθεση του Δευτ.29,28 και έχοντας επιδείξει απόλυτη πίστη και στα λόγια του αγγέλου όπως προ αυτής ο Αβραάμ έχουμε και την συνέχεια του Αβραάμ, βουλής απορρήτου μύστις και μύστης και σιγής δεομένων πίστις. Στο περιστατικό με την εμφάνιση του αρχαγγέλου στον Ζαχαρία μας λέει η Γραφή τα εξής καὶ εἶπε Ζαχαρίας πρὸς τὸν ἄγγελον· κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς. Λουκ. 1,18. Είπε ο Ζαχαρίας στον άγγελο, κατά ποιό τρόπο θα έχω βεβαιότητα για αυτό που μου λες; Εγώ είμαι γέρος το ίδιο και η γυναίκα μου. Και απάντησε ο αρχάγγελος, εγώ είμαι ο Γαβριήλ που στέκομαι ενώπιον του Θεού και αποστάλθηκα να σου μεταφέρω αυτήν την χαρμόσυνη είδηση. Ιδού θα είσαι βωβός μέχρι την ημέρα που θα πραγματοποιηθούν αυτά γιατί δεν πίστεψες στα λόγια μου. Ο Θεός δεν είναι υπερήφανος ούτε φυσικά ο αρχάγγελος, αυτά είναι θεραπευτικά. Η αφωνία του Ζαχαρία είναι ευσπλαχνία Θεού. Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ. καὶ ἰδοὺ Ἐλισάβετ ἡ συγγενής σου καὶ αὐτὴ συνειληφυῖα υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς, καὶ οὗτος μὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουμένῃ στείρᾳ· ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα. Λουκ. 1,26-38. Παρατηρούμε τις απαντήσεις αλλά και το σχόλιο του αρχαγγέλου Γαβριήλ για την εγκυμοσύνη της Ελισάβετ, ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα, είναι ακριβώς τα λόγια που είπε ο Θεός στην Σάρα, μὴ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ ρῆμα; και προέρχονται εκ του κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα.

Η διαφορά του ύφους των δυο ερωτήσεων γίνεται φανερή από τις απαντήσεις του αγγέλου και βλέπουμε ότι η μια είναι με κάποια δυσπιστία ενώ η άλλη ουδεμία δυσπιστία περιέχει, κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς -- πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω;. Οπότε από την διαφορά αυτή κατανούμε και κάτι άλλο, ότι η Υπεραγία Θεοτόκος με τα λόγια ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω; δηλώνει ότι είχε αφιερώσει τον εαυτό της στον Θεό. Αν η απάντηση περιείχε έστω και την παραμικρή δυσπιστία, έστω ελαχιστότατο ίχνος δυσπιστίας, θα υπήρχε ανάγκη θεραπείας διότι όπως είδαμε το σκεπτικό του ύφους "ετούτο εντάξει αλλά αυτό τα παραλέει" χρήζει θεραπείας διότι εμπεριέχει λογική βαθμών δυσκολίας στην οποία όταν έλθει το υψηλό επίπεδο ο Θεός αποτυγχάνει.

Να μου θεράπευε την ατεκνία νεαρή ναι, θα έκανα παιδί, τώρα πάει μεγάλωσα, γέρασε και ο Αβραάμ... Θαύματα ναι γίνονται, αλλά ότι θα αυτοαναστηθεί και μάλιστα μετά από τρεις ημέρες; μάλλον τα παραλέει... Τι; ένα μήνα κρέας να τους δώσω να τρώνε; και που θα βρεθεί; όλα τα ζώα αν σφάξουμε δεν φτάνουν, καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Μωυσῆν· μὴ χεὶρ Κυρίου οὐκ ἐξαρκέσει; ἤδη γνώσῃ εἰ ἐπικαταλήψεταί σε ὁ λόγος μου ἢ οὔ Αρ. 11,23.

Λόγια όπως "Είναι δυνατόν εκ λαγόνων αγνών να γεννηθεί παιδί;", "Μα μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο;", "Δυπαράδεκτο στην ψυχή μου αυτό που λες, πως μιλάς για άσπορη κύηση;" θα σήμαιναν ανάγκη θεραπείας, δεν θα υπήρχε δυνατότητα να έλθει το Πνεύμα και οι απαντήσεις θα ήταν εντελώς διαφορετικές. Όμως βλέπουμε σε Γραφή και Ψαλμό τις απαντήσεις στα λόγια της Παναγίας και έτσι κατανούμε ότι αληθώς είναι Ύψος δυσανάβατον ανθρωπίνοις λογισμοίς και μάλιστα σε νεαρότατη ηλικία. Εδώ κατανοούμε και το εξής για τον τίτλο Παναγία που αποδίδουμε την Υπεραγία Θεοτόκο. Αν ερευνήσουμε την Γραφή ώστε να δούμε πως περιγράφει τον Ζαχαρία θα παρατηρήσουμε ότι αυτός και η Ελισάβετ χαρακτηρίζονται ως άμπεπτοι, ἦσαν δὲ δίκαιοι ἀμφότεροι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασι τοῦ Κυρίου ἄμεμπτοι. Λουκ. 1,6. Ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ ήταν ενάρετοι ενώπιον του Θεού και ζούσαν σύμφωνα με όλες τις εντολές και τα παραγγέλματα του Κυρίου, άμεμπτοι σε όλα και ανεπίληπτοι. Δηλαδή ήταν άγιοι, ζούσαν ζωή αγιότητας, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς, ἄμεμπτοι. Μέσα στην αγιότητα εξυπακούεται ότι είναι και η πίστη στον Θεό. Ο Ευαγγελιστής δεν λέει ότι ο Ζαχαρίας ήταν πιστός παλαιότερα αλλά τώρα είχε απιστήσει. Ούτε περιγράφει περί Ζαχαρίου σε ένα κεφάλαιο και αργεί να μας αναφέρει το περιστατικό, αλλά αμέσως μετά τον χαρακτηρισμό ἄμεμπτοι κάνει λόγο για την εμφάνιση του αγγέλου. Το πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς και το ἄμεμπτοι ήταν ο λόγος που η Ελισάβετ και ο Ζαχαρίας έγιναν γονείς του μεγαλύτερου εκ γυναικός Προδρόμου, δεν κέρδισαν τον λαχνό σε κάποια ουράνια κλήρωση. Αν ο Ζαχαρίας χαρακτηρίζεται άγιος από τον λόγο του Θεού και ψέμματα δεν λέει ο Θεός, δεν πρέπει να χαρακτηριστεί Υπεραγία η Θεοτόκος σύμφωνα με όλα όσα είδαμε να διαδραματίζονται αλλά και τον καρπό της κοιλίας του ενός και του άλλου; Βεβαίοτατα! Γιατί λοιπόν οι αιρετικοί αρνούνται τον τίτλο Παναγία; Λέγει η Γραφή ἄλλη δόξα ἡλίου, καὶ ἄλλη δόξα σελήνης, καὶ ἄλλη δόξα ἀστέρων· ἀστὴρ γὰρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ. Η Γραφή μας λέει ότι έχουμε βαθμούς αγιότητος και μας διδάσκει ότι η Θεοτόκος είχε κατακτήσει τα πιο υψηλά πνευματικά μέτρα, άλλη λάμψη ο ήλιος άλλη η σελήνη. Η Θεοτόκος άμεμπτη ενώπιον Κυρίου ανώτερη από τον άμεμπτο Ζαχαρία. Άγιος στις οδούς του ο Ζαχαρίας, υπεραγία στις οδούς της η Θεοτόκος.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Σιγής δεομένων ή σιγή δεομένων;

Σιγής δεομένων.

Όλες οι ομιλίες που έχουν αφορμή τους Χαιρετισμούς, και φυσικά σε αυτές υπάρχει η ορθή-δόξα, είναι ωφέλιμες και ας μην είναι προερχόμενες από την ακριβή ερμηνεία. Ωφέλιμες διότι Χριστὸς καταγγέλλεται Φιλ. 1,18, ο ομιλητής βλέπει με τα μάτια του Χριστιανού και θέλει να δείξει την ευγνωμοσύνη του στην Θεοτόκο, να ωφελήσει λέγοντας κάτι στον αδελφό, αντιθέτως ο κάθε είδους -λόγος έχει πολύ διαφορετική θεώρηση, κυρίως στην προσέγγιση του Θείου, οπότε βλάπτει. (Φιλο, Βυζαντινο, Υμνο, και τα λοιπά -λόγος). Σωστό το σιγής δεομένων διότι έχουμε παρουσίαση των δυο βουλών του Θεού, εδώ η άγνωστη βουλή του Θεού. Υπάρχει και ανεξάρτητη απόδειξη ότι η λέξη είναι σιγής την οποία θα δούμε στον Χαιρετισμό Χαίρε των θαυμάτων Χριστού το προοίμιον· χαίρε των δογμάτων αυτού το κεφάλαιον. Σε όλους τους στίχους που έγινε μεγάλη συζήτηση γιατί φαίνονται ακατάληπτοι ή και μη βεβαίου νοήματος αρκεί μια και μόνο λέξη.

Επί παραδείγματι:

Χαίρε σιγής δεομένων βουλών πίστις.

Χαίρε πάντα πόθον αμαρτίας νικώσα.

Χαίρε θαυμάτων της απάτης την πλάνην πατήσασα.

Χαίρε της απάτης την σιδηράν κάμινον σβέσασα.

Χαίρε των θαυμάτων Χριστού το προοίμιον· χαίρε των δογμάτων αυτού το κεφάλαιον.

Είδαμε πριν την Θεϊκή βουλή και την απόλυτη πίστη σε αυτήν, τώρα έχουμε ξανά διαίρεση και φυσικά συνέχεια. Εδώ έχουμε το πρώτο θαύμα μιας ειδικής σειράς θαυμάτων, θαυμάτων Χριστού, και την αρχή, δηλαδή το ξεκίνημα, των σωτήριων δογμάτων, δογμάτων αυτού. Ο Χαιρετισμός συντίθεται από δυο συστατικά που διαίρουν ένα σύνολο, αυτό της σωτήριας αποκαλύψεως Χριστού στον άνθρωπο.

Χαίρε απαρχή θαυμάτων Χριστού χαίρε απαρχή δογμάτων Χριστού.

Με το θαύμα της ασπόρου συλλήψεως έχουμε την αφετηρία των σωτηρίων θαυμάτων, η λέξη προοίμιον σημαίνει αρχή, αφετηρία. Το θαύμα όμως απαρχή που εννοείται δεν είναι κάποιο θαύμα βεβαίωσης της διδαχής όπως επί παραδείγματι μια θεραπεία ασθενούς αλλά είναι θαύμα που εμπεριέχεται στο σχέδιο της σωτηρίας του κόσμου. Με την άσπορο σύλληψη, με την φωνή Γαβριήλ, αρχίζει να γίνεται πράξη το μυστήριο της σωτηρίας, φανερώνεται το απ' αιώνος μυστήριο, ο Υιός του Θεού υιός της Παρθένου γίνεται. Δηλαδή η λέξη θαυμάτων κάνει αναφορά σε μια ειδική κατηγορία θαυμάτων.

Η Μητροπάρθενος είναι η αρχή μιας ειδικής κατηγορίας σωτήριων θαυμάτων διότι ενανθρώπισε Θεός. Είναι το προοίμιον, δηλαδή η αφετηρία όχι η κορυφή, μιας ακολουθίας θαυμάτων. Αφετηρία αυτών των θαυμάτων είναι ότι η Θεοτόκος συλλαμβάνει και γεννάει ενώ παραμένει Παρθένος, η Μητροπάρθενος είναι η αφετηρία, η αρχή, και τερματισμός είναι η Ανάσταση Ανάληψη. Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί εκ παρθένου. Καὶ ὁμολογουμένως μέγα ἐστὶ τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον· Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ. Α Τιμ. 3,16. Εδώ είναι ένα πρώιμο Πιστεύω. Αφού είδαμε το θαύματων ας προχωρήσουμε τώρα στο τι σημαίνει η φράση δογμάτων αυτού το κεφάλαιον. Είναι γνωστό ότι οτιδήποτε δίδαξε ο Χριστός είναι όλα κοσμοσωτήρια δόγματα, επί παραδείγματι είπε: ακούσατε ότι στους προγόνους σας είχε ειπωθεί -- εγώ σας λέω, αναφέροντας διάφορα. Ἠκούσατε ὅτι ἐῤῥέθη τοῖς ἀρχαίοις Ματθ. 5,27 -- Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν Ματθ. 5,28. Ἐῤῥέθη δέ·ότι Ματθ. 5,31 -- Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν Ματθ. 5,32. Σε άλλη στιγμή είπε "λάβετε φάγετε αυτό είναι το σώμα μου, πίετε εξ αυτού πάντες αυτό είναι το αίμα μου", σε άλλη στιγμή έδωσε εντολή να βαπτιζομαστε. Όλα όσα δίδαξε ο Χριστός είναι σωτήρια δόγματα και ρήμματα ζωής αιωνίου. Δεν υπάρχει επουσιώδες και ουσιώδες δόγμα στην Εκκλησία όπως κάκιστα υποστηρίζουν διάφοροι οι οποίοι με αυτό έχουν κρυφό σκοπό να καταργήσουν την Εκκλησία διότι αυτή είναι οικοδόμημα. Ποιό από όλα όσα κοσμοσωτήρια δίδαξε ο Χριστός μπορεί να ειπωθεί ότι είναι το μεγαλύτερο; Ποιό είναι δογμάτων το κεφάλαιον; Αν θέλαμε να ξεχωρίσουμε χάριν συζητήσεως κάποιο ως το κορυφαίο όλων των δογμάτων σίγουρα αυτό δεν θα ήταν η άσπορος σύλληψη. Ούτε θα ήταν το ότι ο Χριστός βρίσκεται πραγματικά στην Ευχαριστία και έχουμε το φοβερότατο μυστήριο αλλά το δογμάτων κεφάλαιον θα ήταν ότι ο Χριστός είναι υιός Θεού, είναι Θεάνθρωπος. Η βάση της πίστεως, το δογμάτων το κεφάλαιον, είναι ότι ο Χριστός είναι Υιός Θεού, επάνω σε αυτό χτίστηκε η Εκκλησία. Αν δεν πιστέψουμε ότι είναι Θεός κατερρέουν όλα. Τότε ο Χριστός γίνεται από απλώς ένας καλός άνθρωπος εως το πολύ "ένας από τους προφήτες". Οι Χαιρετισμοί γίνονται όχι δημιούργημα του Πνεύματος αλλά ένα ποιήμα. Οἱ δὲ εἶπον· οἱ μὲν Ἰωάννην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ Ἠλίαν, ἕτεροι δὲ Ἱερεμίαν ἢ ἕνα τῶν προφητῶν. λέγει αὐτοῖς· ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγεται εἶναι; ἀποκριθεὶς δὲ Σίμων Πέτρος εἶπε· σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· μακάριος εἶ, Σίμων Βαριωνᾶ, ὅτι σάρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ᾿ ὁ πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς. Ματθ. 16,14-18.

Ο Χριστός ρώτησε τους μαθητές, ποιός λένε οι άνθρωποι ότι είμαι; Οι μαθητές απάντησαν, άλλοι λένε ότι είσαι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, άλλοι λένε ότι είσαι ο Ηλίας, άλλοι λένε ότι είσαι ο Ιερεμίας, άλλοι λένε ότι είσαι κάποιος από τους προφήτες.

Βεβαίως ένα από τα δογματικά κεφάλαια της πίστεως είναι η Μητροπάρθενος, δηλαδή ότι η Παρθένος γέννησε Θεό, ότι υπήρξε άσπορος σύλληψη και ο Θεός ενανθρώπισε, ότι ο Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί.

Αυτό είναι μεν δογμάτων κεφάλαιον αλλά όχι δογμάτων το κεφάλαιον.

Δηλαδή από την φρασεολογία που λέει δογμάτων αυτού το κεφάλαιον και όχι δογμάτων κεφάλαιον έχουμε μια πρώτη εντύπωση ότι ο στίχος δεν έχει έννοια όμοια με αυτήν που βλέπουμε στην Προς Εβραίους, ότι δηλαδή είναι μεν κεφάλαιον αλλά κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις, Εβρ. 8,1. Ο συγγραφέας της Προς Εβραίους λέει "το σημαντικότερο και βασικότατης σπουδαιότητας από όσα μέχρι τώρα είπαμε". Δηλαδή ο στίχος των χαιρετισμών δεν έχει έννοια Μητροπάρθενος είναι το βασικότερο και σημαντικότερο δόγμα αλλά όμως σε σχέση με όσα λέμε, επειδή μιλάμε για την Θεοτόκο και ψάλουμε εγκώμιο είναι το σημαντικότερο αλλά αν θέλαμε να το δούμε σφαιρικά δεν είναι.

Πρέπει να κατανοούμε ότι δεν υπάρχουν σχήματα "που λέει ο λόγος" στους Θεομητορικούς ύμνους αλλά απόλυτη ακρίβεια.

Τι σημαίνει λοιπόν η φράση; Όπως και στα θαύματα όμοια και εδώ κεφάλαιον σημαίνει αφετηρία και δη αφετηρία των κοσμοσωτήριων δογμάτων. Η φράση τῶν δογμάτων αὐτοῦ τὸ κεφάλαιον έχει το ίδιο νόημα με το Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαιον, δηλαδή το απολυτίκιο του Ευαγγελισμού, πράγμα που είδαμε αμέσως πριν στον Οίκο Β, και το οποίο απολυτίκιο λέει: σήμερα ανοίγει, ξεκινάει, το κεφάλαιο της σωτηρίας μας, χαίρε αρχή των κοσμοσωτήριων δογμάτων Χριστού.

Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαιον, καὶ τοῦ ἀπ' αἰῶνος μυστηρίου ἡ φανέρωσις· ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, Υἱὸς τῆς Παρθένου γίνεται, καὶ Γαβριὴλ τὴν χάριν εὐαγγελίζεται. Διὸ καὶ ἡμεῖς σὺν αὐτῷ, τῇ Θεοτόκῳ βοήσωμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.

Σήμερα φανερώνεται, ξεκινάει, ανοίγει, το κοσμοσωτήριο κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρωπότητας και γίνεται πραγματικότητα το αφανέρωτο στις εως τώρα γενεές. Ο φέρων τα πάντα τω ρήματι της δυνάμεως του Υιός Θεού, γίνεται υιός της Παρθένου. Βλέπουμε και την ΑγιοΠνευματική φρασεολογία στον χαιρετισμο, έχουμε κέντρο τον Θεάνθρωπο αλλά και τον άνθρωπο. Κέντρο ο άνθρωπος και εξαιρέτως η Θεοτόκος, θαυμάτων Χριστού, αρχή δογμάτων Χριστού. Κέντρο ο Θεάνθρωπος, στο δεύτερο συνθετικό έχουμε την αποκάλυψη του Θεανθρώπου προς τον άνθρωπο, αρχή δογμάτων, ενώ στο πρώτο συνθετικό η Μητροπάρθενος είναι απολύτως κατάλληλα "προοίμιον θαυμάτων Χριστού" και όχι ξεκίνημα θαυμάτων Θεού (για την σωτηρία του κόσμου) διότι ο άνθρωπος Χριστός ούτε στιγμή δεν ήταν χωρίς Θεϊκή φύση.

Εδώ εφόσον είδαμε και γίνεται λόγος για τα θαύματα της μιας κατηγορίας, ας δούμε και κάτι για τα θαύματα της άλλης κατηγορίας διότι αυτό θα μας βοηθήσει πολύ να κατανοήσουμε ότι η Υπεραγία Θεοτόκος έχει μέγιστη παρρησία στον Χριστό.

Ως γνωστόν η αρχή των θαυμάτων Χριστού έλαβε χώρα στον γάμο της Κανά.

Εκεί η Υπεραγία Θεοτόκος παρακαλεί τον Χριστό και αυτός επιτελεί το πρώτο του θαύμα. Λέει στους υπευθύνους η Θεοτόκος "ότι σας πει να το κάνετε", έχει δηλαδή πληροφόρηση, ο Χριστός κάτι είπε και έκαναν. Στα θαύματα που επιτέλεσε ο Χριστός οι άνθρωποι δεν έκαναν κάτι. Ο Χριστός δεν έλεγε να πράξουν κάτι οι άνθρωποι σε σχέση με την θεραπεία ή το θαύμα εν γένει. Ρωτούσε μόνο διάφορες ερωτήσεις ή έκανε κάποιες επισημάνσεις ώστε να διδαχθούμε. Πόσο καιρό είναι έτσι; ρωτάει τον πατέρα του παιδιού ώστε να μην έχουν αμφιβολία οι παρευρισκόμενοι και να υπάρχει μαρτυρία από τον πιο αρμόδιο και αξιόπιστο. Από αμαρτίες το έπαθες, μην συνεχίσεις γιατί θα πας στην κόλαση λέει στον πρώην παράλυτο, διδάσκοντας ότι η αμαρτία όχι μόνο μηδενίζει τις ημέρες στον Παράδεισο αλλά λιγοστεύει και τις ημέρες στην ζωή, διδάσκοντας ότι αν ο παράλυτος με 38 φοβερότατου σταυρού ήθελε ιδαίτερη συμβουλή για το αυτονόητο πόσο μάλλον σε κάποιον άλλον συμφέρει η ασθένεια και το να πάει ασθενής στον Παράδεισο παρά υγιής στην κόλαση. Ο Χριστός ποτέ δεν έλεγε να πράξουν κάτι που θα ολοκλήρωνε, εντός εισαγωγικών, το θαύμα. Μόνο στον τυφλό είπε "πήγαινε πλύσου στην κολυμβήθρα" ή στην περίπτωση του γάμου της Κανά είπε "φέρτε δοχεία με νερό". Δεν έλεγε θα κάνεις αυτό, φέρε μου το τάδε, βάλε επάνω στην πληγή το δείνα, αφενός διότι ήταν Θεός και αφετέρου επειδή θα φαινόταν είτε σαν θεραπευτής, δηλαδή γιατρός της εποχής, είτε σαν ταχυδακτυλουργός ή αλχημιστής στα μάτια των ανθρώπων, άρα κάποιοι θα είχαν ενδοιασμό να πιστέψουν. Οι δε Φαρισαίοι θα μπορούσαν ευκολότερα να τον διαβάλουν ή να σπείρουν αμφιβολίες. Παρατηρούμε ότι στον γάμο της Κανά έπειτα από την απάντηση "δεν ήρθε ακόμη η ώρα" και προτού ο Χριστός κάνει οτιδήποτε η Θεοτόκος λέει στους αρμόδιους για την τέλεση της γαμήλιας γιορτής "ότι σας πει να το κάνετε" και όχι επί παραδείγματι, μην ανησυχείτε θα αναλάβει ο υιός μου. Δηλαδή αφενός γνωρίζει ότι ο Χριστός πρόκειται να τελέσει θαύματα ενώ αφετέρου και κύριον έχει άμεσα πληροφορία όχι μόνο ότι θα γίνει η αίτησή δεκτή αλλά και τρόπο ενέργειας του Χριστού. Η απάντηση δεν ήταν αποτέλεσμα εξωτερικής θεωρίας, είδε την γλώσσα σώματος του Χριστού ή ο τόνος των λόγων της απάντησης ήταν συγκαταβατικός, οπότε κατάλαβε ότι θα επιτελέσει θαύμα, αλλά τα λόγια "ότι σας πει να το κάνετε" είναι αποτέλεσμα εσωτερικής θεωρίας. Έχουμε ακούσει ή δει τον άγιο γέροντα Παΐσιο ή τον άγιο γέροντα Πορφύριο να μαθαίνουν για κάποιο θέμα που απασχολούσε έναν προσκυνητή ο οποίος βρισκόταν μπροστά τους και αμέσως να έχουν πληροφορία και απαντούσαν ανάλογα.

Ο Χριστός μεταξύ των άλλων διδαχών αυτού του θαύματος μας φανερώνει την αγιότητα της Θεοτόκου. Η αρχή των θαυμάτων του Χριστού ήταν στον γάμο της Κανά. Εκεί βλέπουμε την Υπεραγία Θεοτόκο να έχει άνωθεν πληροφορία αλλά και μέγιστη παρρησία. Η Κανά είναι το αρχικό θαύμα του Χριστού το οποίο όμως είναι πολύ διαφορετικό από το θαύμα που εννοεί ο χαιρετισμός. Στον γάμο είναι ένα από τα θαύματα που επιτελούσε δια Χριστού και ένας προφήτης, ένα γέμισμα δοχείου, Ελισαίος-λάδι, μια θεραπεία λέπρας, Ελισαίος-Νεεμάν, μια ανάσταση, Ηλίας-γιος χήρας, και όλα τα θαύματα βεβαίωσης.

Ίσως όμως κάποιος αναρωτηθεί λέγοντας, "μα αυτά τα χαίρε βλέπω να λέγονται προς την Θεοτόκο και όχι προς τον Χριστό" ή ίσως πει "τι; το χαίρε θαυμάτων Χριστού το προοίμιον λέει για ειδική κατηγορία θαυμάτων; Για το μυστήριο της Ενανθρώπισης; Από που ως που;". Καταρχήν ας γνωρίζουμε ότι οι Χαιρετισμοί είναι απευθείας από τον ουρανό, είναι τέτοιου πνευματικού ύψους που ακόμη και η ερμηνεία της ερμηνείας χρειάζεται ερμηνεία. Κοιτάζοντας τους χαιρετισμούς βλέπουμε μπροστά μας το εντελώς αδύνατον. Επίσης θα πρέπει να ξέρουμε ότι θα ήταν μη δυνατό, ανέφικτο, φύσει αδύνατον, να γίνεται λόγος μόνο για την Θεοτόκο. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι χαιρετισμοί ομιλούν για τον Χριστό, ομιλούν για την Θεοτόκο αλλά και για εμάς, επί το ακριβέστερον προς εμάς, δηλαδή τι μας διδάσκουν. Όλοι οι ύμνοι της Εκκλησίας ομιλούν πρώτα για τον Χριστό. Αυτό ίσως ακούγεται εντελώς παράδοξο οπότε καλό είναι να διαπιστώσουμε του λόγου το αληθές εδώ στους Χαιρετισμούς, δηλαδή σε έναν ύμνο που φαίνεται ότι κατεξοχήν ή σχεδόν αποκλειστικά κάνει λόγο για την Θεοτόκο. Έτσι θα πεισθούμε ότι και σε όλους τους άλλους ύμνους γίνεται λόγος πρώτα για τον Χριστό. Ο εδώ χαιρετισμός ως προς την Θεοτόκο έχει την εξής ερμηνεία, ότι ήταν η πρώτη εξ ανθρώπων που καθαρίσθηκε, έτσι είδε τον Χριστό, υπό την έννοια θέα Θεού, θεοπτεία, και έτσι γίνεται σε εμάς αυθεντία ως προς τα θέματα της πίστεως και οδηγός προς την σωτηρία. Οπότε ακολουθεί η σκάλα που κατεβαίνει ο Χριστός στον αμαρτωλό και γέφυρα ανεβάζει στον ουρανό, έπειτα εξ αυτού έχουμε χαρά αγγέλων οὕτω, λέγω ὑμῖν, χαρὰ γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι και στην αντίθετη πλευρά θρήνος δαιμόνων για την μετάνοιά μας. Έπειτα καθώς προχωρούμε στην πορεία προς τον Θεό έχουμε την ταπείνωση υπό την έννοια εκζήτηση ελέους του Θεού, την άφεση στον Θεό ως προς τον οδηγό μας, χαίρε το Φώς αρρήτως γεννήσασα· χαίρε το πως μηδένα διδάξασα και τέλος την ελευθέρωση, τον χωρισμό του νοός από τον ορθολογισμό, από την λογική, και την του νου έλλαμψη εκ Θεού, σοφών υπερβαίνουσα γνώσιν, πιστών καταυγάζουσα φρένας. Η Υπεραγία Θεοτόκος μας φέρνει εως την πόρτα της θεώσεως, έπειτα μας παραδίδει στον Θεό, στην θέα Θεού. Προς εμάς ο τελευταίος χαιρετισμός λέει το εξής: ότι η θέα Θεού, θεοπτεία, δεν κατορθώνεται δια φιλοσοφίας αλλά με την έλλαμψη εκ Θεού, σοφών υπερβαίνουσα γνώσιν, πιστών καταυγάζουσα φρένας. Όμως όλα αυτά είναι παράγωγα. Το αποτέλεσμα που παρουσιάζει ο τελευταίος χαιρετισμός, η θέα Θεού, είναι δωρεά και απόρροια και αποτέλεσμα των ενεργειών Θεού που θυσιάστηκε. Ο πηγαίος κώδικας είναι οι ενέργειες Χριστού ώστε ο αποστάς άνθρωπος να γίνει ξανά κοινωνός Θεού. Έτσι έχουμε να γίνεται αρχή με την εξαγγελία της σωτηρίας από τον Υιό προς τον Αδάμ και την Εύα καὶ ἔχθραν θήσω ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τῆς γυναικὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματος αὐτῆς· αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν, καὶ σὺ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν. Ο στίχος χαίρε βουλής απορρήτου μύστις χαίρε σιγής δεομένων πίστις είναι η βουλή-αναγγελία Θεού προς σωτηρία στην Εύα και ο χαιρετισμός είναι παράγωγο αυτού, δηλαδή ο χαιρετισμός είναι η ανακοίνωση αυτής της βουλής στην Θεοτόκο. Εδώ έχουμε την ανεξάρτητη απόδειξη ότι η λέξη είναι σιγής και όχι σιγή. Έπειτα έχουμε την ενανθρώπιση του Υιού, χαίρε θαυμάτων Χριστού το προοίμιον χαίρε δογμάτων αυτού το κεφάλαιον, ο χαιρετισμός είναι η αφετηρία των θαυμάτων ειδικής κατηγορίας, η Ενανθρώπιση. Στην συνέχεια παρατηρούμε την εξαγγελία προσφοράς της αιωνίου ζωής, καὶ ἐγένετο ἐν τῷ καθεξῆς καὶ αὐτὸς διώδευε κατὰ πόλιν καὶ κώμην κηρύσσων καὶ εὐαγγελιζόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ οἱ δώδεκα σὺν αὐτῷ Λουκ. 8,1, η κλίμακα που κατεβαίνει ο Θεός και η γέφυρα που μετάγει στον ουρανό είναι παράγωγο, ο Χριστός κηρύσσων σε κάθε πόλη και χωριό λέγοντας ότι είναι η Οδός, η Θεοτόκος οδός προς την Οδό. Έπειτα έρχεται η Σταύρωση από την οποία προήλθε ο θανάσιμος τραυματισμός Διαβόλου, το δαιμόνων πολυθρύνητον τραύμα. Στο σταυρό προσηλώθηκε το καταδικαστικό γραμμάτιο, ἐξαλείψας τὸ καθ᾿ ἡμῶν χειρόγραφον τοῖς δόγμασιν ὃ ἦν ὑπεναντίον ἡμῖν, καὶ αὐτὸ ἦρεν ἐκ τοῦ μέσου προσηλώσας αὐτὸ τῷ σταυρῷ· Κολ. 2,14. Την Σταύρωση ακολουθεί η Ανάσταση, ψάλλουμε Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καὶ γῆ, καὶ τὰ καταχθόνια· ἑορταζέτω γοῦν πᾶσα κτίσις, τὴν Ἔγερσιν Χριστοῦ, ἐν ᾗ ἐστερέωται, όλη η κτίση φωτίζεται με την ανάσταση Χριστού. Ο χαιρετισμός χαίρε το Φώς αρρήτως γεννήσασα είναι μέρος μιας σειράς και εννοεί την Ανάσταση όπου σε αυτήν έχουμε τον Φως Χριστό να φωτίζει όλη την Κτίση. Από την Ανάσταση και το φως που προήλθε σε όλον τον κόσμο εξ αυτής έχουμε το παράγωγο η Υπεραγία Θεοτόκος να γεννάει το Φως. Τέλος στην σωτήρια σειρά έχουμε την Ανάληψη Χριστού και έλευση και επίσκεψη του Αγίου Πνεύματος το οποίο καταυγάζει τας φρένας, συμφέρει ὑμῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω. ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς·. Αναγγελία σωτηρίας, ενανθρώπιση, εξαγγελία προσφοράς αιωνίου ζωής, σταύρωση, ανάσταση, ανάληψη. Αυτός είναι ο απόρρητος αρχικός κώδικας, οι ενέργειες Θεού, χωρίς αυτές δεν μπορεί να υπάρξει τίποτα. Όμως ως προς την Θεοτόκο έχουμε άλλη σειρά και άλλο νόημα αλλά και ως προς εμάς έχουμε άλλη σειρά και άλλο νόημα. Στην Αντιαιρετική και καθοριστική ερμηνεία παρουσιάζεται κάποια από τις τρεις ερμηνείες με έμφαση στον πηγαίο κώδικα. "Ο χαιρετισμός λέγοντας θαυμάτων Χριστού εννοεί μια ειδική κατηγορία θαυμάτων, την ενανθρώπιση", ερμηνεία ως προς τον αρχικό κώδικα. "Χαίρε το Φως αρρήτως γεννήσασα, χαίρε το πως μηδένα διδάξασα, Η ταπείνωση είναι μέγιστη αρετή, οι άγιοι ποτέ δεν διαλαλούν τις εμπειρίες τους, ο απόστολος έκανε 14 χρόνια να μιλήσει για την αρπαγή του στον τρίτο ουρανό" ερμηνεία ως προς εμάς. Φαινόταν αγαπητοί ότι η σειρά χαιρετισμών κάνει αποκλειστικά αναφορά προς την Θεοτόκο; Φαινόταν ότι η Θεοτόκος είναι το κέντρο του όλου ύμνου; Βεβαίως. Θα υποστήριζε κάποιος με σθένος ότι εδώ δεν βλέπει πρώτο τον Χριστό ή δεν τον βλέπει και καθόλου; Ναι. Να όμως που πρώτα έρχεται ο Χριστός και οι χαιρετισμοί ακολουθούν τις σωτηριώδεις ενέργεις Θεού. Ντροπιάζονται έτσι οι αιρετικοί που συκοφαντούν την Εκκλησία λέγοντας ότι τιμώντας αυτή τους αγίους αφαιρεί την δόξα απο τον Θεό. Όμοια με τους χαιρετισμούς σε όλους τους ύμνους έρχεται πρώτος ο Χριστός και ας μην φαίνεται αυτό με την πρώτη ματιά σε κάποιον. Εδώ κατανοούμε και κάτι άλλο το οποίο έχει σχέση με την Εκκλησία και τα μέλη της. Όχι απλά η Εκκλησία ουδέποτε επλανήθη αλλά το Πνεύμα σε αυτήν βοηθάει ακόμη και τα πλανημένα άτομα τα οποία καθώς απαγγέλουν ιδιωτικά τον ύμνο ή βρίσκονται εντός του ναού και τον ψάλουν μεταξύ άλλων που κάνουν είναι να αποσκορακίζουν πάσα πλάνη και αίρεση και έτσι ωφελούνται πολλαπλώς. Προσεύχονται ορθώς με τα λόγια που παραδίδει το Πνεύμα, ευχαριστούν, αιτούνται, διδάσκονται, αποσκορακίζουν κάθε πλάνη και αίρεση και με όλα αυτά λαμβάνουν Θεία βοήθεια.

Αγαπητοί είδαμε πριν με την βοήθεια της Γραφής στον πρώτο χαιρετισμό της σειράς το ύψος δυσανάβατον της αγιότητος της Θεότοκου. Ας αναρωτηθούμε τώρα και το εξής με την βοήθεια του ψαλμού δηλαδή των χαιρετισμών, πόσο άγιος πρέπει να είσαι ώστε να συνθέσει το Άγιο Πνεύμα για εσένα αυτά τα εγκώμια και μάλιστα τέτοιου ύψους;

Και λίγη μοιάζει η φράση ύψος δυσανάβατον.

ΣΥΝΔΕΣΗ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΣ

Ευχαρίστως βοώ σοι, χαίρε Μητροπάρθενε, χαίρε Θεόνυμφε· χαίρε θεία σκέπη, χαίρε όπλον και τείχος απόρθητον, χαίρε προστασία και βοηθέ και σωτηρία, των εις σε προστρεχόντων εκ πίστεως.

Α' Στάση: χαίρε Μητροπάρθενε, -- Χαῖρε τῶν θαυμάτων Χριστοῦ τὸ προοίμιον· χαῖρε τῶν δογμάτων αὐτοῦ τὸ κεφάλαιον. Το τροπάριο μοιάζει να έχει έμπνευση τους Χαιρετισμούς αλλά είναι οι Χαιρετισμοί. Κάθε Χαίρε του τροπαρίου είναι κατά σειρά ένας χαιρετισμός από την κάθε στάση, είναι το νόημα του χαιρετισμού μονολεκτικά. Η Θεοτόκος είναι μητέρα και παρθένος, Μητροπάρθενος, οπότε είναι η αρχή των θαυμάτων του ενανθρωπίσαντος Χριστού και κεφάλαιο όπου στηρίζονται τα δόγματα, η αρχή των κοσμοσωτήριων δογμάτων. Βλέπουμε ότι ο Λάσκαρης έχει την ίδια λέξη και για τα δυο, Μητροπάρθενος και σε θαύμα και σε δόγμα, πράγμα απόλυτα ακριβές. Αφετηρία των σωτήριων θαυμάτων και αφετηρία των σωτήριων δογμάτων η Μητροπάρθενος. Το τέταρτο χαίρε είναι το Τη Υπερμάχω. Έτσι έχουμε τα εξής:

χαίρε προστασία -- Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια, ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν, εὐχαριστήρια, ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου, Θεοτόκε· Η υπέρμαχος στρατηγός προστατεύει την Πόλη και φυσικά το άτομο,
και βοηθέ -- Ἀλλ᾿ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον, έχει ακατανίκητη δύναμη, είναι η απροσμάχητος, η ακατανίκητη βοηθός,
και σωτηρία, -- Ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,Ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε, που ελευθερώνει και σώζει από κάθε κίνδυνο.

Δείτε εδώ την συνολική ερμηνεία και το πως βρέθηκε στην συγκεκριμένη θέση.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΣ

Χαίρε κλίμαξ επουράνιε δι ης κατέβη ο Θεός· χαίρε γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς Ουρανόν.

Ο Χριστός σαρκώνεται και κατεβαίνει στην Γη. Κατέβηκε από τον ουρανό δια της Θεοτόκου, η σκάλα Ιακώβ προτυπώνει την Υπεραγία Θεοτόκο. Η Θεοτόκος είναι η γυναίκα η οποία με την αγιότητα της έγινε σκάλα ώστε να κατέβει ο Θεός Υιός και έτσι με την θυσία του να σωθεί το ανθρώπινο γένος. Όμως ο Θεάνθρωπος δεν πάτησε στην σκάλα για να κατεβάσει τον εαυτό του αλλά για να ανεβάσει στον ουρανό τον άνθρωπο. Η σκάλα δεν εξαφανίζεται με την κάθοδο Ιησού αλλά παραμένει και μετατρέπεται από σκάλα κατάβασης σε γέφυρα ανάβασης προς τον ουρανό, μια γέφυρα που ενώνει ουρανό και Γη.

Ουσιαστικά σκάλα και γέφυρα είναι η αναγγελία της σωτηρίας.

Οι διάφοροι αιρετικοί διαμαρτύρονται και εδώ αντιλέγουν ότι μόνο ο Χριστός μας σώζει. Όπως μας διδάσκει η Γραφή όμως όχι μόνο είναι κατάλληλο να ειπωθεί για άνθρωπο ότι μας πάει στον ουρανό αλλά να ειπωθεί "μας έσωσε από τον αιώνιο θάνατο". Γινωσκέτω ὅτι ὁ ἐπιστρέψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου καὶ καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν Ιακ. 5,20.

Χαίρε το των Αγγέλων πολυθρύλητον θαύμα· χαίρε το των δαιμόνων πολυθρήνητον τραύμα.

Πολυθρύλητο σημαίνει περίφημο, άξιο εγκωμίων, σημαίνει κάτι ωραίο, ευγενές, για το οποίο γίνεται λόγος. Όπως είδαμε πριν οι άγγελοι θέλουν να προχωρούν στην γνώση Θεού, έχουν πάντοτε την καλή φιλομάθεια, ζητούν να παρακύψουν σε όλες τις Θεικές ενέργειες. Βλέπουν και εμβαθύνουν στις ενέργειες του Θεού και αυτές τους προκαλούν χαρά και θαυμασμό. Όλα τα θαυμάσια Θεού γίνονται αιτία θαυμασμού και αίνου από τους αγγέλους, ὅτε ἐγενήθησαν ἄστρα, ᾔνεσάν με φωνῇ μεγάλῃ πάντες ἄγγελοί μου. Ιώβ 38,7. Όταν από το μηδέν δημιουργήθηκαν τα άστρα οι άγγελοί μου με δοξολόγησαν με μεγάλη φωνή. Οι άγγελοι βλέποντας το πλήθος των αστέρων, την ωραιότητα τους, την αρμονία τους, όλα τα παράδοξα και όμορφα του σύμπαντος, δοξολόγησαν τον Θεό. Αλλά αν είναι αίτιο δοξολογίας η δημιουργία κάτι υλικού πόσο μάλλον η ενανθρώπιση, διότι το να βρεθεί ο αχώρητος Θεός στην Παρθένο ώστε να σώσει το πλάσμα που αποστάτησε είναι γεγονός πολύ ανώτερο από την δημιουργία των άστρων. Και είναι ανώτερο διότι το ένα δείχνει την παντοδυναμία Θεού ενώ το άλλο την αγάπη Θεού και άρα τον ίδιο τον Θεό διότι αυτός αγάπη εστί. Αποκαλύπτει τον Θεό στην κτίση αγγελική και ανθρώπινη καθώς δυνάμεθα. Αλλά μόνο η κυοφορία είναι θαύμα; Όλα τα της Θεοτόκου είναι όπως η ανατροφή του Χριστού από εκείνη. Στην αντίθετη πλευρά από τους αγγέλους η ενσάρκωση του Χριστού ήταν αιτία θρήνου για τους δαίμονες. Το Διαβολικό σώμα τραυματίζεται με κάθε ενέργεια που ποιεί ο Κύριος και η ενανθρώπιση ήταν μέγα τραύμα διότι συντρίφθηκε η κεφαλή του Διαβόλου, αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν. Οι δαίμονες θρηνούν από το μέγα τραύμα αλλά προς τους αγγελους αυτή η Θεϊκή ενέργεια ως μέγα θαύμα και εμφάνιση Θεού είναι αίτιο εγκωμίων δοξολογίας. Απαντάει ο Χριστός στους Φαρισαίους εἰ δὲ ἐγὼ ἐν Πνεύματι Θεοῦ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια, ἄρα ἔφθασεν ἐφ᾿ ὑμᾶς ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. ἢ πῶς δύναταί τις εἰσελθεῖν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἰσχυροῦ καὶ τὰ σκεύη αὐτοῦ ἁρπάσαι, ἐὰν μὴ πρῶτον δήσῃ τὸν ἰσχυρόν; καὶ τότε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ διαρπάσει. ὁ μὴ ὢν μετ᾿ ἐμοῦ κατ᾿ ἐμοῦ ἐστι, καὶ ὁ μὴ συνάγων μετ᾿ ἐμοῦ σκορπίζει. Ματθ. 12,28-30 Εάν όμως εγώ διώχνω τα δαιμόνια με την δύναμη του Πνεύματος του Θεού, αυτό αποδεικνύει ότι έφθασε σε σας η βασιλεία του Θεού. Ή πως μπορεί κανείς να εισέλθει στο σπίτι του ισχυρού και να αρπάξει τα υπάρχοντά του εάν πρώτα δεν δέσει τον ισχυρό; Και τότε θα διαρπάξει το σπίτι του. Καθορίστε την θέση σας σε αυτόν τον πόλεμο, γιατί εκείνος που δεν είναι μαζί μου είναι εναντίον μου και εκείνος που μαζί με εμένα δεν συγκεντρώνει, σκορπίζει. Ο Χριστός νικάει τον Σατανά και τον δένει, αρπάζει τους αιχμαλώτους ἐκ τῆς τοῦ διαβόλου παγίδος Β Τιμοθ. 2,26 ενώ ο αμετανόητος αμαρτωλός αφενός θέλει να παραμείνει αιχμάλωτος και αφετέρου γίνεται στρατιώτης Διαβόλου αιχμαλωτίζοντας ανθρώπους.

Χαίρε το Φώς αρρήτως γεννήσασα· χαίρε το πως μηδένα διδάξασα.

Η Υπεραγία Θεοτόκος γέννησε τον Θεό, τον Ήλιο, το φως του κόσμου, το φως που φωτίζει κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο. Καὶ ἀνατελεῖ ὑμῖν τοῖς φοβουμένοις τὸ ὄνομά μου ἥλιος δικαιοσύνης Μαλ. 4,2. Ο λαὸς ὁ πορευόμενος ἐν σκότει, ἴδετε φῶς μέγα· οἱ κατοικοῦντες ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου, φῶς λάμψει ἐφ᾿ ὑμᾶς. Ησ. 9,2 Καὶ φέγγος αὐτοῦ ὡς φῶς ἔσται, κέρατα ἐν χερσὶν αὐτοῦ, καὶ ἔθετο ἀγάπησιν κραταιὰν ἰσχύος αὐτοῦ. Αμβ. 3,4 Η ακτινοβολία της δόξας του είναι ισχυρή σαν φως, δύναμη κρατάει στα χέρια του, την αγάπη του εναρμόνισε με την δύναμή του. Πάλιν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησε λέγων· ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου· ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ᾿ ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς. Ιω. 8,12 Το φως του υλικού κόσμου μας είναι ο Ήλιος, το άστρο είναι τύπος του Χριστού ο οποίος φωτίζει τον κόσμο πνευματικά αλλά και υλικά. Η Θεοτόκος ως μητέρα του Ήλιου αναφέρεται πολλές φορές στην υμνολογία αλλά και στον Ακάθιστο συναντούμε αναφορές:

Ἀνυμνοῦμέν σε βοῶντες· Χαῖρε ὄχημα Ἡλίου τοῦ νοητοῦ·....

....ὅθεν βοῶμέν σοι· Χαῖρε ἄστρον ἄδυτον, εἰσάγον κόσμῳ τὸν μέγαν Ἥλιον·....

Ὄρθρος φαεινὸς χαῖρε ἡ μόνη τὸν Ἥλιον φέρουσα Χριστόν....

Ο πιστός είναι υποχρεωμένος από την αγάπη προς τον αδελφό να διδάσκει.

Όλοι εκτός από την υποχρέωση να γίνουμε άγιοι έχουμε και υποχρέωση απέναντι στον αδελφό, έχουμε υποχρέωση να τον βοηθήσουμε ώστε και αυτός να γνωρίσει τον Κύριο, έχουμε υποχρέωση να τον βοηθούμε έπειτα και στην πορεία να γίνει μονή Θεού, να τον βοηθήσουμε σε κάθε περίσταση να έχει νου κατά Θεόν.

Γιατί τότε ομιλεί έτσι ο στίχος αφού έχουμε υποχρέωση να διδάσκουμε; Από την άλλη τι ακριβώς μπορεί να διδάξει ο άνθρωπος από την γέννηση του Φωτός; Η κατανόηση το πως Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί και σε αυτόν κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς δεν είναι θέμα αγιότητας αλλά φύσεως. Η ενανθρώπιση είναι ακατάληπτη από τον ανθρώπινο νου, δεν είναι δυνατόν να διδάξεις κάτι το οποίο δεν μπορείς να εννοήσεις. Ένα πράγμα από το οποίο διδασκόμαστε είναι το ότι δεν εφλέχθει η Θεοτόκος κυοφορώντας και γεννώντας τον Ήλιο, όμως αυτό είναι πασιφανές δεν χρειάζεται να μας το διδάξει ούτε μπορεί να το κρατήσει κρυφό. Άλλο που διδασκόμαστε είναι ότι για να γεννήσει τον Ήλιο έπρεπε να είναι ὁ καθαρώτατος Ναὸς τοῦ Σωτῆρος. Βλέπουμε τον πρώην τυφλό να λέει ότι θαύματα επιτελεί μόνο θεοσεβής, οἴδαμεν δὲ ὅτι ἁμαρτωλῶν ὁ Θεὸς οὐκ ἀκούει, ἀλλ' ἐάν τις θεοσεβὴς ᾖ καὶ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιῇ, τούτου ἀκούει. Πόσο μάλλον λοιπόν για να συμμετέχεις στο Θεὸς ἐφανερώθη ἕν σαρκὶ είσαι θεοσεβής. Όμως και αυτό είναι φανερό. Οπότε τι ακριβώς μπορούσε από την ενσάρκωση να διδάξει η Θεοτόκος; Μπορούσε να διδάξει όπως μας λέει ο χαιρετισμός την γέννηση, γεννήσασα. Αυτό που δεν δίδαξε η Θεοτόκος είναι ο ανώδυνος τοκετός και η ανώδυνη γέννηση. Οι ωδίνες του τοκετού είναι μεταπτωτικό φαινόμενο, η Θεοτόκος δεν ένιωσε ωδίνες καθώς γεννούσε τον Ήλιο. Η κυοφορία ήταν άκοπη και η γέννηση ανώδυνη. Η Υπεραγία Θεοτόκος όχι μόνο δεν ένιωσε ωδίνες αλλά δεν αισθανόταν κόπους κυοφορίας ούτε το βάρος του μωρού αν και ο Χριστός είχε το φυσιολογικό βάρος. Ενώ έζησε κάτι το οποίο είναι ανεπανάληπτο δεν δίδαξε, δηλαδή δεν μετέφερε το γεγονός διότι οι άγιοι είναι μεν πνευματικοί οδηγοί μας και διδάσκαλοι αλλά έχουν ταπείνωση και δεν μεταφέρουν τις διάφορες εμπειρίες Θεοκοινωνίας. Ποτέ δεν διαλαλούν τις εμπειρίες τους, μόνο αν είναι αυτό κατάλληλο το κάνουν. Ας φέρουμε κατά νου όχι μόνο τους αγίους οι οποίοι δεν λένε τις εμπειρίες τους αλλά και το μεγαλύτερο θαυμάσιο των αιώνων, δηλαδή την ανάσταση Χριστού, αυτή ήταν μυστική, δεν την είδε κανείς. Αναστημένο τον Χριστό είδαν πάρα πολλοί άνθρωποι της εποχής του και όμως ενώ πολλοί είδαν τον αναστημένο Χριστό κανείς δεν είδε την Ανάσταση. Το άγιο γέροντα επισκέφθηκε ο Χριστός, μήπως μετά έβγαλε αυτός ανακοίνωση; Ο Παύλος μίλησε μετά από 14 ολόκληρα χρόνια για την αρπαγή του και αυτό μόνο επειδή μας διδάσκει πολλαπλώς. Μάλιστα παρά το ότι είχαν περάσει τόσα χρόνια με μεγάλη δυσκολία αποκάλυψε ενώ δεν αναφέρει καν το όνομά του αλλά λέει γενικόλογα "ξέρω κάποιον που αρπάχτηκε στον τρίτο ουρανό", οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν δεκατεσσάρων· εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα, εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ. καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον· εἴτε ἐν σώματι εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ὅτι ἡρπάγη εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ρήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι. Β Κορ. 12,2-4.

Χαίρε σοφών υπερβαίνουσα γνώσιν· χαίρε πιστών καταυγάζουσα φρένας.

Το γεγονός της σαρκώσεως του Θεού υπερβαίνει την σοφία όλων όπως είναι φυσικό, εδώ όμως γίνεται λόγος για το ότι οι σοφοί δεν μπορούν να οδηγήσουν στην σωτηρία. Αυτό γίνεται μόνο από τον Θεό και τους ανθρώπους που είναι όργανά του μὴ πεποίθατε ἐπ᾿ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων, οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία Ψαλμ. 145, 3. Εδώ έχουμε την απόρριψη της σοφίας του κόσμου και την αποδοχή της οδηγίας Θεού. Όσο αφορά την σοφία της πίστεως αν κάποιος είναι σε θέση να κατανοήσει κάτι της πίστεως αυτός δεν είναι ο σοφός αλλά ο σοφός εν Κυρίω, με την Θεϊκή βοήθεια κατανοεί το θέμα της πίστεως. Επί παραδείγματι κατανοεί κάποιος τις Γραφές όχι γιατί έχει φάει τα χρόνια του να διαβάζει αλλά γιατί τον φωτίζει ο Χριστός, τότε διήνοιξεν αὐτῶν τὸν νοῦν τοῦ συνιέναι τὰς γραφάς Λουκ. 24,45. Η Θεοτόκος υπερβαίνει την γνώση των σοφών διότι αυτή δεν μπορεί να φωτίσει τον νου, να φωτίσει τας φρένας. Ο φωτισμός των φρενών δεν είναι πως θα προοδεύσει οικονομικά και θα αποκτήσει ακίνητα ο άνθρωπος και τα λοιπά υλικά αλλά είναι φωτισμός προς το Θείο θέλημα προς το ορθό δόγμα και γενικώς σε όλα τα θέματα πίστεως. Η Θεοτόκος μας δείχνει την αξία της ταπείνωσης και τον δρόμο προς αυτήν. Μας δείχνει την αξιοπιστία των λόγων Θεού και το όφελος που λαμβάνουμε τηρώντας τους. Μας δείχνει την ορθή διδαχή, επί παραδείγματι οι Χαιρετισμοί της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι και φύλακας του δόγματος, παρατηρούμε ότι ανάμεσα σε αμέτρητα που μας διδάσκουν είναι και το ότι μόνο με τα μυστήρια γινόμαστε σοφοί, δεν λαμβάνει κάποιος τις σωστές αποφάσεις χωρίς μυστήρια ή δεν γίνεται κάποιος θεολόγος με διάβασμα και διδάγματα από σοφούς, κατά αυτόν τον τρόπο έγινε μυσταγωγός η Θεοτόκος η οποία φωτίζει των πιστών τας φρένας όπως κατ' αυτόν τον τρόπον έγινε μυσταγωγός ο Γρηγόριος ο οποίος φώτισε τας φρένας των πιστών στο ορθό δόγμα από τας πλοκάς των αιρέσεων, πιστών τας φρένας δε εφώτισας μάκαρ μυσταγωγέ Γρηγόριε. Αν ο άνθρωπος αφεθεί σε σοφούς παραμένει παραστρατημένος, αν αφεθεί και στην αμαρτία τότε ο νους του είναι και ατιμασμένος. Στην αντίθετη πλευρά, δηλαδή όταν συμμετέχει στα μυστήρια και έχει αγώνα απαλλαγής από την αμαρτία, τότε ο νους είναι αγιασμένος, τότε στερεώνεται στο να υμνεί αδιαλείπτως τον Θεό.

Δύναμις τοῦ Ὑψίστου, ἐπεσκίασε τότε, πρὸς σύλληψιν τῇ Ἀπειρογάμῳ· καὶ τὴν εὔκαρπον ταύτης νηδύν, ὡς ἀγρὸν ὑπέδειξεν ἡδὺν ἅπασι, τοῖς θέλουσι θερίζειν σωτηρίαν, ἐν τῷ ψάλλειν οὕτως·.

Ἀλληλούϊα

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ως αγρόν υπέδειξεν ή ως αγρόν ανέδειξεν;

Υπέδειξεν.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ως αγρόν υπέδειξεν ή ως αγρόν απέδειξεν;

Υπέδειξεν.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Εύκαρπον ταύτης νηδύν ή έγκαρπον αύτης νηδύν;

Εύκαρπον.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ηδύν άπασι ή ιδείν άπασι;

Ηδύν.

Ο κάθε Χριστιανός είναι αμπέλι και αμπελουργός, είναι γεωργός αλλά και αγρός ο οποίος γεωργείται από τον Κύριο, ὁ πατήρ μου ὁ γεωργός ἐστι Ιω. 15,1. Ως άμπελος, εαυτός, και ως αμπελουργός, εαυτός συνάνθρωποι, ἀλλόφυλοι ἀροτῆρες καὶ ἀμπελουργοί Ησ. 61,5, φροντίζει τον αμπελώνα ώστε να μην ξεραθούν τα κλήματα Σωρήχ αλλά να βγάλουν "σταφυλή μέλιτος" και "βότρυ γλυκύ", το αντίθετο δηλαδή από τα σταφυλὴ χολῆς και βότρυς πικρίας. Δευτ 32, 32. Στον Ησαΐα, απόσπασμα κάτω, βλέπουμε ότι ο Χριστός έχει περιποιηθεί τον αγρό, έχει φυτέψει κλήματα κάποιας εκλεκτής τότε ποικιλίας, αναφέρεται ως ποικιλία Σωρήχ, έχει θέσει φράχτη, οικοδόμησε πύργο, περιποιήθηκε τον αμπελώνα και περίμενε να παράγει σταφύλια. Όμως ο αγρός από την αδιαφορία προς τα Θεία αντί να βγάλει σταφύλια μετατράπηκε σε χέρσο χωράφι και έβγαλε αγκάθια, ἐποίησε δὲ ἀκάνθας. Μπορεί να ειπωθεί κατ' οικονομίαν ότι από εδώ προέρχεται η εικόνα που παρουσιάζει ο Οίκος. Για την ακρίβεια το Άγιο Πνεύμα λέει με άλλα λόγια την διδαχή που δίδαξε παλαιότερα δια Ησαΐα. Ο Οίκος δεν κάνει λόγο ούτε για γλυκό αγρό, ούτε εννοεί υπέδειξε σε όλους να την δούν σαν αγρό, διότι αυτά τα δυο αφενός δεν συμφωνούν με την διδαχή που παρουσιάζεται στον Ησαΐα και επαναλαμβάνει το Πνεύμα και αφετέρου είναι εναντίων του νοήματος που αποδίδεται ακόμη και αν δούμε το τροπάριο μόνο του. Πάντοτε ο αγρός της ψυχής γεννάει, η διαφορά είναι στον καρπό. Ο αγρός μας πάντα είναι έγκαρπος. Και είτε είναι δύσκαρπος, παράγει κακό καρπό, αγκάθια, πικρό σταφύλι, ἡ σταφυλὴ αὐτῶν σταφυλὴ χολῆς / ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλήν, ἐποίησε δὲ ἀκάνθας, είτε είναι εύκαρπος, δηλαδή παράγει καλό καρπό, γλυκό σταφύλι. Σην δεύτερη περίπτωση θα μπορούσε να ειπωθεί η σταφυλή αυτών σταφυλή μέλιτος / εποίησε βότρυν γλυκύ. Πάντα έγκαρπος αλλά όχι πάντα εύκαρπος, οπότε λάθος το έγκαρπον και σωστό το εύκαρπον και λάθος το αγρός γλυκός, γλυκό χωράφι, αλλά και τα ευχάριστο χωράφι, πλούσιο αγρό και όλα τα όμοια τα οποία εφευρέθηκαν ώστε να αποφευχθεί το παράδοξο "γλυκό χωράφι". Δεν είναι ο αγρός γλυκός αλλά ο καρπός. Σε τι ακριβώς κάνει αναφορά η λέξη γλυκό θα το δούμε καθώς προχωρούμε. Ο Οίκος όπως και ο Ησαΐας ομιλεί για τον καρπό που φέρνει ο αγρός και συγκεκριμένα γίνεται λόγος για τον καλό καρπό εὔκαρπον -- θέλουσι θερίζειν σωτηρίαν όχι για αγρό που πρέπει να ιδωθεί ή είναι γλυκός. Γίνεται λόγος για τον αγρό που έφερε καλό καρπό, εύκαρπον, αντί αγκάθια, ἐποίησε δὲ ἀκάνθας και υποδυκνύεται σε εμάς να τρυγήσουμε καλό καρπό, εξ ου και η σειρά-προτροπή των λέξεων προς εμάς:

εὔκαρπον, ἀγρόν, ὑπέδειξεν, θέλουσι, θερίζειν, οὕτως

καλόκαρπο -- αγρό -- υπέδειξε -- οι θέλοντες -- να θερίσουν -- κατ' αυτόν τον τρόπο.

Οι οδηγίες για τους θέλοντες βρίσκονται στις ακριβώς δίπλα λέξεις:

νηδύν, ἡδύν, σωτηρίαν, απάντηση: δεύτε ίδωμεν πιστοί.

Κοιλία, (βότρυ) γλυκό, σωτηρία.
Θα θερίσουν καλό καρπό δηλαδή την σωτηρία κατ' αυτόν, οὕτως, τον τρόπο, απαντώντας καταφατικά στην πρόσκληση να ακολουθήσουν τον Χριστό σωτήρα που γεννήθηκε από την κοιλία της Θεοτόκου. Σε αυτόν κάνει αναφορά η λέξη ηδύν.

Ας δούμε τον Οίκο και αυτό που μας διδάσκει διαβάζοντας ξεχωριστά σε σειρά πρώτα τα μπλέ και έπειτα τα κόκκινα, μωβ η απάντηση.

Δύναμις του Υψίστου επεσκίασε τότε πρός σύλληψιν τη Απειρογάμω·

και την εύκαρπον -- ταύτης νηδύν,

ως αγρόν υπέδειξεν -- ηδύν άπασι,

τοις θέλουσι θερίζειν -- σωτηρίαν,

εν τω ψάλλειν ούτως: -- δεύτε ίδωμεν πιστοί που εγεννήθη ο Χριστός.

Στα πρώτα, μπλε, είναι ένας αφηγητής, "...καλόκαρπο αγρό υπέδειξε οι θέλοντες να θερίσουν κατ' αυτόν τον τρόπο" ο οποίος μεταφέρει λόγια που λένε κάποιοι άλλοι, ο Θεός: ταυτής νηδύν, ηδύν άπασι, σωτηρίαν! και οι θέλοντες: δεύτε ίδωμεν. Το γιατί δεύτε ίδωμεν πιστοί θα γίνει φανερό καθώς προχωρούμε. Για κατανοήση του Οίκου μπορεί να ειπωθεί ότι αυτός έχει δυο σειρές καλώντας σε θέση αγρότη τον πιστό στον οποίο υποδυκνύεται η εύκαρπος Θεοτόκος η οποία φέρει τον βότρυ γλυκύ Χριστό. Ο οποίος είναι γλυκός προς όλους, ηδύν άπασι, προσφέρεται σε όλους ο γλυκύς βότρυς, τουτέστιν η σωτηρία προσφέρεται σε όλους. Οπότε δεν έχουμε ούτε "χωράφι γλυκό", αγρόν ηδύν, ούτε είναι "να δουν όλοι", δηλαδή αντί ηδύν άπασι, ιδείν άπασι, ούτε "γλυκιά κοιλία", νηδύν ηδύν. Είναι υπόδειξη προτροπή προς εμάς ώστε να είμαστε και εμείς εύκαρποι λαμβάνοντας παράδειγμα τον εύκαρπο αγρό Θεοτόκο, θερίζοντας από τον αγρό της ψυχής μας αντί αγκάθια ή βότρυ πικρίας, σταφυλή μέλιτος και βότρυ γλυκύ, και αυτό θα γίνει ακολουθώντας τον βότρυ γλυκύ Χριστό. Η πρόσκληση απευθύνεται σε όλους και οι θέλοντες, θέλουσι θερίζειν, αποδέχονται, δεύτε ίδωμεν, πηγαίνοντας στον Χριστό, ο Χριστός. Οπότε κατανούμε ότι ούτε την "απέδειξεν" ούτε την "ανέδειξεν" ως "έγκαρπον" σε αυτούς "ιδείν", αλλά την υπέδειξεν σαν άμπελο που γεννάει όχι αγκάθια αλλά καλό καρπό, εύκαρπον, τον ηδύν βότρυ Χριστό, που πρέπει να ακολουθήσουν αν θέλουν να θερίσουν την σωτηρίαν.

Ο αγρός, δηλαδή η ψυχή, για τον οποίο αμπελουργός έδειξε αδιαφορία, δηλαδή δεν ακολουθεί τις εντολές, γίνεται άγονος και θερίζει αγκάθια, έχουμε αυτοκαταδίκη εξ αδιαφορίας. Αντιθέτως ο εύκαρπος αγρός φέρει καρπὸν πολύν Ιω. 15,5 θερίζει βότρυ γλυκύ και σταφυλή μέλιτος. Μια παρουσίαση του νοήματος μπορεί να είναι η εξής: ...και την φέρουσα καλό καρπό Θεοτόκο έδωσε παράδειγμα σαν το αμπέλι με κλήματα Σωρήχ που έφερε σταφύλι και όχι αγκάθια, υποδεικνύοντας την κοιλία της σε όλους όσους θέλουν να θερίσουν την σωτηρία από τον γλυκό βότρυ Χριστό, με το να αποδεχθούν την πρόσκληση λέγοντας ας πάμε να δούμε πιστοί που γεννήθηκε ο Χριστός, ας ακολουθήσουμε τον αστέρα .... εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας.

Ας δούμε και άλλες πιθανές παρουσιάσεις:
Η δύναμη του Υψίστου σκέπασε τότε αυτήν που δεν είχε γνωρίζει άνδρα για να συλλάβει και την κοιλία της έδειξε σαν γλυκό αγρό για όλους εκείνους που θέλουν να θερίσουν την σωτηρία ψάλλοντας έτσι: αινείται τον Θεό (Αλληλούϊα).
Η δύναμη του Θεού σκέπασε τότε την Παρθένο και αυτή κυοφόρησε τον Χριστό και έτσι η κοιλιά της υποδείχθηκε σαν γλυκό πλουσιόκαρπο χωράφι για όλους όσους θέλουν να θερίσουν την σωτηρία λέγοντας Αλληλούϊα.

Τι παρατηρούμε; Ότι οι μεταφράσεις αυτές φαίνονται λογικές όμως στην πραγματικότητα είναι κατά λέξη μετάφραση μιας ξένης γλώσσας από κάποιον που δεν την γνωρίζει. Αυτές οι μεταφράσεις είναι του ύφους, left the train? nooooow... Υπήρξε κάτι σωστό, left αντί gone, αλλά τυχαία και εν τέλει η Αγγλιστί περιγραφή κάνει λόγο όχι για κάποιον ο οποίος ρώτησε εαν έχει φύγει το τραίνο και του απάντησαν ότι έφυγε προ πολλού, αλλά γίνεται λόγος μάλλον για κάποιον που νιαουρίζει, ίσως προς ένα τραίνο.

Η αγνωσία της γλώσσης είναι και ο λόγος που διαφεύγει και η συνέχεια, δηλαδή το δεύτε ίδωμεν πιστοί που εγεννήθη ο Χριστός. Με την αγνωσία οι λέξεις είναι στην πραγματικότητα άγνωστα εικονιστικά σύμβολα. Αυτό οδηγεί σε μηχανιστική μετάφραση, γλυκός αγρός. Σε μηχανιστικές διορθώσεις, τους συμβοώντας Αλληλούϊα. Σε μηχανιστική προαγωγή λέξεων, 500 χειρόγραφα αυτό, μόνο 1 το άλλο, άρα αυτό. Άν έγραφαν 500 συμβοώντας και 1 σοι βοώντας θα ήταν σωστό το δεύτερο. Αλλά και η γνήσια παρουσίαση, αυτή που είδαμε και έλεγε για κλήματα Σωρήχ, είναι σαν μετάφραση εκ της αρχικής γλώσσης "χειρότερη" από την αρχική παρουσίαση, δηλαδή τους Χαιρετισμούς, οι οποίοι είναι και αυτοί μετάφραση εξ αρχικής γλώσσης. Εφόσον τα κείμενα της Εκκλησίας είναι ήδη μεταφρασμένα και μάλιστα από το Άγιο Πνεύμα, αυτά είναι η απόλυτη μετάφραση. Αν θελήσουμε να μεταφράσουμε γνησίως τα λειτουργικά κείμενα θα καταλήξουμε σε χειρότερο κείμενο από το αρχικό. Εφόσον υπάρχει μετάφραση μονολεκτική απομένει μόνο μια περιφραστική μετάφραση. Η περιφραστική αυτή μετάφραση θα φαίνεται εντελώς παράδοξη, θα φαίνεται παράλογη, θα μοιάζει καινούργιο κείμενο το οποίο δεν φαίνεται να έχει σχέση με το Ελληνιστικό, θα είναι και αυτό ακατάληπτο κείμενο. Τα λειτουργικά κείμενα δεν γίνεται να μεταφραστούν.

Ἄσω δὴ τῷ ἠγαπημένῳ ἆσμα τοῦ ἀγαπητοῦ μου τῷ ἀμπελῶνί μου. ἀμπελὼν ἐγενήθη τῷ ἠγαπημένῳ ἐν κέρατι, ἐν τόπῳ πίονι. καὶ φραγμὸν περιέθηκα καὶ ἐχαράκωσα καὶ ἐφύτευσα ἄμπελον Σωρὴχ καὶ ὠκοδόμησα πύργον ἐν μέσῳ αὐτοῦ καὶ προλήνιον ὤρυξα ἐν αὐτῷ· καὶ ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλήν, ἐποίησε δὲ ἀκάνθας. Ησ. 5,1-2

Θα ψάλω στον αγαπημένο μου αμπελώνα, δηλαδή τον λαό μου, άσμα του αγαπητού μου Κυρίου. Ο Κύριος απέκτησε αμπέλι σε κάποιο λόφο, σε τόπο εύφορο. Έθεσα ολόγυρα φράχτη, λέγει ο Κύριος, έσκαψα τάφρο, φύτεψα εκλεκτά κλήματα του είδους Σωρήχ, έκτισα πύργο στο μέσο, έσκαψα φρεάτιο για να πέφτει σε αυτό ο μούστος και περίμενα να παράγει σταφύλια, αυτός όμως έκανε αγκάθια.
Θεὸν τὸν γεννήσαντά σε ἐγκατέλιπες καὶ ἐπελάθου Θεοῦ τοῦ τρέφοντός σε / ἐκ γὰρ ἀμπέλου Σοδόμων ἡ ἄμπελος αὐτῶν, καὶ ἡ κληματὶς αὐτῶν ἐκ Γομόῤῥας· ἡ σταφυλὴ αὐτῶν σταφυλὴ χολῆς, βότρυς πικρίας αὐτοῖς· Δευτ 32, 18 και 32

Με άφησες Ισραηλιτικέ λαέ, εμένα τον Θεό που σε γέννησε. Με ξέχασες εμένα τον Θεό που σε τρέφει και έτρεφε. Αμπέλι δικό μου ήσουν, όμως τώρα είσαι αμπέλι που προέρχεται από τα Σόδομα και κλήμα που προέρχεται από την Γομόρρα. Τα σταφύλια του αμπελιού σου είναι πικρά σαν την χολή.

Ο κάθε άνθρωπος είναι πάντοτε έγκαρπος διότι γίνεται μόνος θέλουσι -- ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν Μαρκ. 8,34 κλήμα αμπελιού, αγρόν, είτε στον Κύριο είτε στην αμαρτία, ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα -- ἀμπέλου Σοδόμων ἡ ἄμπελος αὐτῶν, καὶ ἡ κληματὶς αὐτῶν ἐκ Γομόῤῥας οπότε θερίζει και τον ανάλογο καρπό, γεννάει είτε αγκάθι είτε σταφύλι, καὶ ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλήν, ἐποίησε δὲ ἀκάνθας. Ακολουθώντας τον γλυκύ βότρυ Χριστό θερίζει τον καλό καρπό το γλυκό σταφύλι, ὁ μένων ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν αὐτῷ, οὗτος φέρει καρπὸν πολύν -- εύκαρπον νηδύν, απιστώντας θερίζει πικρό σταφύλι, σταφυλὴ χολῆς, βότρυς πικρίας.
Καὶ ἥξουσι ἀλλογενεῖς ποιμαίνοντες τὰ πρόβατά σου, καὶ ἀλλόφυλοι ἀροτῆρες καὶ ἀμπελουργοί. Ησ. 61,5 Θα έλθουν ξένοι να ποιμάνουν τα πρόβατά σου ω Ιερουσαλήμ, αλλόφυλοι θα έλθουν ως γεωργοί και αμπελουργοί. Πρόκειται περί προφητείας για την εποχή της Καινής, μόνο τότε έγιναν δεκτοί οι ἀλλόφυλοι.

Ἔχουσα θεοδόχον, ἡ Παρθένος τὴν μήτραν, ἀνέδραμε πρὸς τὴν Ἐλισάβετ· τὸ δὲ βρέφος ἐκείνης εὐθύς, ἐπιγνὸν τὸν ταύτης ἀσπασμόν, ἔχαιρε! καὶ ἅλμασιν ὡς ᾄσμασιν, ἐβόα πρὸς τὴν Θεοτόκον·

Χαίρε βλαστού αμαράντου κλήμα· χαίρε καρπού ακηράτου κτήμα.

πᾶν κλῆμα ἐν ἐμοὶ μὴ φέρον καρπόν, αἴρει αὐτό, καὶ πᾶν τὸ καρπὸν φέρον, καθαίρει αὐτό, ἵνα πλείονα καρπὸν φέρῃ. Ιω. 15,2

μείνατε ἐν ἐμοί, κἀγὼ ἐν ὑμῖν. καθὼς τὸ κλῆμα οὐ δύναται καρπὸν φέρειν ἀφ᾿ ἑαυτοῦ, ἐὰν μὴ μείνῃ ἐν τῇ ἀμπέλῳ, οὕτως οὐδὲ ὑμεῖς, ἐὰν μὴ ἐν ἐμοὶ μείνητε. ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τὰ κλήματα. ὁ μένων ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν αὐτῷ, οὗτος φέρει καρπὸν πολύν, ὅτι χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν. ἐὰν μή τις μείνῃ ἐν ἐμοί, ἐβλήθη ἔξω ὡς τὸ κλῆμα καὶ ἐξηράνθη, καὶ συνάγουσιν αὐτὰ καὶ εἰς τὸ πῦρ βάλλουσι, καὶ καίεται. Ιω. 15,4-6.

Θεωρήσασα γεώργιον ἐπρίατο, ἀπὸ δὲ καρπῶν χειρῶν αὐτῆς κατεφύτευσε κτῆμα. Παρ. 31,16 Οταν βρει κάποιο καλό χωράφι το αγοράζει και με τους κόπους των χεριών της το καλλιεργεί, το φυτεύει, το μεταβάλλει σε αγρόκτημα αποδοτικό.

καὶ ἔσται ὁ Θεός σου μετὰ σοῦ διαπαντός· καὶ ἐμπλησθήσῃ καθάπερ ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή σου, καὶ τὰ ὀστᾶ σου πιανθήσεται, καὶ ἔσῃ ὡς κῆπος μεθύων καὶ ὡς πηγὴ ἣν μὴ ἐξέλιπεν ὕδωρ καὶ τὰ ὀστᾶ σου ὡς βοτάνη ἀνατελεῖ καὶ πιανθήσεται καὶ κληρονομήσουσι γενεὰς γενεῶν. καὶ οἰκοδομηθήσονταί σου αἱ ἔρημοι αἰώνιοι, καὶ ἔσται σου τὰ θεμέλια αἰώνια γενεῶν γενεαῖς· καὶ κληθήσῃ Οἰκοδόμος φραγμῶν, καὶ τοὺς τρίβους τοὺς ἀναμέσον παύσεις. Ησ. 58,12 Τοτε ο Θεός θα είναι πάντοτε μαζί σου. Θα χόρτασεις, όπως επιθυμεί η ψυχή σου, και αυτά τα οστά σου θα ευφρανθούν και θα γίνουν ισχυρότερα, θα είσαι κήπος ανθηρός γεμάτος μεθυστικά άνθη, σαν πηγή από την οποίαν ποτέ δεν λείπει το νερό. Και τα οστά σου σαν δροσερό χορτάρι θα αναπτυχθούν, θα είναι ισχυρά και χονδρά και θα κληρονομήσης γενεές γενεών. Οι από αιώνος έρημες πόλεις σου θα ανοικοδομηθούν και τα θεμέλια που εσύ θα θέσεις θα είναι αιώνια σε γενεές γενεών. Θα ονομαστείς οικοδόμος φραγμών, τους οποίους εχθροί είχαν γκρεμίσει. Θα επανορθώσεις και θα κλείσεις τους δρόμους που είχαν ανοιχθεί από εχθρούς ανάμεσα στο κτήμα σου.

Ο φιλάνθρωπος, και γενικώς αυτός που ακολουθεί τις εντολές και συμμετέχει στα μυστήρια, είναι κήπος μεθύων και οικοδόμος φραγμών. Κῆπος μεθύων σημαίνει μεθυστικός κήπος, δηλαδή βλάστησε και έφερε γλυκό σταφύλι που μεθά εαυτόν και αλλήλους. Μεθύων διότι έχει το Άγιο Πνεύμα.

Ο άνθρωπος που είναι δίκαιος και ακολουθεί τις εντολές είναι σαν δένδρο που ποτίζεται από το Άγιο Πνεύμα και βλασταίνει φέρνοντας πολύ καρπό.

καὶ ἔσται ὡς τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων, ὃ τὸν καρπὸν αὐτοῦ δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ, καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀποῤῥυήσεται· καὶ πάντα, ὅσα ἂν ποιῇ, κατευοδωθήσεται. Ψαλμ 1,3. Ο δίκαιος μοιάζει με δέντρο που είναι φυτευμένο σε άφθονα τρεχούμενα νερά και το οποίο δέντρο θα αποδώσει καρπούς τον κατάλληλο καιρό τα δε φύλλα του ποτέ δεν θα πέσουν.

Ο άνθρωπος του Θεού όλα τα έργα που θα επιχειρεί θα έχουν με την ευλογία του Θεού αίσιο τέλος. Ο πραγματικός πιστός ποτίζεται από το νερό Άγιο Πνεύμα, οπότε οτιδήποτε κάνει είναι προς δόξαν Θεού και έτσι αυτό πάντοτε ευοδώνεται. Το νερό είναι η μια από τις δυο παρομοιώσεις του Αγίου Πνεύματος στην Βίβλο, λέει ο Χριστός, ὃς δι᾿ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ ή ἐάν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω, η άλλη παρομοίωση είναι η φωτιά, πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη! Λουκ. 12,49

ὃς δι᾿ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. Ιω. 4,14 Εκείνος όμως που θα πιεί από το νερό το οποίο εγώ θα του δώσω δεν θα διψάσει ποτέ. Το νερό που εγώ θα του δώσω θα μεταβληθεί μέσα του σε αστείρευτη πηγή πνευματικού ύδατος που θα αναβλύζει πάντοτε και θα χαρίζει αιώνια ζωή. Αυτό το νερό για το οποίο κάνει λόγο ο Χριστός είναι το Άγιο Πνεύμα.

Χαίρε γεωργόν γεωργούσα φιλάνθρωπον· χαίρε φυτουργόν της ζωής ημών φύουσα.

Ο Χριστός λέει ὁ πατήρ μου ὁ γεωργός ἐστι. Μπορεί να αναφέρει τον Πατέρα ως γεωργό αλλά είναι ευκόλως εννούμενο ότι και ο Υιός είναι γεωργός, ο Χριστός είπε ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. Η Θεοτόκος γεωργεί τον φιλάνθρωπο γεωργό, ο φιλάνθρωπος γεωργός Κύριος όπως είναι φυσικό επόμενο φυτεύει την ζωή διότι είναι φυτουργός, ἐφύτευσεν ὁ πατήρ.

τότε προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἶπον αὐτῷ· οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι ἐσκανδαλίσθησαν ἀκούσαντες τὸν λόγον; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε· πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται. ἄφετε αὐτούς· ὁδηγοί εἰσι τυφλοὶ τυφλῶν· τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ· φράσον ἡμῖν τὴν παραβολὴν ταύτην. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν· ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε; Ματθ. 15,12-16 Οι μαθητές είπαν στον Χριστό "το ξέρεις ότι οι Φαρισαίοι θύμωσαν όταν άκουσαν τα λόγια σου;" Ο Ιησούς απάντησε "κάθε φυτεία που δεν φύτευσε ο Πατήρ μου ο ουράνιος θα ξερριζωθεί. Αφήστε τους, είναι τυφλοί οδηγοί άλλων τυφλών, όταν ο τυφλός οδηγεί τυφλό θα πέσουν και οι δυο σε λάκο". Τότε του είπε ο Πέτρος "εξήγησε μας αυτήν την παραβολή που είπες προηγουμένως". Ο Χριστός είπε "ακόμη και εσείς δεν μπορέσατε να καταλάβετε το νόημα των λόγων μου"; Οι Φαρισαίοι δεν είναι φυτευμένοι από τον Πατέρα όμως οι απόστολοι και όλη η Εκκλησία είναι. Όπως όλοι οι τίτλοι που κατέχει ο Θεός όμοια και αυτός ο τίτλος αποδίδεται με την σχετική έννοια σε άνθρωπο, εδώ στην Θεοτόκο. Γεωργός είναι ο Θεός αλλά είναι και ο άνθρωπος, αυτός που κοπιάζει στον αγρό του Θεού. Ο Τιμόθεος ήταν ένας γεωργός, τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν μεταλαμβάνειν. Β Τιμ. 2,6. Ο γεωργός που κοπιάζει για την καλλιέργεια του αγρού πρέπει να απολαμβάνει τους καρπούς. Δηλαδή εσύ Τιμόθεε που είσαι γεωργός στο πνευματικό χωράφι πρέπει να λαμβάνεις και τα μέσα συντηρήσεώς σου. Αμέσως μετά ο Παύλος λέει Μνημόνευε Ἰησοῦν Χριστὸν ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν, ἐκ σπέρματος Δαυΐδ, κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου Β Τιμ. 2,8. Να θυμάσαι τον Ιησού Χριστό ο οποίος έχει αναστηθεί εκ νεκρών και κατάγεται κατά το ανθρώπινο από τον Δαυΐδ σύμφωνα με το ευαγγέλιό μου. Φυσικά ευαγγέλιο Παύλου δεν υπάρχει, ο Τιμόθεος δεν είχε κάποιο βιβλίο και "συζητούσε μόνο από εκεί" όπως λένε οι διάφοροι αιρετικοί απορρίπτοντας την Ιερά Παράδοση. Αν έλεγε στους πιστούς ο Τιμόθεος, ελάτε να δούμε τι λέει η πίστη από τις δυο επιστολές που μου έστειλε ο Παύλος, αυτοί θα νόμιζαν ότι τρελάθηκε.

Το ευαγγέλιο για το οποίο κάνει λόγο ο Παύλος είναι η προφορική διδαχή την οποία παρέδωσε στον Τιμόθεο και αυτός την είχε στον νου, να θυμάσαι μνημόνευε τον αναστημένο Χριστό που κατάγεται από τον Δαυΐδ, Ἰησοῦν Χριστὸν ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν, ἐκ σπέρματος Δαυΐδ. Φυσικά δεν θα θυμόταν μόνο αυτό αλλά και όλα τα υπόλοιπα της διδαχής τα οποία προφορικώς παρέλαβε και προφορικώς θα παρέδιδε. Εξ ακοής η πίστη μας λέει ο απόστολος. Είναι εντελώς παράλογο το σκεπτικό "μόνο η Γραφή" αφήνοντας έξω την Ιερά Παράδοση. Ακόμη και χωρίς να λάβουμε υπόψιν ότι ο Θεός είπε ότι η Καινή θα ήταν γραμμένη στις καρδίες και όχι σε πλάκες, ἐπὶ καρδίας αὐτῶν ἐπιγράψω, αν ήθελε "μόνο η Γραφή" υπήρχε προηγούμενο, δηλαδή το Λευιτικό ή το Δευτερονόμιο όπου σε αυτό βλέπουμε οδηγίες και εντολές για το κάθε πράγμα της πίστεως. Αντιθέτως η Καινή στην συντριπτική της πλειοψηφία απευθύνεται σε άτομα, είναι δε ορμώμενη από διάφορες περιστάσεις ενώ ο κάθε συγγραφέας παρουσιάζει τα πράγματα σε γενικές γραμμές. Ότι αὕτη ἡ διαθήκη ἣν διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ μετὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, λέγει Κύριος διδοὺς νόμους μου εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν, καὶ ἐπὶ καρδίας αὐτῶν ἐπιγράψω αὐτούς, καὶ ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεὸν, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι εἰς λαόν.

Χαίρε άρουρα βλαστάνουσα ευφορίαν οικτιρμών· χαίρε τράπεζα βαστάζουσα ευθηνίαν ιλασμών.

Άρουρα, αρόω, οργώνω, η Θεοτόκος όπως είδαμε πριν είναι κήπος που βγάζει γλυκό σταφύλι, είναι κήπος μεθύων, καὶ ἔσῃ ὡς κῆπος μεθύων καὶ ὡς πηγὴ ἣν μὴ ἐξέλιπεν ὕδωρ, τώρα έχουμε την συνέχεια. Η Θεοτόκος χωράφι που βλασταίνει ευφορίαν οικτιρμών διότι ο Θεός είναι πατήρ οικτιρμών και Θεός πάσης παρακλήσεως και τραπέζι τράπεζα που έχει επάνω του αφθονία, ευθηνίαν, πνευματικών αγαθών, ιλασμών, δηλαδή τα μυστήρια. Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ πατὴρ τῶν οἰκτιρμῶν καὶ Θεὸς πάσης παρακλήσεως, Β Κορ. 1,3 Ας είναι ευλογημένος και δοξασμένος ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο Πατήρ και ο χορηγός της εσπλαγχνίας, του ελέους και της συγκαταβάσεως και ο Θεός κάθε παρηγορίας. Ο Θεός είναι ο πάροχος κάθε παρηγορίας και η μεγαλύτερη παρηγοριά του προς εμάς ήταν το αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν δηλαδή το ότι θα ερχόταν ο Χριστός ώστε να επανέλθει ο άνθρωπος στον Παράδεισο, Θεός ων ειρήνης πατήρ οικτιρμών της μεγάλης βουλής σου τον άγγελον ειρήνην παρεχόμενον απέστειλας ημίν. Μια γυναίκα απόγονος της Εύας θα γεννούσε αυτόν που θα σύντριβε το κεφάλι του Διαβόλου καὶ ἔχθραν θήσω ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τῆς γυναικὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματος αὐτῆς· αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν, καὶ σὺ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν Γεν. 3,15. Θα θέσω εχθρότητα μεταξύ εσένα και της γυναίκας, μεταξύ των απογόνων σου και των απογόνων της. Ενας απόγονος της γυναίκας θα σου συντρίψει την κεφαλή και συ θα κεντήσης αυτού την φτέρνα. Ο Χριστός βλάστησε εκ της Παρθένου, βλαστού αμαράντου κλήμα, ενανθρώπησε, ήρθε ο μεγάλης βουλής άγγελος ώστε να φέρει τον οικτιρμό, τον μέγα οικτιρμό, το μέγα έλεος. Με την Σταυρική θυσία έχουμε τον οικτιρμό, δηλαδή την προσφορά της σωτηρίας προς εμάς, από αυτόν τον οικτιρμό πηγάζουν οι διάφοροι ιλασμοί, τα μυστήρια. Από την σταυρική Θυσία ξεπήγασαν οι ιλασμοί οι οποίοι είναι επάνω στην τράπεζα του Χριστού, εξ ου και η εκλογή της λέξεως τράπεζα για την Θεοτόκο. Η Υπεραγία Θεοτόκος παρομοιάζεται με τράπεζα διότι βαστάζει τον Χριστό ο οποίος παρέχει αφθονία ιλασμών στην Θεϊκή του τράπεζα, η Θεοτόκος δηλαδή είναι οδός προς την Οδό. Λέει ο Ψαλμός: Ητοίμασας ἐνώπιόν μου τράπεζαν, ἐξεναντίας τῶν θλιβόντων με· ἐλίπανας ἐν ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου, καὶ τὸ ποτήριόν σου μεθύσκον με ὡσεὶ κράτιστον. καὶ τὸ ἔλεός σου καταδιώξει με πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου, καὶ τὸ κατοικεῖν με ἐν οἴκῳ Κυρίου εἰς μακρότητα ἡμερῶν. Ψαλ. 22,5-6.Εσύ Κύριε ετοίμασες μπροστά μου τραπέζι σε πείσμα των εχθρών μου. Άλειψες την κεφαλή μου με ευώδες άρωμα και το ποτήριό σου είναι γεμάτο από μεθυστικό ποτό. Το έλεος της στοργής σου θα με ακολουθεί όλες τις ημέρες της ζωής μου και έτσι εγώ χαρούμενος και ευτυχής θα κατοικώ στον ναό του Κυρίου μου σε ατελεύτητη μακρότητα ημερών. Ο Χριστός ετοιμάζει τραπέζι ενώ έχουμε και το έλεος που καταδικώκει πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς. Το τραπέζι του Χριστού έχει επάνω πολλούς ιλασμούς, είναι τα μυστήρια, ἐλίπανας ἐν ἐλαίῳ, σε αυτόν τον στίχο βλέπουμε το Χρίσμα, φυσικά κεντρική θέση κατέχει το ποτήριον με το άριστο μεθυστικό ποτό, τὸ ποτήριόν σου μεθύσκον, δια των μυστηρίων ο άνθρωπος λαμβάνει τα ωφέλη της Σταυρικής θυσίας. Εκτός αυτών των οικτιρμών ο Κύριος κάθε ημέρα είναι δίπλα στον δίκαιο και τον ελεεί, παρατηρούμε ότι ο προφήτης δεν σταματάει στα μυστήρια επάνω στην τράπεζα αλλά συνεχίζει λέγοντας αμέσως μετά, τὸ ἔλεός σου καταδιώξει με πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου. Δηλαδή ευφορία οικτιρμών είναι όλες οι ευεργεσίες του Θεού προς τον άνθρωπο στην ζωή και ευθηνία ιλασμών επάνω σε τράπεζα είναι τα μυστήρια με τα οποία ο άνθρωπος λαμβάνει την χάρη. Χαίρε άρουρα βλαστάνουσα ευφορίαν οικτιρμών· χαίρε τράπεζα βαστάζουσα ευθηνίαν ιλασμών ή όπως το Πνεύμα είπε σε άλλη στιγμή διαφορετικά επειδή αυτό ήταν το κατάλληλο ἐλίπανας ἐν ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου και τὸ ποτήριόν σου μεθύσκον με ὡσεὶ κράτιστον καὶ τὸ ἔλεός σου καταδιώξει με πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου. Ξεκινήσαμε με κλήμα και κτήμα, περάσαμε σε γεωργό και φυτουργό, έπειτα σε άρουρα εύφορον και τραπέζι καρπών της, δηλαδή έχουμε μια πορεία προς καρποφορία. Όλες οι ομάδες Χαιρετισμών καταλήγουν σε σωτήριο.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ευθηνίαν ιλασμών ή ευμενίας ιλασμόν;

Ευθυνίαν ιλασμών.

Η Θεοτόκος τράπεζα ιλασμών.
Ητοίμασας ἐνώπιόν μου τράπεζαν.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ευθηνίαν ιλασμών ή ευθηνίαν ιλασμού;

Ευθυνίαν ιλασμών.

Είδαμε ότι εννούνται τα μυστήρια αλλά και οι ευεργεσίες άρα πληθυντικός.
ἐλίπανας ἐν ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου, καὶ τὸ ποτήριόν σου μεθύσκον με ὡσεὶ κράτιστον. καὶ τὸ ἔλεός σου καταδιώξει με πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου.

Χαίρε οτι λειμώνα της τρυφής αναθάλλεις· χαίρε οτι λιμένα των ψυχών ετοιμάζεις.

Χαίρε δεκτόν πρεσβείας θυμίαμα· χαίρε παντός του κόσμου εξίλασμα.

Καθώς βοηθάει η Θεοτόκος να βλαστήσει και να γίνει καρποφόρο και το δικό μας χωράφι της ψυχής χρειάζεται η πρεσβεία και ο εξιλασμός. Η Θεοτόκος είναι δεκτό πρεσβείας θυμίαμα, πρεσβεύει και ο Κύριος ευμενώς βλέπει την πρεσβεία της.

Η λέξη δεκτόν μας διδάσκει ότι υπάρχει και απαράδεκτο θυμίαμα. Υπάρχει το δεκτόν αλλά και το απαράδεκτον πρεσβείας θυμίαμα, είτε υλικό είτε πνευματικό. Το πνευματικό θυμίαμα που γίνεται δεκτό είναι η τήρηση των εντολών και η προσευχή, ιδιωτική και οι ακολουθίες στην Εκκλησία. Δεν υπάρχει όμως μόνο το μεταφορικό δεκτό και απαράδεκτο θυμίαμα αλλά και το υλικό. Διαβάζουμε στον προφήτη Ιερεμία οὐχὶ τοῦ θυμιάματος, οὗ ἐθυμιάσατε ἐν ταῖς πόλεσιν Ἰούδα καὶ ἔξωθεν Ἱερουσαλὴμ ὑμεῖς καὶ οἱ πατέρες ὑμῶν καὶ οἱ βασιλεῖς ὑμῶν καὶ οἱ ἄρχοντες ὑμῶν καὶ ὁ λαὸς τῆς γῆς, ἐμνήσθη Κύριος, καὶ ἀνέβη ἐπὶ τὴν καρδίαν αὐτοῦ; Ιερ. 51,21 Είπε ο Θεός στον Ιερεμία, ανακοίνωσε αυτά, έστειλα προφήτες για να μην πέσετε στην ειδωλολατρία, δε με ακούσατε, με πικράνατε, προσφέρατε θυσία θυμιάματος σε είδωλα, παραπικρᾶναί με ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν ὑμῶν θυμιᾶν θεοῖς ἑτέροις ἐν γῇ Αἰγύπτῳ, ιδού λοιπόν στρέφω το πρόσωπο μου εναντίων σας. Ο Ιερεμίας τα μετέφερε και οι κάτοικοι απάντησαν, δεν μας ενδιαφέρει τι λες, θα κάνουμε ότι βγαίνει από το στόμα μας, θα συνεχίσουμε να θυμιάζουμε την Αστάρτη, μια χαρά μας πάνε τα πράγματα. Όταν παύσαμε να θυμιάζουμε την Αστάρτη, ὡς διελίπομεν θυμιῶντες, στερηθήκαμε όλοι από όλα, άσε που μας την έπεσαν και εχθροί και μας έσφαξαν (περιληπτική μετάφραση, για λεπτομέρεια δείτε στίχους 1 εως 20), ο Ιερεμίας απάντησε, (στίχος 21) ακριβώς αυτή η θυσία του θυμιάματος που προσεφέρατε εσείς στις πόλεις της Ιουδαίας στις οδούς της Ιερουσαλήμ, εσείς και οι πρόγονοί σας και οι βασιλιάδες σας και οι άρχοντές σας και ο λαός της χώρας, ακριβώς αυτά δεν θυμήθηκε ο Θεός και οι κακές σας αυτές πράξεις δεν ανέβηκαν στην καρδιά του; Όπως είναι φανερό σε πολλά μέρη στην Γραφή το δεκτόν πρεσβείας θυμίαμα είναι αιτία εξιλασμού, με την καθαρότητά της η Υπεραγία Θεοτόκος γίνεται δεκτόν πρεσβείας θυμίαμα και έτσι όλου του κόσμου το εξίλασμα. Φυσικά οι αιρετικοί διαμαρτύρονται σχεδόν για οτιδήποτε ειπωθεί περί της Υπεραγίας Θεοτόκου. Αν πει κάποιος ο Νώε έγινε εξίλασμα μάλλον δεν θα έχουν αντίρρηση, αν πει η η Θεοτόκος εξίλασμα διαμαρτύρονται. Όμως είναι φανερό ότι όλοι οι δίκαιοι επειδή ακριβώς είναι ευωδιαστό θυμίαμα γίνονται εξίλασμα και όσο μεγαλύτερη η αγιότητα τόσο μεγαλύτερη η εξιλαστική δύναμη. Η Θεοτόκος για να φτάσει στην θέση μητέρα Θεού δεν έχει την ανώτερη δύναμη εξιλαστική; Ο Νώε ήταν αιτία εξιλασμού όλου του γένους, δίκαιος και πιστός βρέθηκε και έγινε παντός του κόσμου εξίλασμα, εν καιρώ οργής εγένετο αντάλλαγμα. Το πρεσβείας θυμίαμα του Λώτ ήταν δεκτόν και αν δεν σταματούσε στους δέκα αλλά στους δυο ή αν βρίσκονταν δέκα δίκαιοι στα Σόδομα και Γόμοραθα γίνονταν αυτοί εξίλασμα και δεν θα καταστρέφονταν οι υπόλοιποι. Το ότι υπάρχει σήμερα ανθρωπότητα το οφείλουμε στην φιλανθρωπία του Θεού αλλά και στον ένα δίκαιο που είχε απομείνει, τον Νώε. Αυτός ήταν δεκτό πρεσβείας θυμίαμα και έγινε παντός κόσμου εξίλασμα, σε αυτόν δόθηκε αιώνια Διαθήκη ότι ο κόσμος δεν θα καταστραφεί ξανά με κατακλυσμό ειδάλλως με ότι βλέπουμε τριγύρω θα έπρεπε ο Θεός να βρέχει μέχρι να σβήσει ο ήλιος. Η Υπεραγία Θεοτόκος βρήκε χάρη παρά Θεού γιατί ήταν δεκτόν πρεσβείας θυμίαμα, σε αυτήν δόθηκε αιώνια Διαθήκη και μας βοηθάει τα μέγιστα.
Νῶε εὑρέθη τέλειος δίκαιος, ἐν καιρῷ ὀργῆς ἐγένετο ἀντάλλαγμα· διὰ τοῦτον ἐγενήθη κατάλειμμα τῇ γῇ, ὅτε ἐγένετο κατακλυσμός· διαθῆκαι αἰῶνος ἐτέθησαν πρὸς αὐτόν, ἵνα μὴ ἐξαλειφθῇ κατακλυσμῷ πᾶσα σάρξ. Σειρ. 44,17-18 Ο Νώε βρέθηκε τέλειος και δίκαιος, τον καιρό της οργής Θεού έγινε αυτός αντάλλαγμα. Χάρη σε αυτόν παρέμεινε ένα υπόλειπο ανθρώπων στην γην όταν έγινε ο κατακλυσμός. Διαθήκες αιώνιες δόθηκαν σε αυτόν, ότι δεν θα εξαλειφθεί ποτέ ο κόσμος δια νέου κατακλυσμού. Όλα τα της Παλαιάς συνεχίζουν, Ναός φυσικό οίκημα, ιερατείο εντός αυτού, η περιτομή γίνεται βάπτιση, η θυσία αμνού Ευχαριστία, μετατρέπονται όλα σε Χριστοκεντρικά.

Χαίρε Θεού προς θνητούς ευδοκία· χαίρε θνητών προς Θεόν παρρησία.

Εν τέλει ο άνθρωπος λαμβάνει την ευεργετική εύνοια του Κυρίου από την πρεσβεία της Θεοτόκου και αποκτάει θάρρος δια μέσω αυτής. Ξεκινήσαμε με κλήμα που παρήγαγε αμάραντο βλαστό και κλήμα άφθαρτου καρπού, έπειτα κυοφορία Γεωργού και γέννηση Δημιουργού, έπειτα εύφορη γη με ιλασμούς και τράπεζα πλούτου, έπειτα είχαμε τον κήπο μεθύων και λιμάνι ψυχών, έπειτα χρειάζεται η πρεσβεία και η εξιλέωση και τέλος έρχεται η εύνοια και το πλησίασμα Θεού.

Ζάλην ἔνδοθεν ἔχων, λογισμῶν ἀμφιβόλων, ὁ σώφρων Ἰωσὴφ ἐταράχθη, πρὸς τὴν ἄγαμόν σε θεωρῶν, καὶ κλεψίγαμον ὑπονοῶν Ἄμεμπτε· μαθὼν δέ σου τὴν σύλληψιν ἐκ Πνεύματος ἁγίου, ἔφη· Ὁ ἀχώρητος παντί, πῶς ἐχωρήθη ἐν γαστρί;

Ἀλληλούϊα.

ΣΕΙΡΑ :

Η ΕΛΛΑΜΨΙΣ ΤΟΥ ΑΚΤΙΣΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

ΣΤΟΥΣ ΥΜΝΟΥΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΥΜΝΟΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ

Ερμηνεία στιχηρών του Πάσχα: Αναστήτω ο Θεός

Ερμηνεία ευχής: Και δος ημίν Δέσποτα προς ύπνον απιούσιν

Ερμηνεία ευχής: Κύριε Κύριε ο ρυσάμενος ημάς

Ερμηνεία ευχής: Αγίου Αντιόχου πατρολογίας Migne

Ερμηνεία ευχής: Ο εν παντί καιρώ και πάση ώρα

Ερμηνεία ευχής: Φως ιλαρόν

Ερμηνεία τροπαρίων: